1. Whetẹnu wẹ mẹyiamisisadode lẹpo na yì olọn mẹ?

 TO OWHE susu lẹ die wayi, omẹ Jehovah tọn lẹ nọ kanse yede dọ, ‘Whetẹnu wẹ Klistiani yiamisisadode godo tọn lẹ na yin bibẹ yì olọn mẹ?’ To dai, mí nọ lẹndọ e yọnbasi dọ mẹyiamisisadode delẹ ni gbọṣi Paladisi aigba ji tọn mẹ na ojlẹ de to awhàn Amagẹdọni tọn godo. Amọ́ to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 Juillet 2013 tọn mẹ, mí mọdọ mẹyiamisisadode he na pò to aigba ji lẹpo na yin bibẹ sọyi olọn mẹ whẹpo Amagẹdọni nido bẹjẹeji.—Mat. 24:31.

2. Kanbiọ tẹwẹ gán fọndote podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

² Amọ́ kanbiọ de gán fọndote: Etẹwẹ na jọ do “lẹngbọ devo” Klisti tọn he na to Jehovah sẹ̀n po nugbonọ-yinyin po to aigba ji to “nukunbibia daho” lọ whenu lẹ go? (Joh. 10:16; Mat. 24:21) To egbehe, mẹdelẹ gán nọ hanú dọ emi ma na yọ́n lehe emi na yinuwa do whenue mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu yiamisisadode vivẹ́ yetọn lẹ po na ko yin bibẹ sọyi olọn mẹ godo. Mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai Owe-wiwe tọn awe delẹ he gán wá ayiha mẹ na yé. Enẹgodo, mí na dọhodo whẹwhinwhẹ́n he wutu mí ma dona hanú lẹ ji.

ETẸWẸ MA NA JỌ DO LẸNGBỌ DEVO LẸ GO?

3, 4. Etẹ go wẹ mẹdelẹ gán nọ dibu gando, podọ etẹwutu?

³ Mẹdelẹ gán dibu dọ lẹngbọ devo lẹ na jo nugbo lọ do whenue mẹmẹsunnu yiamisisadode he to Hagbẹ Anademẹtọ lọ mẹ lẹ ma nasọ to finẹ ba nado deanana yé. Vlavo kandai Owe-wiwe tọn delẹ wẹ zọ́n bọ yé nọ dibu to aliho enẹ mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ awe delẹ. Tintan lọ gando Yẹwhenọ Daho Jehoiada go. Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn ayidego tọn de wẹ e yin. Ewọ po asi etọn  Jehoṣabeati po basi hihọ́na jọja sunnu de he nọ yin Jehoaṣi bo gọalọna ẹn nado lẹzun ahọlu dagbe podọ nugbonọ de. Dile e dẹnsọ bọ dawe mẹhomẹ lọ Jehoiada pò togbẹ̀, Jehoaṣi wà nuhe sọgbe. Amọ́, to okú Jehoiada tọn godo, e ma dẹn bọ Jehoaṣi jẹ nuylankan lẹ wà ji. E dotoaina ahọvi ylankan lẹ bo jo Jehovah do.—2 Otàn. 24:2, 15-19.

⁴ Apajlẹ devo wẹ Klistiani owhe kanweko awetọ whenu tọn lẹ tọn. Johanu, yèdọ apọsteli he nọgbẹ̀ gbọngodo yinuwado Klistiani susu ji to aliho dagbe mẹ bo gọalọna yé nado doakọnnanu to sinsẹ̀nzọn yetọn na Jehovah mẹ. (3 Joh. 4) To pọmẹ hẹ apọsteli nugbonọ Jesu tọn devo lẹ, Johanu ko hoavùn sinsinyẹn sọta atẹṣiṣi he to gbigbayipe lọ. (1 Joh. 2:18; 2 Tẹs. 2:7) Amọ́ to okú Johanu tọn godo, mẹsusu lẹzun atẹṣitọ to agun Klistiani tọn mẹ. To owhe kleun delẹ godo, agun Klistiani tọn yin hinhẹnflu petepete.

