Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 5

КʹЬЛАМА 27 Лаԝед Хԝәде Әʹйан Дьбьн

Йаһоԝа Ԝе Тʹӧ Щар Тә Нәһелә!

Йаһоԝа Ԝе Тʹӧ Щар Тә Нәһелә!

«Хԝәде гот: ‹Әзе тʹӧ щар жь тә нәчьм у тʹӧ щар тә бәрʹнадьм›» (ИБРАНИ 13:5б).

ВЕ ГОТАРЕДА

Әме пебьһʹәсьн кӧ чахе бьжартийед пашьн һәрʹьн ль әʹзмана, Хԝәде ԝе хьзмәткʹаред хԝәйә сәр әʹрде тʹәне нәһелә.

1. Һʹәму бьжарти ԝе кʹәнге ль әʹзмана бьн?

 ЧӘНД сал пешда, хьзмәткʹаред Йаһоԝа дьфькьрин: «Гәло бьжартийед пашьн, демәк йед бь рʹӧһʹ кʹьфшкьри, ԝе кʹәнге бенә һьлдане ль әʹзмана?» Һьнге мә тʹьре кӧ паши шәрʹе Һармәгәдоне һьнә бьжарти ԝе һʹәта ԝәхтәке щьнәтеда сәр әʹрде бьминьн. Ле журнала Бьрща Ԛәрәԝьлийе йа 15 Тирмәһе, сала 2013, зәлал кьр, ԝәки һʹәму бьжартийед кӧ һе сәр әʹрде нә, ԝе пешийа Һармәгәдоне һәрʹьнә ль әʹзмана (Мәтта 24:31).

2. Һьнә кәс жь хԝә чь дьпьрсьн, у ве готареда әме чь пебьһʹәсьн?

2 Диса жи, әм дьбәкә жь хԝә дьпьрсьн: Гәло һʹале «пәзед дьн», йед кӧ ԝәʹде «тәнгасийа мәзьн» бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн, ԝе чаԝа бә? (Йуһʹәнна 10:16; Мәтта 24:21) Иро һьнә кәс бәр хԝә дькʹәвьн, кӧ гава йед бьжарти бенә һьлдане ль әʹзмана, әԝана ԝе тʹәне у бе рʹебәри бьминьн. Дьԛәԝьмә әԝана жь бо дӧ сәрһатийед кӧ Кʹьтеба Пирозда ньвисар ьн, ӧса дьфькьрьн. Ньһа әме ван сәрһатийа шеԝьр кьн, у бьвиньн чьрʹа нә лазьм ә әм бәр хԝә кʹәвьн.

ЧЬ ԜЕ НӘԚӘԜЬМӘ?

3-4. Һьнә кәс дьбәкә бона чь бәр хԝә дькʹәвьн, у чьрʹа?

3 Һьнәк бәр хԝә дькʹәвьн кӧ чахе бьред жь Кʹома Рʹебәрийе ида сәр әʹрде нибьн, ԝәки рʹебәрийе бьдьнә мә, дьԛәԝьмә «пәзед дьн» жь рʹийа рʹастийе дәркʹәвьн. Дьбәкә әв тьрс жь бо һьнә сәрһатийед Кʹьтеба Пирозда пешда те. Ньһа әме дӧ сәрһатийед ӧса шеԝьр кьн. Йа йәке, сәрһатийа Кʹаһине Мәзьн Йәһойада. Йәһойада бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьр. Әԝи тʹәви жьна хԝә Йәһошабәатайе, зарʹәкә бь наве Йоаш дьпʹараст, у али ԝи дькьр кӧ әԝ бьбә пʹадшаки баш у амьн. Һʹәта Йәһойада сах бу, Йоаш жь рʹийа рʹаст дәрнәдькʹәт. Ле паши мьрьна Йәһойада, Йоаш гӧһ да сәрокед хьраб у пьшта хԝә да Йаһоԝа (2 Дирок 24:2, 15-19).

