1-2. Inki lenda sadisa beto na kubakisa mutindu Yehowa waka ntangu bo tubaka mambu ya luvunu sambu na zina na yandi?

 YINDULA fioti: Muntu mosi yina nge ke tudilaka ntima me tuba diambu mosi ya mbi sambu na nge. Nge ke zaba nde diambu yango kele ve kieleka. Kansi bantu ya nkaka ke ndima diambu yina. Nkutu, bo ke tubila yo diaka bantu ya nkaka, mpi bantu mingi me kuma kundima yo. Nge ta wa nki mutindu? Kana nge ke zolaka bantu mpi nge ke tulaka dikebi na mambu yina bo ke yindulaka sambu na nge, diambu ya luvunu yina lenda sala nge mpasi mingi kibeni.​—Bing. 22:1.

² Mbandu yina ke sadisa beto na kubakisa mutindu Yehowa waka ntangu bo tubaka mambu ya luvunu sambu na yandi. Wanzio na yandi mosi songaka Eva, nkento ya ntete, mambu ya luvunu sambu na Yehowa. Eva ndimaka luvunu yina. Yo salaka nde bibuti na beto ya ntete kulemfukila ve Yehowa. Yo yina, disumu mpi lufwa me kotaka na dibuta ya bantu. (Kuy. 3:1-6; Bar. 5:12) Mambu yonso ya mpasi yina beto ke monaka na ntoto yai, yo vanda lufwa, bitumba mpi kinsukami, me kotaka na ntoto sambu na mambu ya luvunu yina Satana yantikaka kutuba na kilanga ya Edeni. Keti mambu ya luvunu yina Satana tubaka na kilanga ya Edeni mpi bampasi yina yo me nataka ke salaka Yehowa mpasi? Ee, yo ke salaka yandi mpasi. Kansi, yo me salaka ve nde Yehowa kukuma Nzambi ya mawa-mawa mpi yandi vanda diaka ve na kiese. Ya kieleka, yandi ke landaka kaka kuvanda “Nzambi ya kiese.”​—1 Tim. 1:11.

3. Inki dibaku ya mbote beto kele ti yo?

³ Beto kele ti dibaku ya mbote ya kumonisa nde Satana tubaka mambu ya luvunu sambu na Yehowa. Beto ta sala yo kana beto ke lemfukila nsiku yai: “Beno kumisa zina ya Yehowa.” (Nk. 113:1) Beto ke kumisaka zina ya Yehowa kana beto ke songa bantu ya nkaka mambu ya kieleka ya me tala yandi. Keti nge ta sala yo? Beto tadila bikuma tatu ya mfunu yina ta sadisa beto na kukumisa zina ya Nzambi na ntima na beto ya mvimba.

 BETO KE SEPEDISAKA YEHOWA NTANGU BETO KE KUMISAKA ZINA NA YANDI

4. Sambu na nki Yehowa ke vandaka na kiese ntangu beto ke kumisaka yandi? Pesa mbandu. (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

⁴ Beto ke pesaka Tata na beto ya zulu kiese ntangu beto ke kumisaka zina na yandi. (Nk. 119:108) Keti yo ke tendula nde Nzambi nkwa-ngolo yonso kele bonso bantu ya kukonda kukuka yina ke vandaka ti mfunu nde bantu ya nkaka kukumisa bo, sambu bo kele ti mfunu ya kikesa to sambu bo ke kudiwa ve na lutaninu? Ve. Beto baka mbandu mosi. Yindula nde mwana mosi ya fioti ya nkento me kwenda ntinu na papa na yandi mpi me yamba yandi. Yandi me songa yandi nde: “Nge kele papa ya kuluta mbote na ntoto ya mvimba.” Diambu yina mwana yango me sala me pesa papa na yandi kiese mpi yo me simba kibeni ntima na yandi. Sambu na nki? Keti yo ke tendula nde tata yina kele ti mfunu nde muntu mosi kupesa yandi kikesa? To nde yandi kele ti mfunu nde mwana na yandi kukumisa yandi sambu yandi kudiwa mbote? Ve. Kansi, yo kele sambu yandi ke zolaka mwana na yandi mpi yandi kele na kiese mutindu mwana yango ke monisa nde yandi ke zolaka yandi mpi yandi ke sepelaka ti mambu yina yandi ke salaka sambu na yandi. Yandi ke zaba nde bikalulu yina ya zola mpi ya kupesa mersi ta sadisa mwana na yandi na kuvanda na kiese ntangu yandi ta kuma mbuta. Mutindu mosi mpi, Yehowa Tata na beto ya kuluta nene ke vandaka na kiese ntangu beto ke kumisaka yandi.

