1-2. Yinki lenda sadisa beto samu beto bakusa mutindu Yehova kukimonaka na diambu metadila luvunu yina tubamaka samu na yandi?

 KANISA diambu yayi: Muntu mosi yina nge kebakaka na mfunu metuba diambu mosi ya yimbi samu na nge. Nge mezaba ti diambu yango kele luvunu; kasi, bantu yankaka kena kundimina yau. Diambu ya yimbi kuluta, bantu yango mebanda kutuba luvunu yango na bantu yankaka, mpe bantu mingi yankaka mebanda kundima yau. Nge kekukimona yinki mutindu? Kana nge kebakaka bantu mpe lokumu na nge na valere, luvunu yango kesala nge mpasi, mutindu yina ve?​—Bin. 22:1.

² Kifuani yango lenda sadisa beto samu beto bakusa mutindu Yehova kukimonaka ntangu babebisaka lokumu na yandi. Mosi ya bambasi na yandi vuninaka yandi mambu na Eva, nketo ya ntete. Eva ndimaka luvunu yango. Luvunu yango nataka bibuti na beto ya ntete na kutombokila Yehova. Yasalaka ti, disumu mpe lufua kota na bantu nionso. (Kuy. 3:1-6; Bar. 5:12) Mambu nionso beto kena kumona na yinza​—lufua, bamvita, bampasi—​bimaka samu na luvunu yina Satana bandaka kumuangisa na bilanga ya Edeni. Luvunu yango mpe mambu yina yabimisaka salaka Yehova mpasi na ntima? Kondua ntembe yasalaka yandi mpasi. Nzokande, Yehova kevuandaka kiadikiadi ve mpe yandi kelundaka nganzi ve. Kutu, yandi kevuandaka kaka ‘Nzambi ya kiese.’​—1 Tm. 1:11.

3. Yinki diluaku beto kele na yau?

³ Beto lenda pesa maboko samu na kumonisa ti Satana vuninaka Yehova mambu. Beto kesalaka yau na kuzitisaka ntumu yayi ya pete: ‘Beno kumisa nkumbu ya Yehova.’ (Nk. 113:1) Beto kekumisaka nkumbu ya Yehova ntangu beto kena kutubila bantu yankaka kedika samu na yandi. Nge kekumisa nkumbu ya Yehova? Beto tadila mambu tatu ya kilendo yina kesadisa beto beto kumisa nkumbu ya Nzambi na beto na ntima ya mvimba.

 BETO KESEPEDISAKA YEHOVA NTANGU BETO KEKUMISAKA NKUMBU NA YANDI

4. Samu na yinki Yehova kesepelaka ntangu beto kekumisaka yandi? Pesa kifuani. (Tala diaka foto.)

⁴ Beto kesepedisaka Tata na beto ya dizulu ntangu beto kekumisaka nkumbu na yandi. (Nk. 119:108) Kusala yau zola monisa ti Nzambi Nkua-Ngolo-Nionso kele lokola bantu ya kuzanga kukoka yina kezolaka bantu yankaka kumisa bau samu bakele na nsatu ya lukindusu? Ve. Beto tadila kifuani yayi. Kanisa muana mosi ya fioti ya nketo meyamba na nzola nionso tata na yandi mpe yandi metubila yandi, “Nge kele tata meluta mbote na yinza ya mvimba!” Diambu yina muana yango mesala, mesepedisa tata na yandi, mpe yamesimba ntima na yandi. Samu na yinki? Yakele ve samu yandi kele na nsatu ya lukindusu mpe lokumu yina mekatuka na muana na yandi ya nketo. Kasi beto mendima ti, yandi kele tata mosi ya ngolo yina kena kusepela mutindu muana na yandi ya nketo kena kumonisina yandi nzola mpe butondi na yandi. Yandi mezaba ti bikadulu yango kesala ti muana na yandi vuanda na kiese ntangu yandi kena kukula. Mutindu mosi mpe, Yehova, Tata yina meluta nene, kesepelaka ntangu beto kena kukumisa yandi.

