1. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu yuufi ekoohi a?

 EKOOHI, ɛjɛɛji alɔ gē yuufi. Ó wɛ ɔkwɛyi ka ohigbu ku alɔ jé ɛlā nɛ Ubáyíbu nwu a, alɔ i gē yuufi ācɛ nōo kwū, aalelekwu obɔbi, amāŋ ɔdā nōo géē ya da alɛɛcɛ ɛcɔbu a ŋ. Amáŋ alɔ lā ɛpleeko nōo lɔnɔ nɛhi, ohigbu ɛnyā alɔ lɔfu yuufi ɛfú ō kpo, aɔdobɔbi, mla ōcē. (Ulúk. 21:11) Alɔ klla lɔfu yuufi ācɛ, bɛɛka ācɛ nōo lɛ íkwu amāŋ ācɛ apɔlɛ ku alɔ nōo gē ya alɔ ŋmo, ohigbu ku alɔ gē gba Ujehofa ɛ̄gbā a. Ācɛ ōhī klla gē yuufi kōó gáā tɔɔtɛ lɛ uwa ō lɔtu unwalu néē yɔ i má babanya, amāŋ ɛ̄nɛ̄ é lɔfu má ɛcɔbu a ŋ.

2. Kɛla lɛyikwu āhɔ̄ nɛ Udefidi yɔ anu eko nɛ ó yɔ igeli ku Ugati a.

² Ó lɛ eko nɛ ufi ya Udefidi nɛhi. Ocabɔ mafu, eko nɛ Usɔlu nōo wɛ Ɔcɛ́ a yɔ i ceyitikwu ō lɛ ɔ ŋmo a, Udefidi le kwu gā Ugati nōo wɛ igeli ku ācɛ Ufilistiya a. Ɔcɛ́ ku Ugati nōo lé ka Akisi a, gáā le jé ka Udefidi wɛ icɔɔja nōo ŋmo ācɛ “úlúulā ɛga igwó” ku ācɛ Ufilistiya a. Ɛnyā ya ku Udefidi kóō “gbɔɔ́ ō yúufi” nɛhi. (1 Usám. 21:​10-12) Ó gbɔɔ ō yuufi lɛyikwu ɔdā nɛ Akisi géē ya ɔ a. Ɔdi ta Udefidi abɔ kóō jé ɔdā nɛ ó géē ya naana nɛ ó yɔ i yuufi a?

3. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:​1-3, 11 ka a, ɛgɛnyá nɛ Udefidi ya ufi ku nu lé a?

³ Ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56, Udefidi ka ɛgɛ nɛ ɔtu ya ɔ lɛ eko nɛ ó yɔ Ugati a. Ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā ɔɔma, Udefidi ka ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ó yɔ i yuufi a. Ó klla ka ɔdā nōo ta ɔ abɔ ō ya ufi ku nu lé a. Eko nɛ ó gbɔɔ ō yuufi a, Udefidi kpɔtuce Ujehofa. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:​1-3, 11.) Abɔ Udefidi lɛ ɔtu kpoce Ujehofa a, Ujehofa i lɛ ɔ abɔ gaajɛ ŋ. Mla otabɔ ku Ujehofa, Udefidi  le miya ō lɛ ɔdā ō ya eyijii éyi ya. Ó gbɔɔ ō yuula bɛɛka ó wɛ ɔcɛ o jɛɛlɛ a, ɔdā nɛ ó kē miya ɔɔma lɛ ɛyi lɛ! Ikɔkɔ nɛ ó géē je Udefidi ŋmo a, Akisi dɔka ku Udefidi kóō nyɛɛ ŋma ɛgiyi nu. Ohigbu ɛnyā, ó le tɔɔtɛ lɛ Udefidi ō le kwu.—1 Usám. 21:13–22:1.

4. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce Ujehofa a kóō lɔfu fiyɛ a? Je ocabɔ mafu.

