1. Ruahnolhnak puai cu kumkhat chung ah zeicah a biapi bikmi ni a si? (Luka 22:19, 20)

 JEHOVAH miphun caah Khrih a thih Philh Lonak Puai cu kumkhat chung ah a biapi bikmi ni a si. Cun mah puai lawng hi Jesuh nih a zultu pawl tuah ding in a fialmi hna puai a si. (Luka 22:19, 20 rel.) Ruahnolhnak puai kan i ngaihnak a ruang tampi a um. A ruang cheukhat kha i ruah hna hmanh u sih.

2. Ruahnolhnak kan i ngaihnak a ruang cheukhat cu zei hna dah an si?

² Ruahnolhnak nih tlanhnak man a sunlawi ning kha ruah awkah a kan bawmh. Mah nih Jesuh raithawinak caah kan i lawmhnak langhter khawh ning lam hna kha a kan hngalhter ṭhan. (2 Kor. 5:14, 15) Cun unau pawl he ‘pakhat le pakhat thazaang’ i pek khawhnak caanṭha zong a kan hmuhter. (Rom 1:12) Kum fatin a cawlcang ti lomi tampi cu an rak i pum hna. Lungtho tein conglawmh an si caah cheukhat nih Jehovah sinah kir ṭhan ding in bia an khiah. Lungthawhnak a ngeimi mi tampi zong an i pum i pumhnak ah an theihmi le an hmuhmi nih nunnak lam cung ah kal hram thawk ding in a forh hna. Cu bantuk thil hna nih kan caah Ruahnolhnak puai kha a biapimi a siter.

3. Ruahnolhnak puai nih vawleicung pumpi unau hna kha zeitindah an lung a rualter hna? (Hmanthlak zong zoh.)

³ Ruahnolhnak puai nih vawleicung pumpi ah a ummi unau pawl an lung a rualter hna ning kong zong kha ruat. Ni a tlak tikah vawleicung pumpi ah a ummi Jehovah Tehte Hna cu Ruahnolhnak puai ah i pumh ding in kan i tong hna. A hleiin tlanhnak man a biapitnak kong a langhtermi phungchimnak kha kan theih hna. Thangṭhatnak hla fung hnih kan sa, changreu le mitsur zu kan i chan i thlacamnak a pali ning in lungtak  tein “amen” kan pek. Khrihfabu dihlak nih suimilam 24 chung ah aa lo tein kan tuah dih. Kan dihlak in mah lam hna in thangṭhatnak kan pekmi hna an hmuh tikah Jehovah le Jesuh cu zeitluk in dah an i lawmh lai ti kha na mitthlam ah cuanter hmanh.

4. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁴ Hi capar ah mah biahalnak hi kan i ruah hna lai: Ruahnolhnak caah kan lungthin zeitindah kan timhtuah khawh? Midang zong mah in ṭhathnemhnak an hmuh nakhnga zeitindah kan bawmh khawh hna? A cawlcang ti lomi hna kha zeitindah kan bawmh khawh hna? Mah biahalnak hna i a phi nih mah a biapi tukmi caan caah timhcia si ding in a kan bawmh lai.

Ruahnolhnak Caah Kan Lungthin Zeitindah Kan Timhtuah Khawh?

5. (a) Tlanhnak man kong kha zeicah kan ruah awk a si? (Salm 49:7, 8) (b) Zeicah Jesuh A Thih? timi video in zeidah na cawn khawh?

⁵ Ruahnolhnak caah kan lungthin kan timhtuah khawh ning a biapi bikmi lamkhat cu Jesuh Khrih tlanhnak man kong kan ruahnak thawng in a si. Kanmah tein cun sualnak le thihnak in luat awkah zei hmanh kan tuah kho lo. (Salm 49:7, 8 rel; Zeicah Jesuh A Thih? timi video zong zoh.) a Cucaah Jehovah nih a dawt tukmi a Fapa Jesuh kha kan caah a nunnak pek ding in a timhtuah. Jehovah le Jesuh nih mahca ṭhatnak nganpi an hlawt. (Rom 6:23) Jehovah le Jesuh nih kan caah an hlawtmi mahca ṭhatnak kong kha kan ruah deuhdeuh ahcun tlanhnak man kha kan sunsak deuhdeuh ve lai. Jehovah le Jesuh nih tlanhnak man pek awkah an tuahmi thil cheukhat kong kha i ruah hna u sih. A hmasa bik ah tlanhnak man ah zeidah aa tel? timi kong kha i ruah hna u sih.