5. Ntangu beto ke kumisaka zina ya Nzambi, nki mutindu beto ke monisaka nde Satana kele muntu ya luvunu?

⁵ Ntangu beto ke kumisaka Tata na beto ya zulu, beto ke monisaka mpi nde Satana tubaka luvunu ya nkaka sambu na konso muntu na kati na beto. Satana ke tubaka nde ata muntu mosi ve lenda nwanina zina ya Nzambi na masonga yonso. Yandi ke tubaka nde ata muntu mosi ve lenda landa kusadila Yehowa na mutindu ya mbote kana yandi ke kutana ti bampasi. Yandi ke tubaka mpi nde bantu yonso ta yambula kusadila Nzambi kana bo ke yindula nde kusadila yandi ta natila bo ve mambote. (Yobi 1:9-11; 2:4) Kansi Yobi monisaka nde Satana kele muntu ya luvunu. Ebuna nge? Beto yonso lenda pona kunwanina zina ya Tata na beto mpi kupesa yandi kiese, kana beto ke sadila yandi na mutindu ya mbote. (Bing. 27:11) Yo kele kibeni dibaku mosi ya mbote sambu na beto.

6. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya ntotila Davidi mpi ya Balevi? (Nehemia 9:5)

⁶ Bantu yina ke zolaka Nzambi ke sepelaka kukumisa zina na yandi na ntima na bo ya mvimba. Ntotila Davidi sonikaka nde: “Bika mono kumisa Yehowa; bika nde bima yonso yina kele na kati na mono kukumisa zina na yandi ya santu.” (Nk. 103:1) Davidi bakisaka nde kukumisa zina ya Yehowa kele kukumisa Yehowa yandi mosi. Zina ya Yehowa ke tendula mpi lukumu na yandi. Yo yina ntangu beto ke waka zina ya Yehowa, beto ke yindulaka bikalulu na yandi yonso ya mbote  kibeni mpi mambu ya mbote yina yandi me salaka. Sambu na Davidi, zina ya Yehowa vandaka santu mpi yandi vandaka kukumisa yo. Yandi vandaka kuzola kukumisa yo na ‘bima yonso yina vandaka na kati’ na yandi, disongidila na ntima na yandi ya mvimba. Mutindu mosi mpi Balevi vandaka kukumisa Yehowa. Bo tubaka na kudikulumusa yonso nde bangogo na bo lendaka kumonisa kibeni ve lukumu yonso yina bo fwete pesa na zina ya santu ya Yehowa. (Tanga Nehemia 9:5.) Ya kieleka, mambu yina bo tubaka na kudikulumusa yonso sambu na kukumisa Yehowa na ntima ya mvimba, pesaka yandi kiese mingi kibeni.

7. Inki mutindu beto lenda kumisa Yehowa ntangu beto ke longa nsangu ya mbote mpi ntangu beto ke sala mambu ya konso kilumbu?

⁷ Bubu yai, beto ta pesa Yehowa kiese kana beto ke tuba mambu ya me tala yandi na kiese yonso mpi na mutindu ya ke monisa nde, beto ke zolaka yandi mpi beto ke sepelaka ti bima yina yandi ke salaka sambu na beto. Ntangu beto ke longaka nsangu ya mbote, beto ke vilaka ve nde lukanu na beto ke vandaka ya kusadisa bantu na kukwenda pene-pene na Yehowa mpi ya kusadisa bo na kutadila yandi mutindu beto ke tadilaka yandi. (Yak. 4:8) Beto ke vandaka na kiese ya kusonga bantu mutindu Biblia ke tubilaka Yehowa mpi mutindu yo ke monisaka nde yandi kele zola, lunungu, mayele, ngolo mpi ti bikalulu mingi ya nkaka ya mbote. Beto ke kumisaka mpi Yehowa mpi beto ke sepedisaka yandi ntangu beto ke salaka yonso sambu na kulanda mbandu na yandi. (Baef. 5:1) Kana beto ke sala mpidina, ba ntu lenda bakisa nde beto kele ve kibeni bonso bantu ya nsi-ntoto yai ya mbi mpi bo lenda kudiyula sambu na nki beto kele ya kuswaswana. (Mat. 5:14-16) Ntangu beto ke kutanaka ti bo mpi ke solulaka ti bo konso kilumbu, beto lenda tendudila bo sambu na nki beto me swaswana ti bantu ya nsi-ntoto yai. Yo ta sala nde bantu ya ntima-masonga kukwenda pene-pene na Nzambi. Kana beto ke kumisa Yehowa mutindu yina, yo ta pesa yandi kiese mingi kibeni.​—1 Tim. 2:3, 4.

