Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

Manaja Ampela Manahaky an’i Jehovah va Iha?

Manaja Ampela Manahaky an’i Jehovah va Iha?

MANA tombotsoa bevata tsika satria miaraky manompo amy ranabavy maro tsy mivaliky. Teantsika anabavintsika reo sady ankasitrahantsika ty asa mafy ataon-drozy! a Miezaha mafy zany rahalahy mba ho soa fanahy, tsy hanao raha hafahafa, noho tena hanaja an-drozy. Fe tsy lavorary tsika ka mety ho sarotsy amintsika ty hanao ani-zay kindraiky. Tsy zay avao fa mbo misy raha sarotsy hafa koa mety hahavy ty rahalahy sisany tsy hahavita ani-zay.

Amy tany sisany, le tsy ampisia dikany ty ampela. Mety misy rahalahy zao nitezà amy raha zay. Nivola, ohatsy, Hans, mpiandraikitsin’ny faritsy a Bolivỳ any fa misy lahilahy sisany ampianary hirengirengy satria zay ty kolontsain-drozy. Mieritseritsy amy zay lahilahy rey fa ambony mandilatsy ty ampela rozy, ka lasa tsy de manajanaja an-drozy. b Hoy Shengxian, anti-panahy a Taïwan any: “Aminay atoy, le mieritseritsy ty ankamaroan’ny lahilahy fa tsy tokony hivola ty hevitsiny ty ampela. Laha misy lahilahy zao miaraky amy namany ka miresaky ty hevitsin’ampela mikasiky raha raiky, le mety hikizakizaky azy namany rey.” Misy koa asehony amy ty raha sisany ataony ty tsy fanajany ampela. Mety hanao somonga manambany ampela rozy.

Soa avao fa afaky miova ty lahilahy ndre ino ino kolontsay nitezà azy. Mety nampianary azy, ohatsy, hoe ambony mandilatsy ty ampela ty lahilahy, fe azony atao ty miala amy toe-tsay zay. (Efes. 4:22-24) Hahavita ani-zay ie laha manahaky ty modelin’i Jehovah. Hodinihintsika ato hoe akory ty fomba anandesan’i Jehovah ty ampela, akory ty azon’ny rahalahy anahafa an’i Jehovah, le manino ty anti-panahy ro tokony ho modely amy raha zay.

AKORY TY FOMBA ANANDESAN’I JEHOVAH TY AMPELA?

Tena modely soa Jehovah satria hainy hoe akory ty fomba hanandesa ty ampela. Baba soa fanahy ie ka tsy misy avakavahiny ty olo iaby anatin’ny fianakaviany ao fa teany iaby. (Jaona 3:16) Sahala anakampelany ty ampela tsy mivaliky ka tena lafovily aminy. Akory ty ampisehoan’i Jehovah hoe teany ty ampela sady hajàny? Diniho moa retoa.

Tsy avakavahiny rozy. Lafa namoro ty lahilahy noho ty ampela Jehovah, le samby nataony mitovy endriky aminy rozy. (Gen. 1:27) Tsy nataony mana talenta na mahay mandilatsy ty ampela ty lahilahy. Tsy hoe teany mandilatsy ty ampela ty lahilahy. (2 Tan. 19:7) Nataony samby afaky hahay ty fahamarina amy Baiboly ao noho hana toetsy soa manahaky azy rozy. Samby lafovily aminy ty lahilahy noho ampela mino azy. Samby nameany raha tamany rozy. Misy lahilahy noho ampela mitamà hiay mandrakizay an-tany eto, le misy koa mitamà hiay an-danitsy ka ho mpanjaka sady mpisoro. (2 Pet. 1:1, f.a.p.) Hita baka amy zay fa tena tsy manambanimbany ty ampela Jehovah.

Janjininy soa rozy. Tena tsapan’i Jehovah ty raha mahazo ty ampela noho ty raha mampiasa loha azy. Nijanjy noho namaly ty vavaky nataon’i Rahely noho Hana, ohatsy, ie. (Gen. 30:22; 1 Sam. 1:10, 11, 19, 20) Lafa nampanoratsy ty Baiboly koa Jehovah le nampanoratiny ao ty tantaran’ny lahilahy nijanjy ty torohevitsin’ampela rey. Naneky, ohatsy, Abrahama lafa nivolanin’i Jehovah mba hijanjy an’i Saraha valiny. (Gen. 21:12-14) Nijanjy an’i Abigaila Davida Mpanjaka. Lafa niresaky taminy Abigaila, le nitsapany fa Jehovah ro naniraky azy hiresaky aminy. (1 Sam. 25:32-35) Nanahaky tanteraky ty toetsin’ny Babany Jesosy ka nijanjy an’i Maria reniny. (Jaona 2:3-10) Hitantsika baka amy ohatsy reo fa nijanjy ty ampela Jehovah, le zay ro anisan’ny fomba raiky ampisehoany hoe manaja an-drozy ie.

