1. Avyani vino vingalenga mpindi zimwi twakwivwa intete?

 SWENSINYE mpindi zimwi tukakwivwa intete. Nomba ukusambilila Baibolo kwalenga tutatina awafwe, iviwa nanti vino vingiza vituciticile ku nkolelo. Lelo nanti ciwe wo-o, tukakwivwa intete, pa mulandu wakuti tucili tuli mu mpindi muno mukacitika ‘ivintu vyakutinya,’ ndi vino inkondo, ivyongo ni zya ndwala. (Luk. 21:11) Swinya mpindi zimwi tungatina awantu wano wawa mu mawutunguluzi ya wuteko wano wakatucuzya nanti wa lupwa wano wakatulesya ukupepa Yehova. Ne wamwi wakakwivwa intete pa mulandu wakulola ngati watandi wakumanisye ukusipicizya intazi zino wakupitamo nanti zino wangiza wawe nazyo ku nkolelo.

2. Londololani vino ivintu vyalinji kwe Davidi pano walinji mu Gati.

² Kwawanga impindi zimwi pano Davidi wivwanga intete. Ku cakulolelako, pano imfumu Sauli yamuvwambilizyanga ukuti yimukome, wasamalizile ku musumba wawa Filisiti mu Gati. Patazimvile, imfumu Achisa iya ku Gati, yizile ayimanya ukuti e Davidi walinji amonsi wamaka nkaninye wino wamanyile ukulwa. Swinya awantu wamulumvyanga na mulwimbo ukuti, e Davidi wakoma awa filisiti “imyanda namyanda yamakumi [10,000].” Co-o calenzile e Davidi “awe nintete nkaninye.” (1 Sam. 21:​10-12) Amuno wasakamile pe vino e Achisa walinji nu kucita. Acani cino camwavwizye ukuleka ukwivwa intete?

3. Ukulingana na Amalumbo 56:​1-3, 11, acani cino cavwizye e Davidi ukuleka ukwivwa intete?

³ Amalumbo icipandwa 56, calondolola vino Davidi wayivwanga pano walinji mu Gati. Lyo-o iwaliko litalandavye pe vino wayivwanga, lelo lyalondolola na pe vino vyamwavwizye ukuleka  ukwivwa intete. E Davidi wasuwizile sana e Yehova. (Wazyani Amalumbo 56:​1-3, 11.) Nomba kwalinji ivivule vino vyalenzile amusuwile. E Yehova wamwavwizye ukucita icintu cimwi ica kuzungusya. E Davidi wizile ayipanga ngati apenile, swinya ya-a amapange yakwe, yawomvile. Vino wacitanga pano wayipanzile ngati apenile, vyalenzile e Achisa awakwivwa uwuwi. Na co-o calenzile amuwinge. Wonye avino wapususile kwe yo-o imfumu.—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Tungacita wuli pa kuti tutwalilile ukusuwila Yehova? Lanjililani.

⁴ Nasweswenye tungaleka ukwivwa intete nga cakuti twasuwila e Yehova. Nomba tungacita wuli pa kuti tutwalilile ukusuwila e Yehova, maka maka pano tuli ni ntete? Lekani tulande pe co-o icakulolelako. Tuti wamizana ni ndwala yimwi. Kweni ncepamwi pakutalika mungakwivwa intete. Nomba nga cakuti musuwizile e dokota wino akumiwombela, mutanga mwakwivwa intete nkani. Amuno mungalanga mumanyile ukuti wapozyapo awantu awavule wano walwilepo indwala iyili yonga na yino mulwile. Swinya pano mukumulondololela akuwikako sana amano nu kuteyelezya. Cinji acakuti, vino akucita vikulanjizya ukuti amanyile vino mukuyivwa. We-e Dokota wamipa nu mulembo wuno wawomvileko kwe wanji. Wonye avino tungacita pakutwalilila ukusuwila Yehova. Tuzipizile twakwelenganya pe vino wacita, vino akutucitila pe yo-o impindi na vino alitucitila ku nkolelo. Wonye avino e Davidi wacisile. Pano tukusambilila pa mazwi yano yawa mu Amalumbo icipandwa 56, mwakwelenganya pe vino mungacita pa kutwalilila ukusuwila Yehova na vino mungacita pa kuleka ukutina.

