Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 5

BʼIXONEM 27 Kiqʼalajisaxik ri e ralkʼwal ri Dios

Man katinya ta kanoq

Man katinya ta kanoq

«Ubʼim kʼu ri Dios: Man katintzoqopij ta kanoq mawi katinyaʼ kanoq» (HEB. 13:5b).

KYAʼ UBʼIXIK

Are chiʼ konojel ri e chaʼom kebʼe pa ri kaj, ri upatanelabʼ ri Jehová che kekanaj kan cho ri uwach Ulew kʼo ta rumal che kkixiʼj kibʼ.

1. ¿Jampaʼ kebʼe pa ri kaj konojel ri e chaʼom?

 JUJUN junabʼ kanoq, ri oj upatanelabʼ ri Jehová xqataʼ wariʼ: ¿Jampaʼ kkʼis bʼi kikʼamik ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj? Nabʼe kanoq xchomaxik che weneʼ jujun chke ri kebʼe pa ri kaj kekʼasiʼ kanoq are chiʼ kqʼax ri Armagedón y che weneʼ kekʼojiʼ na jun tiempo pa ri kotzʼiʼj uwach Ulew. Are kʼu La Atalaya 15 re julio 2013 kubʼij che konojel ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj e kʼo chi konojel chilaʼ are chiʼ majaʼ kumajij ri Armagedón (Mat. 24:31).

2. ¿Jas pregunta weneʼ kojchoman chrij? ¿Y jas kqil na pa wajun kʼutunem riʼ?

2 Are kʼu weneʼ kojchoman chrij wariʼ: ¿Jas kkʼulmataj na kukʼ ri nikʼaj chik che tajin kkipatanij ri Jehová cho ri uwach Ulew are chiʼ kumajij ri «nimalaj kʼaxkʼolil»? (Mat. 24:21; Juan 10:16). Weneʼ jujun kkinaʼo che xewonobʼax kanoq o che kkiriq ta chik jas kkibʼano rumal che kʼo ta chi ri jikalaj pataninel. Chqilampeʼ kebʼ kʼutbʼal che kʼo pa ri Biblia che weneʼ kubʼano che kkichomaj wariʼ. Xuqujeʼ kqetaʼmaj na kʼi jastaq che kojutoʼo rech kqaxiʼj ta qibʼ are chiʼ kojkanaj kan qatukel.

RI KKʼULMATAJ TAJ

3, 4. ¿Jas weneʼ kkichomaj e jujun y jasche?

3 E jujun weneʼ kkichomaj che we ri nikʼaj chi upatanelabʼ ri Dios kkiya kan upatanexik rumal che kʼo ta chi kkʼamow kibʼe cho ri uwach Ulew. ¿Jasche? Chqilampeʼ kebʼ kʼutbʼal che kʼo pa ri Biblia ri rumal che weneʼ kkichomaj wariʼ. Ri nabʼe are ri xkʼulmataj rukʼ ri kinimal ri kojol tabʼal toqʼobʼ Jehoiadá, jun sukʼalaj upataninel ri Dios. Ri areʼ y ri rixoqil ubʼiʼ Jehosabeat, xkitoʼ ri Jehoás are chiʼ xkʼiyik rech kux jun utz y sukʼalaj qʼatal tzij. Are chiʼ kʼa kʼas na ri Jehoiadá, ri Jehoás xuya ta kan upatanexik ri Jehová. Are kʼu are chiʼ xkam ri Jehoiadá, ri Jehoás xumaj ubʼanik itzel taq jastaq. Are xuta ri xkibʼij ri itzel taq winaq che kkipatanij ta ri Dios, rumal laʼ xuya kan upatanexik ri Jehová (2 Crón. 24:2, 15-19).

