1-2. N’nga chini inanikami-e vwechecha mwemo munovwela Yohova namwasa wa yonama yaongile Satana?

 MUFWANAFWANI-EDHE ira fwinyu unoonga vyongo vyothakala vyokuza nyo. Nyo munoidhiwa ira pyonama, mbwenye atu enango tanororomela vyevyo. Wenjedhela vevo, atu anodhowanave onga vyonamavyo thitho atu anjinji anororomela. N’nga munavivwe a-vi rimani mwinyu? Akala munothuulela atu enango venango limbili linyu, pyo-oira fuka ira vyonamavyo vinooda uphi-ani maningi rimani mwinyu.—San. 22:1.

² Ifwanafwani-oi, inooda nikami-a vwechecha mwemo Yohova mwavwela liye limbililee lingathakali-iwile. Mbo-i mwaa-imee auzimu atoonga vyonama vyokuza liye wa Eva, thitho Eva atoororomela vyonamavyo. Vyonamavyo, vyatooiri-a ira anamabali-u oroma ta-avwele Yohova. Vyo-arevovyee vyali vyoi atu othene tatoodawa thitho anokwa. (Mar. 3:1-6; Aro. 5:12) Nyarwa dhothene dhinoona i-yo muilamboi ninga wukwa, kondo na vyongo vyova-a tangaranga, vyaromile namwasa wa yonama yaromi-idhe Satana mundhani mwa Edeni. N’nga Yohova avwide a-vi upha rimanimwee namwasa wa yonamai na vyo-arelavovyee? Mo-okaikela vyatom’phi-a maningi rimani. Mbwenye Yohova kaathakaleliwile rimani venango lokota vyongo rimanimwee. Thitho hora dhothene liye ngu “Nlungu wa imwerumweru.”—1 Ti. 1:11.

3. N’nga nina ngari yoirana n’ni?

³ Nitokaana ngari yokami-a volaba basa yocheni-a dhina la Yohova, vovwela lamulo lo-orucha loonga ira: “Titimi-ani dhina la Yohova.” (Sal. 113:1) Ninooda irana vyevi, vowandela atu enango vyongo vyaphama vyokuza mwinyaa dhinali. N’nga nyo muli okozeya irana vyevi? Dhoweni nitaphanyeni vyongo viraru vyevyo vinanilimbi-e ira nititimi-enga dhina la Nlungu na rimi-u othene.

 NINOM’SANGALALI-A YOHOVA NATITIMI-ANGA DHINALEE

4. Mwasiwa ngwan’ni Yohova unosangalala nam’titimi-anga? Muonge ifwanafwani-o. (Muone thitho iruthiruthi.)

⁴ Ninom’sangalali-a Babi-u wadhulu natitimi-anga dhinalee. (Sal. 119:108) N’nga vyevi vinothapulela ira Nlungu wakopolo dhothene uli ninga atu enao ta-ali olongomana anofuna titimi-iwa namwasa ovionanga ira mbofuneya maningi? Kabe. Kathuulelani ifwanafwani-oi. Mwaudhivela, mwana unom’koloweza babee nom’mwandela ira, “Nyo muli baba waphama maningi vailambo yothene.” Vyongo viongile mwanuo vinom’kuza babee thitho unosangalala maningi. Mwasiwa ngwan’ni? N’nga ninoonga ira babuo unofuna limbi-iwa venango titimi-iwa na mwaneeuo ira avionenga ira ngofuneya? Kabe. Malomwee, namwasa oi unom’dhiveliwana mwaneuo, babuo unosangalala ira mwanuo unom’thonyi-edha udhivela thitho m’simba. Liye unoidhiwa ira makalelo enala anodham’kami-a mwanuo kala osangalala aulukulanga. Molandana na vyevi, Yohova wenuo uli Babi-u nlukulu unosangalala nam’titimi-anga.

