1. ¿Juchix nanɨkyajtaap sɨn̈yukmɨ ityumpɨy jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp?

 PEKAʼ, jempɨk tan̈kuyooxataʼmpa Jehová tanakwaʼktamtaap idyɨk: «¿Juchix yajpa ininɨkyajta sɨn̈yukmɨ jempɨk kupin̈neyajta?». Tanjɨɨstaʼmpa idyɨk iga jesɨk kuyajum Armagedón weeñi kupin̈neyajtawɨʼɨp tsɨʼyyajpanam yɨʼp naxyukmɨ. Pero en jeʼm Totjaayi Takjoodon̈apaʼap del 15 de julio de 2013 en español, tan̈kejaytyaʼm iga ityumpɨy jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp iga ityyajpanam yɨʼp Naxyukmɨ nanɨkyajtaap sɨn̈yukmɨ wiñtyi iga tsukumiñ Armagedón (Mat. 24:31).

2. ¿Tyi wɨap iga tanakwaʼktaap? ¿Y tyi tan̈kɨʼpin̈taʼmpa yɨʼp kuyujijom?

² Wɨapsɨ iga tanakwaʼktaap: ¿Tyi iñaskayajpa jesɨk itypa jeʼm mɨjpɨk «yaacha̱ji» jeʼm tun̈gak ovejajyaj sɨʼpaʼap ikuyooxayaj Jehová yɨʼp Naxyukmɨ? (Mat. 24:21; Juan 10:16). Wɨapsɨ iga weeñiyaj ijɨɨsyajpa iga tsɨʼyyajpam ikutyum jesɨk jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp nanɨkneyajtawum sɨn̈yukmɨ. Tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ wɨsteen nasɨyoʼoyiyaj ityyajwɨʼɨp Bibliajom iga tayooxpaʼtpa tan̈kutɨʼɨyɨy tyiʼiga ijɨɨsyajpa jeempɨk. Tan̈kɨʼpin̈taʼmpatyim tyiʼiga odoy tan̈yaʼktaʼmiñ.

 JEMPƗK DYAʼ NASPA

3, 4. ¿Tyi wɨapsɨ iga nakwaʼkyajtaap weeñiyaj, y tyiʼiga?

³ Weeñiyaj wɨapsɨ iga nakwaʼkyajtaap siiga jeʼm tun̈gak ovejajyaj dyam ikuyooxayajpa Jehová jesɨk jeʼm Kumun Nayooxaoyyajpaʼap nanɨkneyajtawum sɨn̈yukmɨ. ¿Tyiʼiga? Tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ wɨsteen nasɨyoʼoyiyaj iga tayooxpaʼtpa tan̈kutɨʼɨyɨy tyiʼiga ijɨɨsyajpa jeempɨk. Wiñtyi tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ jeʼm kobakpɨk panij Jehoiadá iakwiñkejoʼoyi. Tsaam iwɨkuyooxaap idyɨk Jehová, kun iyoomoʼ Jehosabeat ikmɨjayaj tuum tsɨɨxiʼ iñɨɨyipɨk Jehoás y iyooxpaʼtyaj iga ikupɨguiñ Jehová. Jesɨk Jehoiadá vivojnam idyɨk yɨʼp rey ikupɨk Jehová, pero jesɨgam kaʼ, Jehoás moj imalwat. Ikupɨk jeʼm an̈kiʼmayoʼoyi ichiʼiyajwɨʼɨp jeʼm príncipes (2 Crón. 24:​2, 15-19).

⁴ Jeʼm wɨstenpɨk akwiñkejoʼoyi tɨgɨykuʼmpa kun jeʼm cristianojyaj jaʼywɨʼɨp ityiyaj en jeʼm siglo segundo. Juan, jeʼm in̈an̈pɨgam apóstol, tsaam iyooxpaʼtneʼ idyɨk jeʼm cristianojyaj iga ikupɨkyajiñ Jehová (3 Juan 4). Juʼutstyim iwatneyaj idyɨk jeʼm tun̈gak apóstolyaj, jeʼ sɨʼ idyɨk iwat juʼtspɨyam wɨap iga jeʼm apostasía odoy imalwadaʼyiñ jeʼm tɨwɨtam (1 Juan 2:18). Pero jesɨgam kaʼ, jeʼm apostasía jobity puj juʼuts tuum kaʼakuy y tsaam imalwaday jeʼm kumun.

