Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 6

BʼIXONEM 10 ¡Chqayaʼ uqʼij ri qaTat Jehová!

«Chiyaʼ uqʼij ri ubʼiʼ» ri Jehová

«Chiyaʼ uqʼij ri ubʼiʼ» ri Jehová

«Pataninel taq rech ri Ajawaxel, ¡chiyaʼ uqʼij ri ubʼiʼ!» (SAL. 113:1).

KYAʼ UBʼIXIK

¿Jasche kqaj kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová are chiʼ kojkunik?

1, 2. ¿Jas kojtoʼwik rech kqachʼobʼ ri kunaʼ ri Jehová rumal ri molom taq tzij che bʼim chrij?

 CHATCHOMAN chrij che kʼo jun awachiʼl che nim kawil wi y xubʼij molom taq tzij chawij. At awetaʼm che ri xubʼij qastzij taj, are kʼu jujun kkikoj ri xbʼix chawij y kkitzijoj chi chke nikʼaj chik. ¿Jas kanaʼ riʼ? Qastzij riʼ che kʼax kanaʼo che ri winaq kʼax kechʼaw chawij (Prov. 22:1).

2 Wajun kʼutbʼal riʼ kojutoʼ che uchʼobʼik ri xunaʼ ri Jehová are chiʼ jun chke ri ralkʼwal che kʼo pa ri kaj xubʼij molom tzij chrij y xutzʼilobʼisaj ri ubʼiʼ. Ri Eva xukoj ri molom tzij che xbʼix che y rumal wariʼ ri Adán y Eva xeniman ta chi che ri Jehová. Ri molom tzij che xubʼij ri Satanás pa ri kotzʼiʼj Edén ubʼanom che kʼo kʼi kʼax y kamikal pa ronojel ri uwach Ulew (Gén. 3:1-6; Rom. 5:12). Ri molom tzij riʼ che xbʼantaj pa ri kotzʼiʼj Edén ukʼamom lo ri kamikal cho ronojel ri uwach Ulew, ri chʼoj y ronojel ri kʼax. Qastzij riʼ che ri Jehová sibʼalaj kbʼisonik che kqakʼulmaj ronojel ri e kʼax rumal ri molom tzij. Are kʼu wariʼ ubʼanom taj che ri Jehová mat kkikot chik. Xaneʼ, ri Biblia kubʼij che uyaʼom ta kan ri ukikotemal (1 Tim. 1:11).

3. ¿Jas eqeleʼn kʼo qukʼ?

3 Are jun nimalaj eqeleʼn che yaʼom chqe che kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová y kqatoʼ uwiʼ. ¿Jas kqabʼan che ubʼanik? Kqabʼano are chiʼ kojniman che wajun taqanik riʼ: «Pataninel taq rech ri Ajawaxel, ¡chiyaʼ uqʼij ri ubʼiʼ!» (Sal. 113:1). ¿Y jas kqabʼan che uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová? Kqabʼano are chiʼ utz kojchʼaw chrij ri Jehová che are ajchaqʼe ri bʼiʼaj. ¿La kawaj at kaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová? Chqilampeʼ oxibʼ jastaq che kojutoʼo rech kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Dios rukʼ ronojel qanimaʼ.

KQAKIKOTEMAJ RI JEHOVÁ

4. Chayaʼ jun kʼutbʼal jasche ri Jehová sibʼalaj kkikotik are chiʼ kqaya uqʼij (xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

