1-2. Ta eo emaroñ jipañ kõj ñan mel̦el̦e kõn wãween an Jeova eñjake kõn riab ko me rej kõnanaik ãt eo etan?

 BAJ PIJAIKL̦O̦K m̦õk wãween in: Juon armej eo kwõj yokwe ej ba juon men elukkuun nana kõn kwe. Kwõjel̦ã bwe men eo ej ba ej juon riab; meñe ãindein, ak ewõr jet rej tõmake. Bõtab men eo el̦apl̦o̦k an nana ej bwe armej rein rej jino kajeeded riab eo, im elõñ ro jet rej bar jino tõmake. Ewi wãween am̦ nãj kar eñjake? Eokwe, el̦aññe kwõj juon eo ej kea kõn armej im kõn ãt eo etam̦ me em̦m̦an, alikkar bwe riab in me ej ruruwe eok enaaj kar kõmetak eok.—JK. 22:1.

² Waanjoñak in emaroñ jipañ kõj ñan mel̦el̦e kõn wãween an Jeova eñjake ke kar ko̦kkure ãt eo etan. Juon iaan enjel̦ ro nejin ilañ ear riab n̦ae E ñan kõrã eo m̦oktata etan Iv. Kõrã in ear tõmake riab in. Innem riab in ear tõll̦o̦k ro jibwid im jim̦m̦aad m̦oktata bwe ren jum̦ae Jeova. Tokjãn men in, aolep armej rar jolõt jerawiwi im tokãlik rar mej. (Jen. 3:​1-6; Rom 5:12) Aolep apañ ko jej loi ilo lal̦ in—mej, tarin̦ae, im eñtaan —rej wal̦o̦k itok wõt jãn riab ko Setan ear jino kajeededi ilo jikin kallibin Iden. Jeova ej ke metak kõn riab kein me rej ruruwe E im kõn apañ ko rej wal̦o̦k jãn riab kein? Eokwe ejjel̦o̦k pere bwe el̦ap an metak. Meñe ãindein, ak Jeova ejjab meo̦, ak illu. Ilo m̦ool, ej juon “Anij in m̦õn̦õn̦õ.”—1 Tim. 1:11.

3. Ta jeraam̦m̦an eo ewõr ippãd?

³ Ewõr ippãd jeraam̦m̦an eo ñan bõk kun̦aad ñan kokkwõjarjar ãt eo etan Jeova ikijjeen ad pokake kakien in: “Kom̦win nõbar etan Jeova.” (Sam 113:1) Jej kõm̦m̦ane men in ikijjeen ad kõnono kõn aolep men ko rem̦m̦an kõn E ñan ro jet. Kwõnaaj  ke nõbar ãt eo etan Jeova? Jen etale jilu un ko rel̦l̦ap me remaroñ jipañ kõj ñan nõbar etan Anij eo ad kõn aolepen bũruod.

JEJ KAM̦ÕN̦ÕN̦ÕIK JEOVA ÑE JEJ NÕBAR ÃT EO ETAN

4. Etke Jeova ej m̦õn̦õn̦õ ñe jej nõbar E? Kwal̦o̦k juon waanjoñak. (Bar lale pija eo.)

⁴ Jej kam̦õn̦õn̦õik Jemãd ilañ ñe jej nõbar ãt eo etan. (Sam 119:108) Men in ej ke mel̦el̦ein bwe Anij eo ekajoor bõtata ej ãinwõt armej ro rejjab weeppãn me rekõn̦aan wõt bwe ro jet ren nõbar er kõnke rej aikuj naanin nõbar im kõketak? Jaab. L̦õmn̦ak kõn juon waanjoñak. Juon leddik jidikdik ej ettõrl̦o̦k im atbo̦kwõj jemãn im ba, “Kwõlukkuun em̦m̦ool Baba!” Jemãn ledik in ej ettõñdikdik im el̦ap an m̦õn̦õn̦õ. Etke? Eokwe ejjab kõnke ej aikuj naanin kõketak im nõbar jãn ledik eo nejin. Bõtab unin an m̦õn̦õn̦õ ej kõnke ej yokwe ledik eo nejin im em̦õn̦õn̦õ bwe ej make kwal̦o̦k an yokwe im kam̦m̦oolol e. Ejel̦ã bwe kadkad rot kein renaaj jipañe bwe en m̦õn̦õn̦õ wõt ilo an rũttol̦o̦k. Ãindeinl̦o̦k wõt, Jeova, eo Jemãd ilañ, ej m̦õn̦õn̦õ ñe jej nõbar E.

