Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 6

BʼITZ 10 ¡Qnimsanktz Jehová aju Qdios!

«Aqeye tmajen Qman [Jehová], kynimsaʼn jawe tbʼi»

«Aqeye tmajen Qman [Jehová], kynimsaʼn jawe tbʼi»

«Nimanxwit tbʼi Qman. Aqeye tmajen Qman, kynimsaʼn jawe tbʼi» (SAL. 113:1).

¿TIʼ KʼELEL QNIKʼ TIʼJ?

¿Tiquʼn qaj tuʼn tjaw qnimsaʼn tbʼi Jehová toj tkyaqil ambʼil?

1, 2. ¿Alkye techel in nonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ in kubʼ tnaʼn Jehová aj t-xi qʼamaʼn nya ax tok yol tiʼj?

 XIMANA tiʼj qa in tzaj qʼamaʼn nya bʼaʼn yol tiʼja tuʼn jun xjal kʼujlaʼn tuʼna. Ojtzqiʼn tuʼna qa nya ax tok aju otoq tqʼama, pero ateʼ junjun in xi kynimen. Nya oʼkxju, ax ikx in xi tqʼamaʼn kye txqantl. ¿Tiʼ kbʼel tnaʼna? Jakulo tzaj bʼaj tkʼuʼja tuʼnju jaku che yolin txqantl nya bʼaʼn tiʼja ex jaku kubʼ tnaʼna nya bʼaʼn (Prov. 22:1).

2 In nonin techel lu tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ kubʼ tnaʼn Jehová tej t-xi tqʼamaʼn jun anjel nya ax tok yol tiʼj ex tej tbʼaj ttzʼilsaʼn tbʼi. Xi tbʼiʼn Eva yol lu, tuʼntzunju ya mintiʼ nimen te Jehová junx tukʼil Adán. Ex tuʼn jlu, qkyaqilx in qo bʼinchan il ex aj tikʼ ambʼil, in qo kyim (Gén. 3:​1-6; Rom. 5:12). Kyuʼn nya ax tok yol tqʼama Satanás toj jardín te Edén, o tzaj nim nya bʼaʼn twitz Txʼotxʼ. Ik tzeʼn kamik, qʼoj ex yajbʼil. Ax tok, in kubʼ tnaʼn Jehová bʼis tuʼn nya bʼaʼn o tzaj tuʼn nya ax tok yol tqʼama Satanás. Pero nya tuʼn jlu in qʼojin moqa in txʼaʼl tiʼj tkʼuʼj, sino in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa in nok te jun «Dios at-xix tzalajbʼil tukʼil» (1 Tim. 1:11).

3. ¿Tiʼ tbʼanel oklenj o tzaj qʼoʼn qe?

3 O tzaj qʼoʼn jun tbʼanel qoklen tuʼn tjaw qnimsaʼn moqa tuʼn qkolin tiʼj tbʼi Jehová. Jaku bʼant quʼn aj t-xi qbʼiʼn kawbʼil lu: «Kynimsaʼn jawe tbʼi» (Sal. 113:1). In jaw qnimsaʼn tbʼi Jehová aj t-xi qqʼamaʼn axix tok tiʼj kye txqantl. ¿Taj teya tuʼn tbʼant jlu tuʼna? Qo xnaqʼtzan tiʼj oxe tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tjaw qnimsaʼn tbʼi Jehová tuʼn tkyaqil qanmi.

IN TZALAJ JEHOVÁ QUʼN AJ TJAW QNIMSAʼN TBʼI

4. Qʼamantza tukʼil jun techel tiquʼn in kubʼ tnaʼn Jehová tzalajbʼil aj tjaw qnimsaʼn. (Ax ikx qʼonka twitza tiʼj foto).

