1-2. Finshi fingalenga twaishiba ifyo Yehova omfwa pa bufi bamubepesha?

 ELENGANYENI ukuti umuntu uo mwatemwa alanda ifyabipa sana pali imwe. Namwishiba ukuti alemubepesha fye ubufi. Lelo abantu bamo nabasumina ifyo alelanda. Ne cabipisha ca kuti aba bantu nabo batendeka ukulatandanya ubu bufi, ica kuti abantu abengi basumina ubu bufi. Bushe kuti mwaumfwa shani? Ukwabula no kutwishika nga ca kuti mwalitemwa abantu kabili mulafwaya no kucingilila ishina lyenu ilisuma, kuti mwaumfwa ububi pa bufi bwa musango uyu.—Amapi. 22:1.

² Ici ica kumwenako calenga twaumfwikisha ifyo Yehova aumfwile ilyo bamonawilile ishina. Umo pa bana bakwe aba ku mupashi alimubepeshe ubufi ku mwanakashi wa kubalilapo Efa. Efa alisumine ubu bufi. Ubu bufi bwalengele abafyashi besu aba kubalilapo bapondokela Yehova. Ici calengele abantu batendeka ukulabembuka e lyo no kulafwa. (Ukute. 3:​1-6; Rom. 5:12) Amafya yonse ayo tumona mu calo pamo nge mfwa, inkondo, ubucushi yatendeke pa mulandu wa kuti Satana alibepele ubufi mwi bala lya Edeni. Bushe Yehova alomfwa ububi pali ubu bufi e lyo ne fyafumamo? Ukwabula no kutwishika alomfwa ububi. Nomba Yehova taba fye uwakalipa inshita yonse. Lelo alitwalilila ukuba “Lesa wa nsansa.”—1 Tim. 1:11.

3. Lishuko nshi twakwata?

³ Twalikwata ishuko lya kulenga ishina lya kwa Yehova lyaba ilya mushilo ukupitila mu kukonka ili funde ilya-anguka ilitila: “Lumbanyeni ishina lya kwa Yehova.” (Amalu. 113:1) Tulalumbanya ishina lya kwa Yehova nga tulelanda ifisuma pali ena. Bushe na imwe mukalalanda ifisuma pali ena? Natulande pa fishinka  fitatu ifingalenga twalafwaisha ukulalumbanya ishina lya kwa Lesa no mutima wesu onse.

TULALENGA YEHOVA ASEKELELA NGA TULELUMBANYA ISHINA LYAKWE

4. Cinshi cilenga Yehova alesekelela nga twamulumbanya? Landeni pa ca kumwenako. (Moneni ne cikope.)

⁴ Shifwe wa ku muulu alasekelela nga tulelumbanya ishina lyakwe. (Amalu. 119:108) Bushe ici cilepilibula ukuti Lesa wa Maka Yonse aba nga bantunse abafwaya ukubalumbanya pa kuti bomfwe ukuti balitemwikwa nelyo pa kuti babakoseleshe? Awe. Natulande pa ca kumwenako. Akakashana kabutukila bawishi no kubakumbatila e lyo kabeba ati, “Nalimutemwa sana!” Umufyashi atemwa sana pa fyo umwana wakwe aitemenwa ukumweba. Cinshi calenga atemwe? Bushe ni co pa kuti abe ne nsansa kano umwana amulumbanya? Awe. Icalenga ni co wishi alitemwa umwana kabili umwana alanga ukuti alitemwa wishi kabili alamutasha. Naishiba ukuti imibele ya musango uyu ikalenga umwana akabe ne nsansa nga akula. Ifi fine e filenga na Shifwe uwakulisha Yehova alesekelela nga twamulumbanya.