4 Ri ukabʼ kʼutbʼal are ri xkʼulmataj kukʼ ri cristianos re ri ukabʼ siglo. Ri Juan, che are ri kʼisbʼal apóstol nim xeʼutoʼ wi ri cristianos, xeʼutoʼ rech xeʼux sukʼ che ri Jehová (3 Juan 4). Y junam rukʼ ri xkibʼan ri nikʼaj chi apóstoles ri Juan xukoj uchuqʼabʼ rech xok ta ri apostasía pa ri congregación (1 Juan 2:18). Are kʼu, are chiʼ xkam ri Juan, kʼi ta junabʼ qʼaxinaq ri apóstatas xeʼok pa ri congregación junam rukʼ jun virus che ktukinik.

5. ¿Jas ri utz taj kqachomaj chrij ri e kebʼ kʼutbʼal riʼ?

5 ¿La je kkʼulmataj na kukʼ ri cristianos kimik are chiʼ ri e chaʼom kebʼe pa ri kaj? ¿La kkibʼan ke ri xubʼan ri Jehoás che xuya kan upatanexik ri Jehová? ¿La kkiya bʼe che ri apóstatas keʼok pa ri congregación junam rukʼ ri xkʼulmataj kukʼ ri cristianos re ri ukabʼ siglo? ¡Kkibʼan ta wariʼ! Qas qetaʼm che paneʼ kʼo ta chi ri jikalaj pataninel, ri upatanelabʼ ri Jehová kkiya ta kan upatanexik y kyaʼ na ri kajwataj chke pa ri kikojonik. ¿Jasche kqabʼij wariʼ?

RI QASTZIJ QʼIJILANIK KTZʼILOBʼ TAJ

6. ¿Jas oxibʼ tiempos kqanikʼoj na?

6 ¿Jasche qas qetaʼm che ri qastzij qʼijilanik ksach ta uwach paneʼ oj kʼo pa kʼaxalaj taq qʼij? Rumal che junam rukʼ ri xqetaʼmaj, ri tiempo che oj kʼo wi kimik kjunamataj ta rukʼ ri tiempo kech ri israelitas y ri tiempo re ri ukabʼ siglo. Rumal laʼ qas chqanikʼoj ri oxibʼ tiempos riʼ: 1) pa ri utiempo ri Israel, 2) are chiʼ xekam ri apóstoles y 3) are chiʼ ri Jehová kusukʼumaj na «konojel ri jastaq» kraj kubʼij pa ri qaqʼij (Hech. 3:21).

7. ¿Jasche rajawaxik taj che ri sukʼ taq israelitas xubʼan kebʼ kikʼuʼx are chiʼ ri qʼatal taq tzij y ri tinamit xkibʼan itzel taq jastaq?

7 Pa ri utiempo ri Israel. Are chiʼ xa jubʼiqʼ chi kraj kkam ri Moisés, xubʼij wariʼ chke ri israelitas: «Ri in wetaʼm chi are taq in kaminaq chik kakichuwirisaj na kibʼ, kkiya na kan ri bʼe ri nubʼim chke chi kkiterenej» (Deut. 31:29). Xuqujeʼ xubʼij chke che we man kkinimaj ri Dios kekʼam na bʼi pa jun chi tinamit (Deut. 28:35, 36). ¿La xtzʼaqat ri xubʼij ri Moisés? Xtzʼaqatik. Rumal che kʼi chke ri qʼatal taq tzij xeniman ta chi che ri Jehová y ri tinamit xuqujeʼ xeniman ta chik. Rumal laʼ, ri Jehová xukʼajisaj kiwach y xuya ta chi bʼe che jun israelita xux qʼatal tzij pa Israel (Ezeq. 21:25-27). Are kʼu ri israelitas che xeniman che ri Dios xekikotik are chiʼ xkilo che qas xtzʼaqat ri xubʼij ri Dios (Is. 55:10, 11).

8. ¿Jasche kqamay taj che ri congregación re ri ukabʼ siglo xkiya kan upatanexik ri Dios?