4 A Jehová Qtat ex taj tuʼn tjaw qnimsaʼn tbʼi (Sal. 119:108). ¿Ape t-xilen jlu qa ik Dios ik tzeʼn qe xjal tuʼnju kyaj tuʼn kyjaw nimsaʼn tuʼntzun tkubʼ kynaʼn bʼaʼn? Miʼn. Tuʼn tel mas qnikʼ tiʼj, qo ximen tiʼj jun txin in pon laqʼeʼ tiʼj tman. In tzaj tchleʼn tukʼil tkyaqil tipumal ex in xi tqʼamaʼn jlu te: «Tbʼanel tmoda papá». Aj tok tbʼiʼn mambʼaj lu, in kubʼ tnaʼn tzalajbʼil ex in xi ttzeʼn. ¿Tiquʼn? ¿Ape t-xilen jlu qa il tiʼj tuʼn t-xi qʼuqbʼaʼn tkʼuʼj mambʼaj ex tuʼn tjaw nimsaʼn tuʼn tmeʼjel tuʼntzun tkubʼ tnaʼn bʼaʼn? Miʼn. Sino tbʼanel in nela toj twitz mambʼaj aj tok tqʼoʼn twitz tiʼj qa kʼujlaʼn tuʼn tmeʼjel ex qa in xi tqʼoʼn chjonte te. Ax ikx, ojtzqiʼn tuʼn qa ktzalajel kyuʼn mod lu aj tchʼiy. Chʼixmi ax jlu in bʼaj tukʼil Jehová, aju tbʼanel Qtat, in kubʼ tnaʼn nim tzalajbʼil aj tjaw qnimsaʼn tbʼi.

In jaw tzalaj jun mambʼaj aj t-xi tqʼamaʼn tmeʼjel te qa kʼujlaʼn tuʼn ex qa in xi tqʼoʼn chjonte te. Ax ikx te Jehová, in tzalaj aj tjaw qnimsaʼn tbʼi. (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 4).


5. ¿Tiʼ in kubʼ qyekʼin aj tjaw qnimsaʼn Jehová?

5 Tqʼama Satanás jun nya ax tok yol qiʼj qkyaqilx. Tqʼama qa ni jun xjal jaku ten tzʼaqli twitz Jehová ex qa mlayx kolin tiʼj tbʼi aj tok toj prueba. In kubʼ t-ximen Satanás qa kjel qtzaqpiʼn tuʼn qajbʼen te Jehová qa ma tzaj qʼoʼn juntl tiʼ mas tbʼanel qe (Job 1:​9-11; 2:4). Pero kubʼ tyekʼin Job qa nya ax tok yol tqʼama Satanás. Ax ikx qe, jaku kubʼ qyekʼin qa nya ax tok aju tqʼama aj tjaw qnimsaʼn tbʼi Jehová. Jun tbʼanel oklenj te teyele junjun qe aj qkolin tiʼj tbʼi Jehová ex aj qten tzʼaqli twitz (Prov. 27:11).

6. ¿Tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj rey David ex kyiʼj levita? (Nehemías 9:5).

6 Aqeju kʼujlaʼn Jehová kyuʼn, in jaw kynimsaʼn tbʼi tuʼn tkyaqil kyanmi. Tqʼama rey David jlu: «Kxel nqʼoʼne chjonte te Qman tuʼn tkyaqil wanmiye; kxel nqʼoʼne chjonte te tuʼn tkyaqil nkʼuʼje, tuʼnju xjan tbʼi» (Sal. 103:1). El tnikʼ David tiʼj qa jaw tnimsaʼn Jehová tej tjaw tnimsaʼn tbʼi. Ax ikx qe, aj qyolin tiʼj tbʼi Jehová, in xi qqʼamaʼn tiʼ qximbʼetz at tiʼj, in qo yolin kyiʼj qe tbʼanel tmod ex qe tbʼanel tbʼinchbʼen. Tajtoq David tuʼn tjaw tnimsaʼn tbʼi Jehová ex tuʼn tok tqʼoʼn te xjan. Tuʼntzunju, tqʼama qa tajtoq tuʼn tbʼant tuʼn tuʼn tkyaqil tanmi. Ax ikx kye levita, kubʼ kyximen tuʼn tjaw kynimsaʼn tbʼi Jehová. El kynikʼ tiʼj qa mintiʼ kanet yol kyuʼn tuʼn t-xi kyqʼamaʼn jniʼ toklen tbʼi Jehová (kjawil uʼjit Nehemías 9:5). Kubʼ tnaʼn Jehová nim tzalajbʼil tej tjaw nimsaʼn tbʼi.

7. ¿Toj alkye kabʼe tten jaku jaw qnimsaʼn Jehová?

