Wakin llaqtakunapi qharikunaqa pisipaqmi warmikunata qhawarinku, chhaynaman yachasqan paykunaqa kashanku. Bolivia nacionpi Hans sutiyoq watukuq umallin nin: “Wakin qharikunaqa warmikunamanta aswan allinpaq qhawarikuq llaqtakunapin uywasqa kasqaku, chay llaqtakunapiqa warmikunataqa manan respetankuchu, aswanmi pisichanku”, nispa. Taiwán nacionpi Shengxian sutiyoq umalliqmi nillantaq: “Tiyasqay llaqtapiqa yaqa llapa qharikunapas “warmikunaqa manan qharikunaq ruwanankumanqa metekunankuchu” nispan ninku. Pipas warmiq imachus piensasqanman jina rimarinman chayqa, manan respetasqachu kanman”, nispa. Wakin qharikunaqa jujniraymantan rikuchinku warmikunata pisipaq qhawarisqankuta, paykunaqa warmikunamantan millay chansakunata rimanku.

Chhaynapi uywasqa qharikuna, warmikunata pisipaq qhawariq qharikuna, ¿atinkumanchu cambiayta icha manachu? Arí, atinkumanmi (Efes. 4:​22-24). ¿Imatan ruwankuman cambianankupaq? Jehová Diospa ejemplontan qatikunanku. Chaymi kaypi yachasunchis imaynatas Jehová Dios warmikunata qhawarin chayta, imaynatas qharikuna Jehová Dios jina warmikunata qhawarinanku chayta, jinallataq imaynatas umalliqkunapas ejemplo kananku chaytawan.

¿IMAYNATAN JEHOVÁ DIOS WARMIKUNATA QHAWARIN?

Jehová Diosmi allin ejemplota qowarqanchis warmikunata imaynata qhawarinanchispaq. Payqa llapa familiantan sumaqta munakun (Juan 3:16). Payta serviq warmikunaqa munakusqan ususinkunan kanku. Kaypi qhawarisun wakin ejemplokunata, chaypin rikusun  imaynas Jehová Diosqa warmikunataqa munakun respetan ima chayta.

Llapantapas igualtan qhawarin. Jehová Diosqa payman rijch’akuqtan warmitapas qharitapas kamarqan (Gén. 1:27). Payqa manan qharimanchu aswan yuyayta churarqan, ni warmikunamanta aswan yachaysapatachu kamarqan. Aswanmi warmitapas qharitapas igual-llata kamarqan, warmipas qharipas igualtan atinman Biblia entiendeytaqa, Diosman rijch’akuytapas. Chaymantapas Jehová Diosqa manan qharitachu mastaqa munakun (2 Crón. 19:7). Paypaqqa warmiq iñisqanpas qhariq iñisqanpas igual-llan. Warmipas qharipas atillanmanmi kay pachapi wiñaypaq kausaytaqa. Janaq pachapi reykuna sacerdotekuna kanankupaqpas warmikuna qharikuna iman invistasqa kashanku (2 Ped. 1:1). ¿Imatan chaykunamanta yachasunman? Jehová Diospaqqa igual-llan kanku warmipas qharipas.

Uyarinmi paykunataqa. Jehová Diosqa uyarinmi warmikuna imayna piensasqankuta, ima llakinkutapas. Uyarirqanmi Raquelpa imachus mañakusqanta Anaq imachus mañakusqantapas (Gén. 30:22; 1 Sam. 1:​10, 11, 19, 20). Chaymantapas Jehová Diosqa simin qelqapin qelqachirqan warmikunata uyariq qharikunamanta willakuyta. Paykunamanta jujninmi karqan Abrahán, payqa Jehová Diospa kamachisqanman jinan esposan Saraq imachus nisqanta uyarirqan (Gén. 21:​12-14). Rey Davidpas sumaqtan uyarirqan Abigailpa imachus nisqanta. Ichaqa manan uyarillarqanchu, aswanmi nirqan: “¡Alabasqa kachun Israelpa Diosnin Jehová Diosqa! Paymi qantaqa kachamurqasunki”, nispa (1 Sam. 25:​32-35). Jesuspas sumaqtan uyarirqan mamitan Mariaq imachus nisqanta, Jesusqa tukuy imapin Papanman rijch’akuq (Juan 2:​3-10). ¿Imatan chaykuna rikuchiwanchis? Jehová Diosqa munakuywanmi warmikunata uyarin.

