1-2. Ɔdi lɔfu ta alɔ abɔ ō jé ɛgɛ nɛ ɔtu biya lɛ Ujehofa nɛhi lɛyikwu ɛkɛmgbɛ néē ka lɛyikwu ɔ a?

 GBƐLA tu ɛlā nyā: Alɔ je ɔ ka ɔcɛ éyi nɛ a yihɔtu ku nu nɛɛnɛhi a lɛ ɛkɛmgbɛ ka lɛyikwu uwɔ. A jé ka ɛkɛmgbɛ nɛ ó ka a, amáŋ ācɛ ōhī kpɔtuce ɛlā nɛ ó ka a. Ɛ̄nɛ̄ o kóō bɔbi fiyɛ duu a, é gbɔɔ ō nyila ɛkɛmgbɛ nɛ ó ka lɛyikwu uwɔ a, ācɛ néē kē da uwa a klla kpɔtuce ɛlā a duu. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gáā ya uwɔ lɛ a? Ɔdaŋ ku a lɛ ɛlá wu ācɛ mla iye olɔhi ku uwɔ, ó lɛ aafu ŋ, ɛkɛmgbɛ nɛ ɔcɛ ɔɔma ka lɛyikwu uwɔ a géē cɛ lɛ ɔtu biya gā uwɔ nɛhi.—Aíit. 22:1.

² Ocabɔ nyā ta alɔ abɔ ō jé ɛgɛ nɛ ɔtu biya lɛ Ujehofa nɛhi eko néē biya iye olɔhi ku nu a. Éyi ku aalelekwu otɛhɔ a lɛ ɛkɛmgbɛ ka lɛyikwu ɔ lɛ ɔcɛnya aflɛyi nōo lé ka u Iifu a. Ó kē kpɔtuce ɛkɛmgbɛ ɔɔma. Ohigbu ɛkɛmgbɛ ɔɔma, Adam mla Iifu lɛ ikpɛyi olɔfu ya tu Ujehofa. Ohigbu ikpɛyi olɔfu néē ya a, ɛjɛɛji ācɛ kwu piya ācɛ obiya íne klla gbɔɔ ō kwū. (Ohút. 3:​1-6; Uróm 5:12) Ɛjɛɛji aunwalu nōo yɔ ipu ɛcɛ babanya bɛɛka ikwū, ɛfú ō kpo, mla owe gbɔɔ ohigbu ɛkɛmgbɛ nɛ Usetan ka ipu iga ku Idɛn a. Ɔtu biya lɛ Ujehofa nɛɛnɛhi ohigbu ɛjɛɛji ɛkɛmgbɛ néē ka lɛyikwu ɔ mla unwalu nɛ ɛkɛmgbɛ ɔɔma hɛ taajɛ a? Ii gboo. Amáŋ, Ujehofa i cɔnu klla gbɔɔ ō bi ɛlā ɔtu ŋ. Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ó wɛ ‘Ɔwɔico ku eeye’ kpɔ.—1 Utím. 1:11.

3. Ɛnɛɛnɛ ɛga nyá nɛ alɔ lɛ a?

³ Alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō mafu ka ɛkɛmgbɛ nɛ Usetan ka lɛyikwu Ujehofa a. Alɔ gē ya ɛnyā ŋma lɛ ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ́da nyā nōo kahinii: ‘Cɛ̄tra iye ku Ujehofa.’ (Aíjē 113:1) Alɔ gē cɛtra iye ku Ujehofa eko duuma nɛ alɔ da ācɛ ɔhá ɔkwɛyi lɛyikwu ɔ. A géē cɛtra iye ku Ujehofa? Alɔ kɛla lɛyikwu ɔdā okpɔcii ɛta nōo gē lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ō cɛtra iye ku Ɔwɔico ŋma ɛjɛɛji ɔtu ku alɔ a.