⁴ Alɔ abɔyi alɔ lɔfu yɔ cii klla ya ɛlā ɔwɛ ku ijeeyi eko duuma nɛ alɔ yɔ i yuufi, ŋma lɛ ō kpɔtuce Ujehofa. Amáŋ ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce Ujehofa a kóō lɔfu fiyɛ, ofiyɛ duu eko nɛ alɔ yɔ i yuufi a? Leyi yɛ ocabɔ nyā. Ɔdaŋ ku a gáā le jé ka ó lɛ ōcē obɔbi nɛhi éyi nōo yɔ i da uwɔ, eko aflɛyi a, a lɔfu gbɔɔ ō yuufi. Amáŋ á gáā yuufi lɛ a ŋ, ɔdaŋ ku a kpɔtuce idɔkitɔ ku uwɔ. Á jé ŋ, ó lɔfu je otabɔ lɛ ācɛ alɛwa nōo lɛ ɛdɔ ōcē ɛgɔɔma a ɛ. Ó lɔfu jahɔ ta uwɔ lɔɔlɔhi eko nɛ a yɔ i ka ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ a yɔ i yuufi a, klla cɛ gā uwɔ jé kpɔcii ka ó lɛ ɛlá wu uwɔ nɛhi. Ó kē lɔfu da uwɔ aɔdā ōhī nɛ ó ya lɛ ācɛ ɔhá, nōo ta uwa abɔ o ya ɛɛ kóō ōcē ku uwa kóō mɛ a. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, alɔ lɔfu ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce Ujehofa a kóō lɔfu fiyɛ, ŋma lɛ ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ ó ya gbɔbu ɛ, ɔdā nɛ ó yɔ i ya babanya, mla ɔdā nɛ ó klla géē ya lɛ alɔ ɛcɔbu a. Ɔdā nɛ Udefidi ya yiili a yɔ abɔɔ a. Abɔ alɔ gáā leyi yɛ aɛlā ōhī nɛ ó ta nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56 a, gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ awɔ abɔyi uwɔ lɔfu ya ku ɔtu nɛ a kpoce Ujehofa a kóō lɔfu fiyɛ, mla ɛgɛ nɛ a géē yɔ cii eko nɛ a yɔ i yuufi a.

ƆDI NƐ UJEHOFA YA GBƆBU Ɛ MA?

5. Eko nɛ Udefidi yɔ i yuufi a, ɔdi nɛ ó gbɛla lɛyikwu ɔ a? (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:​12, 13)

⁵ Naana nɛ oyeeyi ku Udefidi kwu ikwū ajaajɛ a, ó gɔbu yɔ i gbɛla lɛyikwu aɔdā olɔhi nɛ Ujehofa ya lɛ ɔ ŋma igbihi ɛ ma. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:​12, 13.) Ɛnyā kē wɛ odee nɛ Udefidi gɔbu ya ipu ɛjɛɛji oyeeyi ku nu. Ocabɔ mafu, ekoohi ó gē gbɛla lɛyikwu auklɔ abɔ ku Ujehofa, ɛnyā gē ta ɔ ɛlá kwu ɛgɛ nɛ Ujehofa lɔfu nɛhi lɛ, mla ɛgɛ nɛ ó yihɔtu alɛɛcɛ nɛhi lɛ a. (Aíjē 65:​6-9) Udefidi klla gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa ya lɛ ācɛ ɔhá ɛ ma. (Aíjē 31:19; 37:​25, 26) Ofiyɛ duu a, ó gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa ya lɛ anu abɔyi nu ɛ ma. Ujehofa ta Udefidi abɔ klla je ogbotu lɛ ɔ ŋmiifi eko nɛ ó wɛ ɔyipɛ obene a. (Aíjē 22:​9, 10) Ó lɛ aafu ŋ,  ō gbɛla lɛyikwu aɔdā nōo ba nyā ta Udefidi abɔ kóō ya ku ɔtu nɛ ó kpoce Ujehofa a kóō lɔfu fiyɛ!