4 Мәсәла дьн, йа сәрһатийа Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда йә. Һʹәта Йуһʹәннайе шанди сах бу, әԝи али гәләк Мәсиһийа дькьр, ԝәки әԝана бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн (3 Йуһʹәнна 4). Йуһʹәнна мина шандийед дьн хирәт дькьр, ԝәки щьвате жь рʹабәред кӧ һинкьрьнед ԛәлп бәла дькьрьн, бьпʹарезә (1 Йуһʹәнна 2:18; 2 Тʹесалоники 2:7). Ле паши мьрьна Йуһʹәнна, гәләк Мәсиһи кʹәтьнә бәр байе рʹабәра. У паше нава чәнд салада, щьвата Мәсиһити ида бь рʹабәра у һинкьрьнед ԛәлп тʹьжә бу.

5. Әм дькарьн чьда баԝәр бьн?

5 Гәло әв дӧ сәрһати нишан дькьн, кӧ паши чуйина бьжартийа ль әʹзмана, һʹале «пәзед дьн» жи ԝе ӧса бә? Ԝе дәме, гәло Мәсиһийед амьн жи ԝе мина Йоаш жь рʹийа рʹаст дәркʹәвьн, йан жи мина гәләк Мәсиһийед ԛьрʹна дӧдада, бькʹәвьнә бәр байе рʹабәра? Тʹӧ щар на! Әм дькарьн, баԝәр бьн кӧ гава йед бьжарти ида сәр әʹрде нибьн, Йаһоԝа ԝе «пәзед дьн» хԝәй кә у әԝана ԝе рʹийа рʹастда бьминьн. Гәло әм чьма дькарьн ве йәкеда баԝәр бьн?

ҺʹӘБАНДЬНА РʹАСТ ԜЕ ТʹӘМЬЗ БЬМИНӘ

6. Ньһа әме кьн дәрһәԛа кʹижан һена шеԝьр кьн?

6 Рʹожед гәләк чәтьн пешийа мә нә. Диса жи, әм дькарьн баԝәр бьн кӧ һʹәбандьна рʹаст ԝе тʹәмьз бьминә. Гәло чьма? Кʹьтеба Пироз нишани мә дькә, кӧ рʹожед мә жь рʹожед Исраелийа у жь рʹожед Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда, щӧдә нә. Ләма ԝәрә әм дина хԝә бьдьн ван се ԝәхта: (1) һена Исраелийед бәре, (2) һена паши мьрьна шандийа, у (3) һена мә, демәк ԝәʹде вәгәрʹандьна һʹәбандьна тʹәмьз (Кʹаред Шандийа 3:21).

7. Һена Исраелийед бәре, гава мьләт у пʹадша жь рʹийа Йаһоԝа дәрдькʹәтьн, кәсед амьн чьма сьст нәдьбун?

7 Һена Исраелийед бәре. Муса пʹехәмбәр һьнә ԝәхт пешийа мьрьна хԝә, Исраелийарʹа ӧса готьбу: «Әз заньм кӧ пәй мьрьна мьнрʹа һуне әʹсә бьһʹәрʹьмьн у бьшьһʹьтьн жь ԝе рʹийа кӧ мьн ль ԝә әʹмьр кьр» (Ԛануна Дӧщари 31:29). Хенщи ве йәке, Муса ԝанрʹа гот кӧ һәрге әԝана мьԛабьли Йаһоԝа рʹабьн, әԝе бенә аксоркьрьне (Ԛануна Дӧщари 28:35, 36). Һәма ӧса жи бу. Бь ԛьрʹна, гәләк пʹадша хьраби дькьрьн у щьмәʹта Хԝәде жь рʹе дәрдьхьстьн. Ләма жи Йаһоԝа әԝ мәрьвед хьраб щәза кьрьн, у ида изьн нәда ԝәки сәр щьмәʹта ԝи пʹадша һәбьн (Һәзәԛел 21:25-27). Чахе Исраелийед амьн дитьн кӧ готьнед Йаһоԝа һатьнә сери, әԝана шьдийан у бәрдәԝам кьрьн бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн (Ишайа 55:10, 11).

8. Гәло хьраббуна щьвата Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда тьштәки әʹщебмайи бу?