7 In jaw qnimsaʼn Jehová aj qyolin tiʼj tukʼil kʼujlabʼil ex aj t-xi qqʼoʼn chjonte te. Aj qpakbʼan, in qo onin kyiʼj xjal tuʼn kyok laqʼeʼ ttxlaj ex tuʼn tok kykʼujlaʼn ik tzeʼn qe (Sant. 4:8). Qgan tuʼn t-xi qyekʼin kye tukʼil Biblia qe tbʼanel tmod Jehová ik tzeʼn kʼujlabʼil, tzʼaqli, aju tnabʼil ex tipumal. Ax ikx, in jaw qnimsaʼn Jehová ex in tzalaj aj tok tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj (Efes. 5:1). Aj tbʼant jlu quʼn, in nok kyqʼoʼn xjal kywitz tiʼj qa junxitl qoʼ ik tzeʼn kye txqantl ex jaku kubʼ kyxjelin tiquʼn (Mat. 5:​14-16). Bʼalo jaku ten jun ambʼil qiʼj tuʼn qyolin kyukʼil tiʼj jlu. Qa at jun tbʼanel kyanmi xjal, kʼonil kyiʼj tuʼn kyok laqʼeʼ ttxlaj Jehová. Aj tjaw qnimsaʼn ik tzeʼn jlu, ktzalajel quʼn (1 Tim. 2:​3, 4).

IN TZALAJ JESÚS AJ TJAW QNIMSAʼN TBʼI JEHOVÁ

8. ¿Tiquʼn kubʼ tqʼoʼn Jesús jun tbʼanel techel qwitz tej tjaw tnimsaʼn tbʼi Jehová?

8 Mintiʼ jun xjal mas ojtzqiʼnxix Jehová tuʼn ik tzeʼn te Jesús (Mat. 11:27). Ok tkʼujlaʼn Jesús Tman ex kyaj tqʼoʼn jun tbʼanel techel qwitz tiʼjju tzeʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn tbʼi Jehová (Juan 14:31). Tej tnaʼn Jesús Dios tej naʼmxtoq tkyim, tqʼama alkye aqʼuntl mas nim toklen bʼant tuʼn: «O txi nyekʼune aju tbʼiya kye» (Juan 17:​26, TNM). ¿Tzeʼn bʼant jlu tuʼn?

9. ¿Alkye txʼolbʼabʼil ajbʼen tuʼn Jesús tuʼn ttzaj tyekʼin tzeʼn tmod Jehová?

9 Nya oʼkx tqʼama Jesús kye xjal qa Jehová tbʼi Dios tuʼnju ojtzqiʼntoq jlu kyuʼn judiy. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn kye tzeʼn tmod (Juan 1:​17, 18). Jun techel, in tzaj qʼamaʼn toj plaj Tyol Dios kubʼ tzʼibʼin toj yol hebreo qa at qʼaqʼbʼil tkʼuʼj Jehová ex qa in tzʼeʼy tkʼuʼj (Éx. 34:​5-7). Mas el toj qʼanchaʼl qe tmod Jehová lu tej tyolin Jesús tiʼj jun txʼolbʼabʼil in yolin tiʼj jun kʼwalbʼaj el tzpet. Tej «naʼnxtoq tkanun [kʼwalbʼaj], o ilwaj tuʼn tman», xi ojqelan, tzaj tchleʼn ex kubʼ tnajsaʼn til. Tuʼn techel lu, in nel qnikʼ tiʼj qa at nim qʼaqʼbʼil tkʼuʼj Jehová ex in tzʼeʼy tkʼuʼj (Luc. 15:​11-32). Qʼanchaʼlxix qa onin Jesús kyiʼj xjal tuʼn tok kyojtzqin tzeʼnxix Jehová.

10. a) ¿Tzeʼn ojtzqiʼn quʼn qa ajbʼen tbʼi Jehová tuʼn Jesús ex qa tajtoq tuʼn tbʼant jlu kyuʼn txqantl? (Marcos 5:19; ax ikx qʼonka twitza tiʼj dibujo). b) ¿Tiʼ taj Jesús tuʼn tbʼant quʼn?