6. Eko nɛ alɔ yɔ i yuufi, ɔdi gáā ta alɔ abɔ ō kpɔtuce Ujehofa a?

⁶ Eko duuma nɛ a gbɔɔ ō yuufi, da iyi uwɔ ɔka kahinii: ‘Ɔdi nɛ Ujehofa ya gbɔbu ɛ ma?’ Gbɛla lɛyikwu auklɔ abɔ ku nu. Ocabɔ mafu, “má” ɛgɛ nɛ Ujehofa gē teyi kwu aigbaanɔ mla aododo, naana néē lɛ ɛnɛɛnɛ auce ō ya duuma néē klla gē gba ɔ ɛ̄gbā ŋ ma. Ujehofa géē teyi kwu alɔ nōo wɛ alɛɛcɛ a fiyɛ. Ō gbɛla lɛyikwu ɔɔma, lɔfu ya ku alɔ kpɔtuce ɔ fiyɛ. (Umát. 6:​25-32) Gbɛla lɛyikwu aɔdā nɛ Ujehofa ya lɛ ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a. A lɔfu klɔcɛ lɛyikwu ɔcɛ éyi ipu Ubáyíbu nōo mafu ɔtu okpoce nɛhi, amāŋ a lɔfu jé ɔ̄kā ku ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa ɛpleeko ku alɔ nyā a. a O ka tu ɔ, gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa humayi leyikwu awɔ abɔyi uwɔ ɛ ma. Ɛgɛnyá nɛ ó ta uwɔ abɔ ō gáā lɛ ɔ jé a? (Ujɔ́n. 6:44) Ɛgɛnyá nɛ ó cila ɔkɔ ō gba ku uwɔ ɛ ma? (1 Ujɔ́n. 5:14) Ɛgɛnyá nɛ a yɔ i lɛ itene ɛ̄cī doodu ŋma ɛya ō gwo ku Ɔyinɔnyilɔ ku nu nōo he ɔ ɔtu nɛhi a?—Āfi. 1:7; Uhíb. 4:​14-16.

7. Ɛgɛnyá nɛ ɔ̄kā ku Udaniyɛlu nōo wɛ ɔcomɛɛbɛ a ta u Vanessa abɔ kóō lɛ ufi ku nu yale a?

⁷ Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lé ka u Vanessa b nōo lā ipu Haiti a, má iyi nu ipu āhɔ̄ éyi nōo tuufi nɛhi. Adā éyi nōo lā ipu igeli nɛ ó lā a, gē gwo uwaya fu ɔ klla gē tu umɛseji ɛhɔ fu ɔ ɛ̄cī doodu, yɔ i kwu ɔ abɔfu kóō ya ɔya tu ɔ. Vanessa le da ɔ peee ka anuɔ i gáā ya lɛ a ŋ. Amáŋ adā a kwu cɔnu nɛɛnɛhi klla gbɔɔ ō tu ɔ ufi ka ó géē ya ɔ odee. Vanessa kahinii: “N gbɔɔ ō yuufi.” Ɔdi nɛ ó ya a? Ó ya ɔdā nɛ ó ya gla a o ya ɛɛ kóō je ogbotu lɛ iyi nu. Ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ éyi ta ɔ abɔ o ya ɛɛ kóō le yɛ fu ācɛ ōhī nōo lɛ íkwu ipu igeli ɔɔma a. Amáŋ, Vanessa klla lɛ ɔtu ku nu kwu ɛgɛ nɛ Ujehofa je ogbotu lɛ ācɛ nōo gba ɔ ɛ̄gbā eko ikee a. Vanessa klla kahinii: “Ɔcɛ aflɛyi nɛ um gbɛla lɛyikwu ɔ a, wɛ Udaniyɛlu nōo wɛ ɔcomɛɛbɛ a. Naana nɛ ó ya ɔdobɔbi duuma ŋ ma, é lɛ ɔ tɛcɔ gā ipu ɔgɔ ku aagaba nɛ ɛmiyɛ yɔ i ŋmo uwa nɛɛnɛhi a. Amáŋ, Ujehofa lɛ okonu ku aagaba a gwu. Ohigbu ɛnyā, n ba Ujehofa ɛba kóō ya ku adā ɔɔma kóō lɛ abɔ ci ō gbɛla lɛyikwu um, mla ō ta um abɔ ya ku unwalu a kóō mɛ, abɔ um gáā ya ɔdā duuma abɔyi um gla ŋ ma. Igbihi nɛ um lɛ ɛba ɔɔma ba Ujehofa a, ń klla yuufi ɛɛ gɛ ŋ.”—Udán. 6:​12-22.

