Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Nanchi Mumona Banabakazhi Byonka Yehoba byo Ebamona Nyi?

Nanchi Mumona Banabakazhi Byonka Yehoba byo Ebamona Nyi?

TUMVWA bingi bulongo kwingijila pamo na banabakazhi bavula ba kishinka. Twibatemwa kabiji tusanta bingi pa mingilo ingila bano banyenga ba kishinka. a Onkao mambo, anweba balongo, bobilainga kifyele, lusa ne kwibanemeka. Byo kiji kuba’mba twi bambulwa kulumbuluka, kimye kimo kyakonsha kwitukatazha kuba bino. Kabiji kuji bintu bikwabo bilengela balongo kukankalwa kuba bino.

Bamo bakomena mu mapunzha muji bisho banabalume mo babula kunemeka banabakazhi. Kalama wa mwanzo aye Hans wikala ku Bolivia waambile amba: “Banabalume bamo bakomena mu bisho mo bebatundaika kwitota. Kino kilengela bano banabalume kumona banabakazhi amba kechi banema ne, kabiji bebalengulula bingi.” Shengxian mukulumpe mu kipwilo wa ku Taiwan waambile’mba: “Ku mpunzha ko ngikela, banabalume bavula bamba’mba banabakazhi kechi bafwainwa kubuula banabalume bya kuba ne. Umvwe mwanamulume walondela byaamba mwanamukazhi, banabalume bakwabo bamulengulula bingi.” Banabalume bakwabo balengulula banabakazhi mu mashinda akwabo, nabiji kwamba byambo byatama pa banabakazhi.

Kyawamakotu ke kya kuba’mba mwanamulume wakonsha kupimpula jishinda jo amwenamo banabakazhi nangwa kya kuba wakomejile mu kisho mo babula kunemeka banabakazhi. Wakonsha kufunda amba banabakazhi banema byonka byanema banabalume. (Efi. 4:22-24) Wakonsha kuba bino inge walondela byuba Yehoba. Mu uno mutwe, tusakufunda pe Yehoba byo amona banabakazhi, balongo byo bafwainwa kumonanga banabakazhi byonka byuba Yehoba, ne bakulumpe mu kipwilo byo bafwainwa kunemekanga banyenga pa kuba’mba bakwabo bafunjilengako.

YEHOBA UMONA BYEPI BANABAKAZHI?

Yehoba umona banabakazhi mu jishinda jawama kabiji ye ye twafwainwa kufunjilako atweba bonse. Byo aji Shetu wa kifyele, watemwa bantu bonse. (Yoa. 3:16) Kabiji banyenga ba kishinka wibamona amba baana banji babakazhi bo anemeka bingi. Langulukai pa ano mashinda apusana pusana Yehoba mo amweshesha’mba watemwa ne kunemeka banabakazhi.

Kechi wibamona’mba bapusana na banabalume ne. Yehoba walengele banabalume ne banabakazhi mu kipasha kyanji. (Nte. 1:27) Kechi walengele banabalume kwikala na maana kukila banabakazhi nangwa kuyuka bintu byavula kukila banabakazhi ne. Kabiji kechi watemwa banabalume kukila banabakazhi ne. (2 Moba 19:7) Walengele banabakazhi ne banabalume na bulume bwa kumvwisha bukine bwa mu Baibolo ne kumwesha byubilo byawama byo ajipo nabyo. Yehoba wanemeka banabalume ne banabakazhi bonse bamwitabila kabiji bonse wibapa luketekelo lwa kukekala na bumi bwa myaka ne myaka mu Paladisa pano pa ntanda nangwa lwa kukekala bamfumu ne bañanga mwiulu. (2 Pe. 1:1, tubyambo twa munshi.) Kino kimweshatu patoka kuba’mba Yehoba kechi uji na misalululo ne.

Wibateleka. Yehoba wayuka bijikila ne makatazho apitamo banabakazhi. Waumvwine ne kukumbula byalombele Lechela ne Hana. (Nte. 30:22; 1 Sam. 1:10, 11, 19, 20) Kabiji Yehoba watangijile banembi ba Baibolo kunemba mashimikila aamba pa banabalume baumvwijile byaambile banabakazhi. Yehoba wakambizhe Abalahama kuteleka ku byamwambijilenga mukazhanji aye Sala. (Nte. 21:12-14) Mfumu Davida waumvwijile byaambile Abigaila. Wayukile’mba Yehoba ye wamutumine kuba’mba ambe nanji. (1 Sam. 25:32-35) Yesu uji na byubilo bijipo na Shanji naye waumvwijile byaambile inanji aye Maliya. (Yoa. 2:3-10) Abino bintu byaubile bano banabalume bimwesha’mba Yehoba uteleka byamba banabakazhi kabiji wibanemeka bingi.