4 Ri Jehová are ri loqʼalaj qaTat che kʼo pa ri kaj y kraj che kqaya uqʼij ri ubʼiʼ (Sal. 119:108). ¿La kraj kubʼij wariʼ che ri Dios junam kukʼ ri winaq che kkitzukuj nim kiqʼij rumal che ketaʼm taj jas kkibʼano? Je taj. Rech kqachʼobʼo, chojchoman chrij jun alaj ali che kbʼe rukʼ ri utat, kumatzej y kubʼij che: «¡At at jun utzalaj tat!». Ri tat sibʼalaj kkikotik are chiʼ xuto che ri alaj umiʼal xubʼij wariʼ che. ¿Jasche? ¿La rajawaxik na che ri tat kreyej che kbʼix wariʼ che rumal ri umiʼal rech kunaʼo che kʼo upatan? Je taj. Xaneʼ are jun tat che sibʼalaj utz krilo che kajawax rumal ri alaj umiʼal y che kmaltyoxinik. Xuqujeʼ retaʼm che ri e bʼantajik riʼ ktobʼan che ri alaj umiʼal rech kkikotik are chiʼ kkʼiyik. Junam rukʼ wariʼ, ri Jehová —ri utzalaj tat che kʼolik— sibʼalaj kkikotik are chiʼ krilo che kqaya uqʼij.

Junam rukʼ jun tat che kkikotik are chiʼ ri ralkʼwal kmaltyoxinik y kubʼij che che loqʼ chuwach, ri Jehová sibʼalaj kkikotik are chiʼ krilo che kqaya uqʼij ri ubʼiʼ. (Chawilaʼ ri párrafo 4).


5. ¿Jas kqakʼutu are chiʼ kqaqʼijilaj ri Jehová?

5 Ri Satanás ubʼim jun molom tzij che xuqujeʼ kʼo ubʼanik qukʼ oj. Kubʼij che nijun winaq kkunik kux sukʼ che ri Dios ni kutoʼ ta uwiʼ ri ubʼiʼ are chiʼ kuriq kʼax. Ri areʼ kuchomaj che kqaya kan upatanixik ri Jehová are chiʼ kqariq kʼax (Job 1:9-11; 2:4). Are kʼu ri Job xukʼutu che ri Satanás are jun bʼanal tzij. ¿E kʼu ri oj? Are chiʼ kqapatanij ri Jehová, xuqujeʼ kqakʼutu che ri Satanás are jun bʼanal tzij. Are jun nimalaj eqeleʼn chqe chqajujunal che kqatoʼ uwiʼ ri ubʼiʼ ri Jehová y kqakikotemaj are chiʼ kojux sukʼ che (Prov. 27:11).

6. ¿Jas kqabʼan che resaxik uwach ri qʼatal tzij David y ri levitas? (Nehemías 9:5).

6 Ri kkipatanij ri Dios rukʼ ronojel kanimaʼ nim kkil wi ri ubʼiʼ. Ri qʼatal tzij David xutzʼibʼaj wariʼ: «Kintewichiʼj na ri Ajawaxel rukʼ ronojel ri nukʼaslibʼal; kintewichiʼj rukʼ ronojel ri wanimaʼ ri tastalikalaj ubʼiʼ» (Sal. 103:1). Ri David qas retaʼm che are chiʼ nim kril ri ubʼiʼ ri Jehová xa junam rukʼ are chiʼ tajin kupatanij. Uyaʼik retaʼmaxik ri ubʼiʼ kraj kubʼij che kojchʼaw chrij ri utz taq ubʼantajik y ri jeʼlalaj taq jastaq che ubʼanom. Ri David kraj kukʼutu che sibʼalaj chʼajchʼoj kril wi ri ubʼiʼ ri Jehová y che kraj kuqʼijilaj. Xubʼij che kraj kukʼut wariʼ rukʼ ronojel ranimaʼ. Ri levitas xuqujeʼ xkiya uqʼij ri Jehová. Xkichʼobʼo che kʼo ta nijun tzij kekunik kkikojo che kukʼutu che nim kkil wi ri ubʼiʼ ri Dios (chasikʼij Nehemías 9:5). ¡Sibʼalaj xkikot riʼ ri Jehová are chiʼ xrilo che rukʼ ronojel kanimaʼ xkiya uqʼij!

7. ¿Jas kqabʼan che uyaʼik uqʼij ri Jehová are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios y rukʼ ri kqabʼan ronojel taq qʼij?