ƆDI NƐ UJEHOFA YƆ I YA BABANYA A?

8. Ɔdi nɛ Udefidi jé kpɔcii a? (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:8)

⁸ Naana nɛ oyeeyi ku Udefidi kwu ikwū ajaajɛ eko nɛ ó yɔ igeli ku Ugati a, ó lɛ ɔtu ku nu kwu aɔdā nōo gē ya kóō yuufi a ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ó le miya ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa yɔ i ya lɛ ɔ ɛpleeko ɔɔma a. Udefidi le má peee ka Ujehofa yɔ i bi ɔ jé ɔwɛ klla yɔ i je ogbotu lɛ ɔ a. Ó klla le má ka Ujehofa jé ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya ɔ lɛ a duu. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:8.) Udefidi klla lɛ aɔkpa olɔhi, bɛɛka Ujonatan mla Ahimɛlɛki nōo wɛ Otrɛyi Nɛhi Ku Acogwɛɛya a. É ta ɔ ɔtu kwu ɔtu klla je otabɔ nɛ ó cɛgbá a lɛ ɔ. (1 Usám. 20:​41, 42; 21:​6, 8, 9) Naana nɛ Usɔlu nōo wɛ Ɔcɛ́ a dɔka ō lɛ ɔ ŋmo a, Udefidi le kwu. Udefidi jé kpɔcii ka Ujehofa jé ɛjɛɛji aɔdā nōo yɔ i ya da ɔ a, mla ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya ɔ lɛ a.

9. Ɔdi nɛ Ujehofa jé lɛyikwu eyeeye ku alɔ a?

⁹ Eko duuma nɛ a yɔ ipu unwalu nōo ya ku a gbɔɔ ō yuufi, bla ka Ujehofa jé ɛjɛɛji ɔdā nōo yɔ i ya da uwɔ mla ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya uwɔ lɛ a. Ocabɔ mafu, Ujehofa i má ɛgɛ néē ya ɛlā ɔwɛ obɔbi mla ācɛ Isrɛlu ipu Ijipiti a foofunu ŋ, amáŋ ó má ‘ɛgɛ néē yɔ i ya uwa ōwē lɛ a duu.’ (Oyɛb. 3:7) Udefidi gwiije ka Ujehofa má  unwalu ɛyɛɛyɛyi nɛ ó yɔ i má a, klla má ɛgɛ nɛ unwalu a ‘lɔnɔ nɛhi lɛ a.’ (Aíjē 31:7) Eko duuma nɛ ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico yɔ i má owe, ɔdaŋ néē kóō yɔ i má owe ohigbu inyileyi ku uwa naana, ó “gē kwú ɔ́ iyē nɛ̄hi”. (Ayis. 63:9) Eko duuma nɛ a yɔ i yuufi, Ujehofa jé ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya uwɔ lɛ a, ó kē le tutu ō ta uwɔ abɔ o ya ɛɛ ku a hii yuufi gɛ ŋ.