5. Ntangu beto kekumisaka Yehova, yinki diambu beto kemonisaka ti yakele ya luvunu?

⁵ Ntangu beto kekumisaka Tata na beto ya dizulu, beto kepesaka maboko samu na kumonisa ti diambu yankaka yina Satana kena kutuba samu na mosimosi kati na beto kele ya luvunu. Satana ketubaka ti ata muntu mosi ve kekotila nkumbu ya Nzambi na kukuikama nionso. Yandi ketubaka ti, ata muntu mosi ve kebikana ya kukuikama na Yehova, kana yandi memekama. Yandi ketubaka diaka ti beto nionso beto kebika kusadila Nzambi, kana beto mezaba ti kusala mutindu yina kenatina beto mambote. (Yobi 1:9-11; 2:4) Kasi Yobi bikanaka ya kukuikama na Nzambi mpe yandi monisaka ti Satana kele muntu ya luvunu. Nge diaka nge kebikana ya kukuikama na Nzambi? Mosimosi kati na beto lenda pona kukotila Tata na beto, mpe kusepedisa yandi na kusadilaka yandi na kukuikama nionso. (Bin. 27:11) Yakele mpenza lokumu kupona kusala mutindu yina.

6. Yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya Ntinu Davidi mpe ya Balevi? (Nehemia 9:5)

⁶ Nzola samu na Nzambi ketindaka bantu ya kukuikama na kukumisa nkumbu na yandi na ntima ya mvimba. Ntinu Davidi sonikaka: ‘Bika munu kumisa Yehova; bika ti bima nionso yina kele na kati na munu kumisa nkumbu na yandi ya nlongo.’ (Nk. 103:1) Davidi zabaka ti kukumisa nkumbu ya Yehova kele kukumisa yandi mosi Yehova. Ntangu beto kekuwaka nkumbu ya Yehova, beto kekanisaka mutindu ya muntu yina yandi kele, bikadulu na yandi nionso ya kitoko, mpe bisalu na yandi ya kukamua. Davidi  vuandaka na nsatu ya kutadila nkumbu ya Tata na yandi ti yakele nlongo mpe yandi vuandaka na nsatu ya kukumisa yau. Yandi vuandaka na nsatu ya kusala yau na ‘bima nionso yina kele na kati’ na yandi​—yazola tuba, na ntima ya mvimba. Mutindu mosi, Balevi vuandaka na kisika ya ntete na diambu metadila kukumisa Yehova. Bandimaka na kumikitisa nionso ti bampova na bau lendaka pesa ve lokumu na nkumbu ya Yehova na mutindu yina mebonga na yau. (Tanga Nehemia 9:5.) Kondua ntembe, lokumu ya kumikitisa mpe ya kedika ya mutindu yina sepedisaka ntima ya Yehova.

7. Yinki mutindu beto lenda kumisa Yehova na kisalu na beto ya kusamuna mpe na luzingu na beto ya konso kilumbu?

⁷ Bubu yayi beto lenda sepedisa Yehova na kutubilaka mambu yina metadila yandi na mutindu yina kemonisa ti beto kele na butondi mpe na nzola samu na yandi. Ntangu beto kena kusamuna, lukanu na beto ya ngudi kevuandaka ya kusadisa bantu bapusana penepene ya Yehova, mpe bakukimona mutindu beto kekukimonaka samu na Tata na beto ya nzola. (Yak. 4:8) Beto kevuandaka na kiese ya kutubila bantu mutindu Biblia metubila Yehova, nzola na yandi, lunungu na yandi, nduenga na yandi, kilendo na yandi, mpe bikadulu na yandi yankaka ya kitoko. Beto kekumisaka diaka Yehova mpe beto kesepedisaka yandi na kusalaka ngolo samu na kulanda kifuani na yandi. (Efe. 5:1) Kana beto mesala mutindu yina, bantu yankaka lenda mona ti beto kele ya kusuasana na bantu ya yinza yayi ya yimbi. Mpe balenda kukiyuvusa samu na yinki beto kele ya kusuasana. (Mat. 5:14-16) Kana beto kena kusolola na bau na luzingu na beto ya konso kilumbu, beto lenda vuanda na dikoki ya kusasila bau samu na yinki beto kele ya kusuasana na bantu ya yinza yayi. Yakesala ti, bantu yina kele na bantima mebonga bakukimona ti bakena kupusana penepene ya Nzambi na beto. Kana beto kena kukumisa Yehova na mitindu yina, beto kesepedisa ntima na yandi.​—1 Tm. 2:3, 4.