10 Tajtoq Jesús tuʼn tajbʼen tbʼi Tmaʼn kyuʼn txqantl. Toj ambʼil aju, bʼalo ateʼ junjun nejenel kye okslabʼil nyatoq kyaj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn tbʼi Dios tuʼnju kubʼ kyximen qa xjanxix. Pero mintiʼ xi tqʼoʼn Jesús ambʼil te jlu tuʼn miʼn tjaw tnimsaʼn tbʼi Tman tuʼnju mintiʼ in tzaj qʼamaʼn toj Tyol Dios. Qo ximen tiʼj jun ambʼil tej tkubʼ tqʼanin Jesús jun xinaq moqa jun ichan attoq juʼẍ toj tanmi toj lugar jatumel in che anqʼin xjal gerasenos. Nim e jaw sekʼpaj xjal ex xi kyqʼamaʼn te Jesús tuʼn tex oq toj tnam (Mar. 5:​16, 17). Noqtzun tuʼnj, tajtoq Jesús tuʼn tok kyojtzqin kykyaqil xjal tbʼi Jehová, tuʼntzunju xi tqʼamaʼn te xinaq tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye txqantl aju otoq bʼant tuʼn Jehová tiʼj ex nya aju bʼant tuʼn Jesús (kjawil uʼjit Marcos 5:19). a Ax jlu taj Jesús, aju Qrey, tuʼn tbʼant quʼn. Taj tuʼn t-xi qxnaqʼtzaʼn tbʼi Jehová kye kykyaqil xjal twitz Txʼotxʼ (Mat. 24:14; 28:​19, 20). In tzalaj aj tbʼant jlu quʼn.

Xi tqʼamaʼn Jesús te xinaq otoq tzʼel tiʼn juʼẍ toj t-xmilal tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye xjal tzeʼn otoq tzʼonin Jehová tiʼj. (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 10).


11. ¿Tiʼ xi tqʼamaʼn Jesús kye t-xnaqʼtzbʼen tuʼn t-xi kyqʼamaʼn toj kynaʼj Dios? ¿Ex tiquʼn nim toklen ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Ezequiel 36:23?

11 Ojtzqintoq tuʼn Jesús qa taj Jehová tuʼn tjapun twi t-ximbʼetz tuʼn tbʼaj t-saqin tbʼi tiʼj tkyaqil nya ax tok yol o txi qʼamaʼn tiʼj. Tuʼntzunju, xi t-xnaqʼtzaʼn kye t-xnaqʼtzbʼen tuʼn kynaʼn Dios ik tzeʼn jlu: «Qman Dios ata toj kyaʼj, tzʼokwit tbʼiya te xjan» (Mat. 6:​9, TNM). Ojtzqintoq tuʼn Jesús qa mintiʼ jun tiʼ mas nim toklen ik tzeʼnj jlu (kjawil uʼjit Ezequiel 36:23). Mintiʼ jun xjal o bʼaj tsaqin tbʼi Jehová ik tzeʼn o bʼant tuʼn Jesús. Pero tej t-xi qʼiʼn Jesús kyuʼn aj qʼoj, kyqʼama qa otoq bʼaj ttzʼilsaʼn tbʼi Tman. Jun matij il lu toj twitz Jesús. Ex tej naʼmxtoq ttzyet kyuʼn aj qʼoj, kubʼ tnaʼn nya bʼaʼn tuʼnju ojtzqintoq tuʼn qa ok kyqʼama aj qʼoj qa bʼaj ttzʼilsan tbʼi Tman. Bʼalo tuʼn jlu, kubʼ tnaʼn Jesús nim kʼixkʼoj toj ambʼil aju (Luc. 22:​41-44).

12. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jesús tuʼn tbʼaj tsaqin tbʼi Tman?

12 Tajtoq Jesús tuʼn tbʼaj tsaqin tbʼi Tman, tuʼntzunju ikʼx tuʼn tej tbʼaj kʼixbʼisan, tej tbʼaj yasoʼn ex tej t-xi qʼamaʼn nya ax tok yol tiʼj. Pero ojtzqintoq tuʼn qa otoq nimen te ex mintiʼ jun tiʼ tuʼn ttzaj tchʼixwi tiʼj (Heb. 12:2). Ax ikx, ojtzqintoq tuʼn qa tuʼn Satanás ok weʼ kywitz ambʼil kwest (Luc. 22:​2-4; 23:​33, 34). Tajtoq Satanás tuʼn miʼn tten Jesús tzʼaqli twitz Jehová, pero mintiʼ bʼant jlu tuʼn. Sino kubʼ tyekʼin Jesús qa nya ax tok yol tqʼama Satanás ex qa ateʼ qe tmajen Jehová jaku che ten tzʼaqli twitz maske in che ok weʼ kywitz ambʼil kwest.

13. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn ttzalaj Jesús?

13 ¿Taj teya tuʼn ttzalaj Jesús tuʼna? Qa ikju, kukx nimsanktza tbʼi Jehová ex onina kyiʼj txqantl tuʼn tok kyojtzqin tzeʼnxix. Iktzun tten kʼokel lepeʼya tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús (1 Ped. 2:21). Ex ik tzeʼn bʼant tuʼn Jesús, ktzalajel Jehová tuʼna ex kbʼel tyekʼina qa nya ax tok yol tqʼama Satanás.

IN QO ONIN KYIʼJ TXQANTL AJ TJAW QNIMSAʼN TBʼI JEHOVÁ

14, 15. ¿Tzeʼn in nonin kyiʼj xjal aj t-xi qyekʼin qe axix tok xnaqʼtzbʼil tiʼj Jehová kye?

14 ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa in jaw qnimsaʼn tbʼi Jehová aj qonin kyiʼj txqantl tuʼn kyklet? Tuʼnju o «moẍsanjtz kynabʼl» «qe xjal [ . . . ] mya okslal» tuʼn Satanás (2 Cor. 4:4). Tuʼntzunju, ateʼ nim xjal in xi kynimen aju tqʼama Satanás ex in kubʼ kyximen qa mintiʼ Dios at, qa najchaq taʼ kyiʼj, qa mintiʼ in ximen kyiʼj, qa mintiʼ tkʼujlalil ex qa in che bʼaj tkʼixbʼisaʼn qe xjal te jumajx. Noqtzun tuʼnj, in bʼaj kytzʼilsaʼn tbʼi Jehová kyuʼn nya ax tok yol lu ex nya kyaj txqantl tuʼn kyok laqʼeʼ ttxlaj. Pero aj qpakbʼan ex aj t-xi qyekʼin axix tok tiʼj Jehová, in qo onin tuʼn miʼn tkambʼan Satanás ex in jaw qnimsaʼn aju xjan tbʼi Jehová. ¿Tiʼtzun in tzaj tuʼn jlu?

15 Nim in che onin axix tok xnaqʼtzbʼil ateʼ toj Biblia. In che bʼaj tbʼanel tiʼchaq aj t-xi qxnaqʼtzan kye xjal alkye Jehová ex tzeʼnxix tmod. Chebʼe chebʼe in nok kyojtzqin xjal qe tbʼanel tmod Jehová ex in nel kynikʼ tiʼj qa nya ax tok qe yol in tqʼamaʼn Satanás. Aj kyximen tiʼj tipumal Jehová, in che jaw labʼin tiʼj (Is. 40:26). In kubʼ kynaʼn qa segur ateʼ aj kyximen tiʼj qa tzʼaqli (Deut. 32:4). Nim in nel kynikʼ tiʼj tnabʼil (Is. 55:9; Rom. 11:33). Ex in tzaj qʼuqbʼaʼn kykʼuʼj aj tel kynikʼ tiʼj qa kʼujlaʼn qe tuʼn Jehová (1 Juan 4:8). Aj kyok laqʼeʼ ttxlaj, in nok qeʼ kykʼuʼj tiʼj qa jaku che anqʼin te jumajx ex jaku che ok te tkʼwal. Jun tbʼanel qoklen aj qonin kyiʼj xjal tuʼn kyok laqʼeʼ ttxlaj Jehová. Ax ikx, in qo onin tiʼj aj tbʼant jlu quʼn (1 Cor. 3:​5, 9).

16. ¿Tiʼ tbʼanel jaku tzaj aj tok qojtzqiʼn tbʼi Dios? Qʼamantza jun techel.

