၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် အမ့ၢ်ဝဲ မုၢ်နံၤလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တနံၤလဲၣ်. (လူၤကၣ် ၂၂:၁၉, ၂၀)

 တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲမူးလီၤဆီတခါလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် လၢယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဂီၢ်. ဒီးအမ့ၢ်ဝဲ မူးထဲတခါလၢ ယ့ၣ်ၡူး မၤလိာ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲ. (ဖး လူၤကၣ် ၂၂:၁၉, ၂၀.) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်အိၣ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဂီၢ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲအါမး. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပအိၣ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဂီၢ်လဲၣ်.

^၂ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆိကမိၣ်ထံက့ၤ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအလုၢ်အပှ့ၤ. မူးအံၤ အဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤ ကျဲလၢပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် လၢယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအဂီၢ်. (၂ ကရံၣ် ၅:၁၄, ၁၅) တကးဒံးဘၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကရ့လိာ်ဘၣ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီး “ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး ယၢ်ခီယၢ်ခီ.” (ရိ ၁:၁၂) ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲမူးအံၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် တူၢ်လိာ်မုာ်က့ၤအဝဲသ့ၣ် ဂ့ၤဂ့ၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် တနီၤန့ၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ကဟဲက့ၤကဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပှၤအါဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ် ဒီးထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဃိ အဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံ. အဃိန့ၣ် ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပထံၣ်လၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် အကဲဝဲ မုၢ်နံၤလီၤဆီလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ်.

၃. တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် မၤဃူမၤဖိးဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၃ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် မၤဃူမၤဖိးဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ. ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးတနံၤန့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီးမၤဝဲမူးအံၤ ဖဲမုၢ်လီၤနုာ်အဆၢကတီၢ်. ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. ပသးဝံၣ်သကိး တၢ်သးဝံၣ် ခံဖျၢၣ်, ပဟ့ၣ်လီၤ ကိၣ်ဒီးစပံးထံ တဆီဘၣ်တဆီ ဒီးဖဲပှၤဃ့ထုကဖၣ် လွံၢ်ဘျီလၢာ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပတဲ “အၤမ့ၣ်” လၢပသးဒီဖျၢၣ်ညါ. ဒီးလၢ ၂၄ နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ် မၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢကျဲဒ်န့ၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ထံၣ်ဝဲလၢ ပဝဲလၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဃူဃူဖိးဖိး ဒီးမၤလၤကပီၤအီၤ ဒ်အံၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ကသးခုထဲလဲၣ်.

၄. လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၄ လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ. ပအိၣ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပှၤဂၤ ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးပမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ကတီၤသးလၢ မုၢ်နံၤလီၤဆီ လၢအရ့ဒိၣ်တနံၤအံၤအဂီၢ်.

ပအိၣ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်

၅. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ပှ့ၤက့ၤ အလုၢ်အပှ့ၤလဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၉:၇, ၈) (ခ) လၢတၢ်ဂီၤမူ လၢအမ့ၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံအသးလဲၣ် အပူၤန့ၣ် နမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ ကျဲအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဘိလၢ ပအိၣ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အမူးအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပဆိကမိၣ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး အလုၢ်အပှ့ၤ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပမၤပူၤဖျဲးလီၤပသး လၢတၢ်သံဒီးတၢ်ဒဲးဘး တသ့နီတဂၤဘၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၉:၇, ၈; ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂီၤမူလၢ အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံအသးလဲၣ်) a အဃိ ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကမၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် အရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူး ကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူ လၢပဂီၢ်. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် ဘၣ်တူၢ်ဆါအသးဒိၣ်မး. (ရိ ၆:၂၃) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး တူၢ်ဆါအသး လၢပဂီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤ. ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး သးအိၣ်တူၢ်ဆါအသး လၢပဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤ ပကဃုသ့ၣ်ညါဆိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် အခီပညီ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