Paykunapin confian. Chaypaq piensasun Evapi, paytan Jehová Diosqa nirqan Adanta kay pacha cuidaypi yanapananpaq (Gén. 1:28). Jehová Diosqa manan qosanmanta pisipaqchu Evataqa qhawarirqan, aswanmi ancha allin yanapaqta jina. Profetisa Deborata Huldatapas llaqtanta yuyaychananpaqmi churarqan. Paykunaqa juj juezta juj reyta imaraqmi yuyaycharqanku (Juec. 4:​4-9; 2 Rey. 22:​14-20). Kay tiempopipas Jehová Diosqa confianmi serviqnin warmikunapiqa, chaymi paykunaman imaymana llank’anata qon. Chay hermanakunaqa llapankun paypa siminmanta willamunku, wakinqa precursorakuna misionerakuna iman kanku. Wakintaq juñunakuna wasikuna ruwaypi jinallataq sucursalkuna ruwaypi allichaypi ima yanapakunku. Chaymantapas paykunamanta wakinqa juj simikunaman qelqakuna ruwananpaq oficinakunapi Betelpi iman yanapakunku. Paykunaqa Jehová Diospa jatun ejerciton jinan kanku, paykunan munaynin ruwaypi yanapakushanku (Sal. 68:11). ¿Imatan chaykunamanta yachasunman? Jehová Diosqa manan pisipaqchu qhawarin warmikunataqa, nitaqmi imatapas mana ruwayta atiqta jinapaschu qhawarin.

¿IMAYNATAN QHARIKUNA JEHOVÁ DIOS JINA WARMIKUNATA QHAWARINKUMAN?

¿Imaynatan qharikuna yachasunman Jehová Dios jinachus warmikunata qhawarishanchis icha manachus chayta? Chaypaqqa allintan qhawarikunanchis imaynas piensayninchispas ruwayninchispas kashan chayta. Chaypiqa jujkunan yanapawasunman. Imaynan rayos X nisqa maquinaqa allinta reparachiwasunman imaynas sonqonchis kashan chayta, chhaynatan juj allin amigopas jinallataq Diospa palabranpas reparachiwasunchis imaynatas warmikunata qhawarishanchis chayta.

Juj amigoq yanapayninta mañakusun (Prov. 18:17). Juj allin yuyayniyoq confianza amigowan otaq amigawan parlariy, yaqapaschá tapuwaq: “Reparasqaykiman jina, ¿imaynatan qhawarini hermanakunata? ¿Respetanichu paykunata icha manachu? Icha, ¿imapichu allinyanay kashan?”, nispa. Sichus imatapas reparachiwanchis chayqa, manan phiñakunanchischu. Aswanmi kallpachakunanchis chaypi cambiananchispaq.

Diospa palabranta estudiasun. Diospa palabranta allinta estudiasun chayqa, allintan reparasun imaynatas hermananchiskunata qhawarishanchis chayta (Heb. 4:12). Chaypin yachasun imaynas wakin qharikunaqa sumaqta warmikunata qhawarirqanku chayta, imaynas wakinqa mana chayta ruwarqankuchu chaytapas. Chaykunata yachaspaqa yaqapaschá tapukusunman: “¿Mayqen jinan noqa kashani?”, nispa. Chaymantapas Diospa palabranta allinta estudiaspaqa, manan ima versiculotapas munayninchisman jinachu entiendesunchis, aswanmi Bibliapi juj textokunatawan allintan tupanachisunchis, chhaynapi Jehová Dios jina warmikunata qhawarinanchispaq. Chayta entiendenapaq piensarisun 1 Pedro 3:7 textopi imachus nisqanpi. Chaypin esposakunamanta rimashaspa nin: “Warmi kasqankurayku aswan llaflla vasota jina sumaqta  qhawariychis”, nispa. b ¿Imaninantan chay texto nishanman? ¿“Warmikunaqa qharikunamanta aswan pisin kanku, pisitan imatapas yachanku” ninantachu nishanman? Manan. Apóstol Pedroq imachus nisqanmanta ama malta piensanapaq Gálatas 3:​26-29 textopi imachus nisqanpi piensasun. Chaypi willasqan jina, Jehová Diosqa warmikunata qharikunatawanmi ajllarqan janaq pachapi Jesuswan kuska gobiernamunankupaq. Chhaynaqa, sichus Bibliata estudiasun amigonchistapas otaq amiganchistapas tapurisun chayqa, yachasunmi hermananchiskuna respetayta.