8 Are chiʼ xekam ri apóstoles. Kqamay taj che ri congregación re ri ukabʼ siglo xeniman ta chi che ri Dios. ¿Jasche? Rumal che ri Jesús xubʼij kanoq che kekʼojiʼ na winaq che keʼux na apóstatas (Mat. 7:21-23; 13:24-30, 36-43). Pa ri nabʼe siglo, ri Pablo, ri Pedro y ri Juan xkibʼij che xtzʼaqat ri xubʼij kan ri Jesús che keʼok na apóstatas pa ri congregación (2 Tes. 2:3, 7; 2 Ped. 2:1; 1 Juan 2:18). Are chiʼ majaʼ naj kkam ri kʼisbʼal apóstol, ri cristianos apóstatas xeʼux ri Nimalaj Babilonia, che e are ri kojonem che qastzij taj, jumul chik xtzʼaqat kan ri yaʼom kan ubʼixik.

9. ¿Jas kjunamataj ta wi ri qaqʼij kukʼ ri kebʼ kʼutbʼal che xqil nabʼe kanoq?

9 Are chiʼ ri Jehová kusukʼumaj na «konojel ri jastaq». Ri tiempo che oj kʼo wi kimik kjunamataj ta rukʼ ri xkʼulmataj pa ri utiempo ri Israel y pa ri ukabʼ siglo are chiʼ ri apóstatas xeʼok pa ri congregación. ¿Jas kbʼix che ri tiempo che oj kʼo wi kimik? Kbʼix «kʼisbʼal taq qʼijol» che (2 Tim. 3:1). Are kʼu ri Biblia kubʼij che xuqujeʼ pa ri tiempo riʼ xmajtaj jun chi tiempo che más naj kuchʼijo y che más nim ubʼanik. Kbʼix «ri qʼij are taq ri Dios keʼusukʼumaj na konojel ri jastaq» che (Hech. 3:21). Xmajtaj pa ri junabʼ 1914 y ktzʼaqatik are chiʼ ri winaq kux tzʼaqat ri kikʼaslemal y are chiʼ ri uwach Ulew ubʼanom chi kotzʼiʼj uwach. ¿Jas jastaq xusukʼumaj ri Jehová pa ri junabʼ 1914? Ri Jesús xumajij uqʼatik tzij pa ri kaj y rumal laʼ xkʼojiʼ chi jumul jun qʼatal tzij che kukʼutunisaj che rijaʼlil ri qʼatal tzij David. Are kʼu xaq xiw ta wariʼ. Majaʼ naj tiempo qʼaxinaq, ri Jehová xubʼano che xkʼojiʼ ri qastzij qʼijilanik (Is. 2:2-4; Ezeq. 11:17-20). Are kʼu, ¿la ktzʼilobʼex chi na jumul?

10. a) ¿Jas kubʼij ri Biblia chrij ri qastzij qʼijilanik pa taq ri qaqʼij? (Isaías 54:17). b) ¿Jasche kukubʼsaj qakʼuʼx ri profecía che kʼo pa Isaías?

10 (Chasikʼij Isaías 54:17). Chqilampeʼ ri kubʼij wajun texto riʼ: «man kʼo ta kʼu jun bʼanowinaq ta ri chʼojibʼal ri kkuʼin ta che usachisaxik awach». Wajun versículo riʼ tajin ktzʼaqat pa ri qaqʼij. Xuqujeʼ tajin ketzʼaqat ri e tzij riʼ: «In keʼentijoj na ri awal, konojel kakiriq na nimalaj utzil. Ri sukʼil katukowirisaj na. [...] man kʼo ta chi kʼax kariqo mawi kaxeʼj chi awibʼ, ri xibʼrikil man katresaj ta chi chʼuʼj» (Is. 54:13, 14). Ri Satanás «ri dios kech we qʼij junabʼ riʼ», kkun ta che uqʼatexik utzijoxik ri utzij ri Dios che tajin kbʼan cho ronojel ri uwach Ulew (2 Cor. 4:4). Ri qastzij qʼijilanik xsukʼumax chi jumul. ¡Kʼo ta chi jumul ktzʼilobʼexik! Kʼo ta jun chʼojibʼal che kkibʼan ri winaq kkunik kusach qawach.