VINO YEHOVA WACITA KAALI

5. Avyani vino Davidi welenganyangapo? (Amalumbo 56:​12, 13)

⁵ E Davidi watwalilizile ukwelenganya pa vizima vino Yehova wacisile ku nsizi nanti acakuti peyoyo impindi uwumi wakwe walinji mu wusanso. (Wazyani Amalumbo 56:​12, 13.) Swinya vyonye avino welenganyangapo mu wumi wakwe wonsinye. Ku cakulolelako, welenganyanga pe vino Yehova welewula. Ukucita wo-o, kwamwavwanga ukulola vino Yehova wawa na maka na vino wakunda awantu. (Amalu. 65:​6-9) Cinji acakuti, e Davidi welenganyanga na pe vino Yehova wacitilanga wanji. (Amalu.  31:19; 37:​25, 26) Swinya cimwi cino wawisileko sana amano, akwelenganya pe vino Yehova wamucitilanga palwakwe. E Yehova wamwavwanga nu kumucinjilila ukufuma ku wutici. (Amalu. 22:​9, 10) Ukucita wo-o, kwavwizye nkaninye e Davidi ukusuwila Yehova.

6. Avyani vino vingatwavwa ukusuwila Yehova nga cakuti twivwa intete?

⁶ Nga cakuti kuli vimwi vino vikumitinya, mwayikolowozya ukuti, ‘Avyani vino Yehova wacita?’ Mwakwelenganyako na pe vino welewula. Ku cakulolelako, nga ‘twalolecesya’ sana vino Yehova akasakamala utunyunyi na maluwa vino vitelewulwa na mumukola wakwe swinya vino visimupepa nu kumupepa, cikalenga atusuwila ukuti na swenye wandi awatusakamala. (Mat. 6:​25-32) Cinji acakuti, mwakwelenganya na pe vino Yehova akacitila awawomvi wakwe. Mungawazya pa malyasi ya mu Baibolo yano yakalanda pe wano walinji ni suwilo nanti pa malyasi yano wasimika ayawawomvi wa kwe Yehova awa mwe ya-a amanda. a Asa vyo-o vitupu, mwakwelenganya na pe vino Yehova wamicitila. Uzye e Yehova wamyavwa wuli ukusambilila icine? (Yoha. 6:44) Uzye wasuka wuli amapepo yinu? (1 Yoh. 5:14) Avizima ci vino mukazanamo cila wanda mu nzuwi ya Mwana wakwe umukundikwe?—Efes. 1:7; Hebe. 4:​14-16.

7. Uzye icakulolelako ca kwe Daniel cavwizye wuli e nkazi Vanessa ukuleka ukwivwa intete?

⁷ Lekani tulande pe nkazi Vanessa, b uwa ku Haiti wino wapisile mu ntazi yino yalenzile awe ni ntete nkaninye. Umonsi wumwi wino wikalanga nawe mukaya akali konganye, wamutumilanga e foni na mamesenji cilawanda, akumupaticizya ukuti watalike ukuvwambana. Lelo e Vanessa wamukanile. Nomba we-e umonsi ativwile, watwalilizilevye ukumupaticizya nu kumutinya. E Vanessa watili, “Nivwile intete nkaninye.” Acani cino camwavwizye ukuleka ukwivwa intete? Wacisilepo vimwi pa kuti ayicinjilile. E eluda wumwi wamwavwizye ukulanda na wa muwuteko. Cinji acakuti welenganyanga sana pe vino e Yehova wacinjililanga awawomvi wakwe awa ku nsizi. Watili: “Umuntu wino natalicizile ukwelenganyapo pe wano Yehova wavwizye, we kasesema Daniel. Wamusumbizile muninga ya vimbwi nanti acakuti walinji awakayele. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yehova wamucinjilizile. Acino napefile kwe Yehova ukuti alole inzila yino angamalilamo yo-o intazi nu kuleka we-e umonsi aleke ukwelenganya pe nene. Nalile nacita wo-o, nalesile ukwivwa intete.”—Dan. 6:​12-22.

