1. O le ā le taimi o le a iai uma i le lagi le ʻaufaauuina?

 NA TAUMĀNATU auauna a Ieova i tausaga ua mavae, po o le ā le taimi o le a aveina aʻe ai i le lagi le sui mulimuli o le ʻaufaauuina. I le taimi ua teʻa, sa tatou manatu ai atonu o le a iai pea nisi o le ʻaufaauuina i le lalolagi parataiso mo sina taimi pe a māeʻa Amaketo. Peitaʻi i Le Olomatamata o Iulai 15, 2013, na tatou aʻoaʻoina ai o le a faatutūina i le lagi le ʻaufaauuina uma o loo totoe i le lalolagi, a o leʻi gāpā le taua o Amaketo.—Mata. 24:31.

2. O le ā le fesili e ono manatu ai nisi, ma o le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

² Peitaʻi, o le fesili: O le ā o le a tupu i “isi mamoe” a Keriso o le a auauna ma le faamaoni iā Ieova i le lalolagi i le taimi o le “puapuaga tele”? (Ioa. 10:16; Mata. 24:21) Atonu o le a oo i nisi faalogona o le lē mautonu po o le tuulafoaʻia, pe a aveina aʻe i le lagi o latou uso ma tuafāfine pele faauuina. Seʻi o tatou iloiloina ni tala faale-Tusi Paia se lua atonu e manatu ai faapena nisi, ona talanoa lea i māfuaaga e lē manaʻomia ai ona tatou popole i na tulaga.

O LE Ā LE MEA E LĒ MAFAI ONA TUPU?

3-4. O le ā e ono tomānatu ai nisi, ma aiseā?

³ Atonu e tomānatu nisi o le a tuua e isi mamoe le upu moni, pe a lē toe iai uso faauuina o le Vaega Pule e taʻitaʻia i latou. E ono oo i nisi na faalogona ona o ni tala faale-Tusi Paia. Seʻi o tatou iloiloina ni faaaʻoaʻoga se lua. Muamua, o le tala e faatatau i le Ositaulaga Sili o Ioiata, o se tane na auauna  ma le faamaoni i le Atua. A o laʻitiiti Ioasa, na puipuia o ia e Ioiata ma lana avā o Iosepa, ma fesoasoani iā te ia e avea o se tupu lelei ma faamaoni. Na faaauau ona faia e Ioasa mea lelei a o soifua Ioiata. Peitaʻi ina ua maliu o ia, na amata ona faia e Ioasa mea leaga. Na ia faalogo atu i perenise amioleaga ma fulitua iā Ieova.—2 No. 24:​2, 15-19.

⁴ O le isi faaaʻoaʻoga, o Kerisiano i le senituri lona lua T.A. Na avea Ioane le aposetolo mulimuli na soifua, ma taaʻiga lelei i le toʻatele o Kerisiano. Na ia fesoasoani foʻi iā i latou ina ia tumau i le auaunaga iā Ieova. (3 Ioa. 4) I le pei o isi aposetolo faamaoni o Iesu, na taumafai malosi Ioane e puipuia le faapotopotoga mai i aʻoaʻoga ma tū a i latou ua liliuese mai i le upu moni. (1 Ioa. 2:18; 2 Tesa. 2:7) Peitaʻi ina ua maliu Ioane, na sasao faaafi aʻoaʻoga sesē a i latou ua liliuese mai i le upu moni, ma i tausaga mulimuli ane ai, na matuā aafia atoa ai le faapotopotoga Kerisiano.

5. O le ā e lē tatau ona tatou manatu i ai ona o tala faale-Tusi Paia na tatou iloiloina?

⁵ Po ua faailoa mai i na tala faale-Tusi Paia, o le mea foʻi lenā o le a tupu i isi mamoe a Keriso pe a aveina aʻe i le lagi le ʻaufaauuina? Po o le a faia e Kerisiano faamaoni i lenā taimi mea leaga e pei ona faia e Ioasa, pe liliuese mai i le upu moni e pei ona faia e le toʻatele o Kerisiano i le senituri lona lua T.A.? O le tali manino e leai. E mautinoa o le a tausia lelei isi mamoe ma malolosi faaleagaga, pe a aveina aʻe i le lagi le ʻaufaauuina. Aiseā ua tatou mautinoa ai?