 ALƆ GĒ YA KU UJEHOFA KÓŌ GWEEYE EKO DUUMA NƐ ALƆ CƐTRA IYE KU NU

4. Ɔdiya nōo cɛtra Ujehofa gē ya ku ɔtu kóō he ɔ a? Lɛ ɔ teyi peee. (Má ifoto a.)

⁴ Alɔ gē ya ku Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a kóō gweeye eko duuma nɛ alɔ cɛtra iye ku nu. (Aíjē 119:108) Ɛnyā wɛ ka Ɔwɔico lɛbɛɛka alɛɛcɛ nōó jila iyē ŋ, nōo gē dɔka ku ācɛ ɔhá kéē cɛtra uwa ohigbu ka é cɛgbá ɔtu ō ta kwu ɔtu a nɛɛ? Ehee. Leyi yɛ ocabɔ nyā. Leyi yɛ ɔ ka ó lɛ ɔyinɔnya ligii éyi nōo kwinya gā ɛgiyi adā nu, lɛ ɔ kwu bɔtu, anu ó da ɔ kahinii: “Awɔ wɛ adā nōo lɔhi fiyɛ duu ipu oduudu ɛcɛ a!” Adā a gbɔɔ ō yɛhɛ, ɔtu klla he ɔ nɛhi. Ɔdiya a? Ó wɛ ohigbu ka ó cɛgbá ɔtu ō ta kwu ɔtu mla ō cɛtra ŋma ɛgiyi ɔyi nu nɔnya a ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ó yɔ i gweeye ohigbu ka ó yihɔtu ku ɔyi nu nɔnya a. Ɔtu klla he ɔ ohigbu ka ɔyi nu nɔnya a mafu ka ó yihɔtu ku nu, ka ɛjɛɛji aɔdā nɛ ó gē ya lɛ ɔ a klla jɛ ɔ eyī. Ó jé ka uce ō ya ɛgɔɔma géē ya kóō lɛ eeye fiyɛ eko duuma nɛ ó le jɛ, ohigbu ka ó wɛ ɔcɛ nōo lɛ ihɔtu nɛ odee klla gē jɛ ɔ eyī. Ohigbu ɔdā ekponu ɔɔma, ɔtu gē he Ujehofa nōo wɛ Adā alɔ nōo lɔhi fiyɛ duu a, eko duuma nɛ alɔ cɛtra ɔ.

5. Ɔdaŋ ku alɔ cɛtra Ujehofa, ɛlā ɔhá nyá nɛ alɔ gē mafu kóō wɛ ɛkɛmgbɛ a?

⁵ Eko duuma nɛ alɔ gē cɛtra Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a, alɔ gē tabɔ ō mafu ka ɛlā ɔhá nɛ Usetan ka lɛyikwu eyeeye ku alɔ a klla wɛ ɛkɛmgbɛ. Usetan ka ka ó lɛ ɔlɛɛcɛ duuma nōo géē hayi kpaakpa cɛtra iye ku Ɔwɔico gā ajaajɛ eko duuma nɛ ó gbɔɔ ō má ojama ŋ. Ó ka ka ɛjɛɛji alɔ géē ma ō gba Ɔwɔico ɛ̄gbā, ɔdaŋ ka alɔ má ka ɔɔma gáā lɔhi lɛ alɔ fiyɛ duu a. (Ujób. 1:​9-11; 2:4) Amáŋ Ujobu hayi kpaakpa lɛ Ɔwɔico gā ajaajɛ, klla mafu ka Usetan wɛ ɔcɛ o kɛmgbɛ. Bɛɛka Ujobu a, a géē hayi kpaakpa lɛ Ɔwɔico gā ajaajɛ? Eyeeye ku alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō mafu lɛ Adā alɔ ku alɔ géē cɛtra ɔ, klla ya ku ɔtu kóō he ɔ ŋma lɛ ō gba ɔ ɛ̄gbā kpaakpa. (Aíit. 27:11) Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ō ya ɔɔma wɛ ɛga ojilima lɛ eyeeye ku alɔ.

6. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu yɛce ocabɔ ku Udefidi nōo wɛ Ɔcɛ́ a mla ācɛ Ulifayi a? (Unehemíya 9:5)

⁶ Ihɔtu nɛ ācɛ nōo hayi kpaakpa lɛ lɛ Ujehofa a, gē lɛ abɔ kwu uwa ɔtu kéē cɛtra iye ku nu ŋma ɛjɛɛji ɔtu ku uwa a. Udefidi nōo wɛ Ɔcɛ́ a ta ɔkpá kahinii: ‘N géē bī odúúdú ɔtū kú um le cɛ̄tra Ujehofa. N gwéeyē ŋmá ipú ɔtū dúúdú ō cɛ̄tra iye otiihɔ ku nu a.’ (Aíjē 103:1) Udefidi jé kóō cɛtra iye ku Ujehofa wɛ ekponu bɛɛka ō cɛtra Ujehofa abɔyi nu a. Eko duuma nɛ alɔ lɛ iye ku Ujehofa po, alɔ gē gbɛla lɛyikwu ɛdɔ ɔcɛ nɛ ó wɛ, klla gē gbɛla lɛyikwu ɛjɛɛji ɛnɛɛnɛ auce ō ya ku nu mla auklɔ idaago ku nu. Udefidi dɔka ō ya ɛlā mla iye ku Adā nu ɔwɛ nōo tiihɔ mla ō cɛtra iye ɔɔma. Ó dɔka ō ya ɔɔma  “ŋmá ipú ɔtū dúúdú.” Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ācɛ Ulifayi a gbɔbu ipu ō cɛtra Ujehofa. É tu iyi uwa waajɛ ō ka peee ka ɛlā okonu ku uwa i gáā ka ɛgɛ nɛ iye ku Ujehofa tiihɔ kéē cɛtra ɔ lɛ a gla ŋ. (Jé Unehemíya 9:5.) Ó lɛ aafu ŋ, ō cɛtra ɛgɛnyā nōo klla mafu ka é wɛ ācɛ o tu iyi waajɛ a ya ku ɔtu kóō he Ujehofa.

7. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu cɛtra Ujehofa ipu uklɔ ku ɔna ō ta mla ɔwɛ nɛ alɔ gē lā oyeeyi ku alɔ ɛ̄cī doodu a?

⁷ Icɛ, alɔ lɔfu ya ku ɔtu kóō he Ujehofa ŋma lɛ ō kɛla lɛyikwu ɔ ɔwɛ nōo mafu ku aɔdā nɛ ó ya lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī, mla ō mafu ɛgɛ nɛ alɔ yihɔtu ku nu lɛ a. Eko duuma nɛ alɔ gē tɔɔna, ɛlā okpɔcii nɛ alɔ bi ɔtu a wɛ ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē pi bla Ujehofa ajaajɛ, mla ō ya ku ɔtu kóō ya uwa lɛyikwu Ujehofa ɛgɛ nɛ ó gē ya alɔ lɛ a. (Ujɛ́m. 4:8) Alɔ gē gweeye ō mafu lɛ ācɛ ɛgɛ nɛ Ubáyíbu ka ɛdɔ ɔcɛ nɛ Ujehofa wɛ a. Ɛgɛ nōó mafu ka Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo lɛ ihɔtu, ɔcɛ nōo gē ya ɛlā ɔwɛ okpaakpa, ɔcɛ nōo jijeeyi, ɔcɛ nōo lɛ ɔfu nɛhi, mla ɛnɛɛnɛ auce ō ya ɔhá nɛ ó lɛ a. Alɔ klla gē cɛtra iye ku Ujehofa mla ō ya ku ɔtu kóō he ɔ, ŋma lɛ ō ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla ō yɛce ocabɔ ku nu. (Āfi. 5:1) Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, ācɛ ɔhá lɔfu má ku alɔ wɛ ɛyɛɛyi gwu ācɛ nōo yɔ ipu ɛcɛ nyā a ta, é kē lɔfu gbɛla lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ wɛ ɛyɛɛyi a. (Umát. 5:​14-16) Abɔ alɔ gē ya ɛlā mla uwa ɛ̄cī doodu a, ó lɔfu tɔɔtɛ lɛ alɔ ō lɛ ɔ ta uwa eyī peee ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ wɛ ɛyɛɛyi a. Ohigbu ɛnyā, uce ō ya ku alɔ a gē lɛ abɔ kwu ācɛ nɛ ɛlā ku Ɔwɔico he uwa ɔtu a kéē tubla ɔ ajaajɛ. Ɔdaŋ ku alɔ cɛtra Ujehofa ipu aɔwɛ nōo ba nyā, alɔ gē ya ku ɔtu kóō he ɔ.—1 Utím. 2:​3, 4.