5. N’nga ninokami-a runi-a yonama iivi natitimi-anga dhina la Nlungu?

⁵ Nam’titimi-anga Babi-u wadhulu, ninokami-a runi-a yonama ya Satana yaongile liye yeniyo inokuza mutu uli wethene. Satana aongile ira kavali mutu uliwethene unaode kala ororomeleya agumanangana vyowesedha, vokami-a ira dhina la Nlungu la-athakali-iwe. Liye aongile ira ninooda i-ya m’labela Nlungu akala ninoona ira irana vyevyo unooda iri-a ira nigumanena nyarwa. (Yob. 1:9-11; 2:4) Mbwenye Yobo atookalave ororomeleya thitho atoothonyi-edha ira Satana ngonama. N’nga a-vi wanyo? Uliwethene wa-iyo utokaana ngari yokami-a ira dhina la Babi-u la-atakali-iwe thitho m’sangalali-a vodhowanave m’lambela mororomeleya. (San. 27:11) Yen’na chingari ilukulu maningi.

6. N’nga ninam’sazi-edhe a-vi Mwene Davide Naalevi? (Neemiya 9:5)

⁶ Dhiveliwana Nlungu unoiri-a atu ororomeleya ira tam’titimi-enga na rima wethene. Mwene Davide atoolemba ira: “Ingumi yanga im’titimi-enga Yohova. Yongo ili yothene mwari mwamanungwanga, ititimi-enga dhinalee.” (Sal. 103:1) Davide atoidhiwa ira titimi-a dhina la Yohova, unothapulela m’titimi-a Yohovuo. Ee-no navwa vya dhinali, ninothuulela makalelwee aphama na mabasee odabwi-a. Davide afuna aonenga ira dhina la Babee tochena nom’titimi-a. Liye anoofuna irana vyevyo na “yongo ili yothene ya mwari mwamanungwee” venango ira na rimee wethene. Molandana na Davide, alevi naaliwene tanoosogolela vom’titimi-a Yohova moviyevi-a. Aliwa tatoorumela  ira madhwiwa kataode onga mokwakwanela titimi-o la dhina lochena la Yohova, linofwanela aliwa wachela. (Muleri Neemiya 9:5.) Mo-okaikela, Yohova atoosangalala nodhiyevi-a thitho m’titimi-a wiwa kumela vathi varima.

7. N’nga ninam’titimi-e a-vi Yohova nalaleelanga thitho muvyoira vi-u vyadambo na dambo?

⁷ Malamboano ninooda m’sangalali-a Yohova, voonga vya liye vothonyi-edha ira ninom’simba thitho m’dhiveliwana. Nalaleelanga, ninothuulela ira ifunelwi-u ilukulu kukami-a atu kala vauxamwali na Yohova noakami-a ira naaliwene tam’monenga ira ngu Babiwa waudhivela. (Yak. 4:8) Ninosangalala maningi nathonyi-edha atu enango vyevyo vinoonga Bibilya vyokuza Yohova ira, ngwaudhivela, walongomano, wazelu, wakopolo thitho utokaana makalelo enango aphama. Ninom’titimi-a Yohova nom’sangalali-a navilimbi-edhanga m’sazi-edha. (Aef. 5:1) Nairangana vyevi, ninokala o-iyana maningi naatu ailambo yothakalila. Atu enango anooda onanga ira nili o-iyana thitho anongodabwa mwasee ukalele i-yo o-iyana naaliwa. (Mat. 5:14-16) Ee-no nairanga naaliwa vyongo vambo-i dambo na dambo, ninooda awandela mwasee unoirela i-yo vyongo mo-iyana naaliwa. Vyo-arelavovyee vinodha kala vyoi atu ana rima waphama anodha roma kopeya na Nlungwi-u. Nam’titimi-anga Yohova mundhila dhedhi, ninosangalali-a rimee.—1 Ti. 2:3, 4.