10. Ɔdiya nɛ a jé kpɔcii ka Ujehofa lɛ ɛlá wu ɔ, ka ó klla géē ta uwɔ abɔ ō lɔtu unwalu duuma nɛ a yɔ i má a?

¹⁰ Ɔdaŋ ku a yɔ ipu āhɔ̄ nōo tuufi nɛhi, á lɔfu má ɛgɛ nɛ Ujehofa yɔ i ta uwɔ abɔ a ŋ. Ɔdi nɛ a lɔfu ya a? Da ɔ kóō ta uwɔ abɔ ku a má ɛgɛ nɛ ó yɔ i ta uwɔ abɔ lɛ a. (2 Aɔ́cɛ́ 6:​15-17) Gbɛla tu aɛlā nōo ba nyā: Ó lɛ ɛlā ō ka tɛɛcɛ duuma amāŋ ohi néē ta ipu ujɔ nōo lɔfu ta uwɔ iyē ɛ? Ó lɛ ɔkpá ku alɔ duuma, uvidio, amāŋ ɛnɛɛnɛ ijé ku alɔ nōo ta uwɔ ɔtu kwu ɔtu ɛ? Ó lɛ ɔyinɛ alɔ duuma nōo jé ɛga ku Ubáyíbu o ta ɔtu kwu ɔtu gā uwɔ ɛ? Alɔ lɔfu je mlanyi fiyaa ɛgɛ nɛ ihɔtu nɛhi nɛ ayinɛ alɔ mafu lɛ alɔ, mla ɔtu ō tu kwu ɔtu nɛ alɔ miyɛ ŋma ipu Ɛlā Ɔwɔico ɛ ma ta alɔ abɔ a. Naana kpɔ a, é wɛ ɛhi nōó lɛ ɛdɔ ŋ nōo ŋma ɛgiyi Ujehofa. (Ayis. 65:13; Umák. 10:​29, 30) É mafu ka ó lɛ ɛlá wu uwɔ nɛhi. (Ayis. 49:​14-16) É klla mafu ka ó cika nɛ a cika ō lɔtuce ɔ.

11. Ɔdi ta u Aida abɔ kóō lɛ ufi ku nu yale a?

¹¹ Aida nōo lā ipu éwo ku Senegal a, leyi bi ɛgɛ nɛ Ujehofa je otabɔ lɛ ɔ ɛpleeko nɛ ó yɔ i má unwalu a. Abɔ ó wɛ anu lé ɔnyakwɔcɛ lɛ ayinɛ nu ohile a, ɛ́nɛ́ mla adā nu leyice ka ó géē ya ije nwune nɛ ó géē bi le teyi kwu iyi nu mla uwa duu. Amáŋ igbihi nɛ ó lɛ oyeeyi ku nu ya tɔɔtɛ o ya ɛɛ ka ó lɔfu gbɔɔ ō gbɔbu uklɔ ku ɔna ō ta a, Aida gbɔɔ ō lɛ unwalu ku ije. Apɔlɛ ku nu cɔnu mla ɔ nɛhi klla ŋmo ɔ okonu. Ó kahinii: “N gbɔɔ ō yuufi ka ó gáā tɔɔtɛ gā um ō je otabɔ lɛ ɛ́nɛ́ mɛmla adā um ŋ, ka ɛjɛɛji ācɛ klla géē ŋmo um okonu. N klla gbɔɔ ō ŋmo Ujehofa ɛpɔbi ohigbu ɛgɛ nɛ ó jɛga lɛ āhɔ̄ a kóō je bɔbi fiyɛ a.” Anu ó gáā lɛ ɛlā ō ka tɛɛcɛ éyi po ipu ōjila ku ujɔ a. “Ɔcɛ o ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ a ta alɔ ɛlá kwu ɔ, ka Ujehofa jé ɛjɛɛji ɔdā nōo gē ya ku eyeeye ku alɔ kóō lɛ ɔtooplico amāŋ yuufi a. Ɛmɛɛma, o bu ipu ɛnɛɛnɛ ukɔ́ nɛ um miyɛ ŋma ɛgiyi anyakwɔcɛ ku ujɔ mla ācɛ ɔhá a, n gáā le jé kpɔcii ka Ujehofa yihɔtu ku um. Eko duuma nɛ um lɛ ɔkɔ gba lɛ Ujehofa, n gē lɔtuce lɔfu  lɔfu ka ó géē ta um abɔ. Ɛnyā kē je ɔtu ɛbɔ gā um, abɔ um má ɛgɛ nɛ ó cila ɔkɔ ō gba ku um a.” Abɔ eko dēē gla a, Aida gáā lɛ uklɔ má néē gē gba ije nwune lɛ ɔ nōo ta ɔ abɔ kóō gɔbu ipu uklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta, mla ō ta ɛ́nɛ́ mla adā nu abɔ. Ó kahinii: “N le nwu ō kpɔtuce Ujehofa mla oduudu ɔtu ku um. Babanya igbihi nɛ um lɛ ɔkɔ gba, igbalɛwa ufi duuma nɛ um lɛ a gē mɛ boobu.”