RI KKʼULMATAJ NA

11. ¿Jasche qas qetaʼm che ri kʼiʼalaj winaq kekanaj ta kan kitukel are chiʼ kʼo ta chi ri jikalaj pataninel cho ri uwach Ulew?

11 ¿Jas riʼ ri kkʼulmataj na are chiʼ ri e chaʼom kebʼe pa ri kaj? Chnaʼtaj chqe che ri Jesús are qajyuqʼ y are kkʼamow ubʼe ri congregación. Ri areʼ xubʼij wariʼ: «Xa jun ri Kʼamal ibʼe, are ri Cristo» (Mat. 23:10). Ri Jesús kuwonobʼaʼ ta kan ri congregación. Rumal laʼ ri cristianos che kekanaj kan cho ri uwach Ulew kkixiʼj ta kibʼ rumal che are ri Jesús ri kkʼamow kibʼe. Qastzij che qetaʼm taj jas kubʼan na ri Jesús are chiʼ kopan wajun tiempo riʼ. Are kʼu kʼo jujun kʼutbʼal pa ri Biblia che kukubʼaʼ qakʼuʼx. Chqilampeʼ.

12. a) ¿Jas xubʼan ri Jehová che uchajixik ri utinamit are chiʼ xkam ri Moisés? b) ¿Jas xubʼano are chiʼ ri Elías xbʼe che upatanixik ri Dios pa jun chi lugar? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

12 Ri Moisés xkamik are chiʼ ri israelitas majaʼ keʼok pa ri Tzujum Ulew. ¿Jas xkʼulmataj rukʼ ri utinamit ri Dios nabʼe kanoq? ¿La xekanaj kan kitukel? Xekanaj taj. Rumal che ri Jehová amaqʼel xkʼojiʼ kukʼ are chiʼ xepatanin che rukʼ sukʼilal. Jun kʼutbʼal, ri Jehová xubʼij che are chiʼ kkam ri Moisés are kkanaj kan ri Josué che ukʼamik ubʼe ri utinamit, che kʼi junabʼ xtijox rumal ri Moisés (Éx. 33:11; Deut. 34:9). Xuqujeʼ, e kʼo nikʼaj chi achijabʼ che kʼo nim ketaʼmabʼal che kkikʼam ubʼe ri tinamit: jun kʼamal bʼe re 1,000, re 100, re 50 xuqujeʼ ri re 10 (Deut. 1:15). Ri Dios qas xuchajij ri utinamit. Xuqujeʼ kʼo chi jun kʼutbʼal, ri Elías. Pa kʼi taq junabʼ ri Elías xutoʼ ri tinamit rech kuqʼijilaj ri Dios. Are kʼu, are chiʼ xqʼax ri tiempo ri Jehová xutaq bʼi ri Elías pa Judá (2 Rey. 2:1; 2 Crón. 21:12). ¿La xekanaj kan ri diez tribus re Israel kitukel? Xekanaj taj. Rumal che ri Elías pa kʼi taq junabʼ tajin kutijoj ri Eliseo. Xuqujeʼ kʼo ri kitobʼanik ri kikʼojol taq ri profetas, che yaʼom tijonik chke (2 Rey. 2:7). Rumal laʼ kqilo che e kʼi achijabʼ che xkipatanij ri Dios rukʼ sukʼilal xkikʼam ubʼe ri tinamit. Ri Jehová ubʼanom ri urayibʼal y uyaʼom ta kan kitoʼik ri sukʼalaj taq upatanelabʼ.