BETO KESEPEDISAKA YESU NTANGU BETO KEKUMISAKA NKUMBU YA YEHOVA

8. Samu na yinki Yesu kele kifuani yina meluta mbote na diambu metadila kukumisa nkumbu ya Yehova?

⁸ Na bisemua nionso ya mayele yina kele na dizulu mpe na ntoto, kisemua mosi ve mezaba Tata kuluta Muana. (Mat. 11:27) Yesu kezolaka Tata na yandi, mpe yandi vuandaka muntu ya ntete na diambu metadila kukumisa nkumbu ya Yehova. (Yoa. 14:31) Na kisambu yina yandi salaka na Tata na yandi na mpipa ya nsuka tekila yandi kufua, yandi tubaka na nkufi samu na kisalu na yandi yina yandi salaka awa na ntoto na bampova yayi: ‘Munu mezabisa bau nkumbu na nge.’ (Yoa. 17:26) Yinki yazola monisa?

9. Yinki kifuani Yesu sadilaka samu na kusasila Tata na yandi na mutindu ya puelele?

⁹ Yesu sukaka kaka ve na kutubila bantu ti nkumbu ya Nzambi kele Yehova. Bayuda yina Yesu vuandaka longa zabaka deja nkumbu ya Nzambi. Kasi Yesu vuandaka muntu ya ntete yina ‘sasilaka Yandi.’ (Yoa. 1:17, 18) Na kifuani, Masonukua ya Ebreo memonisa ti Yehova kemoninaka bantu kiadi mpe yandi kefuilaka bau nkenda. (Kub. 34:5-7) Yesu monisaka kedika yango puelele kuluta ntangu yandi tubilaka kifuani ya muana ya mutomboki mpe tata na yandi. Ntangu beto ketangaka mutindu tata na yandi monaka yandi ‘ntangu yandi vuandaka kaka mua ntama,’ tata yango zawulaka samu na kukutana na yandi, yandi yambaka yandi, mpe yandi nlemvukilaka yandi na ntima ya mvimba, beto kebakusaka mpenza mutindu Yehova kele na ntima ya kiadi mpe yandi kefuilaka bantu nkenda. (Luka 15:11-32) Yesu monisaka mutindu Tata na yandi kele mpenza.

10. (a) Yinki mutindu beto mezaba ti Yesu vuandaka sadila nkumbu ya Tata na yandi mpe yandi vuandaka zola bantu yankaka basala mutindu yina? (Marko 5:19) (Tala diaka foto.) (b) Yinki Yesu zola beto sala bubu yayi?

¹⁰ Yesu zolaka diaka bantu yankaka sadila nkumbu ya Tata na yandi? Kondua ntembe yakele mutindu yina. Mbala yankaka bamfumu ya mabundu ya ntangu yina vuandaka kanisa ti yakele  diambu ya kukondua luzitu kusadila nkumbu ya Nzambi, kasi Yesu bikaka ve kinkulu yina katukaka na Masonukua ve pekisa yandi kusadila nkumbu ya Tata na yandi. Beto tadila ntangu yandi belusaka bakala mosi yina vuandaka na bademo na kizunga ya Geraza. Bantu bangaka mpe balombaka Yesu yandi kuenda, na yau Yesu katukaka na kizunga yango. (Mar. 5:16, 17) Kasi, Yesu zolaka bantu ya kizunga yango zaba nkumbu ya Yehova. Na yau yandi tubilaka muntu yango yina yandi belusaka yandi bika tubila bantu mambu yina yandi Yesu salaka, kasi yandi tubila nde bantu mambu yina Yehova salaka. (Tanga Marko 5:19.) a Yandi kezolaka kaka mutindu yina bubu yayi​—yandi kezolaka beto sala ti nkumbu ya Tata na yandi zabana na yinza ya mvimba! (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kana beto kena kusala mutindu yina beto kena kusepedisa Ntinu na beto, Yesu.