Wibaketekela. Yehoba waketekejile Evwa byo amupele mwingilo wa kukwashako kujima ino ntanda yonse. (Nte. 1:28) Kino kyamwesheshenga’mba wanemekele Evwa byonkatu byo anemekele mwatawanji aye Adama kabiji wamumwenenga’mba nkwasho wa kwa Adama. Kabiji Yehoba waketekejile bangauzhi babakazhi aye Debola ne Hulada ne kwibapa mwingilo wa kutundaika bantu banji, kuvwangako bamitonyi ne bamfumu. (Mito. 4:4-9; 2 Mfu. 22:14-20) Ne lelo jino, Yehoba waketekela banabakazhi bena Kilishitu kabiji wibapa mingilo ya kwingila. Bano banyenga ba kishinka ke basapwishi, bapainiya ne bamishonale. Bakwashako kulenga bikekala bishimikwa, kutunga, kuwamisha Mazubo a Bufumu ne misampi. Bamo bengijila pa Betele. Bakwabo nabo bengijila mu maofweshi a bantuntuluzhi. Bano banyenga baji nobe jibumba jikatampe Yehoba jo abena kwingijisha kuba kyaswa muchima wanji. (Sala. 68:11) Kino kimweshatu patoka kuba’mba Yehoba kechi umona banabakazhi amba batutu ne.

BALONGO BAKONSHA KUMONANGA BYEPI BANABAKAZHI BYONKA YEHOBA BYO EBAMONA?

Anweba balongo, pa kuba’mba tuyuke inge tumona banyenga bena Kilishitu byonka Yehoba byo ebamona, twafwainwa kwipesapesa ne kumona ndangulukilo ne byubilo byetu byo biji. Pa kuba’mba tube bino, tukebewa kwitukwasha. Pa kuba’mba dokotala ayuke inge muchima wa muntu ujitu bulongo, wingijisha biñambañamba byapusana pusana. Po pamotu, balunda netu ne Mambo a Lesa akonsha kwitukwasha kuyuka inge jishinda jo tumwenamo banabakazhi jitokesha Yehoba ku muchima nangwa ne. Pano ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba betukwashe?

Ipuzhai mulunda nenu. (Maana 18:17) Twafwainwa kwipuzha mulunda netu ye twaketekela uji na lusa ne kifyele ano mepuzho: “Mwayuka’mba mmona byepi banyenga? Nanchi bamona’mba nebanemeka nyi? Kujiko bintu byo nafwainwa kupimpulako bikamwesha’mba nebanemeka nyi?” Inge mulunda nenu wimubuulako bintu bimo byo mwafwainwa kupimpulako kechi mwafwainwa kwikangaizha ne, pakuba mwafwainwa kuswa ne kwingijilapo pa bintu byo bemubuula.

Fundainga Mambo a Lesa. Pa kuba’mba tuyuke inge twanemeka banyenga, ke kumona milanguluko ne byubilo byetu byo biji. Kabiji Mambo a Lesa o akonsha kwitukwasha kuba bino. (Hebe. 4:12) Kufunda Baibolo kwitulengela kuyuka banabalume banemekele banabakazhi ne babujile kunemeka banabakazhi. Twakonsha kwesakanya byaubilenga bano banabalume ku byo tuba na banabakazhi. Banabalume kechi bafwainwa kutangatu kyepelo kimo kya mu Baibolo kibena kutundaika mweno yatama ya banabakazhi ne. Pano bino, bafwainwa kutanga byepelo byavula bya mu Baibolo byaamba pa mwanamulume byo afwainwa kumonanga mwanamukazhi. Kuba bino kukebakwasha kuyuka bulongo Lesa byo amona banabakazhi. Kwesakana na 1 Petelo 3:7, mwanamulume wafwainwa kunemekanga mukazhanji mambo ‘uji nobe kipe kyabula kukosa.’ b Nanchi kino kilumbulula’mba kechi wanema nangwa’mba kechi uji na maana kukila mwanamulume nenyi? Ine kwalepeshatu. Inge twaesakanya byambo byaambile Petelo na biji pa Ngalatiya 3:26-29, musakumona kuba’mba Yehoba wasala banabakazhi ne banabalume kukalama pamo ne Yesu mwiulu. Inge ketufunde Mambo a Lesa ne kwipuzha balunda netu kwitubuula pa byo tumona banabakazhi, tukayuka bulongo byo twafwainwa kunemekanga banyenga yetu.