Matoky an-drozy ie. Natoky an’i Eva, ohatsy, Jehovah ka nengany ie hanampy amy fikarakarà an’ny tany toy iaby. (Gen. 1:28) Hita baka amy zay fa tsy nieritseritsy Jehovah hoe ambany Eva laha ampitovizy amy Adama. Mpanampy mahay mihintsy ty fahitany azy ka afaky hanampy an’i Adama. Natoky an’i Debora noho Hilda mpaminanivavy koa Jehovah ka nasàny hanoro hevitsy ty vahoakiny rozy, anisani-zay ty mpitsara noho ty mpanjaka. (Mpits. 4:4-9; 2 Mpanj. 22:14-20) Matoky ty ampela kristiana koa Jehovah henanizao ka engany hanao ty asany rozy. Mpitory ty vaovao soa ranabavy tsy mivaliky reo, le misy amin-drozy mpisava lala noho misionera. Manampy amy fanorena noho fikojakojà Efitrano Fanjakà noho ty tranon’ny sampana rozy. Manompo amy Betela ao koa ty sisany, le ty ilany amy biron’ny fandikan-teny mitoka rey. Manahaky tafiky maro biby io rozy, ka ampiasan’i Jehovah mba hanao ty sitrapony. (Sal. 68:11) Hita baka amy zay fa tsy mieritseritsy mihintsy Jehovah hoe malemy ty ampela na tsy mahay raha.

AKORY TY AMPISEHOAN’NY RAHALAHY HOE MANAHAKY AN’I JEHOVAH ROZY?

Mila mandiniky ty toe-tsay noho ty raha ataontsika tsika rahalahy amy zay ho haintsika laha manahaky an’i Jehovah ty fomba anandesantsika an’ny ranabavintsika reo. Fe mila fanampea tsika mba hahavitantsika ani-zay. Eritsereto, ohatsy, ty dokotera. Mampiasa masìny ie mba hahaizany hoe salama soa na marary ty fon’olo raiky. Manahaky ani-zay koa fa afaky manampy antsika ty nama soa noho ty Safà-Ndranahary mba hahaizantsika laha mahafalifaly an’i Jehovah ty fomba fahitantsika ty ampela na tsy mampifalifaly azy. Ino ty azontsika atao mba hahazoantsika an’ny fanampea zay?

Milà fanampea amy nama azo atokisa. (Ohab. 18:17) Afaky miresaky amy nama azo atokisa, soa fanahy, noho mahay mandanjalanja tsika, le manontany azy hoe: “Manaja ranabavy va ty fahitanao ahy? Tsapan-drozy va hoe manaja an-drozy aho? Misy raha azoko hasoavy va mba hahavy ahy tena hahay hifandramby amin-drozy?” Ka manao akory laha mivola namanao iny fa misy raha mbo mila iezahanao? Ka meloky, fa miezaha hanao ani-raha volaniny iny.

Ianaro ty Safà-Ndranahary. Akory ty ahaizantsika hoe manaja an’ny ranabavy reo tsika? Mila mandiniky ty Safà-Ndranahary tsika mba hanampy antsika handiniky ty toe-tsay noho ty fihetsikintsika. Zay ro fomba tena soa azontsika atao. (Heb. 4:12) Lafa tsika mianatsy Baiboly, le mahita lahilahy nanaja noho tsy nanaja ampela. Afaky ampitahantsika amy ty raha ataon-drozy ty raha ataontsika. Ankoatsy zay, tokony hitandrina ty rahalahy mba tsy handiniky andinin-teny raiky avao le bakeo hampiasa ani-raha iny mba hanambania ty ampela. Tokony mandiniky andinin-teny maromaro miresaky ty fomba tokony hanandesa ty ampela rozy. Ho hain-drozy amy zay hoe manao akory ty fahità-Ndranahary ty ampela. Mivola, ohatsy, ty 1 Petera 3:7 fa tokony ‘hanome voninahitsy’ ty valiny ty lahilahy, satria “fanaky malemy” rozy. c Midika va zay hoe ambany na tsy mahay rozy laha ampitovizy amy lahilahy? Tsy zay mihintsy! Mba ampitahao amy raha volanin’ny Galatianina 3:26-29 moa raha nivolanin’i Petera io. Resahiny ao fa lafa nifily olo hiaraky manjaka amy Jesosy Jehovah, le tsy hoe lahilahy avao ro nifiliny fa ampela koa. Laha mianatsy ty Safà-Ndranahary noho mila fanampea amy namantsika tsika, le ho afaky hanaja soa an’ny anabavintsika reo.