၆. တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် အခီပညီ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပှၤဟ့ၣ်တၢ်အပှ့ၤ ဒ်သိးကပှ့ၤကဒါက့ၤ တၢ်တမံၤမံၤအဂီၢ်. ဖဲကစၢ်ယွၤ တ့လီၤစီၤအၤဒၣ်အခါ စီၤအၤဒၣ်န့ၣ် အကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤတဂၤ. သနာ်က့ ခီဖျိလၢ စီၤအၤဒၣ် မၤတၢ်ဒဲးဘးအဃိ အမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အီၤဒီးအဖိအလံၤတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်. အဃိ ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကပှ့ၤကဒါက့ၤ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ စီၤအၤဒၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တခါန့ၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အသးသမူ လၢအလၢအပှဲၤ. ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူး အိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီတကတီၢ်ညါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး “တမၤ တၢ်ဒဲးဘးနီတမံၤဘၣ် ဒီးတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ တဟဲထီၣ်လၢ အကိာ်ပူၤဘၣ်.” (၁ ပ့း ၂:၂၂) အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူး သံအခါန့ၣ် အဟ့ၣ်လီၤ အသးသမူ အလၢအပှဲၤ ထဲသိးဒီး တၢ်အိၣ်မူ အလၢအပှဲၤလၢ စီၤအၤဒၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲတခါန့ၣ်.—၁ ကရံၣ် ၁၅:၄၅; ၁ တံၤ ၂:၆.

၇. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၇ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်အါမး သနာ်က့ အဆဲးဒိကနၣ် အပါယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အအိၣ်ဖျဲၣ်လီၤ ဒ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤတဂၤအသိး ဒီးအမိအပါန့ၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ ဖဲအနီၢ်ဆံးခါန့ၣ် အဒိကနၣ် အမိအပါအကလုၢ်. (လူၤ ၂:၅၁) ဒီးဖဲအကဲပှၤသးစၢ်အခါ ဒ်သိး အကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးဒိကနၣ် အမိအပါကလုၢ်အဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ ပှၤဂၤအတၢ်ဆီၣ်သနံးအါမး. ဒီးဖဲအညါအိၣ်ထီၣ်အခါ ဒ်သိးအကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် အဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်လ့ပစီ. (မး ၄:၁-၁၁) တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ပှ့ၤက့ၤ တန့ၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ကျဲးစၢးဝဲဆူၣ်ဆူၣ်ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကမၤဘၣ်တၢ်ဒဲးဘး.

၈. ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်လဲၤခီဖျိဒံး တၢ်မၤကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၈ ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဘၣ်လဲၤခီဖျိဒံး တၢ်မၤကွၢ်လၢအဂၤတဖၣ်. အဒုၣ်အဒါတဖၣ် မၤအၢမၤနးအီၤ ဒီးကျဲးစၢး မၤသံအီၤသပှၢ်တၢၢ်. (လူၤ ၄:၂၈, ၂၉; ၁၃:၃၁) ဖဲယ့ၣ်ၡူး မၤသကိးတၢ်ဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အတလၢတပှဲၤဘၣ်တဖၣ်အခါ အဘၣ်နၢ်ပၢၢ်စၢၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အါမး. (မၢ် ၉:၃၃, ၃၄) ဒီးဖဲပှၤဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအခါ ပှၤမၤဆါအီၤနးမး ဒီးပှၤတဲဆဲးအဲးအီၤ. ဝံၤဒီး ပှၤပျၤထီအီၤ လၢသ့ၣ်တၢၣ်အလိၤ ဒ်ပှၤလၢ အမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအသိး ဒီးအဘၣ်တူၢ်တၢ်နးဒိၣ်မး တုၤလၢအသံ. (ဧ့ၤ ၁၂:၁-၃)  ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံဒံးဘၣ်န့ၣ် အဘၣ်တူၢ်တၢ် လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒီးယဟိဝၤယွၤ တဒီသဒၢအီၤဘၣ်. b—မး ၂၇:၄၆.

၉. ယ့ၣ်ၡူးသးအိၣ် ဟ့ၣ်လီၤအသး လၢပဂီၢ်အဃိ ပတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. (၁ ပ့းတရူး ၁:၈)

^၉ ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကဟ့ၣ်လီၤအသး ဒ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးအဂီၢ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဘၣ်တူၢ်တၢ်အါမး. အဃိ ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးသးအိၣ် ဟ့ၣ်လီၤအသး လၢပဂီၢ်အခါ ပတၢ်အဲၣ်အီၤ ဟဲဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲ.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၁:၈.