BAKULUMPE MU KIPWILO BAMWESHA BYEPI’MBA BANEMEKA BANYENGA?

Balongo mu kipwilo nabo bakonsha kufunda kunemeka banyenga inge kebalondele byuba bakulumpe mu kipwilo. Bakulumpe mu kipwilo bamwesha byepi’mba banemeka banyenga pa kuba’mba bakwabo nabo bafunjilengako? Akimonai mashinda amo o bobilamo bino.

Basanchila banyenga. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kufunjila ku byaubanga mutumwa Paulo. Wasanchijile banyenga bavula mu nkalata yo anembejile kipwilo kya mu Loma. (Loma 16:12) Fwanyikizhai lusekelo lwajinga na banyenga byo baumvwine Paulo byo ebasanchijile mu nkalata yanji yo batangile ku kipwilo. Bakulumpe mu kipwilo nabo basanchila banyenga pa byubilo byabo byawama ne byo bengijila Yehoba. Kino kilengela banyenga kuyuka’mba bebatemwa bingi kabiji bebanemeka. Byambo bya lutundaiko byaamba mukulumpe mu kipwilo byakonsha kukwasha bingi banyenga kutwajijila kwingijila Yehoba mu bukishinka.​—Byambo bya Maana 15:23.

Basanchilainga

Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kusanchila banyenga pa bine bintu byo bauba kabiji kufuma panshi ya muchima. Mambo ka? Nyenga aye Jessica waambile’mba: “Kyumvwanyika bingi bulongo inge balongo bakutakaika’mba ‘mwaingilai.’ Tumvwa bingi bulongo kikatakata inge balongo betusanchila pa kine kintu kyo twauba, nabiji kufunjisha baana kwikala nzoo kimye kya kupwila nangwa byo twibikako kuya na kusenda bantu bo tufunjisha Baibolo kuya nabo ku kupwila.” Inge bakulumpe mu kipwilo ke basanchile banyenga pa bine bintu byo bauba bulongo, kino kilengela banyenga kuyuka’mba bebatemwa kabiji bakebewa bingi mu kipwilo.

Bateleka byamba banyenga. Bakulumpe mu kipwilo bepelula bayuka’mba kechi bo bonka bakonsha kwamba bintu byawama ne. Bano bakulumpe mu kipwilo bomvwa ne ku milanguluko ya banyenga kabiji bebateleka bingi inge babena kwamba. Bakulumpe mu kipwilo inge bauba bino, batundaika banyenga kabiji bamwenamo ne abo bene. Mu ñanyi jishinda? Mukulumpe mu kipwilo aye Gerardo wingijila pa Betele waambile’mba: “Nataana kuba’mba kwipuzhako banyenga pa bintu bimo kunkwasha bingi kwingila bulongo mingilo yami. Kiji bino mambo banyenga bamo baingila mingilo imo pa myaka yavula kukila balongo bavula.” Mu kipwilo, muji banyenga bavula bengila mwingilo wa bupainiya kabiji bayuka bulongo bantu bekala mu yoyo nyaunda. Mukulumpe mu kipwilo aye Bryan waambile’mba: “Banyenga yetu baji na byubilo byawama bingi kabiji bayuka mingilo imo mu jibumba ja Yehoba. Onkao mambo, funjilaingako kwi abo.”

Batelekainga

Bakulumpe mu kipwilo ba maana kechi bafwainwa kufikenatu kulengulula byaamba banyenga ne. Mambo ka? Mukulumpe mu kipwilo aye Edward waambile’mba: “Banyenga bamo bayuka byavula kabiji bintu byo baamba byakonsha kukwasha mulongo kumvwisha kintu ne kuyuka bakwabo byo babena kumvwa ku muchima.” (Maana 1:5) Nangwa kya kuba mukulumpe mu kipwilo kechi wakonsha kuba byaamba nyenga ne, bino wafwainwa kumusanchila pa milangwe yanji.