AKORY TY AMPISEHOAN’NY ANTI-PANAHY HOE MANAJA AN’NY RANABAVY REO ROZY?

Afaky hanaja soa an’ny ranabavy reo koa ty rahalahy amy fiangona eo lafa manahaky ty modelin’ny anti-panahy be fitiava reo. Akory ty ampisehoan’ny anti-panahy fa tena manaja ty ranabavy rozy? Retoa misy raha sisany ampisehoan-drozy ani-zay.

Midera ty ranabavy rozy. Tena modely soa apostoly Paoly ka azon’ny anti-panahy tahafy. Nidera ranabavy maromaro ie tamy taratasy nisoratiny ho an’ny fiangona ta Roma any, sady nataony hain’olo maro raha zay. (Rom. 16:12) Mety nanao akory zay hoasanao ty hafalean’ny ranabavy rey lafa nivakỳ tamy fiangona eo taratasin’i Paoly io. Manahaky ani-zay koa fa mazoto midera ty ranabavy ty anti-panahy satria mana toetsy soa rozy sady miasa mafy ho an’i Jehovah. Hanampy an-drozy hahatsapa raha zay fa tena manaja an-drozy ty fiangona sady tena tea an-drozy. Mety safà mampahery baka amy anti-panahy iny mihintsy ro ilan-drozy, mba hahavy an-drozy hanohy hanompo ani-Jehovah avao.​—Ohab. 15:23.

Midera

Lafa midera ty ranabavy ty anti-panahy le tsy hoe manao kisary midera avao fa ataon-drozy voafaritsy soa raha zay. Ino ty antony? Hoy ranabavy Jessica: “Falifaly aloha tena lafa mivola ranadahy reo hoe: ‘Mety soa iny Jessy e.’ Fe vomaiky falifaly tena lafa voafaritsy soa ty raha ideran-drozy an-tena, ohatsy hoe lafa mampianatsy anakinay reo hijanjy soa lafa am-pivoria any, na lafa manoka fotoa hangalà mpianatsy Baiboly hivory.” Laha mivola raha voafaritsy soa ty anti-panahy lafa midera an’ny ranabavy reo, le hahatsapa rozy hoe tena ilà amy fiangona eo sady lafovily.

Mijanjy ty ranabavy rozy. Ty anti-panahy miambany mahay fa tsy rozy avao ro manan-kevitsy soa, fa ndre ty ranabavy koa! Manontany ty hevitsin’ny ranabavy ty anti-panahy manahaky ani-zay, le mijanjy soa lafa mivola ty hevitsiny rozy. Mampahery ty ranabavy ty anti-panahy lafa manao ani-zay sady mandramby soa koa. Amy fomba akory? Hoy Gerardo, anti-panahy miasa amy Betela ao: “Manontany ty hevitsin’ny ranabavy aho satria manampy ahy hahay soa ty asako raha zay. Mahavita raha kokoa mandilatsy ty ankamaroan’ny rahalahy matetiky rozy.” Amy fiangona eo koa, ohatsy, le mpisava lala ty ankamaroan’ny ranabavy ao. Rozy zany ro tena mahay soa ty olo amy faritany eny. Hoy anti-panahy mana anara Bryan zay: “Tena manampy ty fandamina ranabavintsika reo. Miezaha zany handramby soa baka amy traikefa ananan-drozy!”

Mijanjy

Tsy avy le mandà ty anti-panahy hendry lafa mivola ty hevitsiny ranabavy reo. Fa manino? Hoy anti-panahy atao hoe Edward zay: “Afaky manampy ty rahalahy hahay soa ty raha raiky ty ranabavy, sady afaky manampy azy hahay soa ty raha tsapan’olo hafa ty soso-kevitsy ameany.” (Ohab. 1:5) Ndre tsy hanoriky an’ny soso-kevitsy namean’ny ranabavy iny aza ty anti-panahy, le afaky misaotsy azy satria nanome soso-kevitsy noho nivola ty raha hainy ie.