7 Oj xuqujeʼ kojkunik kqaya uqʼij ri Jehová are chiʼ rukʼ utz taq tzij kqaya ubʼixik ri utz taq jastaq chrij ri areʼ chke ri winaq. Ri kqaj are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios chke ri winaq are che kketaʼmaj uwach y kkiloqʼoqʼej junam qukʼ oj (Sant. 4:8). Rukʼ kikotemal kqakʼut chkiwach ri winaq rukʼ ri Biblia ri utz taq ubʼantajik ri Jehová, junam rukʼ ri uloqʼoqʼebʼal, ri usukʼilal, ri unojibʼal y ri uchuqʼabʼ. Jun chik che kojkunik kqabʼano rech kqaqʼijilaj ri Jehová y kqakikotemaj ri ranimaʼ are che kqesaj uwach ri utz taq ubʼantajik (Efes. 5:1). Are chiʼ kqakʼut ri utz taq bʼantajik riʼ, ri winaq kkilo che oj junam ta kukʼ ri nikʼaj chik y weneʼ kechoman chrij jasche oj junam taj (Mat. 5:14-16). Qastzij riʼ che kʼo qʼij che kqabʼij chke ri rumal che kqabʼan wariʼ. Y ri winaq che kʼo jun utz kanimaʼ kkaj kketaʼmaj uwach ri Dios. Are chiʼ kqabʼan wariʼ tajin kqaya uqʼij ri Jehová y kqakikotemaj ri ranimaʼ (1 Tim. 2:3, 4).

KQAKIKOTEMAJ RI JESÚS

8. ¿Jasche are jun utzalaj kʼutbʼal ri Jesús rech kqaya uqʼij ri ubʼiʼ Jehová?

8 Pa ri kajulew, xaq xiw ri Jesús qas kuchʼobʼ uwach ri Jehová (Mat. 11:27). Ri Jesús sibʼalaj kuloqʼoqʼej ri uTat y are jun utz kʼutbʼal chqawach che kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová (Juan 14:31). Are chiʼ xa jubʼiqʼ chik kraj che kkamik, xubʼan uchʼawem che ri utat y xubʼij wariʼ: «Nuyoʼm retaʼmaxik ri bʼiʼ la» (Juan 17:26). ¿Jas xubʼan che ubʼanik?

9. ¿Jas kʼambʼal noʼj xukoj ri Jesús rech xukʼut ri ubʼantajik ri Jehová?

9 Ri Jesús xaq xiw ta xuya ubʼixik che ri ubʼiʼ ri Dios are Jehová. Wariʼ ya ketaʼm chi ri judíos. Xaneʼ xubʼij chke jas ubʼantajik ri Jehová (Juan 1:17, 18). Jun kʼutbʼal, pa ri Escrituras Hebreas kubʼij che ri Jehová kukʼut toqʼobʼisal wachaj (Éx. 34:5-7). Are kʼu ri Jesús xuqʼalajisaj más wariʼ are chiʼ xchʼaw chrij ri kʼambʼal noʼj chrij ri ala che xel bʼi cho rachoch (hijo pródigo). Are chiʼ kqasikʼij che «xilitaj apan rumal ri utat», aninaq xbʼe rukʼ, xumatzej y xukuy umak, wariʼ kukʼut chqawach che ri Jehová kel ukʼuʼx y kutoqʼobʼisaj qawach (Luc. 15:11-32). Qastzij che ri Jesús xeʼutoʼ ri winaq rech xketaʼmaj chrij ri Jehová.

10. a) ¿Jasche qetaʼm che ri Jesús xukoj ri ubʼiʼ ri uTat y che kraj che ri winaq xuqujeʼ kkikojo? (Marcos 5:19; xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal). b) ¿Jas kraj ri Jesús che kqabʼano?