5. ¿Tyi odoy tanan̈jɨɨsjaguiñ kun yɨʼp wɨsteen nasɨyoʼoyi?

⁵ ¿Jeʼtyim iñaskayajpa jeʼm tun̈gak ovejajyaj jesɨk jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp ityyajum sɨn̈yukmɨ? ¿Iwatyajpa juʼuts Jehoás y dyam ikupɨkyajpa Jehová? ¿Iñaskayajpa juʼuts jeʼm cristianojyaj de jeʼm siglo segundo y tsɨʼyyajpa juʼuts apóstatas? ¡Dyaʼ jesaneʼ! Mex iga dyam ityyajpa jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp yɨʼp Naxyukmɨ, jeʼm tun̈gak ovejajyaj iwɨkuyooxayajpa Jehová y dyaʼ tyi ityogoyayyajpa. ¿Juutypɨk tanjoodon̈tam?

JEʼM KOOSTEÑOʼOYI KUAʼYÑEWƗʼƗP DYAʼ TUʼUDƗYXEETPA

6. ¿Tyityam tan̈kɨʼpin̈taʼmpa?

⁶ ¿Tyiʼiga tan̈wɨkupɨknetaʼm iga jeʼm koosteñoʼoyi kuaʼyñewɨʼɨp dyaʼ tuʼudɨyxeetpa mex iga jeʼm tannɨgɨyoʼoyijom itypa kutɨʼɨchiyaj? Iga jeʼm Biblia in̈kejpa iga dyaʼ jeexkom taitytyaʼm juʼuts jesɨk jaʼy ityiyaj jeʼm israelitajyaj y jeʼm cristianojyaj de jeʼm siglo segundo. Jeʼyukmɨ, tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ juʼutskom idyɨk: 1) jaʼy ityiyaj jeʼm israelitajyaj, 2) okmɨ iga kaʼayaj jeʼm apóstolyaj y 3) jesɨk wɨtsaktaap «it́u̱mpɨy cosa», nɨmtoʼoba yɨʼp jaama (Hech. 3:21).

7. ¿Tyiʼiga odoy an̈yaʼkyajiñ idyɨk jeʼm israelitajyaj kupɨgoyyajwɨʼɨp jesɨk jeʼm tɨgan̈juj Israel y jeʼm reyes imalwatyaj?

⁷ Jesɨgam jaʼy ityiyaj jeʼm israelitajyaj. Wiñtyi iga kaʼaba, Moisés iñɨʼmay jeʼm israelitajyaj: «An̈wɨjoodon̈ iga jesɨk akaʼaneum, mimichtyam immalwattaʼmpa y miwidyan̈puttaʼmpa jeʼm tun̈jom jempɨk manan̈kejayñetaʼm» (Deut. 31:29). Nɨʼmayyajtatyim iga siiga dyaʼ kupɨgoyyajpa nanɨkyajtaap juʼumɨ (Deut. 28:​35, 36). ¿Kupak jempɨk nɨm Moisés? Jɨ. Jaʼyan̈ amtyɨy jeʼm reyes dyaʼ ikupɨkyaj Jehová y jempɨk ityyaj idyɨk ityɨgan̈jom jeempɨktyim iwatyaj. Jeʼyukmɨ Jehová ichiʼ castigo y dyam iaʼmchiʼ iga idyiñ reyes en Israel (Ezeq. 21:​25-27). Pero jesɨk iaʼmyaj iga kupak ityumpɨy jempɨk nɨʼmayñeyajta, tsaam ianmajan̈chiʼiyaj jeʼm israelitajyaj kupɨgoyyajwɨʼɨp (Is. 55:​10, 11).

8. ¿Tyiʼiga odoy tagaʼman̈jaguiñ iga tɨgɨy jeʼm apostasía en jeʼm kumun cristiana itywɨʼɨp jeʼm siglo segundo?