O LE A TUMAU PEA LE TAPUAʻIGA MAMĀ

6. O ā vaitaimi e tolu o le a tatou iloiloina?

⁶ Aiseā e tatou te mautinoa ai o le a tumau pea le tapuaʻiga mamā, e ui i tulaga faigatā o le a fesagaʻia i le lumanaʻi? Talu ai ua tatou aʻoaʻoina mai i le Tusi Paia mea ua tutupu i le vaitaimi o loo tatou ola ai. E matuā telē le eseesega o lenei vaitaimi mai i le taimi o Isaraelu anamua, ma taimi o Kerisiano i le senituri lona lua. O lea, seʻi o tatou iloiloina totoʻa nei vaitaimi e tolu: (1) le taimi o Isaraelu anamua, (2) le taimi ina ua mavae le maliliu o le ʻauaposetolo, ma le (3) “le taimi e toe faafoʻisia ai mea uma.”—Galu. 3:21.

7. Aiseā e leʻi lotovaivai ai tagata Isaraelu faamaoni ina ua filifili tupu ma isi tagata e faia mea leaga?

⁷ Le taimi o Isaraelu anamua. A o leʻi maliu Mose, na ia taʻu atu i tagata Isaraelu: “Ua ou iloa lelei pe a mavae loʻu oti, o le a outou matuā gaoioi ma le leaga ma liliuese mai i le ala na ou poloaʻi atu ai iā te outou.” (Teu. 31:29) Na lapataʻi atu foʻi Mose, pe a latou fouvale o le a ave faapagota i latou. (Teu. 28:​35, 36) Pe na taunuu moni na upu? Ioe. E toʻatele tupu na filifili e faia mea leaga, ma taʻitaʻisesēina tagata o le Atua mo le faitau selau o tausaga. O lea, na faasalaina ai e Ieova tagata amioleaga o Isaraelu, ma faamutaina le toe iai o se tupu i Isaraelu. (Eseki. 21:​25-27) Peitaʻi, na lototetele tagata Isaraelu faamaoni ina ua latou vaaia le faataunuuga o afioga a le Atua.—Isa. 55:​10, 11.

8. Pe e faateʻia i tatou ina ua taʻitaʻisesēina le faapotopotoga Kerisiano i le senituri lona lua? Ia faamatala.

⁸ Le taimi ina ua mavae le maliliu o le ʻauaposetolo. Pe e faateʻia i tatou ina ua taʻitaʻisesēina le faapotopotoga Kerisiano i le senituri lona lua? E leai. Na valoia e Iesu e toʻatele i latou o le a liliuese mai i le upu moni. (Mata. 7:​21-23; 13:​24-30, 36-43) Na faamautinoa mai e aposetolo o Paulo, Peteru, ma Ioane, na amata ona faataunuuina valoaga a Iesu i le uluaʻi senituri T.A.  (2 Tesa. 2:​3, 7; 2 Pete. 2:1; 1 Ioa. 2:18) I le senituri lona lua T.A., na taʻitaʻisesēina ai le faapotopotoga Kerisiano. Na aliaʻe mai ai lotu Kerisiano ua liliuese mai i le tapuaʻiga moni, ma avea ma vaega autū o Papelonia le Aai Tele, o le emepaea o lotu sesē uma i le lalolagi. O le mea moni, ua taunuu lava le mea na valoia e Iesu.

9. E faapefea ona ese le taimi o loo tatou ola ai mai i le taimi o Isaraelu anamua, ma le taimi o le faapotopotoga Kerisiano i le senituri lona lua?