6. Tlanhnak man ah zeidah aa tel?

⁶ Tlanhnak man timi cu thil cheukhat tlanh awkah kan pek ṭhanmi a man kha a si. Hmasa bik mipa Adam cu mitling in ser a si. Sualnak a tuah tikah amah lawng si loin a tefa dihlak zong zungzal nunnak ruahchannak an sung. Cucaah Adam sunghmi kha tlanh ṭhan awkah Jesuh nih a tlingmi a nunnak kha a pek. Vawleicung a um chung ah Jesuh nih “sualnak zeihmanh a tuah lo, lih a chim ahohmanh nih an thei bal lo.” (1 Pet. 2:22) A thih lio zong ah Jesuh cu Adam sualnak a tuah hlan bantuk in mitling a si rih. Cucaah Jesuh pekmi nunnak cu Adam a sunghmi nunnak he aa tluk.—1 Kor. 15:45; 1 Tim. 2:6.

7. Vawleicung a um lioah Jesuh nih a tonmi hneksaknak cheukhat cu zei hna dah an si?

⁷ Jesuh cu vawleicung a um lioah hneksaknak tampi a tong ko nain vancung a Pa bia kha tling tein a ngaih peng. Mitling in hrin a si ko nain a ngakchiat lio zong ah mitling lo a simi a nulepa nawl kha a ngaih. (Luka 2:51) Kumhra fai a si lioah a nu le a pa nawlngaih lo awk le Jehovah cung ah zumhfek tein um lo awkah hneknak a tong. A upat tik zong ah Satan Khuachia nih sualnak tuah awkah a lem. Satan nih Pathian cung ah zumhfek tein um lo awkah direct hmanh in a lem. (Matt. 4:1-11) Satan nih Jesuh kha tlanhnak man a pek khawh nakhnga lo sualnak tuah ding in lem awkah bia a khiah.

8. Jesuh nih a dang zei hneksaknak dah a ton rih?

⁸ Vawleicung i phungchim rian a ṭuan lio zong ah Jesuh cu a dang hneksaknak a tong rih. Hremnak le a nunnak tlerhkhonhnak zong a tong. (Luka 4:28, 29; 13:31) Mitling lo a simi a zultu pawl palhnak zong kha a inkhawh. (Mar. 9:33, 34) A nunnak i hmanung bik hneksaknak a ton lioah hremnak le nihsawhnak  zong a tong. Fahnak le ningzahnak in buin thahnak zong a tong. (Heb. 12:1-3) Jehovah huhphenhnak um loin a tonmi hneksaknak hna kha a dongh tiang amah tein a inkhawh. b—Matt. 27:46.

9. Jesuh riathawinak kong he aa tlaiin zeitindah kan ruah? (1 Peter 1:8)

⁹ Jesuh cu tlanhnak man pek awkah harnak tampi a tong ti cu a fiang ko. Kan caah Jesuh nih zeitluk in dah lungtho tein mahca ṭhatnak a hlawt timi kong kan ruah tikah Jesuh kan dawtnak cu a fek chin.—1 Peter 1:8 rel.

10. Tlanhnak man pek awkah Jehovah nih zei bantuk mahca ṭhatnak dah a hlawt?

¹⁰ Jehovah kong tah zeitin? Jesuh nih tlanhnak man a pek khawh nakhnga Jehovah nih lungtho tein zeitindah mahca ṭhatnak a hlawt? Jehovah le Jesuh an i pehtlaihnak cu pa le fa an i pehtlaihnak nakin a fek deuh. (Ptb. 8:30) Vawleicung a um lioah Jesuh nih harnak tampi a tonmi a hmuh tikah Jehovah cu zeitindah a um lai ti kha ruathmanh. A Fapa a ding loin pehtlaihnak, hlawtnak le hneksaknak a tonmi a hmuh tikah Jehovah cu a lung a fak tuk lai ti cu a fiang ko.

11. Jesuh thah a si lioah Jehovah cu zeitluk in dah a lung a fah lai ti kha tahchunhnak pe.

¹¹ Fale thihtaknak a tongmi nulepa zong nih dawtmi nih thihtak cu zeitluk in dah a har ti kha ṭha tein an hngalh ve. Thawhṭhannak ruahchannak cung ah a fekmi zumhnak kan ngei ko nain dawtmi thihtaknak kan ton tikah kan lung a fak tuk. Mah nih AD 33, ṭhal caan lioah a dawt tukmi a Fapa sifah harnak in buin a thihmi a zoh tikah Jehovah cu zeitindah a um lai ti kha hngalhthiam awkah a kan bawmh. c—Matt. 3:17.