5. Tadona tẹ kọ̀n wẹ mí ma dona wá gando kandai awe ehelẹ go?

⁵ Be kandai Biblu tọn awe ehelẹ dohia dọ onú mọnkọ de na jọ do lẹngbọ devo Klisti tọn lẹ go whenue mẹyiamisisadode lẹ na ko yin bibẹ sọyi olọn mẹ wẹ ya? To ojlẹ enẹ mẹ, be Klistiani nugbonọ he to aigba ji lẹ na gbẹkọ azọ́nplọnmẹ he yé mọyi go dile Jehoaṣi wà do, kavi tlọ biọ atẹṣiṣi mẹ dile Klistiani owhe kanweko awetọ W.M. tọn susu lẹ wà do wẹ ya? Gblọndo lọ wẹ yin gbede pọ́n! Mí gán deji dọ whenue mẹyiamisisadode lẹ na ko tlọ́n aigba ji godo, lẹngbọ devo lẹ na yin nukunpedego ganji bo nasọ to Jehovah sẹ̀n to aliho dagbe mẹ. Naegbọn mí gán do nujikudo mọnkọ?

SINSẸ̀N-BIBASI NUGBO MA NA YIN HINHẸNFLU

6. Ojlẹ atọ̀n tẹlẹ ji wẹ mí na dọhodo to kleun mẹ?

⁶ Naegbọn mí kudeji dọ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke ma na yin hinhẹnflu etlẹ yin to ojlẹ sinsinyẹn he to nukọn ja lẹ mẹ? Na nuhe mí plọn to Biblu mẹ gando ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te go wutu wẹ. Ojlẹ ehe gbọnvo taun na ojlẹ Islaeli hohowhenu tọn po ojlẹ Klistiani owhe kanweko awetọ whenu tọn lẹ tọn po. Enẹwutu, mì gbọ mí ni yí sọwhiwhe do gbadopọnna ojlẹ atọ̀n ehelẹ: (1) Ojlẹ Islaeli hohowhenu tọn, (2) ojlẹ he bọdo okú apọsteli lẹ tọn go, podọ (3) ojlẹ mítọn, enẹ wẹ “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn.—Owalọ 3:21.

7. To Islaeli hohowhenu tọn, naegbọn nugbonọ lẹ ma hẹn todido bu whenue akọta lọ po ahọlu etọn lẹ po de nado wà nuylankan?

⁷ Ojlẹ Islaeli hohowhenu tọn. Ojlẹ kleun de jẹnukọnna okú Mose tọn, e dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Yẹn yọnẹn ganji dọ to okú ṣie godo, mìwlẹ na yinuwa po kanyinylan po bo na lẹhlan apadopo sọn aliho he yẹn ko degbe etọn na mì lọ ji.” (Deut. 31:29) Mose sọ na avase Islaelivi lẹ dọ eyin yé ṣiatẹ, akọta lọ na yin didohlan kanlinmọgbenu. (Deut. 28:35, 36) Be hogbe enẹlẹ mọ hẹndi ya? Mọwẹ. To owhe kanweko susu lẹ gblamẹ, ahọlu ylankan susu lẹ wà nuhe ylan to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ bo hẹn omẹ etọn lẹ buali. Ehe zọ́n bọ Jehovah dọ̀n otó na Islaelivi tolivẹtọ lọ lẹ bo masọ na dotẹnmẹ ahọlu Islaeli tọn lẹ nado dugán do yé ji ba. (Ezek. 21:25-27) Amọ́, Islaelivi nugbonọ lẹ mọ huhlọn yí whenue yé mọ bọ ohó Jiwheyẹwhe tọn mọ hẹndi.—Isa. 55:10, 11.