11. Yesu longaka banlonguki na yandi basambilaka samu na yinki diambu, mpe samu na yinki yakele na mfunu? (Ezekiele 36:23)

¹¹ Yesu zabaka ti lukanu ya Yehova kele ya kukumisa nkumbu na Yandi nlongo, yazola tuba kukatula luvunu nionso baketubaka samu na Yehova. Yakele samu na yau Mfumu na beto longaka banlonguki na yandi basambilaka: ‘Tata na beto yina kele na dizulu, bika nkumbu na nge vuanda nlongo.’ (Mat. 6:9) Yesu bakusaka ti yakele diambu yina meluta mfunu na nsemono nionso. (Tanga Ezekiele 36:23.) Kisemua ya mayele mosi ve na luyalanganu kumisaka nkumbu ya Yehova nlongo kuluta Yesu. Kasi, ntangu bakangaka Yesu, yinki disumu bambeni na yandi fundilaka yandi? Ti yandi fingaka Nzambi! Kondua ntembe Yesu monaka kubebisa to kufinga nkumbu ya Tata na yandi vuandaka disumu yina meluta nene. Yandi kukitungisaka mpenza mutindu bafundaka yandi na diambu yango. Yau nde lenda vuanda mfunu ya ngudi yina salaka ti Yesu tungisama mingi na wola yina vuandaka tekila bakanga yandi.​—Luka 22:41-44.

12. Yinki mutindu Yesu kumisaka nkumbu ya Tata na yandi na mutindu yina meluta nene?

¹² Samu na kukumisa nkumbu ya Tata na yandi nlongo Yesu kangaka ntima na minioko, bifingu, mpe luvunu nionso yina bavuandaka tuba samu na yandi. Yandi zabaka ti yandi vuandaka zitisa Tata na yandi na mambu nionso; yandi vuandaka ve na mfunu ya kumona nsoni. (Ebr. 12:2) Yandi zabaka diaka ti bampasi yina yandi vuandaka kutana na yau na ntangu yango vuandaka katuka mbala mosi na Satana. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Kondua ntembe Satana vuandaka na kivuvu ya  kubebisa kukuikama ya Yesu; kasi, Satana nungaka ve! Yesu monisaka na mutindu ya puelele ti Satana kele mpenza muntu ya luvunu mpe Yehova kele na bisadi ya kukuikama yina ketaninaka kukuikama na bau ata ntangu bakena kukutana na kumekama ya ngolo!

13. Yinki mutindu nge lenda sepedisa Ntinu na nge yina kena kuyala?

¹³ Nge kele na nsatu ya kusepedisa Ntinu na nge yina kena kuyala? Tatamana kukumisa nkumbu ya Yehova, na kusadisaka bantu yankaka balonguka bikadulu nionso ya kitoko ya Nzambi na beto. Kana nge kena kusala plina, nge kena kulanda bitambi ya Yesu. (1 Pi. 2:21) Mutindu mosi na Yesu, nge kena kusepedisa Yehova mpe nge kena kumonisa ti, mbeni na Yandi Satana, kele muntu ya luvunu mosi ya nsoni!

BETO KEPESAKA MABOKO SAMU NA KUVUKISA BALUZINGU YA BANTU NTANGU BETO KEKUMISAKA NKUMBU YA YEHOVA

14-15. Yinki diambu ya kukamua lenda salama ntangu beto kena kulonga mambu metadila Yehova?

¹⁴ Ntangu beto kekumisaka nkumbu ya Yehova, beto kepesaka maboko samu na kuvukisa baluzingu ya bantu. Na yinki mutindu? Ya kedika, Satana ‘mefukaka mabanza ya bantu yina kele na kiminu ve.’ (2 Bk. 4:4) Yamesala ti, bakuma kundimina baluvunu ya Satana lokola: Nzambi kevuandaka ve, Nzambi kele ntama na beto mpe yandi ketudilaka ve bantu dikebi, Nzambi kele kinkesi mpe yandi keniokolaka bantu ya yimbi samu na mvimbamvimba. Baluvunu ya mutindu yina kebimaka samu na kubebisa nkumbu ya mbote ya Yehova mpe kupekisa bantu bapusana penepene na yandi. Kasi ntangu beto kesamunaka, beto kesalaka ti Satana bika kokisa lukanu na yandi. Beto kelongaka bantu kedika na diambu metadila Tata na beto, beto kekumisaka nkumbu ya nlongo ya Nzambi na beto. Yinki diambu yakebimisaka?