⁹ “Le taimi e toe faafoʻisia ai mea uma.” E matuā ese o tatou taimi mai i le taimi o Isaraelu anamua, ma le taimi na matuā toʻatele ai i latou na liliuese mai i le upu moni i le senituri lona lua T.A. O le ā le vaitaimi o loo tatou ola ai? E masani ona taʻua “o aso e gata ai” o lenei faiga leaga o mea, lea na amata i le 1914. (2 Timo. 3:1) Ae ua faailoa mai i le Tusi Paia, e iai foʻi se isi vaitaimi e sili atu ona umi ma tāua na amata ai foʻi i lenā taimi. O le a iai pea lenā vaitaimi seʻia oo ina toe faafoʻisia e le Malo faa-Mesia tagata i le tulaga lelei atoatoa, ma toe faafoʻisia le lalolagi e avea ma Parataiso. O lenā vaitaimi e taʻua o “le taimi e toe faafoʻisia ai mea uma.” (Galu. 3:21) O le ā le mea na toe faafoʻisia ai? Na avea ai Iesu ma Tupu i le lagi. O lea, ua iai se isi e toe avea ma sui o Ieova, o sē na tupuga mai i le tupu faamaoni o Tavita. Peitaʻi, e lē na o le pau lenā o le mea na toe faafoʻisia e Ieova. E leʻi umi ae amata ona toe faafoʻisia le tapuaʻiga mamā. (Isa. 2:​2-4; Eseki. 11:​17-20) Po o le a toe faaleagaina le tapuaʻiga mamā?

10. (a) O le ā ua valoia mai i le Tusi Paia e faatatau i le tapuaʻiga mamā i o tatou taimi? (Isaia 54:17) (e) Aiseā e faamāfanafanaloto ai na valoaga?

¹⁰ Faitau le Isaia 54:17. Seʻi mafaufau i le valoaga lenei: “O so o se auupega ua faia e faasagatau iā te oe e lē manuia”! Ua faataunuuina i aso nei na upu faagaeeina. O upu faamāfanafanaloto o loo mulimuli mai e faatatau mai foʻi i o tatou taimi: “E aʻoaʻoina e Ieova lau fanau uma, ma e matuā tele lava le filemu o lau fanau. O le a faamausalīina oe i le amiotonu. . . . O le a e lē fefe i se isi ma e leai se mea e te mataʻu ai, auā o le a lē latalata mai iā te oe se mea e mataʻu ai.” (Isa. 54:​13, 14) E oo lava iā Satani “le atua o lenei faiga o mea a le lalolagi,” e lē mafai ona ia taofia le galuega tau aʻoaʻo atu o loo faia e auauna a Ieova. (2 Kori. 4:4) Ua toe faafoʻisia le tapuaʻiga mamā, ma e lē mafai ona toe faaleagaina. O le a tumau pea e faavavau. O so o se auupega ua faia e faasagatau iā i tatou e lē manuia!

 O LE Ā O LE A TUPU?

11. E faapefea ona tatou mautinoa o le a lē tuulafoaʻia le motu o tagata e toʻatele pe a aveina aʻe i le lagi le ʻaufaauuina?

¹¹ O le ā o le a tupu pe a aveina aʻe i le lagi le ʻaufaauuina? Ia manatua, o Iesu o lo tatou Leoleo Mamoe, ma o ia o le Ulu o le faapotopotoga Kerisiano. Na manino le fetalaiga a Iesu: “E toʻatasi lo outou Taʻitaʻi o le Keriso lea.” (Mata. 23:10) O le a lē taitai ona faatamala lo tatou Tupu i le faataunuuina o lona tofiga. Talu ai o loo taʻitaʻia e Keriso ona soo, e leai la se mea e tatou te fefefe ai. O le mea moni, e tatou te lē iloa faamatalaga uma e faatatau i le auala o le a taʻitaʻia ai e Keriso ona tagata i lenā taimi. O lea, seʻi o tatou iloiloina nisi o faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia e tatou te mautinoa ai i lenā taʻitaʻiga.

