Bɔtera na kɔ bɔ olili so na so

Bɔ tra na kɔ bɔ bahyehyɛ naso

ADESŨA 1

DWEIN 38 Ɔbɛma Woayɛ Den

Sɛ Esuronyi Kã Wɔ A, Fa Wɔnwo To Yehowa So

Sɛ Esuronyi Kã Wɔ A, Fa Wɔnwo To Yehowa So

2024 AFOƐNOA DWIRƐ: “Sɛ esuronyi tɔ meso a, mefa me wora mewura wɔ nu.”EDW. 56:3.

BƆ ADESŨA NE KƆHÃ YENWO DWIRƐ Ɔ

Gyidie bɔ yele ye wɔ Yehowa nu ne, sɛ yɛmaa enu yɛse a, ɔkɔboka yɛ maa esuronyi ngɔhã yɛ.

1. Nzuati yeɛ odwu mmerɛ bie a, esuronyi kora kã yɛ ɔ?

 SONA biala nne berɛ bɔ esuronyi hãnne ye llé ɔ. Yɛde, ɔnate Bible ne bɔ yasũa nati, yenzuro ebie bɔ wawu, sunzummɔne, anaa bɔ ɔkɔto yɛ kyẽabie ɔ. Nakoso, ɔnate kyɛ yɛte ayieleɛ mmerɛ nanu nati, nningyein “suronyisuronyi” yeɛ osisi ɔ. Ebie yeɛ ole kõɛ, nzɛmmɔnelilɛ, ɔne anwonyerɛ. (Luka 21:11) Sɛ ɛhẽne la ahãmeɛ a, ɔnate Yehowa bɔ yɛsõ ye nati, awaen mbanyi, ɔne yɛ abusũafoɛ po kɔhora kɔfa ɔhaw kɔwa yɛ so. Ɛhe mukoraati kora maa esuronyi kã yɛ. Ebiemɔ koso wɔ berɛ a, ɔnate ɔhaw bie bɔ bɛfa nu, anaa bɔ b’adwene yɛ bɛ kyɛ ɔkɔto bɛ kyẽabie nati, ɔkora maa esuronyi kã bɛ.

2. Mmerɛ bɔ Dawide dwuli Gate ne, nzu yeɛ osili ɔ?

2 Nningyein biemɔ hɔle so wɔ Dawide asetena nu bɔ ɔmaa esuronyi hãne ye ɔ. Ebie yeɛ ole kyɛ, mmerɛ bɔ né Ɔhene Sɔɔlo pena ye kũ ye ne, Dawide nwati hɔle Gate bɔ né ɔte Filistifoɛ kuro naso. Mmerɛ bɔ odwuli berɛ ne, kuro naso hene bɔ bɛfrɛ ye Akise ne nwuni kyɛ, sãa Dawide yeɛ bɛtole dwein bɛfrɛle ye kyɛ, wahũ Filistifoɛ nemɔ “apee buru apee buru” ne. Mmerɛ bɔ yeɛ Dawide tele sɔ dwirɛ ne, “ɔmaa osurole.” (1 Sam. 21:​10-12) Bɔ ɔmaa esuronyi hãne ye yeɛ ole kyɛ, né ɔnze bɔ Akise kɔfa kɔyɛ ye ɔ. Yede, nzu yeɛ ɔbokale Dawide maa onyane akokoduro sɔ mmerɛ ne ɔ?

3. Kyɛbɔ Edwein 56:​1-3, 11 kã ne, esuronyi bɔ ɔhãne Dawide ne, sɛɛ yeɛ hora lili so ɔ?

3 Esuronyi bɔ né wahã Dawide, mmerɛ bɔ né ɔwɔ Gate kuro nanu ne, ɔhãne yenwo dwirɛ wɔ Edwein 56 nanu. Nakoso, osa hãne bɔ ɔbokale ye maa ɔhora lili sɔ esuronyi naso ɔ. Yeɛ ole kyɛ, ɔfale yenwo tole Yehowa so. (Kenga Edwein 56:​1-3, 11.) Yehowa koso amma yesa anzi ase. Mmerɛ bɔ odwuli Gate kuro nanu ne, Yehowa mane Dawide adwene maa ɔyɛle yenwo kyɛ ebie bɔ wabɔ laen ɔ. Sɔ nikyee bɔ Dawide yɛle ne, ɔbokale ye paa. Ofikyɛ mmerɛ bɔ Akise nye bɔle Dawide so ne, né ye adwene yɛ ye kyɛ wabɔ laen amba. Yeti ɔhãne kyɛ bɛfõa ye befi kuro nanu.—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Yɛkɔyɛ sɛɛ né yahɔso yafa yɛnwo yato Yehowa so? Fa mvandoho kyirekyire nu.