8 Һена паши мьрьна шандийа. Гәло әм гәрәке әʹщебмайи бьминьн, кӧ ԛәлпти кʹәтьбу нава щьвата Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда? На. Иса пешда готьбу кӧ гәләк кәс ԝе жь рʹийа рʹаст дәркʹәвьн (Мәтта 7:21-23; 13:24-30, 36-43). Әм жь ньвисаред Паԝлос, Пәтрус у Йуһʹәнна фәʹм дькьн кӧ ида ԛьрʹна йәкеда, готьнед Иса Мәсиһ һеди-һеди дьһатьнә сери (2 Тʹесалоники 2:3, 7; 2 Пәтрус 2:1; 1 Йуһʹәнна 2:18). Ԛьрʹна дӧдада, щьвата Мәсиһийа ида хьраб бу. Мәсиһийед ԛәлп, демәк рʹабәр пешда һатьн у бунә пʹара сәрәкә йа Бабилона Мәзьн, демәк империйа һʹәмдьнйайе йа религийа ԛәлп. Бь ви щурʹәйи, пʹехәмбәртийа Иса диса һатә сери.

9. Һена мә чаԝа жь һена Исраела бәре у жь һена щьвата Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда, щӧдә йә?

9 Һена вәгәрʹандьна һʹәбандьна тʹәмьз. Һена мә жь һена Исраела бәре у жь һена хьраббуна щьвата Мәсиһийед ԛьрʹна дӧда, щӧдә йә. Гәло әв һена мә ча те навкьрьне? Әм ԝи ԝәʹдәйи нав дькьн «рʹожед ахьрийе» йед ве дьнйа хьраб (2 Тимотʹейо 3:1). Ле хенщи ԝе йәке, Кʹьтеба Пироз нишан дькә, ԝәки дәԝранәкә һе фәрз у дьреж жи дәстпебуйә. Әв дәԝран ԝе бәрдәԝам бә һʹәта кӧ һʹәму мәрьв бь аликʹарийа Пʹадшатийа Иса Мәсиһ бьгьһижьнә беԛьсуртийе у дьнйа бьбә щьнәт. Әв дәԝран те навкьрьне вәгәрʹандьна һʹәбандьна тʹәмьз (Кʹаред Шандийа 3:21). Әв дәԝран сала 1914-да дәстпебуйә. Гәло ԝи чахи чь һатә вәгәрʹандьне? Йа йәке, Иса Мәсиһ ль әʹзмана бу Пʹадша, демәк сәрԝерәки жь мала Даԝьд Пʹадша диса сәр тʹәхте Йаһоԝа рʹуньшт. Паше һьнә ԝәхт шунда, Йаһоԝа али хьзмәткʹаред хԝәйә сәр әʹрде кьр, ԝәки диса ԝи ӧса бьһʹәбиньн ча әԝ дьхԝазә. Ԝи щурʹәйи һʹәбандьна тʹәмьз дәстпебу вәгәрʹә (Ишайа 2:2-4; Һәзәԛел 11:17-20). Гәло һʹәбандьна тʹәмьз дькарә диса хьраб бә?

10. (а) Кʹьтеба Пироз бәрева дәрһәԛа рʹожед мә чь готийә? (Ишайа 54:17) (б) Готьнед ӧса чьма дьле мә рʹьһʹәт дькьн?

10 Бьхунә Ишайа 54:17. Һәла дәрһәԛа ве пʹехәмбәртийе бьфькьрьн: «Ԛәт чʹәкед кӧ дьжи [мьԛабьли] тә һатьнә чекьрьн, ԝе жь тʹӧ кʹарирʹа нәбә». Әв гьлийед жь бина бәр Хԝәде, иро тенә сери. Кʹьтеба Пирозда ӧса жи те готьне: «Ԝе һʹәму лаԝед тә алийе Хӧданва һатьбьн һинкьрьне у ԝе сьламәта лаԝед тә зәʹф бә. Тӧйе бь рʹастийе бьзәхм [ԛәԝи би]; . . . тӧйе нәтьрси у тӧйе дури безарбуне би [саԝе нәкʹәвә сәр тә], чьмки ԝе незики тә нәбә» (Ишайа 54:13, 14). Әв гьли бона һена мә нә жи. Мире-щьна, «хԝәдайе ве дьнйайе» жи, нькарә шьхӧле һинкьрьне, йе кӧ Шәʹдед Йаһоԝа дькьн, бьдә сәкьнандьне (2 Корьнтʹи 4:4, ИМ). Һʹәбандьна тʹәмьз һатийә вәгәрʹандьне, у әԝе тʹӧ щар диса хьраб нәбә. Әԝе һʹәта-һʹәтайе бьминә. Тʹӧ чʹәке кӧ мьԛабьли мә те чекьрьне, ԝе сәр нәкʹәвә!