8. Be e dona paṣa mí dọ agun Klistiani owhe kanweko awetọ whenu tọn yin hinhẹnflu wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

⁸ Ojlẹ he bọdo okú apọsteli lẹ tọn go. Be e dona paṣa mí dọ agun Klistiani tọn owhe kanweko awetọ whenu tọn yin hinhẹnflu wẹ ya? Paali. Jesu dọ dọdai dọ atẹṣiṣi daho de na wá aimẹ. (Mat. 7:21-23; 13:24-30, 36-43) Apọsteli Paulu, Pita po Johanu po ko dohia hezeheze dọ dọdai Jesu tọn ko jẹ hẹndi mọ ji to owhe kanweko tintan W.M. tọn. (2 Tẹs. 2:3, 7; 2 Pita 2:1; 1 Joh. 2:18) To owhe kanweko awetọ whenu, agun Klistiani tọn ko yin hinhẹnflu.  Sinsẹ̀n Klistiani tọn atẹṣitọ de wá aimẹ bo lẹzun adà titengbe Babilọni Daho lọ tọn, yèdọ sinsẹ̀n lalo lẹpo to pọmẹ tọn. Whladopo dogọ, dọdai gbọdo lọ to hẹndi mọ.

9. Nawẹ ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te gbọnvona ojlẹ he mẹ Islaelivi hohowhenu tọn lẹ nọgbẹ̀ te, podọ na ojlẹ agun Klistiani owhe kanweko awetọ tọn gbọn?

⁹ “Ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn. Ojlẹ mítọn gbọnvona ojlẹ Islaeli hohowhenu tọn, podọ na ojlẹ he mẹ atẹṣiṣi daho lọ fọndote to owhe kanweko awetọ whenu. Nawẹ ojlẹ mítọn nọ yin yiylọdọ? To tintan whenu, mí gán dlẹnalọdo e taidi “azán godo tọn” titonu ylankan ehe tọn lẹ. (2 Tim. 3:1) Amọ́ Biblu dohia dọ ojlẹ ayidego tọn he sọ dite humọ de bẹjẹeji to ojlẹ dopolọ mẹ ga. E na zindonukọn kakajẹ whenue Ahọluduta Mẹsia lọ tọn na hẹn gbẹtọvi lẹ jẹ pipé kọ̀n bosọ diọ aigba lọ zun paladisi de. Ojlẹ ehe yin yiylọdọ “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn. (Owalọ 3:21) Ojlẹ ehe bẹjẹeji to 1914. Etẹwẹ yin hinhẹngọwa to ojlẹ enẹ mẹ? Na nugbo tọn, Jesu yin zizedo ofìn ji to olọn mẹ taidi Ahọlu. Enẹwutu, Jehovah vọ́ tindo ahọlu de whladopo dogọ nado ze afọ Etọn dai, yèdọ gudutọ Ahọlu Davidi tọn nugbonọ de. Amọ́, e ma yin ahọluduta enẹ kẹdẹ wẹ nuhe Jehovah hẹngọwa gba. Ojlẹ kleun de to enẹgodo, sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke jẹ yinyin hinhẹngọwa ji! (Isa. 2:2-4; Ezek. 11:17-20) Be e na vọ́ yin hinhẹnflu wẹ ya?

10. (a) Etẹwẹ Biblu dọ dọdai dọ e na jọ gando sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke go to ojlẹ mítọn mẹ? (Isaia 54:17) (b) Naegbọn dọdai mọnkọ lẹ do vọ́ jidenamẹ?

¹⁰ Hia Isaia 54:17. Lẹnnupọndo dọdai enẹ ji: “Adánwanu depope he yin awuwlena sọta we ma na tindo kọdetọn dagbe”! Hogbe gbọdo enẹlẹ to hẹndi mọ to egbehe. Hogbe homẹmiọnnamẹ tọn he bọdego ehelẹ sọ gando ojlẹ mítọn go: “Visunnu towe lẹpo nasọ yin pinplọn gbọn Jehovah dali, bọ jijọho visunnu towe lẹ tọn nasọ gọfla. Hiẹ na yin hinhẹn lodo gligli to dodowiwa mẹ. . . . Hiẹ ma na nọ dibuna nudepope, mọ nudepope ma na nọ dobuna we, na e ma na sẹpọ we.” (Isa. 54:13, 14) Etlẹ yin “yẹwhe titonu ehe tọn,” yèdọ Satani lọsu ma na penugo nado doalọtena azọ́n mẹpinplọn tọn he omẹ Jehovah tọn lẹ to wiwà. (2 Kọl. 4:4) Sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke ko yin hinhẹngọwa, podọ e ma nasọ yin hinhẹnflu pọ́n gbede ba. E na nọ aimẹ kakadoi, yèdọ doidoi. Adánwanu depope he yin awuwlena sọta mí ma na tindo kọdetọn dagbe!