10 ¿La kraj ri Jesús che nikʼaj chik kkikoj ri ubʼiʼ ri uTat? Kraj. Weneʼ jujun taq kʼamal bʼe pa taq ri uqʼij ri Jesús xkichomaj che utz taj kkoj ri ubʼiʼ ri Dios rumal che nim ubʼanik. Are kʼu ri Jesús xuya ta bʼe che wajun chomanik riʼ —che kʼo ta kukʼut ri Biblia— xuqʼatej che uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová. Chojchoman chrij are chiʼ xukunaj jun achi che okinaq itzel taq uxlabʼal che. Ri winaq sibʼalaj xkixiʼj kibʼ y xkibʼij che ri Jesús che kel bʼi chilaʼ (Mar. 5:16, 17). Are kʼu kraj che ketaʼmax ri ubʼiʼ ri Jehová. Rumal laʼ xubʼij che ri achi che kubʼij chke ri winaq ri xubʼan ri Jehová —y are ta ri xubʼan ri Jesús— che utoʼik (chasikʼij Marcos 5:19). a Ri Jesús kraj che xuqujeʼ oj kqabʼan wariʼ, che kqakʼut ri ubʼiʼ ri Jehová chke konojel ri winaq (Mat. 24:14; 28:19, 20). Are chiʼ kqabʼan wariʼ kqakikotemaj ri Jesús.

Ri Jesús xubʼij che ri achi che kʼo itzel taq uxlabʼal che che kubʼij chke ri winaq che are ri Jehová xtoʼwik. (Chawilaʼ ri párrafo 10).


11. ¿Jas xubʼij ri Jesús chke ri utijoxelabʼ che kkitaʼ pa ri kichʼawem? Y junam rukʼ ri kubʼij Ezequiel 36:23, ¿jasche nim ubʼanik?

11 Ri Jesús qas retaʼm che ri urayibʼal ri Jehová are che kchʼajchʼobʼisax ri ubʼiʼ rumal ri molom taq tzij che bʼim chrij. Rumal laʼ xubʼij chke ri utijoxelabʼ ri rajawaxik kkitaʼ pa ri kichʼawem: «QaTat ri kʼo la pa ri kaj, chtastaj ri bʼiʼ la» (Mat. 6:9). Ri Jesús retaʼm che ri más nim ubʼanik pa ri kajulew are che kchʼajchʼobʼisax ri ubʼiʼ ri Jehová (chasikʼij Ezequiel 36:23). Xaq xiw ri Jesús kʼi ubʼanom rech kchʼajchʼobʼisax ri ubʼiʼ ri Jehová. Are kʼu, are chiʼ xchap kumal ri ukʼulel, ¿jas molom tzij xbʼix chrij? Xbʼixik che tajin kutzʼilobʼisaj ri ubʼiʼ ri uTat. Chuwach ri Jesús utzʼilobʼisaxik ri ubʼiʼ ri Jehová are jun nimalaj makaj. Y are chiʼ majaʼ kchap bʼik, sibʼalaj kbʼisonik rumal che ya retaʼm chik che kbʼix na che tajin kutzʼilobʼisaj ri ubʼiʼ ri Jehová y kkamisax rumal wariʼ. Xuqujeʼ weneʼ rumal wariʼ «xel chʼuʼj ri ranimaʼ» are chiʼ majaʼ kkamisaxik (Luc. 22:41-44).

12. ¿Jas xubʼan ri Jesús rech utz xubʼan che uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri uTat?

12 Ri Jesús xuchʼijo are chiʼ xyoqʼik, xbʼix molom taq tzij chrij y xbʼan kʼax che xa rumal che xuchʼajchʼobʼisaj ri ubʼiʼ ri uTat. Qas retaʼm che qas xniman che ri Dios y xubʼan ta jun jastaq che xa kresaj ukʼixbʼal (Heb. 12:2). Xuqujeʼ retaʼm che are ri Satanás ri tajin kbʼanow kʼax che (Luc. 22:2-4; 23:33, 34). Ri Satanás kraj taj che ri Jesús kux sukʼ che ri Jehová, are kʼu je ta xkʼulmatajik. Ri Jesús qas xuqʼalajisaj che ri Satanás are jun bʼanal tzij y che ri upatanelabʼ ri Jehová kekunik keʼux sukʼ paneʼ kbʼan kʼax chke.