¹⁵ Bakedika ya Mpova ya Nzambi kele na kilendo mingi. Na kulongaka bantu mambu metadila Yehova mpe kimuntu na yandi, beto kemonaka diambu mosi ya kukamua. Bantu kekatukaka malembemalembe na luvunu ya Satana, mpe bakebandaka kumona bikadulu ya kitoko ya Tata na beto. Bakefulukaka na kiese samu na kilendo na yandi yina mekondua nsuka. (Yez. 40:26) Bakelongukaka kutudila yandi ntima samu yandi kele na lunungu ya kukoka. (Kul. 32:4) Bakelongukaka mambu mingi na nduenga na yandi ya mpinda.  (Yez. 55:9; Bar. 11:33) Mpe kuzaba ti yandi kele nzola, kebombaka bau. (1 Yn. 4:8) Ntangu bakepusanaka penepene ya Yehova, kivuvu na bau ya kuzinga mvula na mvula lokola bana na yandi kekumaka ya kedika. Kusadisa bantu bapusana penepene ya Tata na bau kele diluaku mosi ya mbote samu na beto! Ntangu beto kesalaka yau, Yehova ketadilaka beto lokola ‘bankundi [na yandi] ya kisalu.’​—1 Bk. 3:5, 9.

16. Yinki mutindu bantu yankaka kekukimonaka ntangu bakelongukaka nkumbu ya Nzambi? Pesa bifuani.

¹⁶ Na ebandeli, beto lenda longa bantu kaka ti nkumbu ya Nzambi kele Yehova. Kuzaba nkumbu yango lenda soba luzingu ya muntu yina kele na ntima yina mebonga. Na kifuani, ntuenia mosi ya nketo na nkumbu ya Aaliyah b yundukaka na dibundu mosi yina kendiminaka malongi ya Biblia ve. Kasi dibundu na yandi vuandaka sepedisa yandi ve mpe yandi vuandaka kukimona ve penepene ya Nzambi. Mambu sobaka ntangu yandi bandaka kulonguka Biblia na Bambangi ya Yehova. Yandi bandaka kumona Nzambi lokola Nkundi na yandi. Mpe yandi kamuaka kulonguka ti bamekatulaka nkumbu ya Nzambi na Babiblia mingi mpe na kisika na yau bametulaka batitre, lokola Mfumu. Kulonguka nkumbu ya Yehova sobaka luzingu na yandi. Yandi tubaka: “Nkundi na munu ya ntima kele na nkumbu!” Yinki mambote yabimisaka? Yandi metuba: “Bubu yayi munu kele na kiyenge mingi na ntima na munu. Munu kekukimonaka ti munu kele na lokumu.” Bakala mosi na nkumbu ya Steve yina vuandaka muntu ya miziki vuandaka zinga na kisika mosi yina bantu mingi vuandaka ya kukangama na dibundu ya Bayuda. Yandi lembaka kukuenda na dibundu yango samu yandi monaka luvunu mingi kuna. Kasi, na manima ya lufua ya mama na yandi, yandi ndimaka kulonguka Biblia na Mbangi ya Yehova mosi. Kulonguka nkumbu ya Nzambi simbaka mpenza ntima na yandi. Yandi metuba: “Mesalaka longuka ve ti Nzambi kele na nkumbu.” Yandi mebuela: “Samu na mbala ya ntete, munu bakusaka ti Nzambi kele Muntu ya kedika! Munu bandaka kutadila yandi lokola muntu mpenza. Munu kuizaka zaba na manima ti mubakaka Nkundi.”

17. Samu na yinki nge kele na nzengolo ya kutatamana kukumisa nkumbu ya Yehova? (Tala diaka foto.)

¹⁷ Na kisalu ya kusamuna mpe ya kulonga, nge ketubilaka bantu nkumbu ya nlongo, Yehova? Nge kesadisaka bantu bamona mpenza kimuntu ya Nzambi na beto? Na kusalaka mutindu yina, nge kena kukumisa nkumbu ya Nzambi. Bika nge tatamana kukumisa nkumbu ya nlongo Yehova na kusadisaka bantu bazaba Muntu yina kele na nkumbu yango. Na kusalaka mutindu yina, nge kevukisa baluzingu ya bantu. Nge kelanda kifuani ya Ntinu na nge, Yesu Klisto. Mpe yina meluta nionso, nge kekumisa Tata na nge ya nzola, Yehova. Bika nge ‘kumisa nkumbu na [yandi] mvula na mvula’!​—Nk. 145:2.