ETẸWẸ NA WÁ JỌ?

11. Etẹwẹ hẹn mí kudeji dọ gbẹtọ susugege lọ ma na yin kọgbẹ́ e go whenue mẹyiamisisadode lẹ ko yì olọn mẹ?

¹¹ Etẹwẹ na jọ whenue mẹyiamisisadode lẹ  na ko yin bibẹ sọyi olọn mẹ? Flindọ Jesu wẹ Lẹngbọhọtọ mítọn. Ewọ wẹ ota agun Klistiani tọn. Jesu dọ hezeheze dọmọ: “Nukọntọ dopo wẹ mì tindo, yèdọ Klisti lọ.” (Mat. 23:10) Ahọlu mítọn he to gandu ma na gboawupo pọ́n gbede nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di. Na Klisti lọsu wẹ to anadena hodotọ etọn he to aigba ji fi lẹ wutu, yé ma do whẹwhinwhẹ́n depope nado dibu. Na nugbo tọn, mí ma do nudọnamẹ gigọ́ gando lehe Klisti na deanana omẹ etọn lẹ to ojlẹ enẹ mẹ do go. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Biblu tọn delẹ he gán vọ́ jide na mí.

12. Nawẹ Jehovah penukundo omẹ etọn lẹ go (a) to okú Mose tọn godo gbọn? (b) to whenue Elija mọ azọ́ndenamẹ devo yí godo gbọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹² Mose kú whẹpo akọta Islaeli tọn do biọ Aigba Pagbe tọn ji. Etẹwẹ jọ do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ go? Be Jehovah doalọtena alọgigọna omẹ etọn lẹ whenue dawe nugbonọ enẹ kú godo wẹ ya? Lala. Jehovah penukundo yé go dile e dẹnsọ bọ yé to nugbonọ yin na ẹn. Whẹpo Mose nido kú, Jehovah degbena ẹn nado deazọ́nna Jọṣua taidi nukọntọ akọta lọ tọn. Mose ko to azọ́nplọn Jọṣua na owhe susu lẹ. (Eks. 33:11; Deut. 34:9) Gbọnvona ewọ, sunnu nugopetọ susu devo lẹ sọ to anadenanu ga, yèdọ ogán omẹ fọtọ́n lẹ tọn, ogán omẹ kanweko lẹ tọn, ogán omẹ kandeao lẹ tọn, podọ etlẹ yin ogán omẹ ao lẹ tọn. (Deut. 1:15) Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin nukunpedego ganji. Mí mọ apajlẹ mọnkọ de ga to ojlẹ Elija tọn mẹ. E ko wazọ́n sinsinyẹn na owhe susu lẹ nado gọalọna Islaelivi lẹ nado sẹ̀n Jehovah. Amọ́, e wá jọ bọ Jehovah sẹtẹn na ẹn sọyi azọ́ndenamẹ devo mẹ, yèdọ yì hùwaji pete Juda tọn. (2 Ahọ. 2:1; 2 Otàn. 21:12) Be omẹ nugbonọ he to ahọluduta hẹnnu ao Islaeli tọn mẹ lẹ yin gbigbẹdai wẹ ya? Paali. Elija ko to azọ́nplọn Eliṣa na owhe susu lẹ. Podọ “visunnu yẹwhegán lẹ tọn” lẹ sọ to finẹ ga, yèdọ mẹhe gán ko mọ azọ́nplọnmẹ yí to aliho de mẹ. (2 Ahọ. 2:7) Gbọnmọ dali, sunnu nugbonọ susu lẹ ko to gbesisọ mẹ nado deanana omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Lẹndai Jehovah tọn to nukọnzindo, podọ ewọ penukundo sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ etọn lẹ go.