13. ¿Jas kojkunik kqabʼano rech kqakikotemaj ri Jesús?

13 ¿La kawaj at kakikotemaj ri Jesús? Kakikotemaj riʼ are chiʼ kaya ta kan uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová y kitoʼik ri nikʼaj chik rech qas kkichʼobʼ uwach. Je wariʼ tajin kawesaj uwach ri Jesús (1 Ped. 2:21). Junam rukʼ ri Jesús katkunik kakikotemaj ri Jehová y kakʼutu che ri Satanás are jun bʼanal tzij.

CHEQATOʼO RI WINAQ RECH KKIRIQ RI KʼASLEMAL CHE KʼO TA UKʼISIK

14, 15. ¿Jas kkʼulmatajik are chiʼ kqaqʼalajisaj ri qastzij chrij ri Jehová chke ri winaq?

14 ¿Jasche kqabʼij che tajin keqatoʼ ri winaq are chiʼ kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová? Ri Satanás «xumoyirisaj ri kichʼobʼobʼal» ri «man e kojonelabʼ taj» (2 Cor. 4:4). Rumal laʼ e kʼi winaq kkikoj ri molom tzij che kubʼij ri Satanás y kkichomaj che ri Dios qas ta kʼolik, naj kʼo wi chqe, kʼo ta qapatan chuwach, kubʼan kʼax chqe y che kukʼajisaj kiwach ri winaq pa qʼaqʼ. Ri molom taq tzij riʼ xa kutzʼilobʼisaj ri ubʼiʼ ri Jehová y kubʼano che ri winaq kkaj taj kketaʼmaj uwach. Are kʼu, are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios chke ri winaq, kqakʼutu che qastzij taj ri kubʼij ri Satanás y kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová. ¿Jas utzilal kuya wariʼ?

15 Ri qastzij che kʼo pa ri Biblia sibʼalaj kʼo uchuqʼabʼ. Are chiʼ kqaya ubʼixik chke ri winaq jachin riʼ ri Jehová y jas ri ubʼantajik, wariʼ kuya kʼi utzilal. Are chiʼ kkilo che qastzij ta ri kubʼij ri Satanás, wariʼ kubʼano che kkʼextaj ri kichomanik chrij ri Jehová y kkilo junam rukʼ ri kqabʼan oj che rilik. Sibʼalaj kkimay ri uchuqʼabʼ ri Jehová (Is. 40:26). Ri usukʼilal kubʼano che kkinaʼ utzilal y kkixiʼj ta chi kibʼ (Deut. 32:4). Sibʼalaj kkimay ri unojibʼal (Is. 55:9; Rom. 11:33). Y kuya kubʼsal kikʼuʼx are chiʼ kketaʼmaj che ri Jehová are loqʼoqʼebʼal (1 Juan 4:8). Are chiʼ kketaʼmaj uwach ri Jehová, kkilo che kekunik kkiriq jun kikʼaslemal che kʼo ta ukʼisik y keʼux ralkʼwal. ¿La mat qastzij che are jun eqeleʼn kitoʼik ri winaq rech kketaʼmaj uwach ri Jehová? Xuqujeʼ, are chiʼ kqabʼan wariʼ, kojux «rajchakibʼ ri Dios» (1 Cor. 3:5, 9).

16. ¿Jas kkinaʼ ri winaq are chiʼ kketaʼmaj ri ubʼiʼ ri Dios? Chayaʼ jun kʼutbʼal.