16 Aj qyolin tnejel maj tukʼil jun xjal, bʼalo tnejel in xi qyekʼin te qa Jehová tbʼi Dios. Qa at jun tbʼanel tanmi xjal, jaku tzʼonin jlu tuʼn tchʼexpaj tanqʼibʼil. Jun techel, jaw chʼiy jun txin Alía tbʼi toj jun okslabʼil mintiʼ in xi tnimen aju in tzaj t-xnaqʼtzan Biblia. b Pero mintiʼ ok qeʼ tkʼuʼj tiʼjju xi xnaqʼtzaʼn te ex kubʼ tnaʼn qa najchaq taʼ tiʼj Dios. Noqtzun tuʼnj, chʼexpaj tkyaqil tej t-xi tzyet tuʼn t-xnaqʼtzan kyukʼil testigo de Jehová. Jaw labʼin tej tel tnikʼ tiʼj qa otoq jatz qʼiʼn tbʼi Dios kyoj nimku Biblia ex te t-xel kyaj qʼoʼn Qman. Chʼexpaj tanqʼibʼil tej tel tnikʼ tiʼj tbʼi Dios ex ok tqʼoʼn ik tzeʼn tamiw. Tqʼama jlu: «At tbʼi tbʼanel wamiwe». Ex tqʼamatl: «In kubʼ nnaʼne txubʼtxaj ex jun tbʼanel oklenj jlu weye». In xnaqʼtzan Steve tiʼj música ex tzajni toj jun familia judía. Tuʼnju otoq tzʼok tqʼoʼn twitz tiʼj nya bʼaʼn kybʼinchbʼen xjal, kubʼ t-ximen tuʼn miʼn tten jun tokslabʼil. Pero tej tkyim jun toj tja, xi tkʼamoʼn txokbʼil tuʼn tten toj jun xnaqʼtzbʼil tiʼj Tyol Dios xi tqʼoʼn jun testigo de Jehová. Pon toj tanmi tej tel tnikʼ tiʼj tbʼi Dios. Tqʼama jlu: «Mintiʼtoq ojtzqiʼn wuʼne qa attoq tbʼi Dios». Ex tqʼamatl: «Atzun tnejel maj toj wanqʼibʼile el nnikʼe tiʼj qa ax tok at Dios. Toj ambʼil aju, el nnikʼe tiʼj qa otoq kanet jun wamiwe».

17. ¿Tiquʼn taj teya tuʼn kukx tjaw tnimsaʼna tbʼi Jehová? (Ax ikx qʼonka twitza tiʼj foto).

17 ¿In xipe qqʼamaʼn kye xjal alkye tbʼi Dios ex tzeʼn tmod aj qpakbʼan moqa aj t-xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye? Qa ma bʼant jlu quʼn, in jaw qnimsaʼn tbʼi Jehová. Tbʼanel qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn qonin kyiʼj xjal tuʼn tok kyojtzqin Jehová ex jaku qo onin tuʼn tok tbʼi te xjan. Qa ma bʼant jlu quʼn, che kletel txqantl, kʼelel qkanoʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús ex aju mas nim toklen ktzalajel Jehová quʼn. Qkyaqilx qaj tuʼn t-xi qqʼamaʼn ik tzeʼn te aj tzʼibʼil tiʼj Salmo 145:2: «Kjawil nnimsaʼne tbʼiya te jumajx».

In jaw qnimsaʼn tbʼi Jehová aj t-xi qyekʼin kye xjal ex aj t-xi qqʼamaʼn tzeʼn tmod. (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 17).

¿TIʼ TEYA JAKU TZAJ TTZAQʼWEʼN?

  • ¿Tiquʼn in jaw tzalaj Jehová quʼn aj tjaw qnimsaʼn tbʼi?

  • ¿Tiquʼn in jaw tzalaj Jesús quʼn aj tjaw qnimsaʼn tbʼi Jehová?

  • ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa in jaw qnimsaʼn tbʼi Jehová aj qonin kyiʼj txqantl tuʼn kyklet?

BʼITZ 2 A teya tbʼi Jehová

a Ateʼ yekʼbʼil tiʼj qa ajbʼen tbʼi Jehová tuʼn Marcos tej tkubʼ ttzʼibʼin qe yol lu tqʼama Jesús. Tuʼntzunju, o kux qʼoʼn juntl maj toj Traducción del Nuevo Mundo.

b Ma che kubʼ chʼixpet junjun bʼibʼaj.