4 Yɛ koso, sɛ yɛfa yɛnwo yɛto Yehowa so a, yekonya akokoduro, na ɛhẽne kɔboka yɛ maa yekoli esuronyi biala bɔ ɔkɔhã yɛ naso. Nakoso sɛ esuronyi kã yɛ a, yɛkɔyɛ sɛɛ né yafa yɛnwo yato Yehowa so? Ɛmɔma yɛnea sɔ mvandoho he. Sɛ ɛkɔ hɔspitel, na dɔktaniɛ ne kã kyire wɔ kyɛ anya anwonyerɛ bie bɔ ɔyɛ suro a, ebia ahyɛaseɛ ne de, wɔ kunu kɔte wɔ. Nakoso nzieɛn, sɛ ɛbanwu kyɛ, mmenia bɔ né bele sɔ anwonyerɛ ne, wahora wanea bɛ maa bɛnwo atɔ bɛ a, ɔkɔmaa w’ahõne kɔtɔ wɔ kunu. Afei koso, kyɛbɔ anwonyerɛ ne teetee wɔ ne, sɛ ɛkã yenwo dwirɛ kyire dɔktaniɛ ne, na ɔyɛ asoɛ tie wɔ yé a, ɔmaa enwu ye kyɛ ɔdwene wɔnwo paa. Ebia ayire bɔ ɔkɔfa kɔma wɔ ne, ɔnate kyɛ wafa wama ebiemɔ maa bɛnwo atɔ bɛ nati, wɔ koso edé di kyɛ ɔkɔmaa wɔnwo kɔtɔ wɔ. Sɔ ala yeɛ yɛ koso, gyidie bɔ yele ye wɔ Yehowa nu ne, bɔ ɔkɔmaa enu kɔyɛ se yeɛ ole kyɛ, nningyein bɔ Yehowa alimoa ayɛ ne, odikyɛ yɛdwenedwene yenwo. Nna ɛhẽne angome, na mmom bɔ oguso ɔyɛ, ɔne bɔ ɔkɔyɛ kɔma yɛ kyẽabie ne koso bokaso. Sɔ pɛpɛɛpɛ yeɛ Dawide yɛle ɔ. Edwirɛ bɔ Yehowa maa Dawide hworɔle ye wɔ Edwein 56 nanu ne, yɛbaasusu yenwo kãa. Sɛ yesusu yenwo a, nea kyɛbɔ sɔ dwirɛ ne kɔboka wɔ maa ɛkɔhɔso kɔfa wɔnwo kɔto Yehowa so, na wamaa ahora ali esuronyi biala bɔ ɔkɔhã wɔ naso ɔ.

NZU YEƐ YEHOWA ALIMOA AYƐ Ɔ?

5. Nningyein benimɔ yeɛ ɔbokale Dawide maa ɔhora lili esuronyi so ɔ? (Edwein 56:​12, 13)

5 Mmerɛ bɔ né bɛpena Dawide bekũ ye ne, ɔfale ye adwene hɔle nningyein bɔ né Yehowa alimoa ayɛ naso. (Kenga Edwein 56:​12, 13.) Sɛ odwu mmerɛ bie a, né Dawide dwenedwene nningyein bɔ Yehowa abɔ nanwo. (Edw. 65:​6-9) Afei koso, nningyein bɔ né Yehowa ayɛ ama ebiemɔ ne, né ɔdwenedwene yenwo. (Edw. 31:19; 37:​25, 26) Ebiekũ koso, nningyein bɔ né Yehowa ayɛ ama ye bɔbɔ deinn wɔ ye asetena nu ne, ɔfale ye adwene siele so. Ebie yeɛ ole kyɛ, né Yehowa abɔ yenwo waen, na né waboka ye fi ye ngwalaa nu. (Edw. 22:​9, 10) Né Dawide taa dwenedwene sɔ nningyein nemɔ nwo, na ɛhẽne yeɛ ɔbokale ye maa ɔhɔle so fale yenwo tole Yehowa so ɔ.