5. Ñe jej nõbar Jeova, riab ta eo jej kariabe?

⁵ Ñe jej nõbar Jemãd ilañ, jej jipañ ñan kariab juon naanin riab me ej kitibuj kõj kajjojo. Setan ej ba bwe ejjel̦o̦k juon armej enaaj tiljek ilo an jojomare ãt eo etan Anij. Ej bar ba bwe ejjel̦o̦k juon armej enaaj dãpij wõt an tiljek ñan Anij ñe enaaj iioon mãlejjoñ ko. Ej ba bwe kõj aolep jenaaj bõjrak jãn ad karejar ñan Jeova el̦aññe jej l̦õmn̦ak bwe el̦apl̦o̦k tokjãn ko jenaaj bũki ñe jenaaj ãindein. (Job 1:​9-11; 2:4) Bõtab Job ear dãpij wõt an tiljek ñan Anij im ear kam̦ool bwe Setan ej juon ri-riab. Ak kwe, ta eo kwõnaaj kõm̦m̦ane? Kõj kajjojo jemaroñ kããlõt ñan jojomare ãt eo etan Jemãd ilañ im ñan kam̦õn̦õn̦õik E ikijjeen ad karejar ñane ilo tiljek. (JK. 27:11) Ej juon jeraam̦m̦an el̦ap ñan kõm̦m̦ane men in.

6. Ewi wãween ad maroñ anõke Kiiñ Devid im ri-Livai ro? (Nihimaia 9:5)

⁶ Ro rej yokwe Jeova rekõn̦aan nõbar ãt eo etan kõn aolepen bũrueer. Kiiñ Devid ear je im ba: “Kwõn nõbar [Jeova], O aõ! Men otemjej ilo ña ren nõbar etan eokkwõjarjar!” (Sam 103:​1, UBS) Devid ear jel̦ã bwe ñe jej nõbar etan Jeova, men in ej mel̦el̦ein bwe jej bar nõbar Jeova make. Ñe jej roñ ãt eo etan Jeova, jej l̦õmn̦ak kõn kain Anij rot e, kõn aolep kadkad ko an rem̦m̦an, im jerbal ko an rekanooj in em̦m̦an. Devid ear kõn̦aan kokkwõjarjar ãt eo etan Jemãn im ear kõn̦aan nõbare. Ear kõn̦aan kõm̦m̦ane men in kõn ‘men otemjej ilo e’—ak kõn aolepen bũruon. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, ri-Livai ro rar tõl ilo aer  nõbar Jeova. Ilo ettã bõro, rar ba bwe ejjel̦o̦k naan remaroñ ba ñan lel̦o̦k joñan nõbar eo me ãt eo etan Jeova ej tõllo̦kũn ñan an bõke. (Riit Nihimaia 9:​5, UBS.) Ejjel̦o̦k pere bwe aer kar kwal̦o̦k ettã bõro ilo aer nõbar Etan, ear kam̦õn̦õn̦õik bũruon Jeova.