13. Jidevọnamẹ tẹwẹ mí gán mọ to Heblu lẹ 13:5b mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹³ Po apajlẹ enẹlẹ po to ayiha mẹ, etẹwẹ a lẹndọ e na jọ whenue mẹyiamisisadode godo tọn lẹ na ko yin bibẹ sọyi olọn mẹ? E ma biọ dọ mí ni hanú. Biblu do nugbo he bọawu bosọ namẹ jide de hia: Jehovah ma na gbẹ́ omẹ etọn he to aigba ji lẹ dai gbede. (Hia Heblu lẹ 13:5b.) Taidi Mose po Elija po, pipli pẹvi  Klistiani yiamisisadode he to anadenanu to aigba ji to egbehe lẹ tọn yọ́n nujọnu-yinyin azọ́npinplọn mẹdevo lẹ tọn. Na owhe susu lẹ, mẹmẹsunnu he to Hagbẹ Anademẹtọ lọ mẹ lẹ ko to azọ́nplọn sunnu he to lẹngbọ devo lẹ mẹ lẹ nado deanananu. Di apajlẹ, yé ko basi tito wehọmẹ susu lẹ tọn nado plọnazọ́n mẹho agun tọn lẹ, nugopọntọ tomẹyitọ lẹ, hagbẹ Wedegbẹ Alahọ tọn lẹ, nugopọntọ Bẹtẹli tọn lẹ po mẹdevo lẹ po. Hagbẹ Anademẹtọ lọ lọsu ko to azọ́nplọn alọgọtọ he to wedegbẹ́ Hagbẹ Anademẹtọ lọ tọn voovo lẹ mẹ. Alọgọtọ ehelẹ ko to azọngban pinpẹn lẹ hẹndi po nugbonọ-yinyin po to alọnu din. Yé ko wleawufo nado zindonukọn bo to nukunpedo lẹngbọ Klisti tọn lẹ go.

14. Etẹwẹ yin nuagokun dogbapọn ehe tọn?

¹⁴ Nuagokun dogbapọn mítọn tọn die: Whenue mẹyiamisisadode godo tọn lẹ na ko yin bibẹ sọyi olọn mẹ jei vivọnu nukunbibia daho lọ tọn, sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na zindonukọn to aigba ji fi. Na Jesu Klisti wẹ to anadena nulẹ wutu, sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma na doalọtena Jehovah sinsẹ̀n po nugbonọ-yinyin po pọ́n gbede. Na nugbo tọn, to ojlẹ enẹ mẹ Gọgi Magọgi tọn, yèdọ bẹplidopọ akọta lẹ tọn agọjẹdomẹtọ de na yangbé mítọn. (Ezek. 38:18-20) Ṣigba, mẹgbeyinyan ojlẹ gli tọn enẹ ma na tindo kọdetọn dagbe; e ma na doalọtena omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado sẹ̀n Ewọ. Jehovah na whlẹn yé janwẹ! To numimọ de mẹ, apọsteli Johanu mọ “gbẹtọ susugege” lẹngbọ devo Klisti tọn lẹ tọn de. Johanu sè dọ “gbẹtọ susugege” ehe “jugbọn nukunbibia daho lọ mẹ.” (Osọ. 7:9, 14) Mọwẹ, yé na yin hihọ́-basina!

15, 16. Sọgbe hẹ Osọhia 17:14, etẹwẹ mẹyiamisisadode Klisti tọn lẹ na wà to awhàn Amagẹdọni tọn lọ whenu, podọ naegbọn enẹ do namẹ tuli?