Mampiofana ty ranabavy rozy. Mila fomba hampiofana ty ranabavy ty anti-panahy hendry. Afaky atoron-drozy an’ny ranabavy reo, ohatsy, hoe akory ty fomba itariha fivoria alohan’ny fanompoa, amy zay ho parè rozy lafa tsy misy rahalahy vita batisa eo. Azon-drozy atao koa ty mampiofana an-drozy hahay hampiasa fitaova sisany na masìny, amy zay rozy ho afaky hanampy amy fanamboara noho fikojakojà ty tranon’ny fandamina. Amy Betela ao, ohatsy, le nampiofana ranabavy hanao asa sankarazany ty mpiandraikitsy. Ohatsy hoe fikojakojà, fiviliana enta, konty, informatiky, noho ty maro hafa. Lafa mampiofana ranabavy ty anti-panahy, le asehon-drozy hoe azo atokisa ty ranabavy sady mahay.

Mampiofana

Maro ty ranabavy mampiasa an’ny fampiofana niazon-drozy baka amy anti-panahy rey mba hanampea ty olo hafa. Misy ranabavy, ohatsy, nahazo fampiofana amy resaky fanorena. Le ampiasan-drozy amy zay raha zay mba hanampea ty olo hafa hahay hamboatsy ndraiky ty tranony, lafa niravàn’ny siklony na loza hafa. Ty ranabavy sisany koa nampiofany hahay hitory amy pilasy maro olo. Bakeo mampiofana ty ranabavy hafa koa rozy. Manao akory ty fahitan’ny ranabavy an’ny anti-panahy nampiofana an-drozy rey? Hoy ranabavy Jennifer: “Niasa tamy fanorena Efitrano Fanjakà raiky zay aho, le nanoka fotoa mpiandraikitsy raiky zay mba hampiofana ahy. Nihitany ty asa nataoko, le nidera ahy ie. Tena niteako ty niaraky niasa taminy satria nahatsapa aho hoe tena ilà sady atokisan’olo.”

INO TY SOA HO AZONTSIKA LAHA RAMBESINTSIKA HO SAHALA AMY FIANAKAVIANTSIKA RANABAVY REO?

Manahaky ty ataon’i Jehovah, le teantsika ranabavintsika tsy mivaliky reo! Andesintsika manahaky fianakaviantsika io zany rozy. (1 Tim. 5:1, 2) Teantsika rozy sady falifaly tsika miaraky miasa amin-drozy. Lasa falifaly biby koa tsika lafa mahatsapa rozy hoe teantsika sady tohanantsika. Hoy ranabavy Vanessa: “Tena misaotsy an’i Jehovah aho fa anisan’ny fandaminany, satria feno ranadahy tena nampahery ahy ato.” Hoy koa ranabavy mipetraky a Taïwan zay: “Tena misaotsy an’i Jehovah noho ty fandaminany aho satria tena lafovily amin-drozy zahay sady hajàn-drozy soa. Tena manatanjaky ty finoako raha zay sady vomaiky aho mankasitraky an’i Jehovah satria anisan’ny fandaminany.”

Tena falifaly Jehovah lafa mahita rahalahy miezaky tsy manambany noho manaja ampela manahaky azy! (Ohab. 27:11) Hoy Benjamin, anti-panahy mipetraky a Ekosy any: “Tena tsy manaja ampela mihintsy ty ankamaroan’ny lahilahy amy zao. Ka lafa amy Efitrano Fanjakà any anabavintsika reo, le teantsika hahatsapa rozy hoe hajàntsika sady teantsika.” Enga anè tsika iaby hanao ze fara herintsika mba hanahafa an’i Jehovah, ka hampiseho fitiava noho hanaja an’ny ranabavy teantsika reo satria maeva ani-zay rozy.​—Rom. 12:10.

a Ranabavy kristiana ro teantsika hovolany amy hoe “ranabavy” amy lahatsoratsy toy ato, fa tsy anabavy troky raiky.

b Ty hoe “tena lahilahy”, le ivolana lahilahy mirengirengy satria hoe lahilahy ie fa tsy ampela na mirengirengy fa mahery. Matetiky rozy tsy manaja ampela fa ze hevitsy na fandaisam-batan-dahilahy avao ro asondrotsin-drozy.

c Laha ta hahita fanazavà misimisy mikasiky ty safà hoe “fanaky malemy kokoa” iha, le henteo ty lahatsoratsy hoe “Sarobidy ‘ny Fanaka Malemy Kokoa’”, amy Tilikambo Fiambena 15 Mey 2006, noho ty hoe “Tari-dalana Feno Fahendrena ho An’ny Mpivady”, amy Tilikambo Fiambena 1 Marsa 2005.