ALƆ GĒ YA KU UJISƆSI KÓŌ GWEEYE EKO DUUMA NƐ ALƆ CƐTRA IYE KU UJEHOFA

8. Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi gbɔbu ipu ō cɛtra iye ku Ujehofa a?

⁸ Ó lɛ ɔcɛ duuma nōo yɔ ɔkpanco amāŋ ɛcɛ nyā nōo jé Ujehofa lɔɔlɔhi gaajɛ Ujisɔsi ŋ. (Umát. 11:27) Ujisɔsi yihɔtu ku Adā nu nɛhi, ó kē gbɔbu ipu ō cɛtra iye ku Ujehofa. (Ujɔ́n. 14:31) Ipu ɔkɔ nɛ ó gba lɛ Adā nu ɔtu amoomɛ gbɔbu ɛɛ kóō kwū a, ó kɛla lɛyikwu aɔdā nɛ ó ya jila ɛpleeko nɛ ó yɔ i yuklɔ ku ɔna ō ta ku nu a. Ó kahinii: “N le yá kéē lɛ [iye ku] uwɔ jé” ɛ. (Ujɔ́n. 17:26) Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi ya ɔɔma a?

9. Aciije nyá nɛ Ujisɔsi bi le yuklɔ ō ka ɛdɔ ɔcɛ nɛ Adā nu wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a?

⁹ Ujisɔsi ya fiyɛ ō da ācɛ ka iye ku Ɔwɔico lé ka Ujehofa. Ācɛ Ujiyu nɛ Ujisɔsi yɔ i nwu uwa ɛlā a, lɛ iye ku Ɔwɔico jé gbɔbu ɛ. Amáŋ Ujisɔsi wɛ ɔcɛ nōo gbɔbu ō “ma [ɛdɔ ɔcɛ] nɛ̄ ádā ā wɛ ā fú á.” (Ujɔ́n. 1:​17, 18) Ocabɔ mafu, ipu Ubáyíbu ku Ɛka Nɛ̄ŋcɛ́ a, ó mafu ka Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo gē menyinyi klla gbonɛnɛ nɛhi. (Oyɛb. 34:​5-7) Ujisɔsi ya ku ɛlā ɔkwɛyi nyā kóō teyi peee fiyɛ, eko nɛ ó ta aciije lɛyikwu adā mla ɔyinɔnyilɔ ku nu nōo bi a. Eko nɛ alɔ jé ɔ̄kā lɛyikwu adā nōo má ɔyinɔnyilɔ ku nu nōo piyabɔ ŋma “ɛga oligbó ŋmá ɔlɛ́,” nɛ ō kwinya gáā tu ɔ, nɛ ō kwu ɔ bɔtu, klla kwu je ya ɔ ɛhi ŋma ɔtu a, ó ta alɔ abɔ ō má peee ɛgɛ nɛ Ujehofa gē menyinyi klla gbonɛnɛ nɛhi lɛ a. (Ulúk. 15:​11-32) Ujisɔsi ta ācɛ ɔhá abɔ kéē jé ɛdɔ ɔcɛ nɛ Ujehofa wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a. 