12. Na faapefea ona tausia e Ieova ona tagata (a) ina ua maliu Mose? (e) ina ua maua e Elia se isi tofiga? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹² Na maliu Mose a o leʻi ulu atu Isaraelu i le Nuu Folafolaina. O le ā na tupu i tagata o le Atua? Pe na tuulafoaʻia i latou e Ieova ina ua maliu lenā tane faamaoni? E leai. Na tausia i latou e Ieova a o latou faamaoni pea iā te ia. A o leʻi maliu Mose, na faatonuina o ia e Ieova ina ia tofia Iosua e taʻitaʻia le nuu. Na toleniina e Mose Iosua mo le tele o tausaga. (Eso. 33:11; Teu. 34:9) E lē gata i lea, e toʻatele isi tane agavaa na taʻimua: o taʻitaʻi o le taʻitoʻaafe, o le taʻitoʻaselau, o le taʻitoʻalima sefulu, ma le taʻitoʻasefulu. (Teu. 1:15) Na lelei le auala na tausia ai tagata o le Atua. O se faaaʻoaʻoga, na galue mamafa Elia mo le tele o tausaga e fesoasoani i tagata Isaraelu e tapuaʻi iā Ieova. Mulimuli ane, na tofia o ia e Ieova e auauna i le vaega pito i lalo i le itu i saute o Iuta. (2 Tu. 2:1; 2 No. 21:12) Pe na tuulafoaʻia tagata faamaoni o le ituaiga e sefulu o le malo o Isaraelu? E leai. Na toleniina e Elia Elisaia mo le tele o tausaga. Na toleniina foʻi ʻatalii o le ʻauperofeta.’ (2 Tu. 2:7) O lea, e toʻatele tane faamaoni na fesoasoani i le taʻitaʻia o tagata o le Atua. Na faamautinoa e Ieova e faataunuu pea lona finagalo, ma na ia tausia ona tagata tapuaʻi faamaoni.

13. O le ā le faamautinoaga o loo i le Eperu 13:5e? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹³ E tusa ai ma na faaaʻoaʻoga, faamata o le ā o le a tupu pe a aveina aʻe i le lagi sui mulimuli o le ʻaufaauuina? E manino le tali. Ua faailoa mai i le Tusi Paia se upu moni faigofie ma faamāfanafanaloto: E lē tuulafoaʻia e Ieova ona tagata i le lalolagi.  (Faitau le Eperu 13:5e.) I le pei o Mose ma Elia, e malamalama le vaega toʻaitiiti o Kerisiano faauuina o loo taʻimua i aso nei, i le tāua o le toleniina o isi. Ua tele tausaga o toleni e uso o le Vaega Pule tane mai i isi mamoe ina ia avea o ni taʻimua. O se faataʻitaʻiga, ua latou faatulaga le tele o aʻoga e toleniina ai toeaina, ovasia femalagaaʻi, sui o Komiti o Lālā, ovasia o Peteli, ma isi. O loo latou toleniina foʻi isi tane e avea o ni fesoasoani i komiti eseese o le Vaega Pule. O loo galulue fitā na tane, e faataunuu ma le faamaoni le tele o tiute tauave i le faalapotopotoga. Ua lava sauniunia i latou e faaauau le galuega, o le tausia o mamoe a Keriso.

14. O le ā le manatu autū o lenei suʻesuʻega?

¹⁴ O le manatu autū lenei o le suʻesuʻega: O le a tumau pea ona iai le tapuaʻiga mamā i le lalolagi i le taimi e aveina aʻe ai i le lagi sui mulimuli o le ʻaufaauuina, pe a lata i le iʻuga o le puapuaga tele. E tatou te faafetaia le taʻitaʻiga a Iesu Keriso, ona o le a faaauau pea ona tapuaʻi ma le faamaoni tagata o le Atua. I lenā taimi, o le a osofaʻia ai i tatou e Koku mai i Makoku, le tuufaatasiga o malo. (Eseki. 38:​18-20) Peitaʻi, o lenā osofaʻiga e mo sina taimi puupuu ma o le a lē taulau. E lē mafai ona taofia tagata o le Atua mai i le tapuaʻi iā te ia. E mautinoa o le a ia laveaʻia i latou. Na vaaia e le aposetolo o Ioane i se faaaliga, le “motu o tagata e toʻatele” o isi mamoe a Keriso, ma o lenei “motu o tagata e toʻatele” ua sao mai i le puapuaga tele. (Faaa. 7:​9, 14) Ioe, o le a latou saogalemu!