BETO KE SEPEDISAKA YEZU NTANGU BETO KE KUMISAKA ZINA YA YEHOWA

8. Sambu na nki Yezu kele mbandu ya kuluta mbote na yina me tala kukumisa zina ya Yehowa?

⁸ Kele ve ti muntu mosi na zulu to na ntoto yina ke zaba Yehowa mbote kibeni kuluta Yezu. (Mat. 11:27) Yezu ke zolaka Tata na yandi mpi yandi ke kumisaka zina na yandi. (Yoa. 14:31) Na kisambu yina Yezu salaka na mpimpa na yandi ya nsuka awa na ntoto, yandi tubilaka kima ya kuluta mfunu yina yandi salaka ntangu yandi vandaka kulonga nsangu ya mbote awa na ntoto. Yandi tubaka nde: “Mono me zabisaka . . . zina na nge.” (Yoa. 17:26) Inki Yezu zolaka kutuba?

9. Inki disolo Yezu bulaka sambu na kumonisa na pwelele mutindu Papa na yandi ke vandaka?

⁹ Yezu songaka kaka ve bantu nde zina ya Nzambi kele Yehowa, kansi yandi salaka mpi mambu mingi ya nkaka. Bayuda yina Yezu vandaka kulonga, vandaka dezia kuzaba zina ya Nzambi. Kansi Yezu “muntu tendulaka yandi.” (Yoa. 1:17, 18) Mu mbandu, Masonuku ya Kiebreo ke tubaka nde Yehowa kele Nzambi yina ke lolulaka bantu mpi ke wilaka bo mawa. (Kub. 34:5-7) Yezu monisaka kieleka yina na pwelele yonso, ntangu yandi tubaka kingana ya tata mosi ti mwana na yandi yina vilaka. Ntangu beto ke tangaka mutindu tata yina monaka mwana na yandi yina balulaka ntima “ntangu yandi vandaka kaka mwa ntama,” mutindu yandi bakaka ntinu sambu na kukutana ti yandi, mutindu yandi yambaka yandi mpi mutindu yandi lolulaka yandi na ntima ya mvimba, yo ke sadisaka beto na kubakisa mbote-mbote mutindu Yehowa kele Nzambi ya ke lolulaka bantu mpi ya ke wilaka bo mawa. (Luka 15:11-32) Yezu sadisaka bantu na kubakisa mutindu Yehowa ke vandaka kibeni.

10. (a) Inki mutindu beto me zaba nde Yezu vandaka kusadila zina ya Tata na yandi mpi yandi vandaka kuzola nde bantu ya nkaka kusala mpi mutindu mosi? (Marko 5:19) (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.) (b) Inki Yezu ke zola nde beto sala bubu yai?

¹⁰ Keti Yezu ke zolaka mpi nde bantu ya nkaka kusadila zina ya Tata na yandi? Ee. Mbala ya nkaka,  bamfumu ya nkaka ya mabundu na ntangu yina vandaka kuyindula nde yo kele ve mbote na kubinga zina ya Nzambi sambu yo kele ya santu. Kansi Yezu bikaka ve ata fioti nde bangindu ya bantu, yina vandaka kuwakana ve ti Masonuku, kukanga yandi nzila ya kupesa Tata na yandi lukumu. Beto tala mambu yina salamaka ntangu Yezu belulaka muntu mosi yina vandaka ti bademo na ntoto ya bantu ya Geraza. Bantu waka boma mingi mpi bo bondilaka Yezu na kukatuka na ntoto na bo. Yo yina, Yezu bikalaka ve na ntoto yina. (Mar. 5:16, 17) Kansi Yezu zolaka mpi nde bantu kuzaba zina ya Yehowa kuna. Yo yina, na kisika ya kusonga muntu yango na kusonga bantu mambu yina Yezu salaka, yandi songaka yandi na kusonga bo mambu yina Yehowa salaka. (Tanga Marko 5:19.) a Yezu ke zola mpi nde beto sala mutindu mosi bubu yai, disongidila nde beto zabisa zina ya Yehowa na ntoto ya mvimba. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kana beto ke sala mutindu yina, beto ke sepedisaka Yezu, Ntotila na beto.