7. Ewi wãween ad maroñ nõbar Jeova ilo ad kwal̦o̦k naan im ilo mour ko ad kajjojo raan?

⁷ Rainin, jemaroñ kabuñbũruon Jeova ilo ad kõnono kõn E ilo juon wãween me ej kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol im joñan ad yokwe E. Ñe jej kwal̦o̦k naan, kõttõpar eo ad ej ñan jipañ armej bwe ren ruwaakl̦o̦k ñan Jeova im bõk ejja eñjake eo wõt jej bõke kõn Jemãdwõj ilañ, eo el̦ap ad yokwe. (Jem. 4:8) Jej lukkuun m̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k ñan armej kõn wãween an Baibõl̦ eo kõmel̦el̦e kõn Jeova im an yokwe, ekajet jim̦we, mãlõtlõt, kajoor, im kadkad ko jet an rem̦m̦an. Jej bareinwõt nõbar Jeova im kabuñbũruon ikijjeen ad kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan anõke. (Eps. 5:1) Ñe jej kõm̦m̦ane men in, ro jet remaroñ kile bwe jeoktak jãn armej ro ilo lal̦ in enana im remaroñ l̦õmn̦ak ta unin ad oktak. (Matu 5:​14-16) Ilo ad em̦m̦akũtkũt im bwebwenato ippãn armej ro kajjojo raan, emaroñ wõr iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad kõmel̦el̦eik er etke jej ãindein. Tokjãn men in, ro em̦ool bũrueer remaroñ ruwaakl̦o̦k ñan Anij eo ad. Ñe jej nõbar Jeova ilo wãween kein, jej kam̦õn̦õn̦õik bũruon.—1 Tim. 2:​3, 4.

JEJ KAM̦ÕN̦ÕN̦ÕIK JESUS ÑE JEJ NÕBAR ETAN JEOVA

8. Etke Jesus ej joñak eo em̦m̦antata kõn nõbar etan Jeova?

⁸ Iaan aolep menin kõm̦anm̦an ko remãlõtlõt ilañ im ioon lal̦, ejjel̦o̦k en̦ el̦apl̦o̦k an jel̦ã kajjien Jeova jãn Jesus. (Matu 11:27) Jesus ej yokwe Jemãn, im ej joñak eo em̦m̦antata ilo an kar nõbar etan Jeova. (Jon 14:31) Ke ear jar ñan Jemãn ilo boñõn eo m̦okta jãn an kar mej, ear kwal̦o̦k ilo tukadu men eo eaorõktata ear kõm̦m̦ane ilo jerbalin kwal̦o̦k naan eo an ioon lal̦ in. Ear ba: “Iar kwal̦o̦k etam̦.” (Jon 17:26) Ewi wãween an kar Jesus kõm̦m̦ane men in?

9. Ewi wãween an kar Jesus kõjerbal juon waanjoñak ñan kwal̦o̦k kõn Jemãn ilo juon wãween elukkuun alikkar?

⁹ Elõñl̦o̦k men ko Jesus ear kõm̦m̦ani jãn an baj kwal̦o̦k wõt ñan armej bwe etan Anij in Jeova. Em̦õj an ri-Ju ro me Jesus ear katakin er jel̦ã kadede etan Anij. Bõtab Jesus ear likũt juon joñak elukkuun em̦m̦an ilo an kar “kõmel̦el̦e kõn Anij.” (Jon 1:​17, 18) Ñan waanjoñak, Jeje ko jãn Kajin Hibru rej kwal̦o̦k bwe Jeova ej juon Anij etũriam̦okake im ejouj. (Ex. 34:​5-7) Jesus ear kameejel̦o̦k boin in ke ear kwal̦o̦k kõn waanjoñak eo kõn nejin eo ejerwaan im jemãn. Ñe jej riit kõn an kar jemãn loe l̦adik eo nejin me em̦õj an ukel̦o̦k “ke ej ettol̦o̦k wõt,” im an kar ettõrl̦o̦k im atbo̦kwõje, im jol̦o̦k an bõd jãn bũruon, jej lukkuun loe joñan an Jeova tũriam̦o im jouj. (Luk 15:​11-32) Jesus ear jipañ ro jet ñan mel̦el̦e lukkuun kain Anij rot Jeova.

10. (1) Ewi wãween ad jel̦ã bwe Jesus ear kõjerbal ãt eo etan Jemãn im bwe ear kõn̦aan bwe ro jet ren bar kõjerbale? (Mark 5:19) (Bar lale pija eo.) (2) Ta eo Jesus ekõn̦aan bwe jen kõm̦m̦ane rainin?