Dawide fale ye adwene siele nningyein bɔ Yehowa ayɛ, bɔ oguso ɔyɛ, ɔne bɔ ɔkɔyɛ ye kyẽabie naso, na ɛhẽne maa ɔfale yenwo tole Yehowa so (Nea ngyekyɛmuɛ 5, 8, 12) d


6. Sɛ esuronyi kã yɛ a, nzu yeɛ ɔkɔboka yɛ maa yɛkɔfa yɛnwo yɛkɔto Yehowa so ɔ?

6 Sɛ esuronyi kã wɔ a, ɛkɔhora kobisa wɔnwo kyɛ, ‘Nzu yeɛ Yehowa alimoa ayɛ ɔ?’ Nningyein bɔ Yehowa abɔ ne, sɛ yɛdwenedwene yenwo a, ɔkɔhora kɔboka yɛ paa. Ebie yeɛ ole kyɛ, yɛkɔhora ‘yɛkɔnea’ ewienu nnomaa ne flawɛs. Sɔ nningyein bɔ Yehowa abɔ ne, bɛngora bɛnzõ ye, ofikyɛ wammɔ bɛ wɔ ye subaen so. Nakoso Yehowa nea bɛ maa bɛyɛ kama. Sɛ yɛdwenedwene sɔ nningyein nanwo a, ɔkɔboka yɛ maa yɛ gyidie kɔyɛ se. Ofikyɛ yekonwu ye kyɛ, sɛ yɛfa yɛnwo yɛto Yehowa so a, ɔkɔnea yɛ. (Mat. 6:​25-32) Afei koso, bɔ Yehowa ayɛ ama bɛbɔ bɛsõ ye ne, ɛkɔhora kɔdwenedwene yenwo. Ebie yeɛ ole kyɛ, mmenia biemɔ bɔ Bible ne kã bɛnwo dwirɛ kyɛ né bele gyidie paa ne, ɛkɔhora kosũa bɛnwo nikye. Ebiekũ koso, aliemaamɔ bɔ Yehowa bokale bɛ maa bɛhora begyinane ɔhaw ahoroɛ noa ne, ɛkɔhora kɔkenga bɛnwo dwirɛ. a Sɛ ɛhẽne la ahãmeɛ a, wɔ bɔbɔ koso, nningyein bɔ Yehowa ayɛ ama wɔ ne, ɛkɔhora kɔdwenedwene yenwo. Ɛkɔhora kobisa wɔnwo kyɛ, ‘Nzu deinn yeɛ Yehowa nwuni ye wɔ menwo, bɔ ɔmaa ɔhwẽne me wale asafo nanu ɔ?’ (Yoh. 6:44) ‘Sɛɛ yeɛ Yehowa maa nyane me mbaeɛ bie nwo mmuayɛɛ ɔ?’ (1 Yoh. 5:14) ‘Afei, sɛɛ yeɛ Yehowa maa menya Yesu wue naso mvasoɛ daabiala ɔ?’—Ɛfe. 1:7; Heb. 4:​14-16.

Sɛ yɛkɔhora yɛkɔfa yɛnwo yɛkɔto Yehowa so a, odikyɛ yɛfa yɛ adwene yesie nningyein bɔ Yehowa ayɛ, bɔ oguso ɔyɛ, ɔne bɔ ɔkɔyɛ ye kyẽabie naso (Nea ngyekyɛmuɛ 6, 9-10, 13-14) e


7. Sɛɛ yeɛ diyifoɛ Daniel nwo dwirɛ ne bokale Vanessa, maa ɔhora lili esuronyi bɔ né wahã ye naso ɔ?

7 Aliemaa brasua Vanessa b wɔ Haiti. Edwirɛ bie tole ye, na né ɔyɛ suro paa. Yeɛ ole kyɛ, bĩaa bie bɔ ɔne ye te mandanu hãhyirele ye kyɛ okuro ye. Bĩaa ne hɔleso frɛle ye wɔ fon so, na daabiala né ɔsɛnde ye mɛsage. Nakoso Vanessa hãhyirele ye pein kyɛ onguro ye. Ɛhe maa bĩaa ne fɛle yeso yaa paa, na ɔbɔle ye ndrɛneɛ po kyɛ okohũ ye. Vanessa hãne kyɛ: “Ɔwale sɔ ne, né esuronyi ahã me paa.” Yede nzu yeɛ ɔyɛle ɔ? Ɔyɛle nikyeebie fabɔle yenwo waen. Yeɛ ole kyɛ, ɔhãne bɔ né ɔkɔso nanwo dwirɛ hyirele asafo nu panyi bie. Panyi ne koso bokale ye so maa bɛɛbɔle polisifoɛ amaneɛ. Nakoso na ɛhẽne angome yeɛ Vanessa yɛle ɔ, na mmom kyɛbɔ Yehowa bɔle ye mmenia nwo waen tete ne, osũane yenwo nikye. Vanessa hãne kyɛ: “Sona bɔ yenwo dwirɛ limoa pene me tianu yeɛ ole diyifoɛ Daniel. Bɛfale ye bɛtole gyata kumaa nu, mmerɛ bɔ né ɔyɛlle bɔne biala ɔ. Nakoso Yehowa bɔle yenwo waen. Yeti mmɔle Yehowa mbaeɛ kyɛ ɔnea me so kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bĩaa ne ngɔhora ngɔyɛ me hwee ɔ. Mmɔle mbaeɛ ne nyiele ne, esuronyi angã me kõ.” —Dan. 6:​12-22.