ƆDI NƐ UJEHOFA GÁĀ YA ƐCƆBU A?

12. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:9 ka a, ɔdi nɛ Udefidi lɔtuce lɔfu lɔfu a?

¹² Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 56:9. Ɛga ku Ubáyíbu nyā klla mafu ɔdā ɔhá nōo ta Udefidi abɔ eko nɛ ó yɔ i yuufi a. Naana nɛ oyeeyi ku nu kwu ikwū ajaajɛ a, ó gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa géē ya lɛ ɔ ɛcɔbu a. Udefidi jé ka Ujehofa géē nya ɔ ta eko kpaakpa a. Daama, Ujehofa le ka taajɛ ka Udefidi géē lé Ɔcɛ́ ikpɛyi ku ācɛ Isrɛlu a. (1 Usám. 16:​1, 13) Tu Udefidi, ɔdā duuma nɛ Ujehofa cokonu ku nu a, ó géē ya ɔ jila piii.

13. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu lɔtuce lɔfu lɔfu ka Ujehofa géē ya a?

¹³ Ɔdi nɛ Ujehofa cokonu ka anuɔ géē ya gā uwɔ a? Alɔ i leyice ka ó géē gbo alɔ ŋma ɛjɛɛji unwalu ku alɔ ŋ. c Naana kpɔ a, unwalu duuma nɛ a géē lɔfu má ipu ɛcɛ ku ó babanya a, Ujehofa géē fu ɛjɛɛji uwa ipu ɛcɛ ɛyipɛ nōo yɔ i wa a. (Ayis. 25:​7-9) Ɔcɛ nōo ya alɔ a lɛ ɔfu ō je ācɛ nōo kwū a heyi ŋma ɔlekwu, ō hɛ alɔ ta ŋma ōcē nōo gē da alɔ a, mla ō je ɛjɛɛji ācɛ nōo gē bɛyikwu alɔ a yiifi.—1 Ujɔ́n. 4:4.

14. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu gbɛla lipu lipu lɛyikwu ɔ a?