၁၀. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးအိၣ် တူၢ်ဆါအသးထဲလဲၣ်.

^၁၀ ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကဟ့ၣ်လီၤအသး ဒ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ သးအိၣ် တူၢ်ဆါအသးထဲလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သး လၢအဂ့ၤဒိၣ်မး. (ကတိၤ ၈:၃၀) အဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ်မီၤ, ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ အါမံၤအါမၠိအခါ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤရ့ဒီးအဖိခွါတဂ့ၤဘၣ်, ပှၤတတူၢ်လိာ်အဖိခွါဘၣ် ဒီးအဖိခွါ ဘၣ်တူၢ်တၢ်အါမံၤအဃိ အသးကဘၣ်ဒိ ဖးဒိၣ်ညါ.

၁၁. ဖဲပှၤမၤသံ ယ့ၣ်ၡူးအခါ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ.

^၁၁ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတခါအံၤ. မိပါတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤလၢ အဖိ သံသဒၣ်အီၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လီၤဟိ ဒီးတၢ်သးဘၣ်ဒိနးမး. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပှၤသံတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤလၢပအဲၣ်တဂၤ သံသဒၣ်ကွံာ်ပှၤအခါ တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ တမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်သးဘၣ်ဒိလၢ ပတူၢ်ဘၣ်ဘၣ်. တၢ်အဒိတခါအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်ကွၢ်ဝဲ အဖိခွါလၢအအဲၣ်ဝဲတဂၤ ဘၣ်တူၢ်တၢ်နးမး ဒီးသံဝဲဖဲ လါနံစၣ် ၁၄ သီ, ခ.န ၃၃ အခါ အသးကဘၣ်ဒိ ဒိၣ်မး. c—မး ၃:၁၇.

၁၂. တချုးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဘၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပအိၣ်ကတီၤသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ စးထီၣ်ခဲအံၤ ဒီးဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဖဲနမၤ နီၢ်ကစၢ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအခါ မၤလိအါထီၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂ့ၢ်. ဒီးလံာ်လၢအမ့ၢ် လံာ်နဲၣ်ကျဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ကဃုသ့ၣ်ညါတၢ်အဂီၢ် (Research Guide for Jehovah’s Witnesses) မ့တမ့ၢ် လံာ်လဲၢ်အဂၤ လၢကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိး နကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်အိၣ်လၢနကျိာ်န့ၣ် နသူအီၤဒ်သိး နကဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂ့ၢ်သ့. d တကးဒံးဘၣ် နဖးတၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ် လၢအအိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ—ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အပူၤသ့စ့ၢ်ကီး. ဒီးဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဘၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် တဘၣ်သးပ့ၤနီၣ်ကွၢ် ဂီၤခီတၢ်ဘါ အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလီၤဆီတဂ့ၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤသး လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အမူးအဂီၢ်န့ၣ် ပမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး ကသ့ဒိၣ်ထီၣ်.—ဧ့ ၇:၁၀.

 မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး

၁၃. ဒ်သိးပှၤဂၤ ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ် အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ ဒ်သိးပှၤဂၤ ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ကွဲမုာ် အဝဲသ့ၣ်. ဖဲပလဲၤဟး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပကွဲမုာ် ပှၤလၢပထံၣ်လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ် တကးဒံးဘၣ် ပကွဲးနီၣ်ဃာ် ပှၤလၢ ပသ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ်အမံၤ ဒီးကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ် သ့စ့ၢ်ကီး. ပကွဲးနီၣ်ဃာ် ပဘူးပတံၢ်, ပသကိးလၢ တၢ်မၤလီၢ်, ပသကိးလၢကၠိ ဒီးပှၤအဂၤလၢပသ့ၣ်ညါတဖၣ် အမံၤသ့. ဒီးပလံာ်က့လၢ လံာ်ကွဲမုာ်အဂီၢ် မ့ၢ်တယၢဘၣ် သနာ်က့ ပဆှၢန့ၢ်အဝဲသ့ၣ် လံာ်ကွဲမုာ်လၢ လီတဲစိအပူၤ သ့စ့ၢ်ကီး. အဝဲသ့ၣ် ကဟဲထီၣ်ဧါ တဟဲထီၣ်ဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဟဲထီၣ်န့ၣ် ပကသးခုဒိၣ်မး.—စံၣ် ၁၁:၆.