Ri Moisés (wachbʼal re ri wikiʼaqʼabʼ) xuqujeʼ ri Elías (wachbʼal re ri moxqʼabʼ) xekitijoj nikʼaj chik che kekanaj kan che kikʼexwach. (Chawilaʼ ri párrafo 12).


13. ¿Jas kubʼij Hebreos 13:5b chqe? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

13 Are chiʼ kojchoman chrij ri e kʼutbʼal riʼ, ¿jas kkʼulmataj na riʼ kuk ri upatanelabʼ ri Jehová che kekanaj kan cho ri uwach Ulew are chiʼ konojel ri e chaʼom e kʼo chi pa ri kaj? Ri Biblia kubʼij che ri Jehová ni jumul keʼuya kan kitukel (chasikʼij Hebreos 13:5b). Junam rukʼ ri Moisés y ri Elías, ri jikalaj pataninel che tajin kukʼam ubʼe ri utinamit ri Dios kimik qas retaʼm che rajawaxik keʼutijoj nikʼaj chik. Pa kʼi taq junabʼ tajin kekitijoj nikʼaj chik rech kkikʼam ubʼe ri chak che kbʼan cho ronojel ri uwach Ulew. Jun kʼutbʼal, tajin kyaʼ tijonik chke ri kʼamal taq bʼe, ri solinelabʼ re circuito, ri e kʼo pa ri Comités re Sucursal, ri superintendentes che e kʼo pa Betel y nikʼaj chik. Xuqujeʼ ri e kʼo pa ri Jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew tajin kkiya tijonik chke qachalal rech ketobʼan pa ri comités. Ri e qachalal riʼ che e kʼo pa ri comités yaʼom kʼi eqeleʼn chke. Qastzij che kʼo ketaʼmabʼal rech kkikʼam ubʼe ri utinamit ri Dios.

Ri jikalaj pataninel che tajin kukʼam ubʼe ri utinamit ri Dios kimik qas retaʼm che rajawaxik kekitijoj nikʼaj chik. Jun kʼutbʼal tajin kyaʼ tijonik chke ri kʼamal taq bʼe, solinelabʼ re circuito, ri e kʼo pa ri Comités re Sucursal, ri superintendentes che e kʼo pa Betel y ri misioneros. (Chawilaʼ ri párrafo 13).


14. ¿Jas xqetaʼmaj pa wajun kʼutunem riʼ?

14 Wajun kʼutunem riʼ kukʼut chqawach che: are chiʼ kkʼis ri nimalaj kʼaxkʼolil y ri e chaʼom e kʼo chi pa ri kaj, ri kekanaj kan cho ri uwach Ulew kkiya ta kan upatanexik riʼ ri Dios. Rumal che ri kkʼamow kibʼe are ri Jesucristo. Qastzij che kbʼan na kʼax chke kumal ri Gog re Magog (Ezeq. 38:18-20). Are kʼu wariʼ naj ta kuchʼijo. Kekun taj kekiqʼatej ri Testigos che mat kkiqʼijilaj chi ri Dios. Ri Jehová keʼutoʼ na ri upatanelabʼ. Ri apóstol Juan xril pa jun visión ri «kʼiʼalaj winaq» che kbʼix nikʼaj chi chij chke xuqujeʼ xbʼix che che ri «kʼiʼalaj winaq» riʼ keʼel lo «pa ri nimalaj kʼaxkʼolil». Wariʼ kukʼut chqawach che xekʼasiʼ kanoq (Apoc. 7:9, 14).

15, 16. Junam rukʼ ri kubʼij Apocalipsis 17:14, ¿jas kkibʼan na ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj pa ri chʼoj re Armagedón y jasche kukubʼsaj qakʼuʼx wariʼ?