10. (a) Ɛgɛnyá nɛ alɔ bi le jé ka Ujisɔsi bi iye ku Adā nu le yuklɔ klla dɔka ku ācɛ ɔhá kéē ya lɛ a duu a? (Umáki 5:19) (Má ifoto a.) (b) Ɔdi nɛ Ujisɔsi dɔka ku alɔ ya icɛ a?

¹⁰ Ujisɔsi klla dɔka ku ācɛ ɔhá kéē bi iye ku Adā nu le yuklɔ? Ii gboo. Aotrɛyi ku icɔɔci ōhī gē nwu ka ó wɛ ɔdā ojilima ō bi iye ku Ɔwɔico le yuklɔ ŋ, amáŋ Ujisɔsi i jɛga ku ɛlā ō nwu ɛkɛmgbɛ ɛgɛnyā kóō ci ɔ ŋma ō da ācɛ ɔhá lɛyikwu iye ku Adā nu ŋ. Leyi yɛ eko nɛ ó je ohɛta lɛ adā éyi nōo lɛ alelekwu obɔbi ipu igeli ku Ugerasa a. Ācɛ nōo yɔ abɔɔ a gbɔɔ ō yuufi nɛɛnɛhi néē gbɔɔkɔ lɛ Ujisɔsi kóō nyɛɛ ŋma abɔɔ,  ohigbu ɛnyā, Ujisɔsi i kla igeli ɔɔma gɛ ŋ. (Umák. 5:​16, 17) Naana kpɔ a, Ujisɔsi dɔka ku ācɛ nōo yɔ abɔɔ a kéē lɛ iye ku Ujehofa jé. Ohigbu ɛnyā, ó da adā nɛ ó hɛta a kóō le da ācɛ a, ó wɛ ɔdā nɛ ó ya a nóó, amáŋ ɔdā nɛ Ujehofa ya a. (Jé Umáki 5:19.) a Ujisɔsi dɔka ku alɔ ya ɔdā ekponu ɔɔma icɛ duu. Ó dɔka ku alɔ da ɛjɛɛji ācɛ nōo yɔ ipu ɛcɛ nyā a lɛyikwu iye ku Adā nu! (Umát. 24:14; 28:​19, 20) Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ gē ya ku ɔtu kóō he Ɔcɛ́ ku alɔ nōo wɛ Ujisɔsi a.

11. Ɔdi nɛ Ujisɔsi nwu ayikpo ku nu kéē gbɔɔkɔ lɛyikwu ɔ a, ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Isíkɛ̄lu 36:23 ka a, ɔdiya nɛ ɔɔma kē cɛgbá nɛhi a?

¹¹ Ujisɔsi jé ka ɔdā nōo wɛ ococɛ ku Ujehofa a, wɛ ō ya ku iye ku nu kóō le ya tiihɔ ŋma ɛjɛɛji ɛkɛmgbɛ néē ka lɛyikwu ɔ a. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ Ɔkpani ku alɔ nwu ayikpo ku nu kéē gbɔɔkɔ lɛ a kahinii: “Ádā alɔ, nōo yɔ̄ ɔkpáncō, Alɔ gbɔ̄ɔkɔ ká ā yá ká ācɛ kéē lɛ ojīlīmā ce iyē otīihɔ kú uwɔ.” (Umát. 6:9) Ujisɔsi jé kóō lɛ iye ku Ujehofa ya tiihɔ wɛ ɔdā nōo cɛgbá fiyɛ duu lɛ ɛjɛɛji aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. (Jé Isíkɛ̄lu 36:23.) Ó lɛ ɔcɛ duuma nōo yɔ ɔkpanco amāŋ ɛcɛ nyā nōo ya ku iye ku Ujehofa kóō le ya tiihɔ gaajɛ Ujisɔsi ŋ. Amáŋ eko néē kwu Ujisɔsi a, aolɛla ku nu lɛ ije ce ba ɔ ka ó wɛ ɔcɛ nōó gē lɛ ojilima ce iye ku Ɔwɔico fluflu ŋ. Ujisɔsi jé kóō ka obɔbi lɛyikwu iye ku Adā nu nōo tiihɔ nɛhi a wɛ íne obiya nōo fiyɛ duu a. Ɔtu biya lɛ Ujisɔsi nɛɛnɛhi ka é géē ŋmo ɔ ɛpɔbi ku ɛdɔ íne obiya ɛgɛnyā. Ɔɔma lɔfu wɛ ɔdā okpɔcii nōo ya nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ‘ɔtu nobi nɛɛnɛhi’ eko kpii gbɔbu ɛɛ kéē kwu ɔ a.—Ulúk. 22:​41-44.

12. Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi ya ku iye ku Adā nu kóō le ya tiihɔ ɔwɛ nōo fiyɛ duu a?

¹² O ya ɛɛ kóō lɛ iye ku Adā nu ya tiihɔ a, Ujisɔsi lɔtu ɔwɛ obɔbi néē ya ɛlā mla ɔ, ɛca néē ca ɔ, mla ɛjɛɛji ɛkɛmgbɛ néē ka ba ɔ a. Ó jé ka ó lɛyitaajɛ lɛ Adā nu ipu ɛjɛɛji ɔdā duudu ɛ, ó kē lɛ ɔdā duuma ō ya uweyi ku nu ŋ. (Uhíb. 12:2) Ó klla jé duu ka Usetan yɔ i bɛyikwu ɔ lɔfu lɔfu ɛpleeko olɔnɔ nɛhi ɔɔma a. (Ulúk. 22:​2-4; 23:​33, 34) Usetan leyice ka Ujisɔsi i gáā hayi kpaakpa gā ajaajɛ ŋ, amáŋ Ujisɔsi lɛ Usetan abɔ gaajɛ! Ujisɔsi le mafu peee ka Usetan wɛ ɔcɛ o kɛmgbɛ, klla le mafu ka Ujehofa lɛ ācɛ nōo géē hayi kpaakpa lɛ ɔ gā ajaajɛ, ɔdaŋ néē kóō yɔ i má ojama bɔbi bɔbi naana!

13. Ɛgɛnyá nɛ a gáā ya ku ɔtu kóō he Ujisɔsi nōo yɔ i lé ɔcɛ́ babanya a?

 ¹³ A dɔka ku ɔtu kóō he Ujisɔsi nōo yɔ i lé Ɔcɛ́ babanya a? Ó lɛ a, gɔbu ku a yɔ i cɛtra iye ku Ujehofa, mla ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē nwu ɛlā lɛyikwu ɛnɛɛnɛ auce ō ya ku Ɔwɔico. Ɔdaŋ ku a ya lɛ a, ayika a yɔ i yɛce ɛnɛɛnɛ ocabɔ ku Ujisɔsi. (1 Upít. 2:21) Bɛɛka Ujisɔsi a, a yɔ i ya ku ɔtu kóō he Ujehofa, klla yɔ i mafu ka olɛla ku nu nōo wɛ Usetan a wɛ ɔcɛ o kɛmgbɛ nɛ ó lɛ uweyi ŋ!

ALƆ GĒ TABƆ Ō NYA OYEEYI KU ĀCƐ TA EKO DUUMA NƐ ALƆ CƐTRA IYE KU UJEHOFA

14-15. Aɔdā olɔhi nyá gē bɛɛcɛ eko duuma nɛ alɔ nwu ācɛ ɔhá ɛlā lɛyikwu Ujehofa a?