NINOM’SANGALALI-A YESU NATITIMI-ANGA DHINA LA YOHOVA

8. Mwasiwa ngwan’ni Yesu ngu ifwanafwani-o yaphama vamwasa otitimi-a dhina la Yohova?

⁸ Va vyophanduchiwa vyothene vyazelu dhulu na vailambo yavathi, kavali uno’mwidhiwa phama Baba kwaranya Mwana. (Mat. 11:27) Yesu unom’dhiveliwana Babee thitho ngu ifwanafwani-o yaphama va mwasa om’titimi-a Yohova. (Ju. 14:31) Volobela wa Babee vadambo lomari-a, atoonga yongo yofuneya maningi yeyo yairile liye vaurumiwee wa vailambo yavathivano, voonga ira: “Miyo nditoiri-a ira aliwa taidhiwe dhina linyu.” (Ju. 17:26) N’nga veva athapulelan’ni?

9. N’nga Yesu a-indi-edhe basa ifwanafwani-o ivi voonga movweya phama mwemo mukalele Babee?

⁹ Yesu atooirana vyongo vinjinji kwaranya idhiwi-a atu ira dhina la Nlungu ngu Yohova. Ayuda enao aafunji-a liye tali tangamadhi idhiwa wale dhina la Nlungu. Mbwenye Yesu atoovelela ifwanafwani-o yaphama namwasa oi “ngu liye aonga vya Nlungu.” (Ju. 1:17, 18) Mwaifwanafwani-o, malemba Aieberi anothonyi-edha ira Yohova ngu Nlungu watangaranga thitho oriya rima. (Eki. 34:5-7) Yesu atoovwei-a phama likhundo laimbarimbarili vevo vaongile liye ifwanafwani-o ya mwana opupuruwa na babee. Naleringani vyevyo vyairile babula angam’moni mwanee ira utochinyuwa, “angali vandandai,” atoom’tamangela, nom’kumbarela thitho m’levelela na rima wethene, ninovwechecha phama tangaranga no riya rima wa Yohova. (Luk. 15:11-32) Veva Yesu atookami-a atu vwechecha imbarimbari yokuza mwemo Babee mukalele liye.

10. (a) N’nga ninoidhiwa a-vi ira Yesu ano-indi-edha basa dhina laimbarimbari la Babee thitho unofuna ira atu enango tairengana vyevyo? (Marku 5:19) (Muone thitho iruthiruthi.) (b) N’nga Yesu afuna ira i-yo niirenga n’ni malamboano?

¹⁰ N’nga Yesu unofuna ira atu enango ta-indi-edhanga basa dhina laimbarimbari la Babee? Ee. Anamasogolela enango amareligiau a hora yeniyo, tanoororomela ira dhina la Nlungu topambuleya maningi thitho kai lemezo lionganga wiliwili. Mbwenye Yesu karumeli-idhe ira sangani o-ovwelana na malembula im’muimwanani-e lemeza dhina la Babee. Kathuulelani vyaireile angam’mwili-idhe mutu wenuo ana viwanda, mutatamo la Agerasa. Atu atatamo lelo tatoova thitho tatom’vepa Yesu ira akumemo tatamonimo, thitho atookumamodi. (Mrk.  5:16, 17) Mbwenye, Yesu afuna ira atu aweo taidhiwe dhina la Yohova. Moi e-no atom’mwandela mutu am’mwili-idhe liyuo ira awandelenga atu enango, a-kala vyongo vyam’muirele Yesu, mbwenye vyongo vyam’muirele Yohova. (Muleri Marku 5:19.) a Malamboano thitho liye unofuna ira niidhiwi-enga atu vailambo yothene yavathi dhina la Babee. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Nairangani vyevi, ninom’sangalali-a Yesu wenuo uli Mweni-u.