15 Are kʼu weneʼ kojchoman chi chrij wariʼ: ¿E kʼu ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj? ¿Jas kekibʼanaʼ chilaʼ? Ri Biblia kubʼij chqe che ri qʼatal taq tzij kechʼojin na «rukʼ ri Alaj Chij», are kʼu «ri Alaj Chij kʼut keʼuchʼak na». ¿Y e jachin taq ketobʼan rukʼ rech kchʼakanik? Ri versículo kubʼij: «Ri e sikʼim xuqujeʼ e chaʼom rumal ri Dios, e jik kʼut» kraj kubʼij, ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj (chasikʼij Apocalipsis 17:14). Wariʼ kraj kubʼij che are chiʼ konojel ri e chaʼom e kʼo chi pa ri kaj, ri nabʼe kkibʼano are che kechʼojin kukʼ ri ukʼulel ri Dios. ¡Wariʼ are jun nimalaj eqeleʼn! Jujun chke ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj nabʼe kanoq utz xkilo xechʼojinik are chiʼ majaʼ keʼux Testigos. Jujun chke xekʼojiʼ pa ri ejército. Are kʼu xkiya kan ri chʼoj y xeʼux testigos rech Jehová je wariʼ xeʼux machʼalik taq winaq (Gál. 5:22; 2 Tes. 3:16). Are kʼu, are chiʼ e kʼo chi pa ri kaj ketobʼan na rukʼ ri Cristo y kechʼojin na kukʼ ri ukʼulel ri Dios.

16 Chojchoman chrij wariʼ: kʼi chke ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj che e kʼo na cho ri uwach Ulew e rijabʼ chik y kʼo ta chi kichuqʼabʼ. Are kʼu, are chiʼ e kʼo chi pa ri kaj, kkʼojiʼ na nim kichuqʼabʼ, kekam ta chik y ketobʼan na rukʼ ri Jesucristo pa ri chʼoj. Qastzij che rukʼ wariʼ más kekunik kekitoʼ ri upatanelabʼ ri Dios che e kʼo kan cho ri uwach Ulew.

17. ¿Jasche qetaʼm che konojel ri upatanelabʼ ri Dios kekam ta pa ri Armagedón?

17 ¿La at jun chke ri e nikʼaj chi chij? We jeʼ ¿jas rajawaxik kabʼano are chiʼ tajin kkʼulmataj ri Armagedón? Xaq xiw rajawaxik che: kakubʼsaj akʼuʼx chrij ri Jehová y kabʼan ri ktaqan wi. Wariʼ kraj kubʼij che weneʼ rajawaxik kanimaj ri kubʼij Isaías 26:20: «Chatok chupam ri awachoch chatzʼapij kʼu ri okibʼal are taq at okinaq chi bʼik. Chakʼuʼ na jubʼiqʼ awibʼ kʼa kokʼow na ri royowal ri Ajawaxel». Sibʼalaj kuya kikotemal retaʼmaxik che ri Dios keʼuchajij na ri upatanelabʼ pa ri kaj y cho ri uwach Ulew. Qas kqachomaj junam rukʼ ri apóstol Pablo che xubʼij: «Mawi ri e uxlabʼal ri kʼo kitaqanik xuqujeʼ ri kʼo kikunem, mawi ri jastaq ri e kʼo kimik, mawi ri jastaq ri kepe na» kkun «che qatasik chrij ri loqʼoqʼebʼal ukʼuʼx ri Dios» (Rom. 8:38, 39). Masach pa ajolom: che ri Jehová katuloqʼoqʼej y ni jumul katuya kanoq.

¿JAS KAYA UBʼIXIK?

  • ¿Jas kkʼulmatajik are chiʼ konojel ri e chaʼom che kebʼe pa ri kaj e kʼo ta chi cho ri uwach Ulew?

  • ¿Jasche qas qetaʼm che ri qastzij qʼijilanik ktzʼilobʼex ta chik?

  • ¿Jasche qas qetaʼm che ri Dios qas kuchajij na ri utinamit?

BʼIXONEM 8 Jehová are ri chajil awe