ЧЬ ԜЕ БЬԚӘԜЬМӘ?

11. Әм жь кʹӧ заньн кӧ гава кәсед бьжарти һәрʹьнә ль әʹзмана, «пәзед дьн» ԝе бе хԝәйи нәминьн?

11 Гава кәсед бьжарти бенә һьлдане ль әʹзмана, гәло чь ԝе бьԛәԝьмә? Бир нәкьн кӧ Иса Шьване мә йә у сәре щьвате йә. Әԝи зәлал ӧса готийә: «Рʹебәре ԝә йәк ә, Мәсиһ ә» (Мәтта 23:10). Иса ньһа ль әʹзмана сәрԝертийе дькә, у әԝе һәртʹьм шагьртед хԝә хԝәй кә. Ләма жи шагьртед ԝи жь тьштәки натьрсьн, чьмки Иса рʹебәрийе ԝан дькә. Һәмьки әм һур бь һур ньзаньн кӧ һьнге Иса Мәсиһ ԝе чаԝа рʹебәрийа шагьртед хԝә бькә. Ле ԝәрен әм дина хԝә бьдьнә чәнд мәсәлед жь Кʹьтеба Пироз, йед кӧ дьле мә ԛәԝи дькьн.

12. (а) Паши мьрьна Муса пʹехәмбәр, Йаһоԝа чаԝа бона хьзмәткʹаред хԝә хәм дькьр? (б) Паши ԝе йәке кӧ Йаһоԝа шьхӧләкә тʹәзә да Елйас пʹехәмбәр, әԝи чаԝа бона хьзмәткʹаред хԝә хәм кьр? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

12 Пешийа кӧ щьмәʹта Исраеле бькʹәта Әʹрде Создайи, Муса пʹехәмбәр мьр. Һьнге һʹале ԝана чаԝа бу? Гәло әԝана ида бе хԝәйи у бе рʹебәр ман? На. Һʹәта әԝана амьн дьман, Йаһоԝа бона һʹәԝщед ԝан хәм дькьр. Пешийа мьрьна Муса, Йаһоԝа ԝирʹа гот кӧ Йешу ча рʹебәре щьмәʹта Исраеле кʹьфш кә. Муса бь дәһа сала Йешу һин дькьр (Дәркʹәтьн 33:11; Ԛануна Дӧщари 34:9). Ӧса жи сәрһʹәзар, сәрсәд, сәрпенщи у һәла һе жи сәрдәһ һәбун, йед кӧ рʹьнд рʹебәри щьмәʹте дькьрьн (Ԛануна Дӧщари 1:15). Бәле, Хԝәде бона хьзмәткʹаред хԝә гәләк баш хәм дькьр. Ԝәʹде Елйас пʹехәмбәрда жи ӧса бу. Әви пʹехәмбәри бь дәһа сала һʹәбандьна тʹәмьзда рʹебәри Исраелийа дькьр. Ле паше, Йаһоԝа шьхӧләкә дьн да ԝи у әԝ шандә ԝәлате Щьһудайе (2 Пʹадшати 2:1; 2 Дирок 21:12). Гәло кәсед амьн, йед кӧ пʹадшатийа Исраеледа дьжитьн, бе рʹебәри ман? На. Елйас пʹехәмбәр һәвале хԝә Елиша бь сала һин кьрьбу. Ӧса жи ԝедәре «лаԝед пʹехәмбәр» һәбун, йед кӧ һатьбун һинкьрьне (2 Пʹадшати 2:7). Демәк гәләк кәсед амьн һәбун, йед кӧ дькарьбун рʹебәри хьзмәткʹаред Хԝәде бькьрана. Бәле, Йаһоԝа бәрдәԝам дькьр ԛьрара хԝә бинә сери, у әԝи бона хьзмәткʹаред хԝәйи амьн хәм дькьр.