NZU YEƐ YEHOWA GU SO BƆ ƆYƐ Ɔ?

8. Nzu yeɛ né Dawide dé di ɔ? (Edwein 56:8)

8 Mmerɛ bɔ Dawide dwuli Gate ne, ahãa ye ngõa pena fi yesa, nakoso né onzuro. Bɔ yeti yeɛ ɔte sɔ yeɛ ole kyɛ, nningyein bɔ né Yehowa yɛ ma ye sɔ mmerɛ ne, ɛhẽne yeɛ ɔfale ye adwene siele so ɔ. Dawide nwuni kyɛ Yehowa yeɛ ɔboka ye ɔ, na ye yeɛ ɔbɔ yenwo waen fi ye pɔfoɛmɔ sa nu ɔ. Afei koso, né ɔse kyɛ Yehowa dwene yenwo. (Kenga Edwein 56:8.) Né Dawide le ye damvomɔ bɔ bekuro ye dwirɛ ɔ, yeti bɛbokale ye paa. Benu biemɔ yeɛ ole Yonatan ne Sɔfo Panyi Ahimɛlɛke. (1 Sam. 20:​41, 42; 21:​6, 8, 9) Né Ɔhene Sɔɔlo pena Dawide kũ ye, nakoso Yehowa bokale ye maa ɔhora nwatili. Ɛhe mukoraati maa Dawide nwuni kyɛ Nyameɛ nye wɔ yeso paa, na ɔse ɔhaw bɔ ɔfa nu ne mukoraati.

9. Nzu yeɛ ɔmaa yenwu kyɛ Yehowa dwene yenu biala nwo ɔ?

9 Sɛ ɔhaw bie bɔ ɛfa nu ne amaa esuronyi ahã wɔ a, kae kyɛ Yehowa nwu bɔ ɛfa nu ne mukoraati. Afei, kyɛbɔ ɔhaw ne amaa ɛteetee ne koso, onwu ye. Bɔ yeti yeɛ yɛkã sɔ yeɛ ole kyɛ, mmerɛ bɔ né Egyptfoɛ nemɔ teetee Yisraelfoɛ nemɔ ne, Yehowa hãne kyɛ wanwu “b’amaneɛnwunɛ” ne, na ɔyɛ ye yea paa. (Ɛks. 3:7) Dawide koso hãne kyɛ, Yehowa anwu ‘ye amaneɛnwunɛ ne,’ na ‘yenye tua aworabɔlɛ’ bɔ odi ne. (Edw. 31:7) Afei koso, mmerɛ po bɔ Yisraelfoɛ nemɔ yɛle Yehowa so asoserɛ, maa benwuni amaneɛ ne, “ɔyɛle ye yea.” (Yes. 63:9) Yeti sɛ esuronyi kã wɔ a, nwu ye kyɛ Yehowa te yebo, na ɔpena kyɛ ɔboka wɔ maa edi esuronyi naso.