¹⁰ Jesus ear ke kõn̦aan bwe ro jet ren bar kõjerbal etan Jemãn? Aet. Jet iaan ri-tõlin kabuñ ko remaroñ kar tõmak bwe ej juon men ejjab kwal̦o̦k kautiej ñe jej ba etan Anij, bõtab Jesus ear jab kõtl̦o̦k bwe l̦õmn̦ak in me ejjab pedped ioon Baibõl̦ en bõbraiki jãn an kautiej etan Jemãn. L̦õmn̦ak kõn iien eo ear kõmour em̦m̦aan eo me jetõb ettoon ear mo̦k n̦a ippãn ilo ijo jikin ri-Gerasa ro. Armej ro rar jino mijak im rar akwel̦ap bwe Jesus en etal jãn ijo, kõn men in ear jab pãdwõt ilo jikin eo. (Mark 5:​16, 17) Meñe ãindein, ak  Jesus ear kõn̦aan bwe armej ro ilo jikin in ren jel̦ã kõn ãt eo etan Jeova. Kõn men in ear jiroñ em̦m̦aan eo me ear kõmouri bwe en ba ñan armej ro, jab kõn men eo ear kõm̦m̦ane, ak kõn men eo Jeova ear kõm̦m̦ane ñane. (Riit Mark 5:19.) a Jesus ekõn̦aan bwe en bar ãindein rainin—ekõn̦aan bwe jen bar kwal̦o̦k kõn etan Jemãn bwe aolepen lal̦ in en jel̦ã kake! (Matu 24:14; 28:​19, 20) El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, jej kam̦õn̦õn̦õik Kiiñ eo ad, Jesus.

11. Ta eo Jesus ear katakin ri-kal̦oor ro an bwe ren jar kake, im etke eaorõk men in? (Ezekiel 36:23)

¹¹ Jesus ear jel̦ã bwe karõk eo an Jeova ej ñan kokkwõjarjar Etan, mel̦el̦ein bwe en karreoik etan Jeova jãn aolep riab ko me em̦õj kwal̦o̦ki kõn E. Eñin unin Irooj eo ad ear katakin ri-kal̦oor ro an bwe ren jar ilo wãween in: “Jememwõj ilañ, en kwõjarjar etam̦.” (Matu 6:9) Jesus ear jel̦ã bwe eñin aitwerõk eo el̦aptata me aolep menin kõm̦anm̦an ko an Jeova rej jelm̦ae. (Riit Ezekiel 36:23.) Ejjel̦o̦k juon menin kõm̦anm̦an ilañ im ioon lal̦ el̦apl̦o̦k an kar kokkwõjarjare ãt eo etan Jeova ijello̦kun Jesus. Meñe ãindein, ak ke rar jibwe Jesus bwe ren itõn ekajete, jerawiwi ta eo ri-kõjdat ro an rar n̦aruon kake? Eokwe rar ba bwe ear kõnono n̦ae Anij! Ilo l̦õmn̦ak eo an Jesus, ñan kõnono n̦ae ak ruruwe ãt eo etan Jemãn eokkwõjarjar ej jerawiwi eo enanatata. El̦ap an kar metak bwe renaaj kar n̦aruon kõn kain jerawiwi rot in. Emaroñ kar eñin unin an kar Jesus “lukkuun eñtaan” ilo awa ko m̦oktal̦o̦k jãn aer kar jibwe.—Luk 22:​41-44.