¹⁴ Eko duuma nɛ alɔ cɛtra iye ku Ujehofa, alɔ gē tabɔ ō nya oyeeyi ku ācɛ ta. Ɛgɛnyá a? Usetan lɛ ācɛ alɛwa “odo kpó gwū.” (2 Ukɔ́r. 4:4) Ohigbu ɛnyā, é gē kpɔtuce aɛlā ɛkɛmgbɛ nɛ Usetan gē nwu a. Aɛlā ɛkɛmgbɛ bɛɛka: Ɔwɔico i ya ɔ ŋ, Ɔwɔico ligbo ŋma ɛgiyi alɔ ó klla lɛ ɛlá wu alɛɛcɛ ŋ, Ɔwɔico wɛ ɔcɛ obɔbiipu nōo géē ya ācɛ obɔbi itala ipu ɔlá piyoo. Usetan gē ka ɛjɛɛji aɛlā ɛkɛmgbɛ nōo ba nyā, ohigbu ka ó dɔka ō lɛ iye olɔhi ku Ujehofa biya, mla ō ci ācɛ ŋma ō tubla Ujehofa ajaajɛ. Amáŋ eko duuma nɛ alɔ gē tɔɔna, alɔ gē ci Usetan ŋma ō ya ɔdā nɛ ó bi ɔtu a. Alɔ gē nwu ācɛ ɛlā ɔkwɛyi lɛyikwu Adā alɔ, klla gē cɛtra iye otiihɔ ku Ɔwɔico ku alɔ. Ɔdi gē bɛɛcɛ ŋma anu a?

¹⁵ Ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ɛlā ku Ɔwɔico nōo wɛ Ubáyíbu a lɔfu nɛhi. Ŋma lɛ ō nwu ācɛ ɔhá ɛlā lɛyikwu Ujehofa mla ɛdɔ ɔcɛ nɛ ó wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a, ɔdā olɔhi alɛwa gē bɛɛcɛ ŋma anu. Ōhī ku ācɛ nɛ alɔ gē tɔɔna lɛ uwa a i gē jɛga lɛ aɛlā ɛkɛmgbɛ ku Usetan a kóō pla uwa gɛ ŋ, é klla lɔfu má ɛnɛɛnɛ auce ō ya ku Adā alɔ a. Ó gē hɛ uwa idaago nɛɛnɛhi ɛgɛ nɛ ó lɔfu nɛhi lɛ a. (Ayis. 40:26) É gē nwu ō kpɔtuce ɔ ohigbu ɔwɛ okpaakpa nɛ ó gē ya odee a. (Obla. 32:4) É gē nwu ɛlā alɛwa ŋma ijeeyi nɛhi ku nu. (Ayis. 55:9; Uróm 11:33) É klla gē lɛ ɔtu ō ta kwu ɔtu ō nwu ka ó wɛ ɔcɛ nōo lɛ ihɔtu nɛhi. (1 Ujɔ́n. 4:8) Abɔ é gē tubla Ujehofa ajaajɛ a, é jé kpɔcii ka eyiyoce néē lɛ ō lā oyeeyi opiyoo a géē ya jila piii. Ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga lɛ alɔ ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē tubla Adā uwa ajaajɛ! Eko duuma nɛ alɔ ya lɛ a, Ujehofa gē leyi má alɔ ka alɔ wɛ “ācoyúklɔ́ tɔ̄há mla [ɔ].”—1 Ukɔ́r. 3:​5, 9.

16. Ɛgɛnyá nōó gē lɛ abɔ kwu ācɛ ōhī iyē eko duuma néē nwu ɛlā lɛyikwu iye ku Ɔwɔico a? Je ocabɔ mafu.