12. Ruahnolhnak tuah hlan zarh hna ah zei hna dah kan tuah khawh?

¹² Atu in Ruahnolhnak tiang ah pumpak hlathlainak asiloah Chungkhar Pumhnak ah tlanhnak man kong kha nan i ruahṭi kho lai maw? Jehovah Tehte Hna i Baibal Hlathlainak Ca Lamhruainak timi cauk asiloah a dang hlathlainak caah bawmtu a simi hriamnam hna kha hmang in tlanhnak man kong a dikthliar kha hlathlai. d Cun Khihfa Nunning le Rianṭuannak—Tuahchunhnak Cauk ah aa telmi Ruahnolhnak Baibal Relnak cazin ning zong in na rel khawh. Ruahnolhnak ni ah tuahmi  Zinglei Pumhnak program zoh zong philhhlah. Ruahnolhnak caah kan lungthin kan i timhtuah ahcun kanmah zong ṭhatnak kan hmu lai i midang zong kan bawmh khawh hna lai.—Ezra 7:10.

Midang Nih Ṭhathnemhnak An Hmuh Nakhnga Bawm Hna

13. Ruahnolhnak in midang nih ṭhathnemhnak an hmuh nakhnga pakhatnak ah kan tuah khawhmi cu zeidah a si?

¹³ Ruahnolhnak in midang nih ṭhathnemhnak an hmuh nakhnga zeitindah kan bawmh khawh hna? Pakhatnak ah kan tuah khawhmi cu kan sawm hnanak thawng in a si. Cun phungchim rianṭuannak ah kan hmuhmi hna lawng si loin kan theih hngalhmi hna zong sawm ding in cazin kan tuah khawh. Mah ah kan rualchan, kan rianṭuanṭi hawi, sianginn kan kaiṭi hawi le midang zong an i tel kho men. Nammi sawmnak catlap nih a kan zat lo ahcun electronic thilri in link kan kuat khawh hna. Pa zeizat dah an i pumh lai ti kha kan hngal kho lo.—Pct. 11:6.

14. Sawmnak catlap pek hmual a ngeih ning kha tahchunhnak pe.

¹⁴ Ruahnolhnak ah i pumh ding in sawmnak ca na pek hna tikah pumh duhnak lungput a ngeihter men hna lai. A vapa zumlotu a simi unaunu pakhat cu a vapa nih Ruahnolhnak ah kaa pum ve lai a ti tikah a khuaruah a har tuk. Zeicah dah a khuaruah a har? A hlan ah Ruahnolhnak ah i pumh ve ding in a sawm peng nain aa pumh bal lo caah a si. A tu tan ah zeicah i pumh a duh? A vapa nih amah he aa kommi Khrihfa upa pakhat nih “sawmnak catlap a ka pek” caah a si tiah a ti. A vapa cu mah kum thawk in Ruahnolhnak ah kum fatin aa pum cang.

15. Ruahnolhnak ah i pumh ding in midang kan sawm hna tikah zeidah kan i cinken awk a si?

¹⁵ Kan sawmmi hna cu a hleiin kan pumhnak ah aa pum bal lomi hna cu biahalnak tampi an ngei kho ti kha i cinken. Cucaah an kan hal khawhmi biahalnak kong kha kan ruah khawh i ṭha tein leh khawh awkah kan i timtuah chung kho. (Kol. 4:6) Tahchunhnak ah, mi cheukhat nih hitin an ruah khawh men: ‘Mah  pumhnak ah zeidah an tuah lai?’ ‘Zei can dah a rauh lai?’ ‘Zeidah kaa hruk lai?’ ‘Pumh man pek a hau lai maw?’ ‘Ngunkhuai pek tah a hau lai maw?’ Cucaah sawmnak catlap kan pek hna tikah “biahalnak nan ngei maw?” tiah a sawhsawh tein kan hal khawh hna. Cun an biahalnak kha kan leh hna lai. Pumhnak kan tuah ning he aa tlaiin an hngalhthiam nakhnga Jesuh A Thih Philhlonak timi le Biakinn ah Zei Hna Dah An Tuah? timi video zong kan hman khawh. Cun Nunnak Kha Zungzal In I Nuamhpi! timi cauk cawn dingmi 28 i a kong hna zong kha kan chimh khawh hna.