11. N’nga Yesu atoofunji-a anama-arelee ira talobelelenga n’ni, mwasiwa ngwan’ni vyevyo vyali vyofuneya? (Zakiyeli 36:23)

¹¹ Yesu anoidhiwa ira ifunelo ya Yohova kucheni-a dhinalee thitho runi-a vyonama vyothene vyevyo vyaongiwa vyokuza liye. Ngumwasiwa Mbwii-u atoofunji-a anama-arelee ira talobelenga ira: “Babi-u wadhulu dhina linyu licheni-iwe.” (Mat. 6:9) Yesu anoovwechecha ira cheni-iwa wa dhina la Nlungu, ngumwasa nlukulu okuza vyopanduchiwa vyothene. (Muleri Zakiyeli 36:23) Kavali uliwethene, dhulu na vailambo yavathi, wenuo unocheni-a maningi dhina la Yohova kwaranya Yesu. N’nga vahora yamangiwa Yesu, amwidanee tam’momba landu wan’ni? Taonga ira unonyoza Nlungu. Mo-okaikela Yesu atoidhiwa ira nyoza dhina lochena la Babee chodawa ilukulu maningi. Voi e-no atoosukwala maningi voona ira amwidanee anom’momba landu wen’na. Pyooneelatu ira vyevi ndi vyevyo vyam’muiri-idhe Yesu ira “arucheyenga maningi rimanimwee” unga-adhi malambo oyeva ira a-indiwe na amwidanee.—Luk. 22:41-44.

12. N’nga Yesu acheni-idhe dhina la Babee mundhila ilukulu ivi?

¹² Ira acheni-e dhina la Babee, Yesu atoodhowanave oni-iwa nyarwa, nyoziwa thitho ongeliwa vyonama vyokuza liye. Liye anoidhiwa ira ali angam’vwenle Babee mu vyongo vyothene thitho kavali mwasa oi akaena manyadho. (Aeb. 12:2) Anoidhiwa thitho ira Satana ngwenuo airi-a vyongo vyothene vyagumanana liye vahora yoruchila. (Luk. 22:2-4; 23:33, 34) Satana ali ofunechecha ira am’muimanani-e Yesu kala ororomeleya, mbwenye atoimwanana mova-a manyadho. Veva Yesu atoothonyi-edha ira Satana ngonama thitho ira Yohova utokaana arumiwee ororomeleya enao anodhowanave m’lambela mororomeleya angalive ira anogumanana vyowesedha vilukulu.

13. N’nga ninaire a-vi ira nim’sangalali-enga Yesu wenuo uli Mweni-u?

 ¹³ N’nga nyo muli ofunechecha m’sangalali-a Yesu Kristu ninga Mweninyu? Akala ndi e-no, dhowananive titimi-a dhina la Yohova thitho mukami-enga atu enango ira taidhiwe makalelo ana liye. Mwairangana vyevi munom’sazi-edha Yesu. (1 Pe. 2:21) Molandana na Yesu, munodha m’sangalali-a Yohova thitho thonyi-edha ira Satana wenuo uli mwindanee wa Nlungu, ngonama maningi.

NINOVULUMUCHA ATU NATITIMI-ANGA DHINA LA YOHOVA

14-15. N’nga ndi vyongo viivi vyosangalali-a vyevyo vinoireya nafunji-anga atu vyokuza Yohova?

¹⁴ Natitimi-anga dhina la Yohova, ninokami-a atu ira tadha vulumuwe. N’nga ninaire a-vi vyevi? Satana “utoiri-a a-ona mathuulelo atu o-ororomeleya.” (2 Ak. 4:4) Vyo-arelavovyee pyoi atwao anororomela vyonama vyee, ninga vyoi: Nlungu kaliwo. Nlungu uli undendai maningi thitho kanosamalela atu, Nlungu ngwauwalanga thitho unooni-a atu nyarwa modhowa nodhowa. Vyonama vyothene vyevi ifunelwiwa choi athakali-e dhina la Yohova na limbililee ira atu ta-afunenga kala na liye vauxamwali. Mbwenye basa li-u linoimwanani-a ifunelo ya Satanila. Ninofunji-a atu imbarimbari yokuza Babi-u thitho ninotitimi-a dhinalee lochena. N’nga vyo-arelavovyee pyoi a-vi?

