1-2. Dzé é ne biè vole a wokh é dzam Jehôva a wôran éyong ba ve éyôla dèñ mvin ?

 TAME fas é dzam di : É môt wa dzing a ke a kanghle mbia bemam nfa wuè. Wa yem naa, é mam a kanghle alé, me ne minèè ; ve, abim bôt ba bunu minèè mité. Édi da dang abé é ne naa, bôt beté be nga sum naa ba ke ba baalé minèè mité, ye naa, abuiñ bôt befe, baa be nga bunu fe me. Za dzam wa ye wôran ? Nge wa bis bôt beté ye kômô baghle mbemba éyôla duè, minèè ba ke ba kanghle vèè alé, mia ve naa, ô bo éwiñ, nga ? (Mink. 22:1)

² Éfônane té, da vole bia naa bi yem wokh é dzam Jehôva a nga wôran éyong be nga ve éyôla dèñ mvin. Angele wèñ mboo, a nga kanghle é minenga ôsua, Ève, minèè nfa wèñ. Ane a nga bèè minèè mité. Minèè mité, mi nga ve naa, é boan be-bôt ôsua, bebyèñ bèè, be lum Jehôva mvus. Éde, nsem ye awu be nga ñii éning boan bebôt été (Atar. 3:1-6 ; Bero. 5:12). Minzukh misese bia yen émo émuu ; mewu, meluman, agèñ me nga so étom minèè Satan a nga sum miaman afup Éden été. Ye Jehôva a wôrane mintèñ étom minèè mité, ye abé ésese mi nga so de ? Kaa bisô naa, ôwé. Ve Jehôva éé se ki édedèè éwiñ, ye naa, aa baghle ki zing. Ndaane de, a ngen é « Nzame a ne mevakh » (1 Tim. 1:11).

3. Za maa bi bele ?

³ Bi ne vole a lere naa Satan a nga bo minèè nfa Jehôva, éyong bia bo mewokh ébe é moan atsing ñi : « Lughan éyôla Jehôva » (Bya 113:1). Bia bo de éyong bia kobe é bôt bevoo é mbemba bemam ma tsinan é môt a baghe nfufup éyôla té. Ye wa ye de bo ? N’yeneghan é bura mekalgha  ma tsini bia naa bi kômô lughu éyôla Jehôva ye n’nem ôsese.

BIA VE JEHÔVA N’NEM MBENG ÉYONG BIA LUGHU ÉYÔLA DÈÑ

4. Amu dzé ôlughu wèè wa ve Jehôva n’nem mbeng ? Vakh éfônan. (A daghe fe évaghle).

⁴ Bia ve Ésaa wèè a ne a dzôp été n’nem mbeng éyong bia lughu éyôla dèñ (Bya 119:108). Ve, ye dzam té da yili naa, é Nzame a ne mengu’u mese a ne ane é boan be-bôt a minsem ba dzeng de, amu ba kumu de, nge ki naa, baa bunu ki bebién ? Kaa. N’tamane ñong éfônan. Tame simane, ôyôm moan minenga, a ke mbii ébe ésaa, éyong té a ke wubane ñe, ye dzô naa, « Wa, wa dang mbemba ésaa a si ése ngura ! » É dzam ngo-dzèñ da bo alé, da bira name ésaa, ye ve fe ñe mevakh. Amu dzé ? Ye bia yiène simane naa môt té éé bele ki mebun ébe émièn, nge ki naa, é moan wèñ a yiène ñe dzô bifiè bité naa a wôrane naa a ne mbemba ésaa ? Kaa dzôm ézing. Ndaane de, bia yem naa, a ne amu a dzing ngo-dzèñ, ye naa, a ne mevakh amu ngo-dzèñ é va lere ñe édzing dèñ ye yem mbeng a bo ñe. A yem naa, nté ngo-dzèñ da ke da vem ye aval mefulu meté, da ye ñe vole naa a tobe é môt a ne mvom. Akal aval mekalgha mesese meté, éde Jéhôva, Ésaa a dang b’ésaa besese, a ne mevakh été éyong bia lughu ñe.