16. Ruahnolhnak ah aa pummi hna nih zei biahalnak dah an kan tuah khawh men?

¹⁶ Ruahnolhnak an i pumh dih hnu ah hngalh duhnak a ngeimi mithar hna cu a dang biahalnak zong an ngei kho rih men. Changreu le mitsur zu kha zeicah mi thlawmte lawng nih an ei i an din? Ruahnolhnak kha kumkhat ah voi zeizat dah nan tuah? Jehovah Tehte Hna pumhnak cu aa lo dih maw? tiah an kan hal khawh men. Ruahnolhnak phungchimnak ah mah kong kha an chim cang hmanh ah mithar pawl kha fiang deuh in kan chimh ṭhan hna a hau kho men. Cun jw.org ah taarmi “Jehovah Tehte Hna nih Bawipa Zanriah An Tuah Ning cu Biaknak Dang Hna nih An Tuah Ning he Zeicah aa Lawh Lo?” timi capar hmang in an biahalnak kha kan leh khawh hna. “Zungzal nunnak hmu ding ah thim a simi hna” bawmh awkah Ruahnolhnak tuah hlan, tuah lio le tuah hnu zong ah kan tuah khawhmi paoh tuah kan duh.—Lam. 13:48.

A Cawlcang Ti Lomi Pawl Kha Bawm Hna

17. Khrihfa upa pawl nih a cawlcang ti lomi pawl kha zeitindah an bawmh khawh hna? (Ezekiel 34:12, 16)

¹⁷ Ruahnolhnak tuah chung ah Khrihfa upa pawl nih a cawlcang ti lomi pawl kha zeitindah an bawmh hna? An cung ah siaherhnak nan ngeih kha langhter u. (Ezekiel 34:12, 16 rel.) Ruahnolhnak tuah hlan ah a si khawh chung in mi tam khawh chung tam pehtlaihnak tuah hna awkah i zuam u. An cung ah siaherhnak nan ngeih le a si khawh chung in bawmh nan duh hna kha chim hna u. Cun Ruahnolhnak  ah i pumh ding zong in sawm hna u. An i pumh ahcun lunglawm tein conglawmh hna u. Ruahnolhnak a dih hnu zong ah mah dawtmi unau pawl kha pehtlaihnak tuah peng hna u law Jehovah sinah an kir ṭhan nakhnga an herhmi paoh kha bawm hna u.—1 Pet. 2:25.

18. Kan dihlak in a cawlcang ti lomi pawl kha zeitindah kan bawmh khawh hna? (Rom 12:10)

¹⁸ Ruahnolhnak ah a rak i pummi a cawlcang ti lomi hna kha Khrihfabu dihlak nih kan bawmh khawh hna. Zeitindah? Dawtnak, zaangfahnak le upatnak he kan pehtlaih hnanak thawng in a si. (Rom 12:10 rel.) Mah dawtmi unau pawl cu i pumh ṭhan awkah an i cungcang kho men ti kha philhhlah u. Unau pawl nih ṭha tein an kan cohlang lai lo ti an phang kho men. e Cucaah an ning a zahter khomi biahalnak kha hal hna hlah u asiloah an lung a fahter khomi bia hna zong chim hlah u. (1 Thes. 5:11) Annih cu zumtukhat kan unau an si. Anmah he Pathian kan biakṭi ṭhan khawh caah kan i lawm tuk.—Salm 119:176; Lam. 20:35.

19. Jesuh a thih philhlonak puai in zei ṭhathnemhnak dah kan hmuh?

¹⁹ Jesuh nih kum fatin amah a thih philhlonak puai tuah ding in a kan fial caah kan i lawm tuk. Mah cu zeicah a biapit tuk ti zong kan hngalhthiam cang. Cutin kan tuah tikah kanmah he midang he lam tampi in ṭhathnemhnak kan hmu. (Isa. 48:17, 18) Jehovah le Jesuh zong kan dawt chin hna. An kan tuahpiakmi caah zeitluk in dah kan i lawmh ti zong kan langhter khawh. Unau pawl he zong kan i naih deuh. Cun tlanhnak man in midang zong ṭhathnemhnak an hmuh khawh ve nakhnga bawmhnak caanṭha zong kan hmu. Cucaah kumkhat chung ah a biapi bikmi ni a simi, tu kum Ruahnolhnak caah timhcia kan si nakhnga atu in kan tuah khawhmi paoh tuah hna u sih.