10. Nzu yeɛ ɔmaa edé di kyɛ Yehowa nwu bɔ ɛfa nu ne mukoraati, na ɔkɔboka wɔ maa ekogyina yenoa ɔ?

10 Sɛ ɛkɔ ɔhaw bie nu, na esuronyi kã wɔ a, ebia ɔkɔyɛ se kyɛ ekonwu atẽe bɔ Yehowa fa so boka wɔ ɔ. Sɛ ɔba sɔ a, nikyee pɔtẽe bɔ ɔyɛ fa boka wɔ ne, bɔ mbaeɛ srɛ ye kyɛ ɔma enwu ye. (2 Ahe. 6:​15-17) Ɛkɔhora kobisa wɔnwo kyɛ: Mahɔ adesũa maa ebie ayɛ dwumadie, anaa wama mmuayɛɛ maa wahyɛ me ngunaen le? Aso makenga asafo nwomaa bie, manea vidio, anaa matie asafo dwein bie maa wahyɛ me ngunaen hɔ? Aliemaa bie ahã edwirɛ bie, anaa wakenga tworɔnzɛm bie maa wahyɛ me ngunaen le? Bɔ ɔte yeɛ ole kyɛ, Bible nu ngyerɛkyerɛ bɔ yɛsa kã ye, ɔne kyɛbɔ aliemaamɔ kuro yɛ dwirɛ ne, annea a yɛ adwene ngɔhɔ so. Nakoso ɔte atẽe kõ bɔ Yehowa nate so hyɛ yɛ ngunaen, mmerɛ bɔ yahɔ ɔhaw bie nu ne. (Yes. 65:13; Mak. 10:​29, 30) Ɛhe te adanzeɛ bɔ okyire kyɛ Yehowa dwene wɔnwo ɔ. (Yes. 49:​14-16) Afei koso, osa kyire kyɛ Yehowa dé wɔ to nu, yeti ɛfa wɔnwo to yeso a, wɔsa ngosi ase.

11. Nzu yeɛ ɔbokale Aida maa ɔhora lili esuronyi bɔ né wahã ye naso ɔ?

11 Aida te aliemaa brasua bie bɔ ɔwɔ Senegal. Wanwu kyɛbɔ Yehowa aboka ye mmerɛ bɔ né ɔfa ɔhaw nu ne. Ye yeɛ ɔte baa panyi ɔ, yeti né ye awofoɛ nea atẽe kyɛ ɔkɔpena adwuma bie bɔ esikaa wɔ nu kɔyɛ kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ɔkɔhora kɔnea yenwo, na wanya bie koso waboka bɛ ɔ. Nakoso Aida anyɛ sɔ, na mmom ɔyɛle yenwo awiɛmvoɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ɔkɔhora kɔyɛ atẽepakyelɛ adwuma ne bie ɔ. Ɔwale sɔ ne, yenwo hyerele ye, ofikyɛ esikaa kãa bie yeɛ né ɔwɔ yenwo ɔ. Ɛhẽne maa Aida abusũafoɛ fɛle yeso yaa paa, na bɛbɔle ye alapaa. Aida hãne kyɛ: “Né mekunu tete me, ofikyɛ né m’adwene yɛ me kyɛ menwo kɔyɛ mmenia ahĩ. Na ebia bɛkɔhã kyɛ me maame ne me baba po, mengora bɛ nea.” Ɔtoale ye dwirɛ naso kyɛ: “Odwuli nekaa bie ne, mmɔle Yehowa po somoɛ kyɛ wamaa mahɔ sɔ haw nanu ɔ.” Ɛhẽne sĩ ne, aliemaa bie mane dwudwolɛ bie wɔ adesũa bo, na ɔbokale Aida paa. Ɔhãne kyɛ: “Aliemaa bɔ né ɔma dwudwolɛ ne, ɔmaa yenwuni kyɛ, ɔhaw biala bɔ yɛfa nu ne, Yehowa se ye mukoraati. Afei koso, Yehowa nate asafo nu mbanyi, ɔne aliemaamɔ so hyɛle me ngunaen. Na ngakãngakã manwuni kyɛ Yehowa kuro me dwirɛ, yeti ɔkɔboka me. Afei de, sɛ né mebɔ mbaeɛ a, né medé medi paa kyɛ Yehowa kotie me, na ɔkɔmaa ngonya yenwo mmuayɛɛ. Mmerɛ bɔ nwuni kyɛ Yehowa amaa manya me mbaeɛ nemɔ nwo mmuayɛɛ ne, ɔmaa m’ahõne tɔle me kunu.” Nziɛen Aida nyane adwuma bie yɛle bɔ né ɔkɔboka ye maa ɔkɔyɛ atẽepakyelɛ adwuma ne, na wasa wanya esikaa bɔ ɔkɔfa kɔnea ye maame ne ye baba ɔ. Aida hãne kyɛ: “Kesaalae, manwu kyɛbɔ ngɔfa menwo ngɔto Yehowa so maa ɔkɔboka me ɔ.” Osa hãne kyɛ: “Sɛ esuronyi kã me na mebɔ mbaeɛ a, menwu ye kyɛ menwo adwo me fɔnwoo, na menzuro kõ.”

NZU YEƐ YEHOWA KƆYƐ YE KYẼABIE Ɔ?