VINO YEHOVA AKUCITA PE YO-O IMPINDI

8. Avyani vino Davidi wamanyile? (Amalumbo 56:8)

⁸ Nanti acakuti e Davidi walinji muwusanso, atawisile amano kwe vino vya mutinyanga. Lelo wawisile amano kwe vino Yehova wamwavwanga peyoyo impindi. E Davidi wamanyile ukuti e Yehova wamutungululanga nu kumucinjilila nu kuti wamanyile vino wayivwanga. (Wazyani Amalumbo 56:8.) Wakweti iviwuza, ponga ngati e Jonathani ne simapepo mukulu e Ahimeleki wano wamwavwanga nu kumutunjilila. (1 Sam. 20:​41, 42; 21:​6, 8, 9) Swinya nanti acakuti e Sauli walondanga ukumukoma, e Davidi wasamazile. Asa mulandu na vyonsinye vyo-o, wasinincizizye ukuti e Yehova wamanyile vino vyamuciticilanga na vino wayivwanga.

9. Avyani vino Yehova akamanya?

⁹ Nga cakuti mukupita mu ntazi yino yilenzile mwakwivwa intete, mwakwizuka ukuti e Yehova amanyile yoyo intazi, na vino yilenzile mwakwivwa. Ku cakulolelako, e Yehova atapelezile vye pakumanya vino awina Egypt wacuzyanga awina Israeli lelo wamanyile ‘nu kuyimba kwawo.’  (Ukuf. 3:7) E Davidi wimbizile ukuti e Yehova walolanga ‘ukuyimba’ nga ‘nintazi’ zino wapitangamo. (Amalu. 31:7) Swinya na pano awantu waculanga pa mulandu wakukana pingula icete pa vintu, naponye e Yehova “wawasayilanga.” (Ayize. 63:9) Fwandi nga cakuti mwivwa intete, mwakwizuka ukuti e Yehova amanyile vino mukuyivwa swinya akuvwambisya sana ukumyavwa pa kuti muleke ukutina.

10. Avyani vino vyalenga musinincizye ukuti e Yehova akalola vino mukapitamo swinya angamyavwa?

¹⁰ Nga cakuti mukupita mu ntazi yino yikulenga mwakwivwa intete, cingamitalila ukulola vino Yehova akumyavwa. Nomba mungacita wuli nga cawa wo-o? Mwapepa ukuti amyavwe ukulola inzila zino akawomvya pakumyavwa. (2 Izya. 6:​15-17) Teyelenganyaniko pe ya-a amawuzyo: Uzye kukatela akuwapo ilyasi nanti icasuko ca mwanawitu nanti e nkazi cino camiwomizye? Uzye kuliko ibuuku, e vidyo nanti ulwimbo uluyiwele lumwi luno lwamiwomelezizye? Uzye kuliko wumwi wino akatela aminenako amazwi yakuwomelezya nanti ukumiwazizyako iwaliko? Kweni mpindi zimwi tungiwilila vino awanawitu na wankazi wakatulanjizya ulukundo na vino wakatwavwa na vino Izwi lya kwe Leza likatuwomelezya. Twakwizuka ukuti vyonsinye vyo-o vyawa avyawila ukufuma kwe Yehova. (Ayize. 65:13; Mar. 10:​29, 30) Vikalanjizya ukuti wamisakamala. (Ayize. 49:​14-16) Swinya vikalanjizya nu kuti mungamusuwila.