⁸ Okmɨ iga kaʼayaj jeʼm apóstolyaj. Odoy tagaʼman̈jaguiñ iga jeʼm apostasía tɨgɨy en  jeʼm kumun cristiana de jeʼm siglo segundo. ¿Tyiʼiga? Iga Jesús jeempɨgam ijɨychakneʼ idyɨk (Mat. 7:​21-23; 13:​24-30, 36-43). En jeʼm wiñtyipɨk siglo jeʼm apóstol Pablo, Pedro y Juan nɨmyaj iga jeʼm apostasía ijɨychakwɨʼɨp Jesús tsukumneum idyɨk (2 Tes. 2:​3, 7; 2 Ped. 2:1; 1 Juan 2:18). Okmɨ iga kaʼ jeʼm in̈an̈pɨgam apóstol, jeʼm cristianos apóstatas tsɨʼyyaj jeʼm Mɨjpɨk Babilonia ikɨʼjom, ityumpɨy jeʼm religiónyaj mɨgoyyajpaʼap. Kupak jempɨk nɨʼmayñeyajta idyɨk.

9. ¿Tyiʼiga dyaʼ jeex tañityityam juʼuts jesɨk jaʼy ityiyaj jeʼm israelitajyaj y jesɨgam tɨgɨy jeʼm apostasía en jeʼm siglo segundo?

⁹ Jesɨk wɨtsaktaap «it́u̱mpɨy cosa». Yɨʼp jaama dyaʼ jeexkom juʼuts jesɨk jaʼy ityiyaj jeʼm israelitajyaj y jesɨgam tɨgɨy jeʼm apostasía en jeʼm siglo segundo. ¿Juʼp tiempo taitytyaʼm? «Jém íŋaŋpɨgam ja̱ma» (2 Tim. 3:1). Jeʼm Biblia in̈matpa iga jesɨktyim tsukum tuum tiempo maaj yagatspɨk y maaj importante. Iñɨɨyi jeʼm tiempo jesɨk wɨtsaktaap «it́u̱mpɨy cosa» (Hech. 3:21). Tsukum en 1914 y kuyajpa jesɨk jeʼm An̈jagoʼoyi mesiánico iwatpa iga yɨʼp Nas tsɨʼyiñ juʼuts tuum paraíso y dyam i tan̈kaɨʼyba. ¿Tyityam iwɨtsak Jehová en 1914? Jesús tsɨʼy juʼuts an̈jagoʼoyi sɨn̈yukmɨ y Jehová eybɨk moj iniity tuum an̈jagoʼoyi, tuum David iokmaanɨk. Y maaj okmɨ wɨtsakta jeʼm koosteñoʼoyi kuaʼyñewɨʼɨp (Is. 2:​2-4; Ezeq. 11:​17-20). ¿Eybɨk tuʼudɨʼyba?

10. a) ¿Tyi nɨmneʼ jeʼm Biblia iga naspa yɨʼp jaama kun jeʼm koosteñoʼoyi kuaʼyñewɨʼɨp? (Isaías 54:17). b) ¿Tyiʼiga taanmajan̈chiʼiba jempɨk nɨmpa Isaías?

¹⁰ (Maayɨʼ Isaías 54:17). a Yɨʼp jɨychagoʼoyi nɨmpa: «Dyaʼ tyi ijoo tyi wattaap iga mimalwadaytyatoʼoba, dyaʼ wɨputpa». Yɨʼp versículo kupakpa ixɨʼ yɨʼp jaama y kupakpatyim ixɨʼ yɨʼpyaj an̈matyiyaj: «Ityumpɨy jeʼm immanɨktam Jehová in̈kejaʼyba, y jeʼm immanɨktam iniityyajpa jaʼyan̈ paz. Jeʼm justicia miwɨkaʼmmatsneʼeba. […] Dyaʼ tyi in̈kɨɨn̈ba y dyatyim tyi michɨgan̈jeʼkpa, iga yɨʼp dyaʼ mikunuʼkpa» (Is. 54:​13, 14). Ni jeʼm «naxyucmɨpɨc dios», jeʼm Wookkɨʼɨwiñ, wɨap ikteeñan̈jak jeʼm yooxakuy sɨʼpaʼap iwat jeʼm Jehová ikumun iga in̈kejaʼyba tun̈gakyaj (2 Cor. 4:4). Jeʼm koosteñoʼoyi kuaʼyñewɨʼɨp wɨtsakseetnetawum. ¡Dyam i ityuʼudɨʼyba! Dyaʼ tyi ijoo siiga tamalwadaytyatoʼoba ni tyi dyaʼ wɨputpa.