5. Éyong bia lughu Jehôva, za mam bia lere naa me ne minèè ?

⁵ Éyong bia lughu Ésaa wèè a ne a dzôp, bia vole a lere naa é mam Satan a nga kane nfa kada môt y’ébe bia, me ne minèè. Satan a nga bôre naa moan môt ézing aa ye ki kame éyôla Jehôva ya sôsôe. Ébe ñe, môr ézing y’ébe bia éé se ki tobe sôsôe ya ñe. A dzô naa, bia besese, bi ne lum Nzame mvus, nge bia simane naa, bi ne ñong abuan été (Job 1:9-11 ; 2:4). Ve sôsôe Job a nga lere naa Satan a ne minèè. Wa ki, ye wa ye tobe sôsôe ya Nzame ? Kada môt y’ébe bia a bele maa naa a ne kame é sôsôe éyôla Ésaa wèè ye ve ñe n’nem mbeng, é sèhane ñe ya sôsôe (Mink. 27:11). A bo de, é ne faa môra maa.

6. Aval avé bi ne vu kéza David ye be Levitas nge ki Belévite ? (Néhémie 9:5)

⁶ Édzing akal Nzame da tsini besôsôe be-bôt naa be lughu éyôla Nzame ya n’nem wôba ôse. Kéza David a nga tsili naa : « Ma kômô lughu Jehôva ; é ñuu dzam ngura é lughe nfufup éyôla duè » (Bya 103:1). David a mbe éé yem naa, éyong a lughu éyôla Jehôva, a ve Jehôva émièn mevakh. Éyôla Jehôva da daghe  éwogha dèñ, éde dzam té da simane bia, mefulu mèñ mesese ya mbemba mimboan mièñ mise. David a mbe éé kômô ñong éyôla Ésaa ane é dzôm é ne nfufup ye lughu de. A mbe éé kômô de bo ya é « ñuu dèñ ngura », da yili naa, ye n’nem wèñ ôsese. Aval dèè fe, be Levitas nge ki Belévite be nga tebe ôsu nfa ya lughu Jehôva. Ye asili ñuu sese, be nga yebe naa bifiè bieba bii mbe ki mane lere ôlughu sese wa yiène nfufup éyôla Jehôva (A lang Néhémie 9:5). Kaa bisô naa, aval ôlughu té, é ne ndzôane ye asili ñuu ye n’nem ôsese, ô nga ve Jehôva Nzame n’nem mevakh.

7. Aval avé bi ne lughu Jehôva ésèñ minkanghle dèè été ya éning dèè ye melu mese ?

⁷ Ému, bi ne ve Jehôva n’nem mbeng éyong bia kobe adzô dèñ y’ayông, édzing ye éyong bia lere naa bia yem mbeng a bo bia. Éyong bi ne minkanghle, é dzam ôsua bia baghle ôsiman, é ne a ve naa bôt be yir Jehôva bébéñ, a vole be naa be yen Ésaa wèè a ne édzing, ane bia yen ñe (Jacq. 4:8). Bi ne mevakh a lere bôt aval Bible a lere é môt Jehôva a ne, éé lere édzing dèñ, é sôsôe dèñ, é fakh dèñ, é ngu’u dèñ y’é mbemba mefulu mefe mèñ. Bia lughu fe Jehôva ye ve ñe n’nem mbeng éyong bia sèñ ngu’u naa bi vu ñe (Beéph. 5:1). Éyong bia bo de, bia lere naa bii se ki môt ye mbia émo di. Bôt be ne yen naa bii se ki ane môr asese, ye dzeng naa ba yem amu dzé bi ne aval môt té (Mat. 5:14-16). Éyong bi ne ye bôt beté, éning dèè ye melu mese, bi ne be tugha lere amu dzé bia bo mam aval bia bo de. Nge bi boo de, é bôt min’nem mi koghang, ba ye kômô yir é Nzame wèè bébéñ. Éyong bia lughu Jehôva nèè, bia ve ñe n’nem mevakh (1 Tim. 2:3, 4).