12. Ewi wãween an kar Jesus kokkwõjarjar etan Jemãn ilo wãween eo em̦m̦antata?

¹² Ñan an maroñ kokkwõjarjar etan Jemãn, Jesus ear kijenmej ium̦win aolep menin kaeñtaan ko, naanin kajjirere ko, im riab ko me rar ruruwe kaki. Ear jel̦ã bwe ear pokake Jemãn ilo men otemjej, kõn men in ejjel̦o̦k men en̦ ear aikuj jook kake. (Hib. 12:2) Ear bar jel̦ã bwe Setan ear kajjioñ ko̦kkure ilo iien ko me rekanooj in pen ñane. (Luk 22:​2-4; 23:​33, 34) Setan ear lukkuun kõjatdikdik bwe enaaj kõm̦m̦an bwe en jako an Jesus tiljek ñan Jeova, bõtab ear jab lo tõprak! Jesus ear lukkuun kam̦ool bwe Setan ej juon ri-etao im bwe ewõr ri-karejar ro an Jeova me rej dãpij  wõt aer tiljek meñe ium̦win mãlejjoñ ko reppentata!

13. Ewi wãween am̦ maroñ kabuñbũruon Kiiñ eo am̦?

¹³ Kwõj ke kõn̦aan kabuñbũruon Kiiñ eo am̦? Eokwe, wõnm̦aanl̦o̦k wõt im nõbar ãt eo etan Jeova, im jipañ ro jet bwe ren katak kõn aolep kadkad ko rem̦m̦an kadkadin Anij eo ad. El̦aññe kwõj kõm̦m̦ane men in, kwõj l̦oore jenkwan neen Jesus. (1 Pit. 2:21) Ãinwõt Jesus, kwõj kõm̦m̦an bwe Jeova en m̦õn̦õn̦õ im kam̦ool bwe ri-kõjdat eo An, Setan, ej juon ri-riab elukkuun nana!

JEJ JIPAÑ LO̦MO̦O̦REN MOUR KO AN ARMEJ ÑE JEJ NÕBAR ETAN JEOVA

14-15. Ta men ko rekanooj in em̦m̦an remaroñ wal̦o̦k ñe jej katakin armej ro kõn Jeova?

¹⁴ Ñe jej nõbar ãt eo etan Jeova, jej jipañ lo̦mo̦o̦ren mour ko an armej. Ewi wãween? Eokwe, em̦õj an Setan “tõlpilouk” l̦õmn̦ak ko an ro rejjab rũttõmak. (2 Kor. 4:4) Kõn men in, em̦õj an elõñ armej tõmak riab ko an Setan ãinwõt riab kein: Ejjel̦o̦k Anij, Anij ettol̦o̦k jãn kõj im ejjab kea kõn armej, Anij elãj im ej kaeñtaan ro renana ñan indeeo. Setan ej kwal̦o̦k aolep riab kein kõnke ekõn̦aan ko̦kkure ãt eo etan Jeova bwe armej ren jab kõn̦aan ruwaakl̦o̦k ñan E. Bõtab ñe jej kwal̦o̦k naan, jej bõbrae an Setan kõttõpar kõn̦aan in an. Jej katakin armej ro m̦ool eo kõn eo Jemãdwõj, im ilo wãween in, jej nõbar ãt eo eokkwõjarjar etan Anij eo ad. Ta ko rej wal̦o̦k jãn ad kõm̦m̦ane men in?

¹⁵ Katak ko rem̦ool ilo Naanin Anij el̦ap aer kajoor. Ilo ad katakin armej kõn Jeova im kadkad ko kadkadin, jej lo juon men ekanooj in em̦m̦an ippãn rein. Jidik kõn jidik, ej jino jako aer pilo kõn katak ko reriab an Setan, im rej jino loi kadkad ko rem̦m̦an kadkadin Jemãd ilañ. Rej lukkuun bwilõñ kõn kajoor eo an me ejjel̦o̦k joñan. (Ais. 40:26) Rej katak ñan lõke E kõnke ekajet jim̦we eo an eweeppãn. (Dut. 32:4) Elõñ men ko rej katak jãn mãlõtlõt eo an el̦ap. (Ais. 55:9; Rom 11:33) Im rej bõk kaenõm̦m̦an ilo aer katak bwe ej juon Anij eo el̦ap yokwe ippãn. (1 Jon 4:8) Innem ilo aer ruwaakl̦o̦k ñan Jeova, ej kajoorl̦o̦k kõjatdikdik eo aer ñan mour ñan indeeo ãinwõt ajri ro nejin. Ej juon jeraam̦m̦an  ekanooj in l̦ap im ewõr ippãd ñan jipañ armej bwe ren ruwaakl̦o̦k ñan Jemãer ilañ! Ilo ad kõm̦m̦ane men in, Jeova enaaj watõk kõj bwe jej “ri-jerbal” ro an.—1 Kor. 3:​5, 9.