11. Avyani vino vyavwizye e Aida ukuleka ukwivwa intete?

¹¹ E Aida wino akakwikala ku Senegal, waweni vino e Yehova wamwavwizye pano wapisile mu ntazi. Pa mulandu wakuti awili e songo, awakwasi wakwe wenecelanga ukuti walinji nu kuwawombako tumwi utwakuzanilamo indalama zya kuyisakamalilamo nu kuwasakamala woliwo. Nomba pano e Aida wapepusizye imikalile pa kuti awawomba wu payiniya, atakwatanga indalama izivule izya kuyisakamalilamo. Awa mu lupwa wamufulizilwe nu kutalika ukumulengulula. Watili, “Nivywile intete, amuno naweni ngati ntandi nkumanisye ukusakamala awakwasi wane nu kuti wonsinye wandi wantaluke. Natalisile nu kupa e Yehova imilandu ukuti wandecelezya.” Nomba kwalinji ilyasi lino wateyelezizye pa kulongana lino lya muwomelezizye. Watili, “E kalanda walanzile ukuti, e Yehova akamanya vino tukuyivwa asa mulandu ni ntazi yino tukupitamo. Nayanga nkulola vino Yehova wankunda  ukupitila mwe vino wa eluda na wantu wanji wanjavwanga. Pano natili napepavye kwe Yehova nasuwizile ukuti wandi anjavwe.” Patazimvile nu kuzimba, e Aida wizile azana incito yino yamwavwanga ukuwomba wupayiniya nu kusakamala awakwasi. Walanzile nu kuti, “Nasambilila ukusuwila nkaninye e Yehova. Pe yo-o impindi nga napepa nkaleka ukwivwa intete.”

VINO YEHOVA ALICITA KU NKOLELO

12. Ukulingana na Amalumbo 56:​9, avyani vino Davidi wasuwizile?

¹² Wazyani Amalumbo 56:9. Yo-o vesi yalanda na pe cinji cino cavwizye e Davidi ukuleka ukwivwa intete, nanti acakuti pe yo-o impindi lyo uwumi wakwe wucili wuli mu wusanso. Yikatulanjizya ukuti e Davidi welenganyanga sana pe vino e Yehova walinji nu kumucitila. Wamanyile ukuti e Yehova walinji nu kumupususya pa mpindi injanane. Cinji acakuti, e Yehova walayile ukuti awino walinji nu kuwa amfumu ya wina Israel yino yalinji nu kukonkapo. (1 Sam. 16:​1, 13) E Davidi wasuwizile ukuti vyonsinye vino Yehova wamulayile vyalinji nu kuficiliswa.

13. Avyani vino tungasuwila ukuti e Yehova alicita?

¹³ Avyani vino Yehova wamilaya? Kweni twamanya ukuti e Yehova atanga alesye intazi ukutuciticila. c Lelo nanti ciwe wo-o, alifumyapo intazi zyonsinye zino tukapitamo pe yo-o impindi munsi mpya. (Ayize. 25:​7-9) E Kelewula witu wawa na maka yakuzyulupula awafwe, ukupozya awalwale, nu kufumyapo wonsinye wano wakatucuzya.—1 Yoh. 4:4.

14. Avyani vino tungakwelenganyapo?

¹⁴ Nga cakuti mwivwa intete, mwakwelenganya pe vino Yehova alicita ku nkolelo. Mwakwelenganya pe vino muliyivwa pano e Satana na wantu awawipe waliwonona nu kupyanicizyapo awantu awazima swinya na vino ciliwakwivwika pano muliwaya mukupwililika katici katici. Mu cilanjililo cimwi cino calinjiko pa kulongana kwa muputule ukwa mu 2014 walanzile pe vino tungacita pano tukwelenganya pe vino vilicitika munsi mpya. Walanjilizile umukwasi uwa consi akulanzyanya nu lupwa lwakwe amazwi yano yawa pe 2 Timoti 3:​1-5 mu nzila yino yalinji ngati wakulanda pe vino vilicitika mu Paradaise. Wayapiluzile ukuti: “Impindi zya nsansa ziliyiza munsi mpya. Awantu walikunda awantu wawuye, walikunda ivya kwe Leza, waliyicefya, walifuka, waliwalumbanya e Leza, waliwatontela awakwasi wawo, waliwa ni cisinka, walikunda indupwa zyawo, waliwasunga ivipangano, wataliwalanda iviwipe pe wanji, wataliwa nu wukwakwa, waliwayilama, walikunda uwuzima, waliwa awasuwilwe, awatontelele, wataliwalola ukuti wacindama ukucila wanji, walikundisya e Leza ukulusya ivyuuma, swinya waliwapepa e Leza ni cisinka. Mwize mupalamile ku wantu wamwata ndi wo-o.” Uzye mukalanzyanyapo na wa lupwa lwinu nanti na wanawitu na wankazi pe vino ivintu viliwa munsi mpya?