11. Yezu songaka balongoki na yandi na kusamba sambu na nki mpi sambu na nki yo kele mfunu? (Ezekiele 36:23)

¹¹ Yezu zabaka nde lukanu ya Yehowa kele ya kusantisa zina na yandi, disongidila ya kukatula mambu yonso ya luvunu yina bo me tubaka sambu na yandi. Yo yina, Mfumu na beto Yezu songaka balongoki na yandi na kusamba nde: “Tata na beto yina kele na zulu, zina na nge kuvanda ya santu.” (Mat. 6:9) Yezu bakisaka nde kusantisa zina ya Nzambi kele kima ya kuluta mfunu ya me tala bima yonso yina Yehowa me salaka. (Tanga Ezekiele 36:23.) Kele ve ata ti muntu mosi na zulu to na ntoto yina me salaka mambu mingi sambu na kusantisa zina ya Yehowa kuluta Yezu. Kansi ntangu bo kangaka Yezu, bambeni na yandi vandaka kufunda yandi nde yandi ke zitisa ve ata fioti zina ya Nzambi mpi yandi ke vweza yo. Yezu zabaka mbote kibeni nde kele ve ti disumu ya nene kuluta kuzitisa ve zina ya santu ya Tata na yandi to kutuba mambu ya luvunu sambu na yo. Yandi vandaka kudiyangisa mingi sambu yandi zabaka nde bo ta funda yandi nde yandi ke vweza zina ya Nzambi mpi yandi ke zitisa yo ve. Yo lenda vanda kikuma ya nene yina salaka nde Yezu kuvanda “kibeni na mpasi ya ngolo,” mwa bangunga na ntwala nde bo kanga yandi.​—Luka 22:41-44.

12. Inki mutindu Yezu santisaka zina ya Tata na yandi na mutindu ya kuluta mbote?

¹² Sambu na kusantisa zina ya Tata na yandi, Yezu kangaka ntima na bampasi, na mafingu mpi na mambu ya luvunu yina bo tubaka sambu na yandi. Yezu vandaka ve ti kikuma ya kuwa nsoni sambu yandi zabaka nde yandi  lemfukilaka Tata na yandi na mambu yonso. (Baeb. 12:2) Yandi zabaka mpi nde Satana muntu vandaka kunwanisa yandi na bantangu yina ya mpasi. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Satana vandaka kuyindula nde yandi ta pusa Yezu na kuyambula kusadila Yehowa. Kansi yandi nungaka ve ata fioti. Yezu monisaka kibeni nde Satana kele muntu ya luvunu mpi nde Yehowa kele ti bansadi na yandi yina ke landaka kusadila yandi na mutindu ya mbote ata bo me kutana ti bampasi ya nki mutindu.

13. Inki mutindu nge lenda pesa Ntotila na nge kiese?

¹³ Keti nge kele ti mfunu ya kusepedisa Yezu, Ntotila na nge? Landa kukumisa zina ya Yehowa mpi sadisa bantu ya nkaka na kubakisa mutindu Nzambi na beto kele kibeni. Kana nge ke sala mutindu yina, nge ke landa kibeni mbandu ya Yezu. (1 Pie. 2:21) Bonso Yezu, nge ke pesa Yehowa kiese mpi nge ke monisa nde Satana, mbeni na yandi, kele kibeni muntu ya luvunu.

BETO KE SADISAKA BANTU NA KUGULUKA NTANGU BETO KE KUMISAKA ZINA YA YEHOWA

14-15. Inki mambu ya kuyituka lenda salama ntangu beto ke longa bantu mambu ya me tala Yehowa?

¹⁴ Ntangu beto ke kumisaka zina ya Yehowa, beto ke sadisaka bantu ya nkaka na kuguluka. Inki mutindu? Satana “me fwaka meso ya mabanza ya bantu yina ke kwikilaka ve.” (2 Bak. 4:4) Yo yina, bo ke ndimaka bangindu yai ya Satana: Nzambi ke zingaka ve, Nzambi ke vandaka ntama ti bantu mpi yandi ke tudilaka bo ve dikebi, Nzambi kele nku mpi yandi ke niokulaka mvula na mvula bantu yina ke salaka mambi. Satana ke tubaka mambu yai yonso ya luvunu kaka sambu na kubebisa zina ya Yehowa mpi lukumu na yandi sambu bantu kukwenda ve pene-pene na yandi. Kansi ntangu beto ke longaka nsangu ya mbote, beto ke kangaka Satana nzila ya kulungisa lukanu na yandi. Beto ke longaka bantu kieleka ya me tala Tata na beto mpi beto ke kumisaka zina na yandi ya santu. Inki mambote yo ke nataka?