12. Kyɛbɔ Edwein 56:9 kã ne, nzuati yeɛ né Dawide le Yehowa nu gyidie ɔ?

12 Kenga Edwein 56:9. Sɔ tworɔnzɛm he maa yenwu nikyee foforɛ bɔ ɔbokale Dawide, mmerɛ bɔ né esuronyi ahã ye ne. Yeɛ ole kyɛ, bɔ né Yehowa ahyɛ bɔ kyɛ ɔkɔyɛ kɔma ye ne, ɛhẽne yeɛ né ye adwene wɔ so ɔ. Ɔwɔ nu kyɛ né bɛpena ye bekũ ye de, nakoso né ole gyidie paa kyɛ ɔyɛ sɛɛ alaa a, Yehowa kɔye ye kofi sɔ haw nanu. Né Yehowa ahã kyɛ Dawide yeɛ okoli Yisrael maen naso hene ɔ. (1 Sam. 16:​1, 13) Yeti né ole Yehowa nu gyidie, na né ɔse kyɛ Yehowa koli sɔ dwirɛ bɔ wahã naso.

13. Sɛ ɔhaw bie to yɛ a, gyidie beni yeɛ odikyɛ yenya ye wɔ Yehowa nu ɔ?

13 Nzu yeɛ Yehowa ahyɛ bɔ kyɛ ɔkɔyɛ kɔma wɔ ɔ? Yeɛ ole kyɛ, sɛ ɔhaw bie to wɔ a, ɔkɔboka wɔ maa ekogyina yenoa. Nakoso kae kyɛ, Yehowa hãnne kyɛ, ɛsõ ye a ɔhaw de, ebie ngɔto wɔ. c Na mmom, wahyɛ yɛ bɔ kyɛ ɔhaw biala bɔ yɛfa nu ɛnnɛ ne, ɔkɔye kofi berɛ wɔ ewiase foforɛ nanu. (Yes. 25:​7-9) Yehowa le tumi paa, yeti okotingye bɛbɔ bawu ne kɔwa ngõa nu, na anwonyerɛ ne ɛyalɛ biala bɔ yɛfa nu ne koso, ɔkɔye kofi berɛ. Afei koso, ɔnate kyɛ Yehowa nwo yɛ se tra yɛ pɔfoɛ nemɔ nati, okoli bɛ so ngunim koraa.—1 Yoh. 4:4.

14. Nningyein benimɔ yeɛ odikyɛ yɛdwenedwene yenwo ɔ?

14 Sɛ esuronyi kã wɔ a, dwenedwene nningyein bɔ Yehowa kɔyɛ ye kyẽabie nanwo. Wɔde fa ye kyɛ yahɔ ewiase foforɛ nanu. Ɛto wɔnye a, ennwu bɔnefoɛ kõ po, na mmom ateneneefoɛ ngome yeɛ baha wɔ aseɛ so ɔ. Nna ɛhẽne angome, na mmom Satan koso, baye ye bafi berɛ. Yeɛ bɔne bɔ ɔwɔ sona nwo ne, anwu ye kyɛ wahyɛ yebo bɔ ofi berɛ ngakãngakã ɔ. Ɔba sɔ a, nea kyɛbɔ wɔnye kɔgye ɔ! Mandam nhyiamu bɔ yɛyɛle ye 2014 nu ne, bɛyɛle ɔyɛkyerɛ bie, na ɛhẽne maa yenwuni kyɛbɔ yɛkɔdwenedwene anyelasoɛ bɔ yele ye nanwo ɔ. Wɔ ɔyɛkyerɛ nanu ne, né bĩaa bie ne ye abusũa bɔ ngɔmmɔ. Né besusu yenwo kyɛ, edwirɛ bɔ ɔwɔ 2 Timoteo 3:​1-5 ne, sɛ ɔfa bɔ ɔkɔhɔso wɔ Paradise nanwo a, ahãa sɛɛ yeɛ bɛkɔkenga ye ɔ. Yeti bĩaa ne kengale sɔ tworɔnzɛm ne kyɛ: Wɔ ewiase foforɛ nanu ne, aseɛ naso kɔyɛ fɛ paa, ofikyɛ mmenia kohuro bɛnwo dwirɛ, bɛne Nyameɛ kɔfa adamvoa, bɛkɔbrɛ bɛnwo ase, bɛkɔye Nyameɛ ayɛ, bekotie b’awofoɛ dwirɛ, bɛngɔyɛ boniayɛ, bɛkɔhã nahorɛ, bɛne b’abusũafoɛ afĩa kɔyɛ kãma, ɛkɔhora ne bɛ kɔyɛ nhyehyɛɛ, bɛkɔhã mmenia nwo dwirɛ pá, bɛkɔyɛ bɛbɔ bele aboterɛ, bɛbɔ bedwo, bɛbɔ bɛnye gye nningyein pá nwo, bɛbɔ ɛkɔhora kole bɛ koli, bɛbɔ bɛte edwirɛ bo ɔ. Bekohuro Nyameɛ dwirɛ bɛkɔtra nikyee biala, na bɛkɔbɔ bra pá. Fa wɔnwo bɔ sɔ mmenia nemɔ. Yede bisa wɔnwo kyɛ, ‘Nningyein bɔ ɔkɔhɔso wɔ ewiase foforɛ nanu ne, ɛyɛ a, mene m’abusũafoɛ ne aliemaamɔ bɔ yenwo ngɔmmɔ anaa?’