 JEMPƗK NASPA

11. ¿Tyiʼiga tan̈wɨkupɨknetaʼm iga jeʼm mɨjpɨk muchedumbre dyaʼ tsɨʼyba ikutyum jesɨk jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp ityyajum sɨn̈yukmɨ?

¹¹ ¿Tyi naspa jesɨk jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp nanɨkyajtaap sɨn̈yukmɨ? Tan̈kujɨɨstaʼmiñ iga Jesús jeʼam tamPastor y in̈jakneʼ jeʼm kumun. Jeʼ nɨm yɨʼɨmpɨk: «It́ tu̱m jém iniŋjagooyi je jém Cristo» (Mat. 23:10). Jeʼm tanAn̈jagoʼoyi juchixkej takuixpa. Jeʼyukmɨ jeʼm cristianojyaj iga ityyaj yɨʼp Naxyukmɨ dyaʼ tyi ikɨɨn̈yajpa. Dyaʼ tan̈wɨjoodon̈tam juutypɨk Cristo ikupujpa jeʼm Jehová ikumun peʼm tiempo. Pero tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ weeñi akwiñkejoʼoyiyaj Bibliajompɨk iga tayooxpaʼttaʼmpa.

12. a) ¿Juutypɨk ikuix Jehová jeʼm ikumun okmɨ iga kaʼ Moisés? b) ¿Juutypɨk iwat jesɨgam Elías aknɨkta tun̈gak an̈eymɨ? (Aʼmɨtyim jeʼm dibujo).

¹² Moisés kaʼ wiñtyi iga jeʼm israelitajyaj initsɨʼyyajiñ jeʼm Nas juuty Jɨykamayñeyajta idyɨk. ¿Tyi nas kun jeʼm Dios ikumun? ¿Tsɨʼyyaj ikutyum iga dyam i iyooxpaʼtyaj? Dyaʼ, Jehová juchixkej iyooxpaʼt jesɨk jeʼeyaj kupɨgoyyaj. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, wiñtyi iga Moisés kaʼiñ, Jehová nɨm iga Josué jeʼam jempɨk iyooxpaʼtpa jeʼm israelitajyaj, y Moisés in̈kejayñeum idyɨk juutypɨk ikkupakpa iyooxakuy (Éx. 33:11; Deut. 34:9). Tun̈gak pɨxiñtyam wɨaptyim idyɨk iyooxpaʼtyaj yɨʼp nación: jeʼm jefes de 1,000, de 100, de 50 y de 10 (Deut. 1:15). Wɨkejpa iga Dios sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt jeʼm ikumun. Itytyim jeʼm Elías iakwiñkejoʼoyi. Jaʼyan̈ amtyɨy iyooxpaʼt jeʼm israelitajyaj iga ikoosteñayyajiñ Jehová. Maaj okmɨ kutsatta tun̈gak an̈eymɨ, a Judá (2 Rey. 2:1; 2 Crón. 21:12). ¿Tsɨʼyyaj ikutyum jeʼm Jehová iyooxakɨʼɨwiñyaj de jeʼm 10 tribus de Israel? Dyaʼ, iga Elías waatyña amtyɨyam sɨʼ idyɨk in̈kejay Eliseo iga iwadyiñ yɨʼp yooxakuy. Y «jeʼm profetas imanɨktam» yooxpadoyyajpatyim idyɨk, jeʼeyaj wɨan̈kejayñeyajta idyɨk (2 Rey. 2:7). Juʼuts tanaʼmtaʼm Jehová ikuyukmɨ jeʼm iyooxakɨʼɨwiñyaj juchixkej ikuix jeʼm ikumun. Y seguido ikkupak jempɨk ijɨɨsneʼ idyɨk iga iwatpa.