¹⁴ Eko duuma nɛ a gbɔɔ ō yuufi, gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa géē ya ɛcɔbu a. Gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔtu géē ya uwɔ lɛ eko nɛ Usetan i yɔ gɛ ŋ, eko nɛ Ujehofa géē je ācɛ obɔbi yiifi gáā hile ācɛ okpaakpa a foofunu, mla eko nɛ alɔ géē gbɔɔ ō je jila iyē ɛmɛɛma a. Uvidio éyi néē mafu ipu ōmiya ku ojileyi nɛhi ku ihayi ku 2014 a, mafu ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu gbɛla lɛyikwu eyiyoce nɛ alɔ lɛ a. Adā éyi kɔka mla ācɛ apɔlɛ ku nu ɛgɛ nɛ ɛlā néē ta ipu ɔkpá ku 2 Utímōti 3:​1-5 a, géē wɛ ɔdā ɛyɛɛyi ipu Uparadais a. Ó kahinii: “Ipu ɛcɛ ɛyipɛ a, eeye géē yɔ nɛhi. Ācɛ géē yihɔtu ācɛ ɔhá, é géē dɔka ɛlā Ɔwɔico, ācɛ géē tu iyi uwa waajɛ, ācɛ o je owoofu lɛ Ɔwɔico, ācɛ o kwu iyi uwa bi, ācɛ o lɛyitaajɛ lɛ ādā uwa mɛmla ɛ́nɛ́ uwa, ācɛ nɛ odee gē jɛ uwa eyī, ācɛ nɛ odee tiihɔ tu uwa, ācɛ o gba Ondu ɛ̄gbā, ācɛ o gbonɛnɛ, ācɛ o meyinyinyi ācɛ ɔhá, ācɛ o kɛla olɔhi lɛyikwu ācɛ ɔhá, ācɛ nōo le tutu ō ya ɛbɔ, mɛmla ācɛ nɛ ɔdā olɔhi he uwa ɔtu, ācɛ nɛ ɔcɛ lɔtuce uwa gla, ācɛ nōo pi ɔtu Ɔwɔico fiyɛ abahi, é géē ya uce bɛɛka ācɛ o po ɛlā Ɔwɔico ɔkwɔɔkwɛyi. Ācɛ géē ya aɔdā nōo ba nyā lɔɔlɔhi.” A gē kɔka mla ācɛ apɔlɛ ku uwɔ amāŋ ayinɛ ipu ujɔ, lɛyikwu ɛgɛ nɛ oyeeyi géē lɛ ipu ɛcɛ ɛyipɛ a?

15. Naana nɛ ufi ya u Tanja nɛhi a, ɔdi ta ɔ abɔ kóō hayi kpaakpa lɛ Ujehofa gā ajaajɛ a?

¹⁵ Leyi yɛ ɔdā nōo ya da ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lā ipu North Macedonia, nōo lé ka u Tanja a. Ɛ́nɛ́ mla adā nu ya ɔ ŋmo bɔbi bɔbi eko nɛ ó gbɔɔ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu a. Amáŋ, ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa géē ya lɛ ɔ ɛcɔbu a, ta u Tanja abɔ kóō hayi kpaakpa eko nɛ ó yɔ i yuufi a. Ó kahinii: “Aɔdā ōhī nɛ um yɔ i yuufi ka ō géē ya da um a, le ya da um ɔkwɔɔkwɛyi. Umama ku um gē ŋmo um ije eko doodu nɛ um piyɛyi ŋma ōjila ku ujɔ. Ɛ́nɛ́ mla adā um tu um ufi ka é géē jɛ um ŋmo ɔdaŋ ka um kwu piya éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa.” Igbihaajɛ, ɛ́nɛ́ mla adā ku Tanja kwu ɔ u nu ŋma ɔlɛ. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu ya ɔ lɛ a? Ó kahinii: “N lɛ ɔtu ku um kwu ɛgɛ nɛ um géē lɛ eeye ogboogbo ɛcɛ, ohigbu ɛgɛ nɛ um hayi kpaakpa lɛ Ujehofa a. N klla gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa géē cila um ule ipu ɛcɛ ɛyipɛ a, ku ɛjɛɛji aɔdā nōo hɛ um abɔ ipu ɛcɛ ku obabanya, mla eko nɛ alɔ géē je ɛjɛɛji  aɔdobɔbi nōo ya da alɔ kpɛmm a kpo mlanyi a.” Tanja hayi kpaakpa lɛ Ujehofa gā ajaajɛ. Mla otabɔ ku Ujehofa, ó gáā lɛ ɛga nɛ ó géē lā a má. Icɛ, Tanja wɛ ɔnyā ku ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi nōo hayi kpaakpa ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa, uwa ɛplɛɛpa kē yɔ ipu uklɔ ō ya lɛ Ujehofa eko doodu.