5. Bufi nshi twingalenga bwaishibikwa nga tulelumbanya ishina lya kwa Lesa?

⁵ Nga tulelumbanya ishina lya kwa Shifwe wa ku muulu, tulalenga caishibikwa no kuti ifyo Satana alanda pali ifwe fya bufi. Satana alanda ukuti takuli umuntu uwingatwalilila ukucingilila ishina lya kwa Lesa ne cishinka. Alanda no kuti takuli umuntu uwingatwalilila ukuba ne cishinka kuli Lesa nga akwata amafya. Satana alanda no kuti bonse kuti twaleka ukubombela Lesa nga ca kuti twamona ukuti ukuleka ukumubombela kuti kwatuwamina. (Yobo 1:​9-11; 2:4) Lelo Yobo alitwalilile ukuba uwa cishinka kabili ifi acitile fyalengele caishibikwa ukuti Satana wa bufi. Bushe na imwe mukatwalilila ukuba aba cishinka kuli Lesa nga Yobo? Bonse twalikwata ishuko lya kulandilako ishina lya kwa Shifwe e lyo ne shuko lya kulenga alasekelela ilyo tulemubombela ne cishinka. (Amapi. 27:11) Ala alitucindamika pa kutupeela ili shuko!

6. Finshi twingacita pa kupashanya Imfumu Davidi na bena Lebi? (Nehemia 9:5)

⁶ Abantu abatemwa Lesa balafwaya ukulalumbanya ishina lyakwe no mutima wabo onse. Imfumu Davidi yalembele aiti: “We mweo wandi, cindika Yehova, na conse icaba mu kati kandi, cicindike ishina lyakwe ilya mushilo.” (Amalu. 103:1) Davidi alishibe ukuti nga tulelumbanya ishina lya kwa Yehova, ninshi tulelumbanya Yehova wine. Nga twaumfwa ishina lya kuti Yehova, tutontonkanya pa fyo aba, pa mibele yakwe iisuma e lyo na pa fisuma ifyo acita. Davidi alefwaya ukulamona ishina lya kwa  Lesa ukuti lya mushilo kabili alefwaya ukulalumbanya ili shina. Alefwaya ukulalumbanya ishina lya kwa Yehova ‘na conse icaba mu kati kakwe’ e kutila no mutima wakwe onse. Na bena Lebi nabo bali pa ntanshi mu kulumbanya Yehova. Balishibe ukuti takwali amashiwi ayafikapo ayo bali no kulanda pa kulumbanya ishina lya mushilo ilya kwa Yehova. (Belengeni Nehemia 9:5.) Ukwabula no kutwishika filya balumbenye Yehova no mutima wabo onse, fyalengele Yehova asekelela.

7. Bushe kuti twalumbanya shani Yehova ilyo tulebila imbila nsuma, na mu fyo tucita cila bushiku?

⁷ Muno nshiku kuti twalenga Yehova asekelela nga tulecincimuka ilyo tulelanda pali ena, tuletasha kabili nga tulelanda ukuti twalimutemwa. Ilyo tulebila imbila nsuma, ico tufwaisha ukucita, kulenga abantu baba ifibusa fya kwa Yehova, no kubafwa baishiba imibele ya kwa Shifwe uwatutemwa. (Yako. 4:8) Tulatemwa ukulanga abantu ifyo Baibo ilondolola Yehova, ifyo aba no kutemwa, umulinganya, amano, amaka, e lyo ne mibele imbi iisuma. Na kabili tulalumbanya Yehova no kulenga asekelela nga tuleibikilishako pa kuti tulemupashanya. (Efes. 5:1) Nga tulecita ifi, abantu aba muli ici calo balamona ukuti twali-ibela. Abantu nga bamona ukuti twali-ibela, kuti balatontonkanya pa calenga tupusaneko na bantu bambi. (Mat. 5:​14-16) Ilyo tulelanshanya nabo cila bushiku, nalimo kuti twabalondolwelako icalenga ukuti tupusaneko. Ne ci cilalenga abantu ababa ne mitima iisuma baba ifibusa fya kwa Lesa. Nga tulelumbanya Yehova muli ishi nshila, tulalenga alasekelela.—1 Tim. 2:​3, 4.