၁၄. ပမ့ၢ်ကွဲမုာ်ပှၤဂၤန့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်. တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ.

^၁၄ ဖဲနကွဲမုာ် ပှၤတဂၤဂၤ လၢအကဟဲထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ တဘၣ်ဆိကမိၣ်ဆိလၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်သးဟဲထီၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိအံၤ. ဘၣ်တနံၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ အဝၤတကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်န့ၣ် တဲအီၤလၢ အကလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ် ဖုးဘၣ်အသးညါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ ဖုးဘၣ်အသးဒိၣ်မးလဲၣ်. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အကွဲမုာ်အဝၤလၢ ကလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဘၣ်ဆၣ် အဝၤတလဲၤဝဲ နီတဘျီဘၣ်. မ့မ့ၢ် တၢ်တဘျီအံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝၤကလဲၤထီၣ်ဝဲလဲၣ်. အဝၤတဲဝဲလၢ “ပှၤဟ့ၣ်ယၤ လံာ်ကွဲမုာ်.” ဒီးအတဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အသ့ၣ်ညါလိာ်သးဒီးအီၤန့ၣ် ကွဲမုာ်အီၤ. ဖဲတၢ်တနံၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ အဝၤလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဒီးလၢခံန့ၣ် အဆဲးလဲၤထီၣ်ဒံးဝဲ တဘျုးနံၣ်ညါ.

၁၅. ဖဲပကွဲမုာ်ပှၤဂၤလၢ ကဟဲထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ ပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၅ ပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤလၢပကွဲမုာ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်တဟဲထီၣ်ဘၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် နီတဘျီဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးသံကွၢ်ပှၤတၢ်အါမး. အဃိ ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထီၣ်ပာ်စၢၤ တၢ်သံကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကသံကွၢ်ဝဲ ဒီးအိၣ်ကတီၤသးလၢ ပကစံးဆၢက့ၤအီၤ. (ကလီး ၄:၆) အဒိ ပှၤတနီၤ ဘၣ်သးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ‘လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ပှၤကမၤမနုၤလဲၣ်.’ ‘မူးတခါအံၤ ကယံာ်ဝဲထဲလဲၣ်.’ ‘ယကဘၣ် လဲၤကူလဲၤကၤဒ်လဲၣ်.’ ‘ယကလဲၤထီၣ်မူးအဂီၢ် ယကဘၣ်ဟ့ၣ်စ့ဧါ.’ ‘ဖဲပှၤမၤဝဲမူးအခါ ပှၤထၢတၢ်မၤဘူၣ်ဧါ.’ အဃိ ဖဲပကွဲမုာ် ပှၤတဂၤဂၤအခါ ပသံကွၢ်အဝဲသ့ၣ် ယိယိဖိလၢ “နတၢ်သံကွၢ် အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” ဝံၤဒီး ပစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်သံကွၢ်သ့. ဒီးဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပဒုးကွၢ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂီၤမူ လၢအမ့ၢ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံ ဒီး ဖဲဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ပှၤမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ် သ့စ့ၢ်ကီး. တကးဒံးဘၣ် ပတဲပၠးအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ တၢ်မၤလိ ၂၈ လၢလံာ် အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု အပူၤသ့စ့ၢ်ကီး.