¿IMAYNATAN UMALLIQKUNA RIKUCHINKUMAN HERMANAKUNA RESPETASQANKUTA?

Iñiq t’aqapi hermanokunaqa umalliqkunata rikuspan yachallanqakutaq hermanakuna respetayta. Chhaynataq chayqa, ¿imaynatan umalliqkuna jujkunapaq ejemplo kankuman? Chaypaq qhawarisunchis imakunata ruwaspas umalliqkuna rikuchinkuman hermanakuna respetasqankuta munakusqankutapas chayta.

Imapas ruwasqankumantan “kusa” ninanku. Chaypiqa apóstol Pablon allin ejemplo kanman. Payqa Romapi iñiqkunaman carta apachisqanpin askha hermanakunamanta allinta rimarqan (Rom. 16:12). Chay hermanakunaqa may kusisqachá karqanku chay cartata llapa iñiqkunaq ñaupanpi leekamuqtinqa. Apóstol Pablo jinan kay tiempopi umalliqkunapas llapa hermanakunata felicitananku sumaq sonqo kasqankumanta, Diospa llaqtanpi imaymana ruwasqankumantawan. Chayta ruwanqaku chayqa, paykunaqa respetasqa valorasqa iman kanqaku. Chaymantapas yaqapaschá paykunaqa chay kallpachaq simikunata necesitashanku Dios serviypi ñaupaqllaman rinankupaq (Prov. 15:23).

Umalliqkuna hermanakunata felicitaspaqa tukuy sonqomantan chayta ruwananku, willanankutaqmi imaraykus chayta nishanku chayta. ¿Imaraykun chay allinpuni kanman? Chaypaq qhawarisun Jessica  sutiyoq hermana imaninchus chayta, paymi nin: “Noqaykuqa kusikuykun umalliqkuna “kusapunin, allinmi” niwaqtinkuqa. Ichaqa sichus willawanqaku imaraykus chayta nishawanku chayqa, aswan kallpachasqan kasaqku. Noqaykumanta wakinqa wawayku juñunakuypi allinta uyarikunankupaqmi kallpachakuyku, wakinniykutaq estudiantekunata juñunakuykunaman pusamunaykupaq kallpachakuyku”, nispa. Sichus umalliqkuna hermanakunata ima ruwasqankumantapas felicitanqaku chayqa, paykunaqa valorasqan kanqaku.

Tukuy yuyaymi uyarinanku. Juch’uyaykukuq umalliqkunaqa tukuy yuyaymi uyarinku hermanakunaq imachus piensasqankuta. Paykunapas allintan imatapas reparanku, chaymi umalliqkunaqa chay hermanakunaq imachus nisqantapas atento uyarinku. Chhaynapin umalliqkunapas hermanakunapas kusisqa kanqaku. Ichaqa, ¿imaynapin umalliqkunapaq allin kanman hermanakunata uyariy? Betelpi llank’aq Gerardo sutiyoq umalliqmi nin: “Reparasqayman jinaqa, hermanakunaq consejawasqanta uyariyqa yanapawanmi ima ruwanaytapas allinta junt’anaypaq. Wakin llank’anakunapiqa paykunan juj hermanokunamantaqa aswan unayña llank’ashanku, chaymi chaykunapi experiencianku kan”, nispa. Iñiq t’aqakunapiqa hermanakunan más precursorakuna kanku, chhaynapin paykunaqa allinta yachanku imaynatachus maypipas Diosmanta willakun chayta. Bryan sutiyoq umalliq hermanon nillantaq: “Hermanakunaqa imaymanapin Diospa llaqtanpi yanapakunkuman. Paykunamanta wakinqa allin experienciayoqmi kanku”, nispa.