Bafunjisha banyenga mingilo. Bakulumpe mu kipwilo ba milangwe bafunjisha banyenga mingilo yapusana pusana. Kimye kimo banyenga bakonsha kwibafunjisha bya kutangijila kusambakana kwa kuya mu mwingilo inge kya kuba mulongo wabatizhiwa wa kutangijila ufwapo. Bakonsha kwibafunjisha bya kwingijisha bingijisho nangwa minkinyi yakonsha kwibakwasha kwingila bulongo mwingilo wa kushimika nangwa kuwamisha bishimikwa mu jibumba ja Yehoba. Pa Betele, bakalama batangijila mu madipatimenti bafunjisha banyenga mingilo yapusana pusana nabiji kuwamisha bintu, kupota bya kupotapota, kwingijila ku mali, ku makompyuta ne mingilotu ikwabo. Inge bakulumpe mu kipwilo ke bafunjishe banyenga mingilo, bamwesha’mba baketekela banyenga kabiji bakonsha kwingila ino mingilo bulongo.

Bafunjishainga

Banyenga bavula bengijisha bintu byo bebafunjishe ku bakulumpe mu kipwilo kufunjishako bakwabo. Banyenga bamo bengijisha byo bafunjile mu mwingilo wa buntungi kukwasha bakwabo kushimukulula mazubo abo aonaika na mambo a bya malwa biyakotu bine. Banyenga bakwabo bengijisha mashinda o bafunjile a kusapwilamo ku mvula bantu kukwasha banyenga bakwabo kwingilako uno mwingilo wa kusapwila ku mvula bantu. Banyenga bomvwa byepi ku muchima pa bakulumpe mu kipwilo bebafunjishe mingilo? Nyenga aye Jennifer waambile’mba: “Byo naingijileko mwingilo wa kushimika Nzubo ya Bufumu, mukulumpe umo wantekenyejile pa kumfunjisha mingilo. Wamwenenga byo naingijilenga kabiji wansanchijilenga. Naumvwinenga bingi bulongo kwingila nanji mambo wanketekejile ne kunnemeka.”

BYAWAMA BIFUMA MU KUMONA BANYENGA NOBE BA MU KISEMI KYETU

Twatemwa bingi banyenga yetu ba kishinka byonka Yehoba byo ebatemwa. Onkao mambo, twibamona nobe ba mu kisemi kyetu. (1 Timo. 5:1, 2) Twibanemeka kabiji tumvwa bingi bulongo kwingijila pamo nabo. Kabiji kitusangajika bingi inge bayuka’mba twibatemwa ne kwibakwasha. Nyenga aye Vanessa waambile’mba: “Nsanchila bingi Yehoba pa kwikala mu jino jibumba janji muji balongo bavula bantundaika.” Nyenga wikala ku Taiwan waambile’mba: “Nsanchila bingi Yehoba ne jibumba janji byo banemeka banabakazhi ne kwibata muchima. Kino kikosesha bingi lwitabilo lwami kabiji namusanchila bingi Yehoba pa kwikala mu jibumba janji.”

Yehoba kimusangajika bingi inge wamona banabalume bena Kilishitu ba kishinka byo bebikako kumona banabakazhi byonka ebamona! (Maana 27:11) Mukulumpe mu kipwilo aye Benjamin wikala ku Scotland waambile’mba: “Banabalume bavula mu ino ntanda kechi banemeka banabakazhi ne. Onkao mambo, inge banabakazhi baiya pa Nzubo ya Bufumu, twafwainwa kumwesha’mba twibatemwa ne kwibanemeka bingi.” Twayai atweba bonse twibikengako kumonanga banabakazhi byonka Yehoba byo ebamona. Twafwainwa kwibatemwa ne kwibanemeka.​—Loma 12:10.

a Mu uno mutwe, kyambo kya kuba’mba “banyenga” bekingijisha kulumbulula banyenga bena Kilishitu, kechi boba bo twasemwa nabo ne.

b Inge mukeba kuyuka bishinka bikwabo pa byambo bya kuba’mba “kipe kyabula kukosa,” monai mutwe wa mu Kizungu wa kuba’mba “Buneme bwa ‘Kipe Kyabula Kukosa’” mu Kyamba kya Usopa kya May 15, 2006, ne wa kuba’mba “Mafunde Awama ku Baji mu Masongola” mu Kyamba kya Usopa kya March 1, 2005.