¹⁵ Imbarimbari ya madhu a Nlungu chakopolo maningi. Nafunji-anga atu imbarimbari yokuza Yohova thitho mwemo mukalele liye, vanoireya yongo inangoyee yondabwi-a. A-ona wewo unoiri-a Satana mathuuleloni mwaatwale unoroma mala thitho anoroma ona makalelo aphama a Babi-u odhiveliwiwa, ninga mwemo munoirela i-yo. Aliwa anodabwa na kopolodhee dho-okaana madile. (Esa. 40:26) Anoroma roromela mwasee unoonela aliwa ira ngolongomana. (Dot. 32:4) Anofunjedha vyongo vinjinji vyokuza zeludhee dhavadhulu. (Esa. 55:9; Aro. 11:33) Anolimbi-iwa thitho idhiwa ira liye ngwaudhivela. (1 Ju. 4:8) Karoma kala vauxamwali na liye, idedi-edho yiwa yodhakaana ingumi yokalao dhowa nodhowa ninga a-imee, inokala yosikimizeleya. Nitokaana ngari ilukulu maningi yokami-a atu ira takale vauxamwali na Babi-u wadhulu. Nairanganani  vyevi, Yohova unoniona ira nili “anamalaba afwee.”—1 Ak. 3:5, 9.

16. N’nga atu enango tavivwide a-vi tangaidhiwile dhina la Nlungu? Muonge ifwanafwani-o.

¹⁶ Voroma vene ninooda m’funji-a mutu ira dhina la Nlungu ngu Yohova. Vyevi vinooda m’fiya maningi varimani mutu wa mathuulelo aphama. Mofwanafwani-a, Sikana mwinango dhinalee Aaliyah b aulukulele mureligiau la Ikristau. Mbwenye liye kaakwakwanana na religiaulo thitho kaali vauxamwali na Nlungu. Vyevi vyatoochinja angaromile funjedha na a Mboni dha Yohova. Atooroma m’mona Nlungu ninga fwee. Atoodabwa angafunjedhile ira Mabibilyani manjinji tatokumi-amo dhina la Nlungu no-elamo mandhina aizo ninga, Mbwiye. Idhiwa dhina la Nlungu watoochinja maningi ingumiyee. Mosangalala liye aongile ira: “Fwanga wavarimani utokaana dhina.” N’nga vyo-arelavovyee vyali vyoi a-vi? Aaliyah aongile ira: “Va ee-ni nditokaana rendele warimani. Ndinoona ira nditokaana ngari.” Lombwana mwinango dhinalee Steve wenuo ali mulimbo imba aulukulele murelegiau la Iyuda. Liye ato-iya dhowa mureligiau nlilothene namwasa oi anoona vyongo vinjinji vyainyengo vyevyo vyaireya. Mbwenye vahora inangoye m’mee angakwide, atoorumela kala vambo-i vofunjedha Bibilya weo Mboni mwinango vyairi-a liye atoosangalala maningi angaidhiwile dhina la Nlungu. Steve aongile ira: “Ndali nda-anaidhiwe dhina la Nlungu.” Atowenjedhela onga thitho ira: “Va fendo yoroma ndatoovwechecha ira Nlungu utokalao thitho ngwaimbarimbari. Hora yeniyene ndatoidhiwa ira nditom’fwanya fwanga.”

17. Mwasiwa ngwan’ni munofunechecha dhowanave titimi-a dhina la Yohova? (Muone thitho iruthiruthi.)

¹⁷ Mwalabanga basa lolaleela nofunji-a atu, n’nga munoaidhiwi-echa dhina lopambuleya la Yohova? N’nga munowakami-a idhiwa imbarimbari yokuza Nlungwi-u? Mwairangana vyevi, Munokala mutitimi-anga dhinalee. Dhowananive titimi-a dhina lochena la Yohova, vokami-a atu ira taidhiwe imbarimbari yokuza mwinyaa dhinali. Mwaira e-no munodha akami-a ira tavulumuwe. Munodha kala mu-arelanga Mweni-u, Kristu Yesu. Thitho kwaranya vyothene vyevi, munodha m’sangalali-a Babinyu waudhivela, Yohova. Dhowananive “titimi-a dhinalee modhowa nodhowa.”—Sal. 145:2.