TULALENGA YESU ALESEKELELA NGA TULELUMBANYA ISHINA LYA KWA YEHOVA

8. Bushe Yesu aba shani pa ntanshi mu kulumbanya ishina lya kwa Wishi?

⁸ Mu muulu na pano isonde tapaba uwaishiba Yehova nge fyo Yesu amwishiba. (Mat. 11:27) Yesu alitemwa Wishi kabili aliba pa ntanshi mu kulumbanya ishina lyakwe. (Yoh. 14:31) Mwi pepo apepele kuli Wishi mu nshita ya bushiku pa bushiku afwile, alondolwele ifyo abombele umulimo wakwe pe sonde ukuti: “Nalenga beshibe ishina lyenu.” (Yoh. 17:26) Bushe aloseshe mwi?

9. Bushe Yesu abomfeshe shani icilangililo pa kuti alondolole ifyo Wishi aba?

⁹ Yesu tapelelele fye pa kweba abantu ukuti ishina lya kwa Lesa ni Yehova. AbaYuda abo Yesu alesambilisha balishibe kale ishina lya kwa Lesa. Lelo Yesu e wali pa ntanshi mu kulondolola Yehova. (Yoh. 1:​17, 18) Ku ca kumwenako, Amalembo ya ciHebere yalanga ukuti Yehova wa luse kabili wa mutembo. (Ukufu. 34:​5-7) Yesu alilangile ukuti aya amashiwi ya cishinka ilyo alandile pa cilangililo ca mwana wapondweke e lyo na wishi. Nga twabelenga ifyo ulya wishi acitile ilyo amwene umwana wakwe ninshi “acili ukutali,” tuleshiba bwino bwino ifyo Yehova aba no luse e lyo no mutembo. (Luka 15:​11-32) Ilyo amumwene alimubutukile, alimukumbatile, kabili alimubelele uluse ukufuma pa nshi ya mutima. Yesu alilenga twaishiba bwino ifyo Wishi aba.

10. (a) Twaishiba shani ukuti Yesu alelumbula ishina lya kwa Wishi kabili alefwaya na bantu bambi balecita cimo cine? (Marko 5:19) (Moneni ne cikope.) (b) Finshi Yehova afwaya tulecita muno nshiku?

¹⁰ Bushe Yesu alefwaya ukuti na bantu bambi balelumbula ishina lya kwa Wishi? Ee e fyo alefwaya. Intungulushi shimo ishaliko mu nshiku sha kwa Yesu shalemona ukuti ishina lya kwa Lesa lyali ilya mushilo sana ica kuti tabalingile ukulalilumbula. Lelo Yesu talekele intambi sha musango uyu ishishafumine mu Malembo shalenga alafilwa ukucindika ishina lya kwa Wishi. Tontonkanyeni pa fyacitike ilyo Yesu aposeshe umwaume uwali ne cibanda uwali mu citungu ca Gerasa. Abantu balyumfwile sana umwenso ica kuti bapaapeete Yesu ukuti afume mu citungu  cabo, e ico alifuminemo. (Marko 5:​16, 17) Na lyo line, Yesu alefwaya ukuti na bantu ba muli cilya citungu beshibe ishina lya kwa Yehova. E ico Yesu taebele ulya mwaume uo aposeshe ukulaeba abantu pa fyo amucitiile, lelo amwebele ukulaeba abantu pa fyo Yehova amucitiile. (Belengeni Marko 5:19.) a Na muno nshiku mwine, afwaya abantu bonse baishiba ishina lya kwa Wishi. (Mat. 24:14; 28:​19, 20) Nga tulecita ifi, tulalenga Yesu Imfumu yesu, alasekelela.