¹⁵ Etomọṣo, mẹdelẹ sọgan kanse yede dọ: ‘Bọ mẹyiamisisadode lẹ lo? Etẹwẹ yé na wà to whenue yé ko yì olọn mẹ godo?’ Biblu na gblọndo kanbiọ enẹ tọn tlọlọ. E dohia dọ gandudu aihọn ehe tọn lẹ na “funawhàn hẹ Lẹngbọvu lọ.” E họnwun dọ yé na ṣíawhàn. Mí hia dọ: “Lẹngbọvu lọ na gbawhàn yetọn.” Podọ mẹnu lẹ wẹ na gọalọna ẹn? Wefọ lọ na gblọndo lọ. “Mẹyiylọ,” “mẹdide” po “nugbonọ” lẹ  po wẹ. (Hia Osọhia 17:14.) Mẹnu wẹ yin omẹ ehelẹ? Mẹyiamisisadode he fọnsọnku lẹ wẹ! Enẹwutu, whenue mẹyiamisisadode godo tọn lẹ na yin bibẹ sọyi olọn mẹ sẹpọ vivọnu nukunbibia daho lọ tọn, dopo to azọ́ndenamẹ yetọn tintan lẹ mẹ wẹ nado funawhàn. Azọ́ndenamẹ ayidego tọn nankọ die! Delẹ to Klistiani yiamisisadode lẹ mẹ ko nọ hoavùn dai whẹpo do wá lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Delẹ to yé mẹ tlẹ ko yin awhànfuntọ pọ́n to aihọn ehe mẹ. Amọ́ to nukọn mẹ, yé wá lẹzun Klistiani nugbo lẹ bo plọn nado nọ nọ̀ jijọho mẹ hẹ mẹdevo lẹ. (Gal. 5:22; 2 Tẹs. 3:16) Yé masọ nọ funawhàn ba. Amọ́, to whenue yé na ko yin bibẹ yì olọn mẹ godo, yé na wazọ́n dopọ hẹ Klisti po angẹli wiwe etọn lẹ po to awhàn godo tọn de mẹ sọta kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.

¹⁶ Lẹnnupọndo ehe ji! To aigba ji, delẹ to Klistiani yiamisisadode lẹ mẹ ko whẹ́n mẹho bo masọ dohuhlọn sọmọ ba. Amọ́ tlolo he yé na yin finfọnsọnku do olọn mẹ, yé na lẹzun nudida gbigbọnọ huhlọnnọ lẹ, bo nasọ tindo jọmaku, podọ yé na yin azọ́ndena nado hoavùn to apá na Ahọlu-Awhàngbatọ yetọn, yèdọ Jesu Klisti. To whenue awhàn Amagẹdọni tọn na ko yin fùnfùn godo, yé na wazọ́n dopọ hẹ Jesu nado hẹn gbẹtọvi lẹ jẹ pipé kọ̀n. Ayihaawe ma tin dọ whenue yé na to olọn mẹ, yé na wà nudagbe susu lẹ na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu vivẹ́ yetọn he to aigba ji lẹ po hugan lehe yé gán ko wà do taidi gbẹtọvi mapenọ lẹ poun!

17. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo na tin to hihọ́ glọ to awhàn Amagẹdọni tọn whenu?

¹⁷ Be a yin dopo to lẹngbọ devo lẹ mẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, etẹwẹ a na wà whenue awhàn ayidego tọn lọ, yèdọ Amagẹdọni na bẹjẹeji? Nuhe a na wà poun die: Dejido Jehovah go bo hodo anademẹ etọn. Etẹwẹ mọwiwà gán bẹhẹn? Biblu miọnhomẹna mí dọmọ: Mì “biọ abò mìtọn lẹ mẹ, bosọ sú ohọ̀n mìtọn lẹ. Mì ze mìde whlá na ojlẹ kleun de kaka homẹgble lọ nido juwayi.” (Isa. 26:20) Devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo to olọn mẹ podọ to aigba ji na tin to hihọ́ glọ to ojlẹ enẹ mẹ. Taidi apọsteli Paulu, mí kudeji dọ “gandudu lẹ kavi nuhe tin tofi todin lẹ kavi nuhe ja lẹ . . . ma na penugo nado klan mí sọn owanyi Jiwheyẹwhe tọn” go. (Lom. 8:38, 39) Nọ flindọ: Jehovah yiwanna we, podọ e ma na gbẹ́ we dai gbede!