BIA VE YÉSU N’NEM MBENG ÉYONG BIA LUGHU ÉYÔLA JEHÔVA

8. Aval avé Yésu a nga tebe ôsu, nfa y’a lughu éyôla Jehôva ?

⁸ Ébe bining bisese Jehôva a nga vele, a dzôp été ye asi va, môt ézing aa dang ki yem Jehôva a lôr Yésu (Mat. 11:27). Yésu a dzing Ésaa, éde a nga tebe ôsu nfa ya lughu éyôla Jehôva (Jean 14:31). Meyaghlan a nga bo Ésaa wèñ alu kaa naa a wu, a nga bo moan akighe bes ébe ésèñ minkanghle a nga bo a si va, aval di : « Me va ve naa be yem éyôla duè » (Jean 17:26). Za dzam a nga kômô dzô vèè ?

9. Za nlang Yésu a nga belane wô naa a tugha lere aval môt Ésaa a ne ?

⁹ Yésu éé dzi ki sughu fave a lere bôt naa éyôla Nzame é ne Jehôva. Abong té Bejuif Yésu a mbe é yeghle, be nga yemang éyôla Nzame. Ve, Yésu a nga tebe ôsu nfa y’a bo « é môt a nga lere be, é [. . .] môt ébièn Nzame a ne » (Jean 1:17, 18). Éfônan, Mintsili Behébreu mia lere naa, Jehôva a ne mvam ye n’nem éngôngoo (Akô. 34:5-7). Yésu a nga ve naa bôt be tugha wokh bebela té aval baa be ki de tare wokh, éyong a nga belane nlang é moan a nga bo melo ya ésaa. Éyong bia lang naa, niène ésaa té a nga yen é moan a nga dzôban, « atoo naa abong té a ngen ôyap », ane a nga mare mbii ye ke tubane ñe, a wubane ñe ye dzame ñe ye n’nem ôsese. Bia tugha yen vèè é môra mvam ya n’nem éngôngoo Jehôva (Luc 15:11-32). Yésu a nga tugha lere aval môr Ésaa wèñ a ne.

10. (a) Aval avé bia yem naa Yésu a nga belan éyôla ébièn Ésaa ye kômô naa bôt befe be bo de ? (Marc 5:19) (A daghe fe évaghle). (b) Za dzam Yésu a kômô naa bi bo ému ?

¹⁰ Ye Yésu a mbe fe é kômô naa bôr befe be belane éyôla Ésaa ? Ôwé, a nga kômô de. Betebe ôsu Bejuif bézing be ye metam  meté, éyong ézing be nga tem naa, éyôla Nzame é ne édedèè nfufup, naa bôt be tu de, ve, Yésu éé dzi ki likh naa, aval metum méé se ki a Bible été, me ve naa bôt be taa lughu éyôla Ésaa. N’tamane fas é tam a nga sèñ é môt a mbe a bele mbia minsisim, abeng-si be gerasenos nge ki Begérasénien. Bôt be nga ko wong béé dzaa Yésu naa a ke, naa a taa lighi abeng-si deba (Marc 5:16, 17). Atoo naa, Yésu a nga kômô naa, éyôla Ésaa é tobe fe n’yemane wéñ. Éde a nga dzô é môt a nga let naa, a dzô bôt é dzam Jehôva a nga bo akal dèñ, se ki Yésu (A lang Marc 5:19 a). Ému, Yésu a kômô fe naa bi ve naa bôt be yem nfufup éyôla Ésaa si sese ngura ! (Mat. 24:14 ; 28:19, 20) Éyong bia bo é ngap dèè, bia ve é kéza wèè Yésu, n’nem mbeng.