11. Cinshi Yesu asambilishe abasambi bakwe ukulapepelapo, kabili mulandu nshi ici cacindamina? (Esekiele 36:23)

¹¹ Yesu alishibe ukuti ico Yehova afwaya, kulenga ishina lyakwe lyaba ilya mushilo no kufumya umuseebanya onse pe shina lyakwe. E co Shikulwifwe aebele abasambi bakwe ukulapepa ati: “Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libe ilya mushilo.” (Mat. 6:9) Yesu alishibe ukuti uyu e mulandu uukalamba sana uwakuma bamalaika na bantu. (Belengeni Esekiele 36:23.) Pali bamalaika na bantu, tapaba uwalengapo ishina lya kwa Yehova lyaba ilya mushilo ukucila ifyo Yesu alengele lyaba ilya mushilo. Lelo ilyo abalwani ba kwa Yesu bamwikete, mulandu nshi bamupeele? Wa kupontela ishina lya kwa Lesa. Ukwabula no kutwishika, Yesu alemona ukuti ukulanda ifyabipa pe shina lya kwa Wishi ilya mushilo lwali e lubembu ulwabipisha pa membu shonse. Alyumfwile ububi sana pantu bali no kumupingula no kumupeela umulandu wa kupontela ishina lya kwa Lesa. Nalimo ici e calengele Yesu ‘acule nga nshi’ ilyo bali mupepi no kumwipaya.—Luka 22:​41-44.

12. Ni nshila nshi iikalamba iyo Yesu alengelemo ishina lya kwa Wishi lyaba ilya mushilo?

¹² Pa kuti Yesu alenge ishina lya kwa Wishi libe ilya mushilo, alishipikishe ilyo bamucushishe, ilyo bamutukile nelyo bamubepeshe ubufi. Alishibe ukuti alyumfwilile Wishi mu fintu fyonse, takwali icali no kulenga ukuti abe ne nsoni. (Heb. 12:2) Alishibe no kuti ni Satana e walemusansa pali ilya nshita iya-afya. (Luka 22:​2-4; 23:​33, 34) Ico Satana alefwaisha kulenga Yesu aleka ukuba ne cishinka. Lelo alifilililwe! Yesu alilangile apabuuta tuutu ukuti Satana wa bufi icine cine. Alilangile no kuti Yehova alikwata ababomfi bakwe aba cishinka abatwalilila ukuba aba cishinka na lintu bali na mesho ayakalamba.

13. Kuti mwalenga shani Imfumu yenu iileteka ilesekelela?

 ¹³ Bushe mulefwaya ukulenga Imfumu yenu iileteka ilesekelela? Twalilileni ukulalumbanya ishina lya kwa Yehova, kabili muleafwa abantu pa kuti beshibe bwino Lesa. Nga mulecita ifi, ninshi mulekonka sana mu ntampulo sha kwa Yesu. (1 Pet. 2:21) Na kabili ninshi mulelenga Yehova alesekelela kabili mulelanga no kuti Satana umulwani wa kwa Lesa, wa bufi!

NGA TULELUMBANYA ISHINA LYA KWA YEHOVA, TULAFWILISHA ABANTU PA KUTI BAKAPUSUKE

14-15. Fisuma nshi ifingafumamo nga twasambilisha abantu pali Yehova?

¹⁴ Nga tulelumbanya ishina lya kwa Yehova, tulafwilisha abantu pa kuti bakapusuke. Tubafwa shani? Satana ‘alipofwisha amatontonkanyo’ ya bashatetekela. (2 Kor. 4:4) Ici calilenga bacetekela ubufi ubo Satana abepa ubwa kuti: Lesa takwaba, aba ukutali kabili tasakamana abantu, munkalwe kabili abacita ifyabipa alabacusha umuyayaya. Ico abepela ubu bufi bonse kufwaya ukuti abantu beishiba ishina lya kwa Yehova, kabili afwaya no kumonawila ishina pa kuti abantu belafwaya ukuba ifibusa fyakwe. Lelo umulimo tubomba ulalenga ifyo Satana afwaya ficitika. Tulasambilisha abantu icine pali Shifwe. Nga twacita ifi tulalumbanya ishina ilya kwa Lesa wesu ilya mushilo. Fisuma nshi fifumamo nga twacita ifi?