၁၆. ပှၤလၢအလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သး သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဒံး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ ပှၤသးအိၣ်တၢ် လၢအဟဲထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သးသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဒံး. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတအီၣ်ကိၣ် ဒီးတအီစပံးထံ နီတဂၤဘၣ်လဲၣ်. မ့တမ့ၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအီၣ်ဝဲဒီးအီဝဲ ထဲစှၤဂၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သးသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး တနံၣ်ပှဲၤဘျီလဲၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ပှၤမၤဝဲဒ်အံၤ ထီဘိလီၤဧါ. တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ပှၤဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတဂၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ လၢအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအပူၤဝံၤလံ သနာ်က့ ပှၤလၢအဟဲထီၣ်မူး အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဘၣ်တဲနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်တစဲး. တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ jw.org အပူၤ လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မၤဝဲကစၢ်အတၢ်အီၣ်လၢ ဟါအီၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ လီၤဆီလိာ်သးဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အဂၤတဖၣ်လဲၣ်” န့ၣ်အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်သံကွၢ်သ့စ့ၢ်ကီး. အဃိ ဒ်သိး “ပှၤသးဘျၢ” တဖၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး လၢမူးတခါအံၤအဂီၢ် တချုးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးဘၣ်ဒံးဘၣ်, ဖဲမူးအံၤဘၣ်ဝဲအဆၢကတီၢ် ဒီးဖဲမူးအံၤဝံၤဝဲ အလီၢ်ခံန့ၣ် ပကဘၣ် ကျဲးစၢးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်.—မၤတၢ် ၁၃:၄၈.

မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ

၁၇. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ယဃ့းစက့လး ၃၄:၁၂, ၁၆)

^၁၇ ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးအိၣ်အဝဲသ့ၣ်သ့. (ဖး ယဃ့းစက့လး ၃၄:၁၂, ၁၆.) တချုးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဘၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ကျဲးစၢးဆဲးကျိးဒီးအဝဲသ့ၣ်. တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ နသးအိၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးတသ့ဖဲအသ့ နဘၣ်သးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. ကွဲမုာ်စ့ၢ်ကီးအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဟဲထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး. ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဟဲထီၣ်န့ၣ် တူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ် မ့ၢ်ဝံၤသနာ်က့ ဆဲးကျိးဒီးအဝဲသ့ၣ် လၢလီတဲစိ မ့တမ့ၢ် လဲၤဟးအိၣ်သကိး အဝဲသ့ၣ် ဒီးဆဲးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအကဟဲက့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဂီၢ်.—၁ ပ့း ၂:၂၅.

၁၈. ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀)

 ^၁၈ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ကိးဂၤဒဲး မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ သ့စ့ၢ်ကီး. အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤဝဲ သ့ခီဖျိ အရ့ဒီး အဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, ရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀.) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသးဘိတဖၣ်အံၤ ကဟဲက့ၤကဒါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကကီလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ကတဲအီၣ်အဂ့ၢ် ဒီးကဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤတရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. e အဃိ တဘၣ်သံကွၢ် တၢ်သံကွၢ်လၢ ကမၤမဲာ်ဆှးအဝဲသ့ၣ် မ့တမ့ၢ် တဲတၢ်တမံၤမံၤလၢ ကမၤဘၣ်ဒိ အဝဲသ့ၣ် အသးတဂ့ၤ. (၁ သ့း ၅:၁၁) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်ကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤ ဒ်သိးဒီးပှၤလီၤ. ဒီးပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ တပူၤဃီဒီးအဝဲသ့ၣ် လၢအသီတဘျီအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး.—စံး ၁၁၉:၁၇၆; မၤတၢ် ၂၀:၃၅.

၁၉. ပမ့ၢ်မၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် အကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.

^၁၉ ယ့ၣ်ၡူးမၢပမၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်သံအမူး ကိးနံၣ်ဒဲးအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ မူးအံၤအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. အဃိ ဖဲပမၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ အကဲဘျုးလၢပဂီၢ် ဒီးလၢပှၤဂၤအဂီၢ် လၢကျဲတဘျုးဘိညါ. (ၡါ ၄၈:၁၇, ၁၈) အဒိ ပတၢ်အဲၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး အဖီခိၣ်န့ၣ် ဟဲဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲ. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပစံးဘျုးအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤန့ၢ်ပှၤ. ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါစ့ၢ်ကီး ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ. တကးဒံးဘၣ် ပမၤစၢၤဘၣ်ပှၤဂၤ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ. ခဲအံၤ ပကဘၣ် ကျဲးစၢးအဂ့ၢ်ကတၢၢ် ဒီးအိၣ်ကတီၤသးလၢ မုၢ်နံၤလီၤဆီ လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တနံၤအံၤအဂီၢ်.