15. Avyani vino vyavwizye e Tanja ukuleka ukwivwa intete?

¹⁵ E nkazi Tanja uwa ku North Macedonia walesile ukwivwa intete pa mulandu wakwelenganya pa vizima vino vilicitika ku nkolelo. Awakwasi wakwe wamukanyanga ukusambilila Baibolo. Watili: “Vimwi vino nelenganyanga ukuti vingiza vicitike, vizile avicitika na molimonye. E mama wanjumanga lyonsinye nga cakuti nanyokavye mu kulongana. Awakwasi wane wantinyanga ukuti walinkoma nga nawa ne Nte ya kwe Yehova.” Mukupita kwa mpindi e Tanja wasusile wamuwinga pa ng’anda. Wacisile wuli pano calinji wo-o? Watili: “Nawisilevye amano pa nsansa zino nalinji nu kuwa nazyo mu wumi wane wonsinye nga cakuti nasolapo ukutwalilila ukuwa uwa cisinka kwe Yehova. Nelenganyanga pe vino e Yehova walinji nu kundambula pe vyonsinye vino nalinji nu kusya na vino iviwipe vyonsinye viliyiwililwa munsi mpya.” E Tanja watwalilizilevye  ukuwa uwa cisinka kwe Yehova. Swinya e Yehova wamyavwizye ukuzana ukwakwikala. Pe yo-o impindi watwalwa ku mwanawitu wino wakunda ivya kwe Leza swinya wakawombela ponga umulimo wa mpindi zyonsi.

TWALILILANI UKUSUWILA YEHOVA

16. Acani cino cilitwavwa ukutwalilila ukuwa awasipe pano tukulola amazwi yano yawa pe Luka 21:​26-28 yakuficiliswa?

¹⁶ Mu wucuzi wukulu, awantu awavule “waliwayifwila ichipafi.” Lelo awantu wa kwe Yehova weni waliwa awawome swinya awasipe. (Wazyani Luka 21:​26-28.) Acani cino cililenga tutakwivwa intete? Amuno tulilanga lyo twasuwila kaali e Yehova. E Tanja wino tetulanzilepo watili vino wapisilemo vikamwavwa ukusipicizya intazi zino akawa nazyo pe yo-o impindi. Walanzile ukuti. “Niza namanya ukuti kutawa intazi yino Yehova angapotwa ukukwavwa ukusipicizya. Mpindi zimwi cingaloleka ngati awantu awano wakweti amaka pe vino vikucitika, lelo icisinka acakuti kutawa wino wawa na maka ngati we Yehova. Nanti acakuti intazi yingakula wuli, ukusila kweni yilisila.”

17. Uzye iwaliko lya mwaka wa 2024 lyandi litwavwe wuli? (Lolani icikope pa nkupo.)

¹⁷ Pe yo-o impindi kwawa ivivule vino vikalenga twakwivwa intete. Lelo ndi wulyanye vino calinji kwe Davidi, nasweswenye tungacita vino vingalenga tuleke ukwivwa intete. Iwaliko lya mwaka wa 2024 alipepo lya kwe Davidi lino wapefile ukuti: “Ponsinye pano intete zyandema, nkasuwila wewenye.” (Amalu. 56:3) Umusambilile sana ivya mu Baibolo wumwi walanzile pe yo-o vesi ukuti, “E Davidi atikalilanga vye pa kwelenganya pe vino vyalenganga awakwivwa intete nanti pa ntazi zino wapitangamo lelo wasuwizile e Yehova e kapususya wakwe.” Mu myezi yino yikukonkapo mwakwelenganya pi waliko lye wo-o umwaka maka maka pano mwawa ni ntazi zino zyalenga mwatalika ukwivwa intete. Mwapawulako impindi yakwelenganya pe vino Yehova wacita kaali, vino akucita pe yo-o impindi na vino alicita ku nkolelo. Namukulecelezya namwemwenye mulilanda ngati we Dividi ukuti: “Nsitina nkasuwila mwakwe wewenye.”—Amalu. 56:4.