11. Za dzam Yésu a nga yeghle betông bèñ naa be sili meyaghlan été, amu dzé ki, é ne éban ? (Ézéchiel 36:23)

¹¹ Yésu a nga yem naa nkômane Jehôva ô ne, a fubu éyôla Dèñ, ye mane tsam minèè misese be nga mane kanghle nfa éyôla té. Akal dzam té, éde n’yeghle wèè a nga dzô betông bèñ naa be yaghle akal é dzam di : « Ésaa wèè a ne a dzôp été, éyôla duè é boghe nfufup » (Mat. 6:9). Yésu a nga yem naa, dzam té, éde da dang éban éning ése ngura (A lang Ézéchiel 36:23). Kaa môt a môt ézing a dzôp été nge ki a si va, a nga dang sèñ nfa a fubu éyôla Jehôva ane Yésu a nga bo de. Ve, éyong be nga biñ Yésu, za nsem minzinzing mièñ mi nga bualé ñe ? Naa a va tè Nzame ! Yésu a nga tugha yem naa, a bian nge ki a tè nfufup éyôla Ésaa a mbe nsem wa dang édedèè angônô. Éde a nga wokh édedèè mintéñ naa ba tsini ñe naa aval dzam té éde a va bo, ngeng ézing, ane akalgha ôsua té, éde é nga ve naa Yésu a bira « bira yep a n’nem », mewala me nga beran é tam be nga biñ ñe (Luc 22:41-44).

12. Aval avé Yésu a nga fubu éyôla Ésaa aval da dang mbeng ?

¹² Naa a fubu éyôla Ésaa, Yésu a nga zômô minzukh misese, metè ye minèè be nga bôre ñe. A nga yem naa, a nga bo Ésaa mevokh ébe mam mesese ; éé mbe ki a bele é dzam ézing a wokh de ôsoan  (Behéb. 12:2). A mbe fe éé yem naa, Satan a mbe é lumane ñe metam ma dang ñe minzukh (Luc 22:2-4 ; 23:33, 34). Satan a mbe é dzeng naa a tsam é sôsôe Yésu ; ve Satan a nga ku ! Yésu a nga lere aval da dang mbeng naa Satan a ne mbia n’nenèè, ye naa Jehôva a bele besôsôe bebo bisèñ ba baghle é sôsôe deba amben éyong be tele mbimbia minzukh été !

13. Aval avé bi ne ve é kéza wèè a nga djiéyang, n’nem mbeng ?

¹³ Ye wa kômô ve é kéza wuè a nga djiéyang n’nem mbeng ? Tsinighe naa wa lughu éyôla Jehôva, wéé vole é bôt bevoo naa be yem aval ébièn é Nzame wèè a ne. Éyong wa bo de, wa tông Yésu (1 Pierre 2:21). Ane Yésu, vakh Jehôva n’nem mevakh, ye lere naa, nzizing Wèñ, Satan, a ne mbia n’nenèè !

BIA VOLE A KÔRE BINING ÉYONG BIA LUGHU ÉYÔLA JEHÔVA

14-15. Za mbemba bemam bi ne yen éyong bia yeghle bôt aval môt Jehôva a ne ?

¹⁴ Éyong bia lughu éyôla Jéhôva, bia vole bôt a kôre bining bieba. Aval avé bia bo de ? Bia yem naa Satan « a nga dzip é mîs é bôt baa bunu ki » (2 Becor. 4:4). Asughlan y’été, ane be nga sum bunu minèè Satan a ne éma : Nzame éé se ki, Nzame a ne ôyap ye boan be-bôt ye naa aa bis ki be, Nzame a ne nget, ye naa, a tsible é bôt be nga bo abé mbèmbèè. Minèè mité, mia shuale, nge ki a ve éyôla ye éwogha Jehôva mvin, a bo naa, bôt be taa bele nkôman ya yir ñe bébéñ. Ve, ésèñ bia bo, é ne a tsam nkômane Satan. Bia yeghle bôt be bebela be ya Bible ba tsinane Ésaa wèè, bii lughu nfufup éyôla é Nzame wèè. Asughlan é ne yè ?