¹⁵ Icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa calikwata sana amaka. Nga twasambilisha abantu pali Yehova na pa fyo aba, ififumamo filawama sana. Panono panono aba bantu baleshiba ukuti ifyo Satana alanda fya bufi, kabili baleshiba imibele iisuma iya kwa Shifwe nge fyo twamwishiba. Cilabapesha amano nga baishiba ukuti Lesa alikwata amaka ayengi. (Esa. 40:26) Balamucetekela sana nga baishiba ifyo aba no mulinganya. (Amala. 32:4) Balasambilila ifingi pali ena pantu alikwatisha amano. (Esa. 55:9; Rom. 11:33) Kabili balasansamuka nga baishiba ukuti Lesa kutemwa. (1 Yoh. 4:8) Ilyo bucibusa bwabo na Yehova bwile bulekoselako, isubilo lyabo ilya kuti bakekala umuyayaya nga bana ba kwa Lesa lilakoselako. Ala lishuko nga nshi ilyo twakwata ilya kwafwa abantu pa kuti baba ifibusa fya kwa Shibo Yehova! Nga tulecita ifi, Yehova atumona ukuti ‘tubombela pamo nankwe.’—1 Kor. 3:​5, 9.

16. Bushe bamo bomfwa shani nga basambilila ishina lya kwa Lesa? Landeniko pa fya kumwenako.

 ¹⁶ Nga e lyo twatendeka fye ukusambilisha abantu, kuti twabasambilisha fye ukuti ishina lya kwa Lesa ni Yehova. Ukusambilisha fye umuntu ishina lya kwa Lesa kuti kwamufika pa mutima nga alafwaya ukwishiba Lesa. Ku ca kumwenako, umukashana we shina lya kuti Aaliyah b no lupwa lwakwe, uko balepepa tabalesambilila ifya mu Baibo. Lelo tatemenwe ifyo alesambilila pa mipepele yakwe kabili taleumfwa ukuti ni cibusa wa kwa Lesa. Nomba ilyo atendeke ukusambilila Baibo ne Nte sha kwa Yehova, tatwalilile ukumfwa ifi. Atendeke ukumona Lesa ukuti ni cibusa wakwe. Alipapile sana ilyo asambilile ukuti ishina lya kwa Lesa balilifumya mu ma Baibo ayengi kabili bapyanikishapo fye amalumbo pamo nga Shikulu. Ilyo asambilile ishina lya kwa Yehova, alyalwike. Alandile ukuti: “Kanshi cibusa wandi uwa pa mutima alikwata ishina!” Finshi fyafuminemo? Aaliyah atile: “Nomba umutima wandi waikala. Ndeumfwa ukuti nalicindama sana.” Umwaume uwe shina lya kuti Steve ali ni kemba wa nyimbo, kabili akuliile mu lupwa ulwa baYuda bakamamo na menshi. Alipatile imipepele yonse pantu alemona ukuti mwali sana ubumbimunda. Nomba ilyo banyina bafwile, alisumine ukukutika ilyo Nte aletungulula umuntu umo isambililo lya Baibo. Alitemenwe sana ilyo asambilile ishina lya kwa Lesa. Atile: “Nshaishibe ishina lya kwa Lesa. Pa muku wa kubalilapo, naliumfwikisha ukuti Lesa e ko aba. Nalimwene ukuti wa cine cine. Ukutula lilya nalyumfwile ukuti nalisangile icibusa.”

17. Cinshi mulefwaila ukutwalilila ukulumbanya ishina lya kwa Yehova? (Moneni ne cikope.)

¹⁷ Ilyo mulebila imbila nsuma na lintu mulesambilisha abantu, bushe mulabebako pe shina lya mushilo ilya kwa Yehova? Bushe mulabasambilisha pa kuti beshibe ifyo Lesa aba? Nga mulacita ifi, ninshi mulalumbanya ishina lya kwa Lesa. Twalilileni ukulalumbanya ishina lya kwa Yehova ilya mushilo ukupitila mu kusambilisha abantu pa mwine wa ili shina. Nga mulecita ifi, mukalenga abantu bakapusuke. Mukalapashanya Imfumu yenu, Kristu Yesu. Ne cacilapo ukucindama, mukalalenga Shinwe wa ku muulu uwaba no kutemwa Yehova, alesekelela. Twalilileni ‘ukulumbanya ishina lyakwe umuyayaya, kabili pe na pe.’—Amalu. 145:2.