YA KU ƆTU NƐ A KPOCE UJEHOFA BABANYA A KÓŌ YƆ I LƆFU TŌŌTƆ̄Ɔ̄

16. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ ō yɔ cii klla mafu ɔtu ō lɛ eko duuma nɛ akacɛ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 21:​26-28 gbɔɔ ō ya jila a?

¹⁶ Ɛpleeko ku owe nɛhi a, “ufi géē yá kú ɔtū kú ācɛ alɛwa kóō gbenyi.” Amáŋ, ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico géē hayi kli mla ɔtu ō lɛ. (Jé Ulúku 21:​26-28.) Ɔdiya nɛ alɔ géē hayi kli mla ɔtu ō lɛ a? Ohigbu ku alɔ le nwu ō kpɔtuce Ujehofa ɛ. Tanja nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a ka, ka aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ ó má ŋma igbihi a yɔ i ta ɔ abɔ kóō lɔtu āhɔ̄ olɔnɔ ɔhá. Ó kahinii: “N gáā le nwu ka Ujehofa lɔfu ta alɔ abɔ ō lɔtu āhɔ̄ olɔnɔ duuma klla hɔha ce alɔ. Ekoohi, ó lɔfu lɛbɛɛka ācɛ lɛ ɔfu ō ya ɔdā duuma nōo he uwa ɔtu a gla, amáŋ Ujehofa lɔfu fiyɛ ɛjɛɛji uwa a. Naana nɛ unwalu ōhī lɔfu lɔnɔ nɛhi a, ó géē wa oŋmɛyi piii.”

17. Ɛgɛnyá nɛ ikpɛyi ɛlā ku alɔ ku ihayi ku 2024 a lɔfu ta alɔ abɔ a? (Má ifoto nōo yɔ iyɔbu ku Ɔda Ō Gbaajɛ a.)

¹⁷ Icɛ, ó lɛ aɔdā alɛwa nōo lɔfu cɛ lɛ alɔ yuufi. Amáŋ bɛɛka Udefidi a, alɔ lɔfu ya ufi ku alɔ lé gla. Ikpɛyi ɛlā ku alɔ ku ihayi ku 2024 a, wɛ ɔkɔ nɛ Udefidi gba lɛ Ujehofa. Ó kahinii: “Eko dúúmā nɛ̄ ufi gbɔɔ́ ō yá um, n kwú ɔtū ú kpóce Ɔwɔicō.” (Aíjē 56:3) Leyi bi ɛlā nɛ ɔcɛ o jé Ubáyíbu nɛɛnɛhi éyi ka lɛyikwu ɛga ku Ubáyíbu nyā a. Ó kahinii: Udefidi “i gɔbu yɔ i gbɛla lɛyikwu aɔdā nōo gē cɛ lɛ ɔ yuufi amāŋ lɛyikwu unwalu nɛ ó lɛ a ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ó gbolo ce ɔcɛ nōo géē nya ɔ ta a.” Gɔbu ku a yɔ i gbɛla lɛyikwu ikpɛyi ɛlā ku alɔ ku ihayi nyā, ofiyɛ duu eko nɛ a yɔ ipu āhɔ̄ nōo lɔnɔ nɛhi. Lɛ eko taajɛ ku a gbɛla lɛyikwu aɔdā nɛ Ujehofa ya ŋma igbihi ɛ, ɔdā nɛ ó yɔ i ya babanya, mla ɔdā nɛ ó géē ya ɛcɔbu. Cɛɛ bɛɛka Udefidi a, a lɔfu ka tɛɛcɛ kahinii: “N lɛ ɔtūce Ɔwɔicō, ń kē gáā yúufi gɛ ŋ́.”—Aíjē 56:4.