16. Ke ro jet rej katak etan Anij, ewi wãween an men in jelõt er? Kwal̦o̦k jet waanjoñak ko.

¹⁶ Ilo jinoin, jemaroñ katakin armej ro im kwal̦o̦k bwe etan Anij in Jeova. Im men in emaroñ lukkuun tõpar bũruon juon eo em̦ool bũruon. Ñan waanjoñak, juon jiroñ etan Aaliyah b ear dik im rũttol̦o̦k ilo juon kabuñ me ejjab katakin men ko ilo Baibõl̦. Bõtab ear jab jubũruon kõn kabuñ eo ear pãd ie im ear jab eñjake an epaake Anij. Men in ear oktak ãlikin an kar jino katak ippãn Ri-Kõnnaan ro an Jeova. Ear jino watõk Anij ãinwõt juon M̦õttan. Im ear lukkuun bwilõñ ke ear jel̦ã bwe em̦õj jol̦o̦k etan Anij jãn elõñ Baibõl̦ ko im likũt taitõl̦ ko ãinwõt Irooj. Ke ear katak kõn etan Jeova, men in ear lukkuun ukot mour eo an. Ear ba: “Ewõr etan eo M̦õtta!” Ta eo ear wal̦o̦k? Ej ba: “El̦ap an aenõm̦m̦an bũruõ kiiõ. Ij watõk bwe men in ej juon jeraam̦m̦an el̦ap.” Juon em̦m̦aan etan Steve ear juon ri-kõjañjañ me ear itok jãn juon baam̦le in ri-Ju me el̦ap aer kar eddãp ñan kabuñ eo aer. Ear jab kõn̦aan erom m̦õttan juon doulul in kabuñ kõnke em̦õj an lo an el̦ap etao ilo kabuñ ko. Ijoke, juon iien ke ear lukkuun bũrom̦õj ãlikin an kar mej jinen, ear errã im jijetl̦o̦k ilo juon iien katak ippãn juon iaan Ri-Kõnnaan ro an Jeova. Ear lukkuun tõpar bũruon ke ear katak etan Anij. Ej ba: “Ijjañin kar katak etan Anij.” Ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Eñin ej iien eo jinointata in aõ kar lukkuun mel̦el̦e bwe em̦ool an Anij pãd! Innem jãn iien in, iar jel̦ã bwe em̦õj aõ loe juon M̦õtta.”

17. Etke kwõj kate eok ñan am̦ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im nõbar ãt eo etan Jeova? (Bar lale pija eo.)

¹⁷ Ilo jerbalin kwal̦o̦k naan im katakin eo am̦, kwõj ke kwal̦o̦k kõn ãt eo eokkwõjarjar, Jeova, ñan armej ro? Kwõj ke jipañ er bwe ren lukkuun jel̦ã kõn kain Anij rot E? Ilo am̦ kõm̦m̦ane men in, kwõj nõbar ãt eo etan Anij. Wõnm̦aanl̦o̦k wõt im nõbar ãt eo eokkwõjarjar etan Jeova ikijjeen am̦ jipañ armej ro bwe ren jel̦ã kõn kain Anij rot E. Ilo am̦ kõm̦m̦ane men in, kwõnaaj lo̦mo̦o̦ren mour ko an armej. Kwõnaaj bareinwõt l̦oore tõl eo an Kiiñ eo am̦, Christ Jesus. Im ilõñin men otemjej, kwõnaaj kabuñbũruon Jeova, eo Jemãdwõj el̦ap an yokwe. Kate eok ñan am̦ ‘nõbar etan ñan indeeo im indeeo’!—Sam 145:2.