15. Nzu yeɛ ɔbokale Tanja maa ɔhora lili esuronyi bɔ ɔhãne ye naso ɔ?

15 Aliemaa brasua bie wɔ North Macedonia bɔ ye dumaa li Tanja. Nikyee kõ bɔ ɔbokale ye maa ɔhora lili esuronyi so yeɛ ole kyɛ, nhyiraa bɔ okonya ye kyẽabie ne, né ɔtaa dwenedwene yenwo. Ɔhyɛle yebo kyɛ osũa Bible ne, ye awofoɛ fale ɛpɔen wale ye so. Tanja hãne kyɛ: “Né mesuro kyɛ, sɛ mehyɛ yebo kyɛ mesũa Bible ne a, m’abusũafoɛ kɔteetee me paa, na sɔ pɛpɛɛpɛ yeɛ osili ɔ. Sɛ mekɔ asafo nhyiamu mebadwu awuro biala a, né me maame bo me paa. M’awofoɛ hãne kyɛ, sɛ mebɔ menwo musue mebayɛ Yehowa Danzeniɛ a, bekohũ me.” Wangyɛ biala yeɛ Tanja awofoɛ fõane ye fili b’awuro berɛ ɔ. Nzu yeɛ ɔbokale ye maa ɔhora gyinane ɔhaw hemɔ noa ɔ? Ɔhãne kyɛ: “Né mese kyɛ, sɛ mekɔ so mesõ Yehowa a, menye kɔgye daa, na ɛhẽne yeɛ mvale m’adwene nziele so ɔ. Afei koso nwuni kyɛ, sɛ mehwere nikyee biala wɔ ewiase he anu po a, Yehowa kɔmaa mesa kɔhã nningyein pẽe wɔ ewiase foforɛ nanu, na ɔhaw bɔ mefa nu kesaalae ne, mengɔkae enu kõ po.” Tanja hɔle so sõne Yehowa, na Yehowa koso bokale ye maa onyane nekaa tenane. Kesaalae, Tanja agya aliemaa bie bɔ ɔbɔ yenwo mmɔden wɔ asafo nanu ɔ, na bɛfa anigye bɛyɛ mmerɛ mukoraati sõen adwuma ne bie.

ƐNNƐ PAA YEƐ ODIKYƐ ƐFA WƆNWO TO YEHOWA SO Ɔ

16. Edwirɛ bɔ ɔwɔ Luka 21:​26-28 ne, sɛ ɔhyɛ yebo kyɛ osisi a, nzu yeɛ ɔkɔboka yɛ maa yekonya akokoduro ɔ?

16 Sɛ amaneɛnwunɛ piri ne hyɛ yebo a, “mmenia nye so koburu bɛ.” Nakoso, yɛ bɔ yɛsõ Nyameɛ ne de, esuronyi ngɔhã yɛ, na mmom yekonya akokoduro. (Kenga Luka 21:​26-28.) Nzuati ɔ? Ofikyɛ kesaalae po, yasũa kyɛbɔ yɛkɔfa yɛnwo yɛkɔto Yehowa so ɔ. Yeti sɛ odwu sɔ mmerɛ ne a, ɔngɔyɛ nikyee foforɛ wɔ yɛnye so. Tanja bɔ yalimoa yahã yenwo dwirɛ ne, nningyein bɔ wafa nu wɔ ye asetena nu ne, ɛhẽne yeɛ waboka ye maa kesaalae ɔkora gyina ɔhaw biala noa ɔ. Ɔhãne kyɛ: “Kesaalae manwu ye kyɛ ɔhaw biala bɔ yɛfa nu ne, Yehowa kɔhora kɔboka yɛ maa yekogyina yenoa.” Tanja toale ye dwirɛ naso kyɛ: “Sɛ odwu mmerɛ bie a, ebia yekonya adwene kyɛ ɔhaw bɔ yɛfa nu ne, ongofi yɛ so llé. Nakoso ɔhaw biala bɔ mmenia fa ba yɛ so ɛnnɛ ne, ɔngɔtena berɛ daa. Na mmom Yehowa mmerɛ bɔ ɔfata nu ne, ɔkɔye kofi berɛ, ofikyɛ ɔhaw biala nne berɛ bɔ ɔbo ye anwoserɛ so ɔ.”