Һьм Муса (шькьла алийе чʹәпе) һьм жи Елйас (шькьла алийе рʹасте) дәԝса хԝә кәсед дьн һин кьрьнә, ԝәки рʹебәрийа хьзмәткʹаред Хԝәде бькьн (Бьньһерʹә абзаса 12)


13. Ибрани 13:5-да чь соз һатийә дайине? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

13 Һәрге ӧса нә, ле чахе бьжарти бенә һьлдане ль әʹзмана, һьнге чь ԝе бьԛәԝьмә? Нәлазьм ә кӧ әм бәр хԝә кʹәвьн. Кʹьтеба Пироз соз дьдә кӧ Йаһоԝа ԝе хьзмәткʹаред хԝәйә сәр әʹрде, тʹӧ щар тʹәне нәһелә (Бьхунә Ибрани 13:5б). Мина Муса пʹехәмбәр у Елйас пʹехәмбәр, кәсед бьжарти, йед кӧ иро рʹебәрийе дькьн, заньн кӧ чьԛас фәрз ә мәрьвед дьн һин кьн. Бь дәһа сала, бьред жь Кʹома Рʹебәрийе, бьред жь «пәзед дьн» һин дькьн, ԝәки әԝана бькарьбьн рʹебәрийе хьзмәткʹаред Хԝәде бькьн. Мәсәлә, әԝана гәләк мәкʹтәб саз дькьн бона һинкьрьна рʹуспийед щьвате, бәрпьрсийаред мьһале, әндәмед Комитейед Филиала, бәрпьрсийаред Бәйтʹәледа у кәсед дьн. Хенщи ԝе йәке, Кʹома Рʹебәрийе, аликʹарчийед бона комитейед Кʹома Рʹебәрийе һин дькә. Әԝ аликʹарчи ньһа бь амьни гәләк щабдарийед гьран тиньн сери, у әԝана һазьр ьн ахьрийеда жи бона пәзед Мәсиһ хәм бькьн.

Кʹома Рʹебәрийе аликʹарчийед хԝә һин дькә, у нав тʹәмамийа дьнйайе организә дькә мәкʹтәбед бона: рʹуспийед щьвате, бәрпьрсийаред рʹеԝи, әндәмед Комитейед Филиале, бәрпьрсийаред Бәйтʹәледа у мисйонера (Бьньһерʹә абзаса 13)


14. Ве готареда әм чь пеһʹәсийан?

14 Бь аликʹарийа ве готаре, әм пеһʹәсийан кӧ гава незики хьлазийа тәнгасийа мәзьн бьжартийед пашьн бенә һьлдане ль әʹзмана, хьзмәткʹаред Хԝәдейә дьн ԝе бь сайа рʹебәрийа Иса Мәсиһ, бәрдәԝам кьн бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Һьнге Гог жь Магоге, демәк коалисйа мьләта, ԝе һʹьщуми сәр хьзмәткʹаред Хԝәде бькә (Һәзәԛел 38:18-20). Ле әԝ һʹьщума кьн ԝе сәр нәкʹәвә у һʹәбандьна тʹәмьз нәдә сәкьнандьне. Йаһоԝа ԝе хьзмәткʹаред хԝә хьлаз кә. Йуһʹәннайе шанди хәйаләкеда «әʹлаләтәкә . . . мәзьн», демәк пәзед дьн, дит. Ԝирʹа һатә готьне кӧ әԝана жь «тәнгасийа мәзьн» дәркʹәтьнә (Әʹйанти 7:9, 14). Демәк әԝана ԝе бенә хьлазкьрьне!

15-16. Ль гора Әʹйанти 17:14, кәсед бьжарти ԝе шәрʹе Һармәгәдонеда чь бькьн, у әв йәк чьма мерхасийе дьдә мә?