13. ¿Tyi tanɨʼmaʼyba Hebreos 13:5b? (Aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

¹³ Sɨɨ iga tan̈kɨʼpin̈netaʼm yɨʼpyaj akwiñkejoʼoyiyaj, ¿tyisɨ naspa kun jeʼm Jehová iyooxakɨʼɨwiñyaj iga tsɨʼyyajpa yɨʼp Naxyukmɨ jesɨk yajum ininɨkyajta sɨn̈yukmɨ jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp? Odoy takobakpijiñ: jeʼm Biblia nɨmpa iga Jehová dyaʼ tatsakpa tan̈kutyum  (maayɨʼ Hebreos 13:5b). Juʼutstyim iwatyaj Moisés y Elías, jeʼm xutyu grupo iga yɨʼp jaama ikuixpa jeʼm Jehová ikumun, ijoodon̈yaj iga tsaam importante in̈kejayyaj tun̈gakyaj. Jeʼm Kumun Nayooxaoyyajpaʼap dyam yaguiñ sɨʼ in̈kejayyaj tun̈gak pɨxiñtyam de jeʼm tun̈gak ovejajyaj iga iwatyajiñ jeʼm yooxakuy. Juʼuts akwiñkejoʼoyi ity escuelas juuty an̈kejayyajtaap jeʼm ancianojyaj, superintendentes de circuito, miembros de Comités de Sucursal, superintendentes de Betel, y tun̈gakyaj. Jeʼm tɨwɨtam Kumun Nayooxaoyyajpaʼap iyaʼak sɨʼ iyooxpaʼtyaj tun̈gak tɨwɨtam iga wɨaiñ iyooxpadoyyaj en jeʼm comités. Yɨʼpyaj tɨwɨtam sɨʼbam iwatyaj jaʼyan̈ yooxakuy. Wɨan̈kejayñeyajtawum juutypɨk ikuixyajpa jeʼm tun̈gak ovejajyaj.

14. ¿Tyi naspa kun jeʼm Dios ikumun jesɨk kuyajiam jeʼm mɨjpɨk yaʼachaaji?

¹⁴ Ityumpɨy yɨʼp tan̈kejaytyaʼmpa iga jesɨk kuyajiam jeʼm mɨjpɨk yaʼachaaji y jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp nanɨkneyajtawum sɨn̈yukmɨ jeʼm Jehová ikumun seguido ikuyooxaap yɨʼp Naxyukmɨ. Iga jeʼm Líder jeʼ Jesucristo, jeʼm Dios iyooxakɨʼɨwiñyaj dyaʼ kɨɨn̈yajpa y seguido kupɨgoyyajpa mex iga peʼm tiempo waatyi naciónyaj, jempɨk jeʼm Biblia iknɨʼɨyaap Gog de Magog in̈teeñkamokyajpa (Ezeq. 38:​18-20). Pero yɨʼpyaj naciónyaj dyaʼ ikooñwɨyyajpa. Jeʼm Dios ikumun seguido ikuyooxaap y jeʼ ikɨakputpa. En tuum pooñ jeʼm apóstol Juan iaʼm tuum mɨjpɨk muchedumbre de jeʼm tun̈gak ovejajyaj y nɨʼmaytya iga yɨʼpyaj iñaskayaj jeʼm «mɨjpɨc yaacha̱ji». Tan̈wɨkupɨknetaʼm iga Jehová ikupujpa (Apoc. 7:​9, 14).

15, 16. Juʼuts nɨmpa Apocalipsis 17:​14, ¿tyi iwatyajpa jeʼm tɨwɨtam kupin̈neyajtawɨʼɨp jesɨk itypa Armagedón, y tyiʼiga taanmajan̈chiʼiba tanjoodon̈a?