17. Sɛɛ yeɛ 2024 afoɛnoa dwirɛ ne kɔboka yɛ ɔ? (Nea foto bɔ ɔwɔ Ɛwɛnelɛ Waen ne nyunu ne.)

17 Nningyein pẽe wɔ berɛ bɔ ɔkɔhora kɔmaa esuronyi kɔhã yɛ ɛnnɛ ɔ. Nakoso kyɛbɔ Dawide yɛle ne, yɛkɔhora yekoli sɔ esuronyi naso. Dawide bɔle mbaeɛ bie, na ɛhẽne yeɛ ɔte 2024 afoɛnoa dwirɛ ɔ. Ɔhãne kyɛ: “Sɛ esuronyi tɔ meso a, mefa me wora mewura wɔ nu.” (Edw. 56:3) Nwomaa bie hãne sɔ tworɔnzɛm nanwo dwirɛ kyɛ: “Dawide amva ye adwene anzie nningyein bɔ né ɔkɔmaa esuronyi kɔhã ye, ɔne ɔhaw bɔ né ɔfa nu naso. Na mmom Bɔ né ɔkɔhora kole ye kofi sɔ haw nanu ne, yeɛ ɔfale ye adwene siele ye so ɔ.” Yeti wɔ koso, ofi sɔ mmerɛ he bɔ ɔkɔ ne, sɛ esuroen kã wɔ a, bɔ mmɔden kyɛ ɛkɔfa w’adwene kosie afoɛnoa dwirɛ naso. Dwenedwene nningyein bɔ Yehowa alimoa ayɛ, bɔ oguso ɔyɛ, ɔne bɔ ɔkɔyɛ ye kyẽabie nanwo. Sɛ ɛyɛ sɔ a, wɔ koso ɛkɔhora kɔhã edwirɛ bɔ Dawide hãne ne bie. Ɔhãne kyɛ: “Nyameɛ yeɛ mefa me wora mewura ye nu ɔ.”—Edw. 56:4.

Atorɛngyɛm bie asi, na aliemaa brasua ne, ɔdwenedwene afoɛnoa dwirɛ nanwo (Nea ngyekyɛmuɛ 17)

SƐƐ YEƐ EDWIRƐ HEMƆ KƆBOKA WƆ MAA EKOLI ESURONYI SO Ɔ?

  • Bɔ Yehowa alimoa ayɛ ɔ.

  • Bɔ Yehowa guso ɔyɛ ɔ

  • Bɔ Yehowa kɔyɛ ye kyẽabie ɔ

DWEIN 33 Dan W’adesoa Ma Yehowa

a Ɛkɔhora konya edwirɛ pẽe bɔ ɔkɔboka wɔ maa wɔ gyidie kɔyɛ se wɔ jw.org so. Bɔ edwirɛ hemɔ wura nekaa bɔ bɛfa bɛpena nikyee ne: “suasua wɔn gyidi,” anaa “asetenam nsɛm.” Ekonya bie koso wɔ JW Library® so, wɔ edwirɛ bɔ ɔba ndoɔtoasoɛ bɔ yenwa Suasua Wɔn Gyidi, anaa Yehowa Adansefo Binom Asetenam Nsɛm.”

b Dumaa ne bie wɔ berɛ a, basesã ye.

d BƆ FOTO NE KÃ YENWO DWIRƐ Ɔ: Bɔ Yehowa alimoa ayɛ ama Dawide ne, ɔdwenedwene yenwo. Ebie yeɛ ole kyɛ, Yehowa bokale ye maa ɔhora hũni sisire kwabrafo. Afei koso, Yehowa nate Ahimɛlɛke so bokale ye, na Yehowa sa hyɛle ye bɔ kyɛ ɔkɔmaa okoli hene kyẽabie.

e BƆ FOTO NE KÃ YENWO DWIRƐ Ɔ: Ɔnate aliemaa bie gyidie ti, bahye ye bato prisã, nakoso nningyein bɔ Yehowa alimoa ayɛ ama ye ne, ɔdwenedwene yenwo.