¹⁵ Bakieleka yina kele na Ndinga ya Nzambi kele ngolo mingi kibeni. Ntangu beto ke longaka bantu mambu ya me tala Yehowa mpi mutindu yandi kele kibeni, beto ke monaka kima mosi ya kuyituka kibeni. Luvunu ya Satana ke katukaka mpi meso ya bantu ke kangukaka malembe-malembe. Bo ke yantikaka kumona bikalulu ya mbote ya Tata na beto. Ngolo na yandi ya kukonda nsuka ke yitukisaka bo mpenza. (Yez. 40:26) Bo ke longukaka kutudila yandi ntima sambu yandi kele Nzambi ya lunungu. (Yez. 55:9; Bar. 11:33) Bo ke longukaka mambu mingi na mayele na yandi ya  mingi. (Yez. 55:9; Bar. 11:33) Bo ke bakaka kikesa ntangu bo ke longukaka nde yandi kele zola. (1 Yoa. 4:8) Ntangu bo ke pusanaka pene-pene na Yehowa, kivuvu na bo ya kuzinga mvula na mvula bonso bana ya Nzambi ke kumaka kima ya kieleka. Beto kele kibeni ti dibaku ya nene ya kusadisa bantu na kupusana pene-pene na Tata na bo. Kana beto ke sala mpidina, Yehowa ke bakaka beto bonso ‘banduku na yandi ya kisalu.’​—1 Bak. 3:5, 9.

16. Inki mutindu kuzaba zina ya Nzambi ke simbaka kibeni bantima ya bantu ya nkaka? Pesa bambandu.

¹⁶ Na luyantiku, beto lenda songa ntete bantu nde zina ya Nzambi kele Yehowa. Yo lenda simba kibeni ntima ya muntu ya masonga. Mu mbandu Aaliyah, b leke mosi ya nkento, yelaka na dibuta mosi yina vandaka kusambila na dibundu mosi yina ke longaka ve mambu ya Biblia. Yandi vandaka kusepela ve ti dibundu yina mpi yandi vandaka kudiwa ve pene-pene na Nzambi. Kansi mambu sobaka ntangu yandi yantikaka kulonguka ti Bambangi ya Yehowa, yandi yantikaka kumona Nzambi bonso Nduku na yandi. Diaka, yandi yitukaka mingi ntangu yandi zabaka nde bo me katulaka zina ya Nzambi na Babiblia mingi mpi bo me yingisaka yo na batitre, mu mbandu Mfumu. Kulonguka zina ya Yehowa sobaka kibeni luzingu na yandi. Yandi yitukaka nde: “Nduku na mono ya ngolo kele ti zina.” Inki mambote yo me natilaka yandi? Yandi ke tuba nde: “Bubu yai, mono ke kudiwaka na ngemba ya mingi. Yo kele lukumu mingi kibeni sambu na mono.” Steve, bakala mosi yina vandaka mizisie, katukaka na dibuta mosi ya Bayuda yina ke ndiminaka mambu ya ntama mpi ke zolaka ve kusoba bangindu na bo. Yandi zolaka ve kukota ata na dibundu mosi sambu yandi monaka mambu mingi ya mbi yina bantu ya mabundu vandaka kusala. Kansi ntangu mama na yandi fwaka, yo salaka yandi mpasi mingi mpi yandi ndimaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa. Kuzaba zina ya Nzambi simbaka kibeni ntima na yandi. Yandi ke tuba nde: “Mono zabaka ve nde Nzambi ke vandaka ti zina.” Yandi ke yika nde: “Yo vandaka mbala ya ntete yina mono bakisaka nde Nzambi ke zingaka kibeni. Mono monaka yandi bonso Muntu ya kieleka. Na nima, mono bakisaka nde mono me zwa Nduku.”

17. Sambu na nki nge fwete landa kukumisa zina ya Yehowa? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁷ Ntangu nge ke longaka nsangu ya mbote, keti nge ke songaka bantu zina ya Nzambi, Yehowa? Keti nge ke sadisaka bo na kubakisa mutindu Nzambi na beto ke vandaka kibeni? Kana nge ke salaka mpidina, nge ke kumisaka zina ya Nzambi. Nge lenda landa kukumisa zina ya santu ya Yehowa, kana nge ke sadisa bantu na kuzaba Munkwa ya zina yango. Kana nge ke sala mpidina, nge ta gulusa luzingu ya bantu. Nge ta landa mbandu ya Ntotila na nge Yezu Kristu. Mpi diambu ya kuluta mfunu kele nde nge ta sepedisa Yehowa, Tata na nge ya zola. Nge lenda “kumisa zina na [yandi] mvula na mvula.”​—Nk. 145:2.