Umalliqkunaqa uyarinankupunin hermanakunaq imapas rimarisqankutaqa. ¿Imaraykun chay allinpuni kanman? Edward sutiyoq umalliqmi nin: “Wakin hermanakunaqa allin experienciayoqmi kanku, chaymi uyarinapuni paykunataqa. Chayta ruwasun chayqa, allin yuyaywanmi imatapas ruwasun, khuyapayakuq iman kasun”, nispa (Prov. 1:5). Mayninpi manaña paykunaq imapas nisqankuman jinachu imatapas ruwasunman chaypas, umalliqkunaqa “gracias” ninanchismi chay hermanakunata.

Imaymana ruwaytan yachachinanku. Allin yuyayniyoq umalliqkunaqa imaymana ruwaytan hermanakunamanpas yachachinanku. Mayninpiqa manan qharikuna kanchu predicacionta umallinankupaq, chaymi umalliqkunaqa hermanakunata yachachinanku chayta ruwanankupaq. Chaymantapas herramientakuna maquinakuna jap’iytan yachachinanku, chhaynapi construcción kaqtin, juñunakuna wasi allichaypas kaqtin chaypi yanapakunankupaq. Betelpi umalliqkunaqa yachachirqankun hermanakunata, mantenimiento, compras, contabilidad, programación nisqakunapi yanapakunankupaq. Hermanakunata yachachiq umalliqkunaqa paykunapi confiasqankutan rikuchishanku.

Wakin hermanakunaqa umalliqkunaq yanapasqanmi imaymanata yacharqanku. Wakinqa construcción nisqapin capacitacionta chaskirqanku, paykunaqa allintan yanapakunku ima desgraciapas kaqtin wasikunata allichaypi. Wakin hermanakunaqa jujkunata imaynata yachachinapaqmi capacitacionta chaskirqanku, jinan paykunapas juj hermanakunatañataq yachachirqanku runamasita imaynata yanapanankupaq. ¿Imaninkun chay hermanakuna umalliqkunaq yachachisqanmanta? Jennifer sutiyoq hermanan nin: “Juñunakuna wasita jatarichiypi llank’ashaqtiymi chay llank’anamanta jujnin encargakuq hermano yanapawarqan chay llank’anata allinta ruwanaypaq. Chay hermanon llank’asqayta qhawaspa felicitawaq. Chaymi paywan llank’ayqa mayta gustawaq, payqa noqapin confiaq, chaymi valorasqa kaq kani”, nispa.

FAMILIANCHISTA JINA PAYKUNATA RIKUYQA ANCHA ALLINPUNIN

Jehová Dios jinan noqanchispas hermananchiskunataqa mayta valorananchis. Paykunataqa familianchista jinan qhawarinanchis (1 Tim. 5:​1, 2). ¡May munaypunin paykunawan kuska Jehová Diosta adorayqa! Kusikunapaqmi paykuna munasqa kasqankuta, kusisqa kasqankuta rikuyqa. Vanessa sutiyoq hermanan nin: “Diospa llaqtanpi hermanokunaqa sumaqtan qhawariwanku, chaymi mayta gracias nini Jehová Diosta llaqtanman pusamuwasqanmanta”, nispa. Taiwán nacionmanta juj hermanan nillantaq: “Jehová Diostan gracias nini llaqtanpi anchata valorawasqankumanta respetawasqankumantapas. Chaymi iñiyniyta anchata kallpachan, chaymi kusisqa kani Diospa llaqtanpi kasqaymanta”, nispa.

Maytachá Jehová Diosqa kusikun llaqtanpi qharikuna pay jina warmikunata qhawarisqankumanta (Prov. 27:11). Escocia nacionmanta Benjamin sutiyoq umalliqmi nin: “Kay pachapiqa askha runakunan mana warmikunata respetankuchu. Chaymi Diospa wasinman jamuq warmikunataqa sumaqta chaskinanchis, chhaynapi jujniray kasqanchista reparanankupaq”, nispa. Chhaynaqa, tukuy atisqanchista kallpachakusun Jehová Dios jina kananchispaq, hermananchiskunatapas munakuywan respetowan qhawarinanchispaq (Rom. 12:10).