15-16. E tusa ai ma le Faaaliga 17:​14, o le ā o le a faia e soo faauuina o Keriso i le taimi o le taua o Amaketo, ma e faapefea ona faalaeiauina ai i tatou?

¹⁵ Peitaʻi, atonu e taumānatu pea nisi: ʻO ā mea o le a faia e le ʻaufaauuina pe a aveina aʻe i le lagi?’ E manino le tali a le Tusi Paia. O loo faailoa mai ai, o le a ʻtau le Tamaʻi Mamoe’ ma malo o lenei lalolagi. Peitaʻi, o le a faatoʻilaloina i latou. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E manumalo le Tamaʻi Mamoe iā i latou.” O ai o le a fesoasoani i le Tamaʻi Mamoe? “O ē ua valaauina, filifilia, ma faamaoni.” (Faitau le Faaaliga 17:14.) O ai i latou na? O le ʻaufaauuina  ua toe faatutūina mai. O lea, i le taimi e aveina aʻe ai i le lagi sui mulimuli o le ʻaufaauuina pe a lata i le iʻuga o le puapuaga tele, o se tasi o galuega muamua e latou te faia, o le tauina lea o le taua. Maʻeu se tofiga mataʻina! O nisi o Kerisiano faauuina sa fetauaʻi ma auai i vaegaʻau a o leʻi avea ma Molimau a Ieova. Peitaʻi, na avea mulimuli ane i latou ma Kerisiano moni ma aʻoaʻoina le ala o le filemu. (Kala. 5:22; 2 Tesa. 3:16) E latou te lē o toe lagolagoina faigātaua. Ae pe a faatutūina i latou i le lagi, o le a latou tauina faatasi ma Keriso ma ana agelu paia le taua faaiʻu faasaga i fili o le Atua.

¹⁶ Seʻi manatu i le mea lenei: O nisi o Kerisiano faauuina o loo i le lalolagi, ua matutua ma vaivai. Ae pe a faatutūina i latou i le lagi, o le a avea i latou ma foafoaga agaga malolosi ma e lē mafai ona toe feoti, ma tau faatasi ma lo latou Tupu malosi o Iesu Keriso. Pe a uma le taua o Amaketo, o le a latou galulue ma Iesu e toe faafoʻisia tagata i le tulaga lelei atoatoa. E mautinoa o le a tele atu mea lelei e latou te faia mai i le lagi mo o latou uso ma tuafāfine pele i le lalolagi, nai lo o le taimi a o avea i latou ma tagata lē lelei atoatoa.

17. E faapefea ona tatou iloa o le a malupuipuia auauna uma a le Atua i le taimi o le taua o Amaketo?

¹⁷ Po o oe o se tasi o isi mamoe? O le ā la e manaʻomia ona e faia pe a amata le taua tele o Amaketo? Ia maufaatuatuaina Ieova ma mulimuli i lana taʻitaʻiga. O ā mea e aofia ai? O le manatu faalaeiau lenei mai i le Tusi Paia: “Ia ulu atu i o outou potu i totonu, ma tapuni o outou faitotoʻa. Ia outou lalafi mo se taimi puupuu seʻia mavae atu le toʻasā.” (Isa. 26:20) I lenā taimi, o le a malupuipuia auauna faamaoni uma a le Atua i le lagi ma le lalolagi. E pei o le aposetolo o Paulo, e tatou te mautinoa “e lē mafai e . . . malo, po o mea ua iai nei, po o mea e oo mai . . . ona faateʻaeseina i tatou mai i le alofa o le Atua.” (Roma 8:​38, 39) Aua neʻi galo e alofa Ieova iā te oe, ma e lē mafai ona ia tuulafoaʻia oe!