¹⁵ Be bebela be ne a Bible été, be ne édedèè ngu’u. Éyong bia yeghle bôt é môr émièn Jehôva a ne, bia yen mbemba bemam ma boban. Mis méé dzii ki fe bôt nfa minèè Satan, ye naa, bôt beté ba sum yen Ésaa wèè a ne édzing, ane bia yen ñe. Be ne ndzalane ye wong asu é ngu’u dèñ é ne kaa beniè (Esaïe 40:26). Be bele ndzi-n’nem ébe é sôsôe wèñ é ne kaa ékop (Deut. 32:4). Ba yeghe abuiñ mam ébe é mura fakh dèñ (Esaïe 55:9 ; Bero. 11:33).  A yem naa, é dzam sese a bo é ne ndzalane ya édzing, da fôlô be (1 Jean 4:8). Éyong ba yir Jehôva bébéñ, ôyane wôba y’a ning a si va ane é boan bèñ, da bo é dzam é ne bebela. Za mura maa bi bele naa bia vole bôr a yir Ésaa wôba bébéñ ! Éyong bia bo de, Jehôva a yen bia, ane é « bôt ba sèñ ye ñe » (1 Becor. 3:5, 9).

16. Éyong bôt ba yem éyôla Nzame, da name be aval avé ? Vakh bifônan.

¹⁶ Atarga, bi ne bo va yeghle bôt naa, éyôla Nzame é ne Jehôva. Dzam té, é ne bira name é bôt be ne sôsôe. Éfônan, étong moan minenga a too éyôla naa Aaliyah b, a nga vem é nda-bôt ba ayeghle é mam ma so a Bible été. Éé mbe ki é wôrane naa a ne élat ya n’yebe wèñ nge ki ye Nzame. Ve, dzam té é nga sanghle niène a nga sum ayeghe Bible ya Bengaa Jehôva. A nga sum yen Nzame ane é mvuiñ dzèñ. Ye yaghan éyong a nga yem naa be nga vèè éyôla Nzame ébe abuiñ be Bible, ye tsen de ya zeze minluèn ane, Ntî. A yeghe éyôla Jehôva, é nga bira tsen éning dèñ. A nga kam naa : « É môra mvuiñ dzam, a bele éyôla ! » Dzam té é nga sughlane yè ? A dzô naa : « Dzam té, da bira me ve mvoa a n’nem été abong di. Da ve ma édedèè ôlughu. » Môt ézing béé luè ñe naa, Steve, a mbe n’yiè bya ye n’yebe ézing be judiíos nge ki bejuif. A nga k’ôyap ye n’yebe wèñ amu a nga yen naa ba bira ning ya medukh. Ve, éyong a nga dzimle ñiè, a nga yebe naa a yeghe Bible ye Bengaa Jehôva. Éde, é nga bira ñe name éyong a nga yem éyôla Nzame. A dzô naa : « Abong té méé be ki vaghle yeghe naa Nzame a bele éyôla ! » A koghle naa : « A mbe éyong ôsua me nga yem naa, nde Nzame a ne faa ! Me mbe méé yen ñe ane ña môt, éde me nga yem naa me yenang ña angom. »

17. Amu dzé ô bele nkômane naa wa tsini naa wa lughu éyôla Jehôva ? (A daghe fe évaghle).

¹⁷ Éyong wa bo ésèñ minkanghle ye ayeghle, ye wa kobe bôt adzô nfufup éyôla Jehôva ? Ye wa vole be a yem aval môt é Nzame wèè a ne faa ? Éyong wa bo de, wa lughu éyôla Nzame. Éde, kenghane ôsu naa mia lughu nfufup éyôla Jehôva, mii vole bôt naa be yem aval môr a ne, é môt a baghe éyôla té. Aval té, éde mia ye kôre bining, mia ye béé éfônan é Kéza wèè Yésu Christ. É dzam da bera dang éban, mia ye ve Ésaa wèè a ne édzing, Jehôva, n’nem mbeng. Éde, kenghan ôsu ye « lughu éyôla [dèñ] mbèmbèè ya mbèmbèè ! » (Bya 145:2)