¹⁵ Pero ityñam tun̈gak akwagoʼoyi: ¿Tyi iwatyajpa jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp jesɨk ityyajum sɨn̈yukmɨ? Jeʼm Biblia iwɨan̈matpa iga jeʼm an̈jagoʼoyiyaj inin̈ayajpa «jém Cordero», «pero jém Cordero icoñwɨ́ypa». ¿Ityam iyooxpaʼtyajpa iga ikooñwɨʼyiñ? Jeʼm versículo nɨmpa: «Jém ipɨxiñt́am, jém iwaganait́wɨɨp, icupiŋ y iŋwejáy. Y jeeyaj d́a ichacyajpa iga icupɨcpa», yɨʼp nɨmtoʼoba jeʼm  kupin̈neyajtawɨʼɨp (maayɨʼ Apocalipsis 17:14). Yɨʼp takkutɨʼɨyɨʼyba iga jesɨk ityyajum sɨn̈yukmɨ ityumpɨy jeʼm kupin̈neyajtawɨʼɨp, jeʼm wiñtyipɨk yooxakuy iga iwatyajpa jeʼ iga an̈ayajpa. ¡Tuum mɨjpɨk yooxakuy! Weeñi kupin̈neyajtawɨʼɨp ikusuʼnɨyyajpa idyɨk in̈aayaj wiñtyi iga tsɨʼyyajiñ juʼuts Testigo. Weeñiyaj ityyaj idyɨk en jeʼm ejército. Pero tsɨʼyyaj juʼuts cristianojyaj y ichakyaj iga an̈ayajpa (Gál. 5:22; 2 Tes. 3:16). Pero jesɨk ityyajum sɨn̈yukmɨ, an̈tuumjom kun Cristo y jeʼm sɨn̈pɨxiñtyam inin̈ayajpa jeʼm Dios ienemigojyaj.

¹⁶ Tan̈kujɨɨstaʼmiñ yɨʼp: weeñi kupin̈neyajtawɨʼɨp iga ityyaj yɨʼp Naxyukmɨ tsaamiyajam y dyam jespɨy pɨɨmiɨyyaj. Pero jesɨk ityyajum sɨn̈yukmɨ dyam kaʼayajpa iga tsɨʼyyajpa juʼuts espíritus y iniityyajpa jaʼyan̈ pɨɨmi, y an̈tuumjom kun jeʼm An̈jagoʼoyi Jesucristo an̈ayajpa. Jesɨk kuyajum Armagedón iyooxpaʼtyajpa jempɨk tsɨʼyyajpa yɨʼp Naxyukmɨ iga odom tan̈kaɨyyajiñ. Dende sɨn̈yukmɨ maaj wɨap iyooxpaʼtyaj jeʼm ityɨwɨtam que meʼega ityyajpa yɨʼp Naxyukmɨ.

17. ¿Juutypɨk tanjoodon̈tam iga jeʼm Dios iyooxakɨʼɨwiñyaj dyaʼ tyi iñaskayajpa jesɨk itypa Armagedón?

¹⁷ ¿Mich mitun̈gak oveja? ¿Tyi wɨɨ iga in̈wadyiñ jesɨk itypa Armagedón? Naidyaʼayɨ confianza Jehová y kupɨɨkɨ tyi miñɨʼmaʼyba. Yɨʼp tɨgɨykuʼmpatyim iga in̈kupɨguiñ jempɨk nɨmpa Isaías 26:20: «Tɨgɨytyaʼamɨ iñtyɨkjom y an̈nuʼktaʼamɨ impuerta jesɨk mityɨgɨytyaʼmpa. Poyyamtaʼamɨ y an̈joʼktaʼamɨ iga kunajiñ jeʼm anjoʼoyaʼ». Tsaam tamaymaytyam iga peʼm tiempo jeʼm Dios iyooxakɨʼɨwiñyaj, sɨn̈yukmɨ y Naxyukmɨ, dyaʼ tyi iñaskayajpa. Juʼutstyim jeʼm apóstol Pablo, tan̈wɨkupɨknetaʼm iga ni «jém aŋjagooyiyaj, ni jém cosa jém it́wɨɨp sɨɨp, ni jém cosa jém miñpáppɨc, […] wɨa̱p tactsac jém Dios it́óyooyi» (Rom. 8:​38, 39). Odoy kujaʼamaʼayɨ: Jehová mityoyba y ni keman michakpa in̈kutyum.