 ¹⁶ Eko aflɛyi a, alɔ lɔfu nwu ācɛ ka iye ku Ɔwɔico lé ka Ujehofa. Ɛlā ō nwu ɔɔma foofunu lɔfu je oyeeyi ku ɔcɛ nɛ ɛlā ku Ɔwɔico he ɔ ɔtu a piyabɔ gla. Ocabɔ mafu, ɔnyā éyi nōo lé ka u Aaliyah b a jɛ ō yɛce ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā néē gē nwu ācɛ ɛlā ŋma ipu Ubáyíbu ŋ. Amáŋ ɛlā nɛ icɔɔci ku nu gē nwu a i gē lɛ abɔ kwu ɔ ɔtu ŋ, ɛnyā kē ya ka ó hii tubla Ɔwɔico ajaajɛ ŋ. Ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya ɔ lɛ a gáā kwu piyabɔ igbihi nɛ ó gbɔɔ ō klɔcɛ mla Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa a. Ó gbɔɔ ō má Ɔwɔico ka ó wɛ ɔya ku nu. Ó klla le hɛ ɔ idaago nɛhi ō jé ka Ɔwɔico lɛ iye néē le fu ŋma ipu Ubáyíbu alɛwa, néē klla lɛ icagba bɛɛka Ondu a kwɛyi nu a. Ō nwu ɛlā lɛyikwu iye ku Ujehofa lɛ oyeeyi ku nu piyabɔ duudu. Ó kahinii: “Ɔya ku um nōo lɔhi fiyɛ duu a lɛ iye!” Ɔdi bɛɛcɛ ŋma anu a? Ó kahinii: “N lɛ ɔtu ɛbɔ babanya fiyɛ. Ɔtu ya um ku ɛnyā wɛ ɔdā ojilima nɛhi gā um ō jé iye ku Ujehofa.” Ɔcɛnyilɔ éyi nōo lé ka u Steve nōo wɛ ɔcɛ o gwiije a, jɛ mla uculo ku ācɛ Ujiyu néē gē bi odee hija fluflu ŋ. Ó dɔka ō wɛ ipu ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā duuma ŋ, ohigbu ka ó má ka ɛyinɛhi ku uwa wɛ ācɛ o lɛ eyī ɛpa. Amáŋ igbihi nɛ ɛ́nɛ́ nu gekwu a, ó gáā cɛ ō ba ɔcɛ éyi nɛ ayinɛ alɔ yɔ i klɔcɛ ku Ubáyíbu mla ɔ a iyē. Ō nwu ɛlā lɛyikwu iye ku Ɔwɔico lɛ abɔ kwu ɔ ɔtu nɛhi. Ó kahinii: “Ń jé jejee ku Ɔwɔico lɛ iye ŋ.” Ó klla ka kpɔ kahinii: “Eko aflɛyi ipu oyeeyi ku um, n gáā lɛ má ka Ɔwɔico yɔ ɔkwɔɔkwɛyi! Ó wɛ ɔcɛ ɔkwɛyi. Ó gáā le ta um eyī peee ka um lɛ ɔya ɔkwɛyi a má ɛ.”

17. Ɔdiya nɛ a lɛ ɔtu ku uwɔ ya ekponu ō gɔbu yɔ i cɛtra iye ku Ujehofa a? (Má ifoto a.)

¹⁷ Eko duuma nɛ a gē yuklɔ ku ɔna ō ta mla ō nwu ācɛ ɛlā, a gē mafu iye otiihɔ ku Ujehofa a lɛ uwa? A gē ta uwa abɔ kéē gáā jé ɛdɔ ɔcɛ nɛ Ɔwɔico ku alɔ wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a? Ɔdaŋ ku a gē ya lɛ a, ayika a yɔ i cɛtra iye ku Ɔwɔico. Gɔbu ku a yɔ i cɛtra iye otiihɔ ku Ujehofa, ŋma lɛ ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē jé ɛdɔ ɔcɛ nɛ ó wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a. O bu ɔwɛ ɛgɛnyā, a géē nya oyeeyi ku ācɛ ta. A géē yɔ i yɛce ɔwɛ o mafu ku Ɔcɛ́ ku alɔ Ujisɔsi Ukraist. Ɛ̄nɛ̄ o kē fiyɛ duu a, wɛ ku a géē ya ku ɔtu kóō he Adā uwɔ Ujehofa nōo lɛ ihɔtu nɛhi a. Gɔbu ku a yɔ i “cɛ̄tra [iye ku nu] piyóó”!—Aíjē 145:2.