15 Ле чахе кәсед бьжарти бенә һьлдане ль әʹзмана, әԝана ԝе чь бькьн? Кʹьтеба Пироз нишан дькә кӧ сәрԝеред политики «ԝе тʹәви Бәрх шәрʹ бькьн», у Бәрх жи ԝе мьԛабьли ԝан дәркʹәвә у сәр кʹәвә. Гәло кʹи ԝе али ԝи бькә? Рʹезеда те готьне, «йед газикьри», «бьжарти» у «амьн» (Бьхунә Әʹйанти 17:14). Гәло әԝана кʹи нә? Әԝ кәсед бьжарти нә, демәк бь рʹӧһʹ кʹьфшкьри, йед кӧ жь мьрьне һатьнә рʹакьрьне! Незики хьлазийа тәнгасийа мәзьн, чахе бьжартийед пашьн һәрʹьнә ль әʹзмана, шьхӧле ԝани пешьн ԝе әԝ бә, кӧ шәрʹ бькьн. Әв щабдарикә чьԛас әʹщебмайи йә! Һьнә кәсед бьжарти пешийа кӧ бьбуна Шәʹдед Йаһоԝа, ве дьнйайеда әскәр бун у шәрʹ дькьрьн. Ле паше әԝана бунә Мәсиһи, кʹәтьнә рʹийа әʹдьлайе у тʹәрка шәрʹкьрьне дан (Галати 5:22; 2 Тʹесалоники 3:16). Ле гава әԝана һәрʹьнә ль әʹзмана, әԝана ԝе шәрʹе пашьнда тʹәви Иса Мәсиһ у мәләкед ԝи, мьԛабьли дьжмьнед Хԝәде шәрʹ бькьн.

16 Һәла бьдә бәр чʹәʹве хԝә: Һьнә кәсед бьжарти ида кал-пир бунә. Ле гава әԝана жь мьрьне бенә рʹакьрьне ча әʹфринед рʹӧһʹанийә нәмьри, әԝана ԝе гәләк ԛәԝи бьн у тʹәви Иса Мәсиһ мьԛабьли дьжмьна шәрʹ бькьн. Паши шәрʹе Һармәгәдоне, әԝана ԝе тʹәви Иса али мәрьва бькьн, кӧ бьгьһижьнә беԛьсуртийе. Гава әԝана һе сәр әʹрде бун, бона һʹалхԝәшийа хушк-бьра кʹар дькьрьн, ле чахе әԝана ида ль әʹзмана бьн, ԝе бона ԝан шьхӧлед дьһа мәзьн бькьн.

17. Әм жь кʹӧ заньн кӧ ԝәʹде шәрʹе Һармәгәдоне, һʹәму хьзмәткʹаред Хԝәде ԝе хԝәйкьри бьн?

17 Тӧ йәк жь «пәзед дьн» и? Гава шәрʹе Һармәгәдоне дәстпебә, ԝе чь лазьм бә тӧ бьки? Тʹәне лазьм ә тӧ хԝә бьспери Йаһоԝа у гӧһ бьди рʹебәрийа ԝи. Мәсәлә, Кʹьтеба Пироз ӧса дьбежә: «Бькʹәвә одед хԝә йед һӧндӧрʹ у ль пьшт хԝә дәрийа бьгьрә. Дәмәкә кӧрт [кьн] хԝә вәшерә, һʹәта кӧ хәзәб дәрбаз бу» (Ишайа 26:20, ИМ). Ԝе дәме, һʹәму хьзмәткʹаред Хԝәде, һьм йед ль әʹзмана, һьм жи йед сәр әʹрде, ԝе хԝәйкьри бьн. Мина Паԝлосе шанди, әм баԝәр ьн кӧ ‹нә сәрԝерти, нә тьштед ньһа һәйи, нә тьштед кӧ бен дькарьн мә жь һʹәзкьрьна Хԝәде вәԛәтиньн› (Рʹомайи 8:38, 39, ИМ). Тʹӧ щар бир нәкә: Йаһоԝа тә һʹәз дькә, у әԝе тʹӧ щар тә нәһелә!

ЧАХЕ БЬЖАРТИЙЕД ПАШЬН БЕНӘ ҺЬЛДАНЕ ЛЬ ӘʹЗМАНА . . .

  • чь ԝе нәԛәԝьмә?

  • әм чьма дькарьн баԝәр бьн кӧ һʹәбандьна тʹәмьз ԝе хьраб нәбә?

  • әм чьма дькарьн баԝәр бьн кӧ Йаһоԝа ԝе бона хьзмәткʹаред хԝә хәм бькә?

КʹЬЛАМА 8 Йаһоԝа Сьтʹара Мә йә