16 Are chiʼ kʼateʼ nabʼe mul kojtzijon kukʼ ri winaq chrij ri Dios, weneʼ nabʼe xaq xiw kqakʼut ri ubʼiʼ ri Dios chkiwach. Are chiʼ ri winaq kʼo jun utz ranimaʼ paneʼ xaq xiw kretaʼmaj ri ubʼiʼ ri Dios are kʼu kukʼex ri ukʼaslemal. Jun kʼutbʼal, jun ali ubʼiʼ Alía b che xkʼiy pa jun chi kojonem. Are kʼu kkikot ta rukʼ ri tajin kretaʼmaj pa ri kojonem y kunaʼo che naj kʼo wi che ri Dios. Ronojel xkʼextajik are chiʼ xumajij jun etaʼmanik kukʼ ri Testigos. Are chiʼ xretaʼmaj che pa kʼi taq Biblias kʼexom ri ubʼiʼ ri Dios y xaq xiw kkikoj Tat (Señor), sibʼalaj xumayo. Are chiʼ xretaʼmaj ri ubʼiʼ ri Dios xkʼextaj ri ukʼaslemal y wariʼ xubʼano che xux rachiʼl ri Jehová. Sibʼalaj xumayo y xubʼij: «¡Ri utzalaj wachiʼl kʼo ubʼiʼ!». Ri areʼ kubʼij: «Sibʼalaj kinnaʼ jamaril kimik. Y kinnaʼo che xinriq jun nimalaj tewchibʼal». Steve are jun achi che retaʼm kubʼan música che kpe pa jun familia judía. Rumal che rilom che pa kʼi taq kojonem ri winaq kkibʼan ta ri kkibʼij, rumal wariʼ kraj taj kkʼojiʼ pa jun kojonem. Are kʼu, are chiʼ xkam jun chke ri ufamilia, xraj xkʼojiʼ pa jun etaʼmanik re ri Biblia che tajin kuya jun testigo rech Jehová che jun winaq. Xopan pa ranimaʼ are chiʼ xretaʼmaj ri ubʼiʼ ri Dios. Ri areʼ kubʼij: «Wetaʼm taj we kʼo ubʼiʼ ri Dios». Y kubʼij chik: «Are waʼ ri nabʼe mul kinwilo che ri Dios qastzij kʼolik. Pa ri tiempo riʼ xwilo che xinriq jun utzalaj wachiʼl».

17. ¿Jasche kawaj taj kaya kan uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri Dios? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

17 Are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios chke ri winaq, ¿la kqabʼij ri ubʼiʼ ri Dios chke y ri ubʼantajik? Are chiʼ kqabʼan wariʼ kqaya uqʼij ri ubʼiʼ. Rumal laʼ, mayaʼ kan ubʼixik chke ri winaq ri ubʼantajik ri Jehová, je wariʼ kaya uqʼij ri ubʼiʼ. Are chiʼ kabʼan wariʼ, keʼatoʼ ri winaq rech kkiriq ri kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik y tajin kawesaj uwach ri Jesús y más na are che kakikotemaj ri Jehová. Kqabʼij qe ri xubʼij ri xtzʼibʼan ri Salmo 145:2, che xubʼij: «Kinqʼijilaj na ri bʼiʼ la amaqʼel».

Kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová are chiʼ kqakʼut chkiwach ri nikʼaj chik. (Chawilaʼ ri párrafo 17).

¿JAS KAYA UBʼIXIK?

  • ¿Jasche kqakikotemaj ri Jehová are chiʼ kqaya uqʼij ri ubʼiʼ?

  • ¿Jasche kqakikotemaj ri Jesús are chiʼ kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Dios?

  • ¿Jasche kkiriq utzilal ri winaq are chiʼ kqaya uqʼij ri ubʼiʼ ri Dios?

BʼIXONEM 2 Jehová ri abʼiʼ

a Weneʼ ri Marcos xukoj ri ubʼiʼ ri Jehová are chiʼ xutzʼibʼaj ri e tzij che xubʼij ri Jesús. Rumal laʼ xkoj chi jumul pa ri Traducción del Nuevo Mundo. Chawilaʼ wajun versículo riʼ pa ri nota de estudio «todo lo que Jehová ha hecho por ti», pa ri Biblia de estudio.

b Kʼexom jujun bʼiʼaj.