1-2. I mpsini swi nga hi pfunaka ku twisisa ndlela leyi Yehovha a titwaka hi yona hileswi mavunhwa ya manyingi ma nga hangalasiwa?

 PIMISA hi leswi: A hi nge munhu lweyi u mu rhandzaka hintamu a vulavula swilo swa ku biha hi wena. Hambileswi wena u swi tivaka swaku swilo leswi a nga swi vula i mavunhwa, vanhu lava a nga famba a va byeletela mavunhwa wolawo va ma kholwa. Xa ku biha hintamu hi leswaku vanhu volavo na vona va ma hangalasa va ma byela vanhu van’wani lava na vona va ma kholwaka. A wu ta titwisa ku yini loko leswo a swo ku yendlekela? Phela leswo a swi ta ku vavisa hintamu, ngopfungopfu loko ku li swaku vanhu lava va nga twa mavunhwa wolawo hi wena i vanhu lava u va rhandzaka. Funtshi xin’wani lexi a xi ta yendla swaku u vaviseka hileswaku leswo a swi ta wonha vito la wena. — Swiv. 22:1.

² Xikombiso lexi xi hi pfuna ku twisisa leswi Yehovha a nga titwisa xiswona nkama vito la yena li nga chimisiwa. Mun’we wa vana va yena va le tilweni a vulavule swilo swa ku biha hi Yena ka wansati wa ku sungula ku nga Evha, naswona Evha a ma kholwile mavunhwa wolawo. Hi mhaka ya leswo, yena na Adamu va tshike ku yingisa Yehovha, leswi nga yendla swaku ku nghena xidjoho amisaveni, se namuntlha hi fa hi mhaka ya swoleswo. (Gen. 3:1-6; Rom. 5:12) Hinkwaswu swikarhatu leswi hi swi vonaka amisaveni namuntlha swa ku fana ni lifu, tinyimpi ni ku hlupheka swi kona hi mhaka ya mavunhwa lawa Sathana a nga ma vula ka jardim la Edeni. Se Yehovha a titwisa ku yini loko a vona swikarhatu hinkwaswu leswi nga kona namuntlha hi mhaka ya mavunhwa wolawo? I ntiyiso swaku swa mu vavisa, nhambileswo a nga tshami na a kwatile. Bibele li vula swaku yena i “Xikwembu lexi nga tsaka”. — 1 Tm. 1:11.

3. Hi lini lunghelo leli hi nga na lona?

³ Phela hinkwerhu namuntlha hi ni lunghelo la ku kombisa swaku Sathana a vule mavunhwa hi Yehovha. Hi nga yendla leswo hi ku yingisa nawu lowu nge: “Dzunisani vito la Yehovha.” (Ps. 113:1) Naswona hi nga yendla leswo hi ku vulavula kahle hi vito la Yehovha leli nga kwetsima ka vanhu van’wani. Se wena ke, wa swi lava  ku yendla leswo? A hi voneni swivangelo swinharhu leswi nga ta hi pfuna ku dzunisa Yehovha hi mbilu ya hina hinkwayu.

YEHOVHA WA TSAKA LOKO HI DZUNISA VITO LA YENA

4. Hi mhaka muni Yehovha a tsaka loko hi mu dzunisa? Nyikela xikombiso. (Vona mufoto.)

⁴ Papayi wa hina Yehovha a tsaka hintamu loko hi dzunisa vito la yena. (Ps. 119:108) Kambe ku ni vanhu lava loko va nga byeliwi swilo swaswinene, va nga yendleliwi swilo swaswinene, kumbe va nga vulavuli hi vona va kalaka va nga titwi kahle, kambe Yehovha a nga tshamisanga xileswo. Pimisa hi xin’wanani lexi barasaraka papayi wa xona xi gama xi mu byela swaku xa mu rhandza ni leswaku a ku na papayi wa ku yampsa ku tlula yena. Hi mhaka leyo, papayi wa xona loko a twa leswo a tsaka hintamu. Kambe leswo a swi vuli swona swaku papayi wa xona i munhu lweyi a tshamaka a nga tsakanga, funtshi a dependeraka hi leswi n’wana wa yena a vulaka swona swaku a tsaka. Ku hambana ni leswo wa swi tiva swaku i papayi wamunene naswona a tsaka hintamu hi ku vona n’wana wa yena a kombisa lirhandzu a tlhela a tiva ku khensa, hikusa wa swi tiva swaku kuva n’wana wa yena a tiva ku yendla leswo swi ta mu pfuna swaku a tsaka loko a kula. Hi ku fana, Papayi wa hina Yehovha a tsaka hintamu loko a hi vona hi mu dzunisa.

5. Loko hi dzunisa Yehovha hi kombisa yini?

⁵ Loko hi dzunisa Yehovha na hina hi kombisa swaku Sathana a hi hembelile. Se hi wani mavunhwa lawa Sathana a nga ma vula hi hina? Sathana a vule swaku a ku na munhu lweyi a nga kotaka ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka a tlhela a dzunisa vito la yena. Sathana a tlhele a vula swaku loko munhu o ringiwa a nge swi koti ku tama a tshembeka ka Yehovha. Sathana a tlhele a vula swaku hinkwerhu hi nga mu tsukula Yehovha loko ko humelela munhu a hi nyika swilo swa ku yampsa. (Yob. 1:9-11; 2:4) Kambe Yobo, wanuna wa ku tshembeka a kombise swaku leswi Sathana a nga swi vula i mavunhwa. Se hina ke? Phela namuntlha mun’wani ni mun’wani ka hina a ni mukhandlu wa ku seketela vito la Yehovha, a li dzunisa a tlhela a tama a mu tirhela hi ku tshembeka. (Swiv. 27:11) Phela ku yendla leswo i nchumu wa ku tsakisa hintamu.

6. Hi nga mu tekelelisa ku yini Hosi Davhida ni Valevhi? (Nehemiya 9:5)

⁶ Ku rhandza Yehovha swi yendla swaku vanhu va ku tshembeka va dzunisa vito la yena hi mbilu hinkwayu. Hosi Davhida a tsale leswi: “Ni ta dzunisa Yehovha; ni ta dzunisa vito la yena la ku kwetsima hi mbilu ya mina hinkwayu.” (Ps. 103:1) Davhida a a swi twisisa swaku ku dzunisa vito la Yehovha a swi fana ni ku dzunisa Yehovha. Phela vito la Yehovha li fambisana ni leswi a nga tshamisa xiswona, hi mhaka leyo loko hi twa vito  leli nge Yehovha hi pimisa hi wumunhu la ku hlamalisa leli a nga na lona ni hi swilo swaswinene leswi a swi yendlaka. Se Davhida a a lava ku dzunisa vito la Papayi wa yena hikusa la kwetsima. A a lava ku yendla leswo hi mbilu ya yena hinkwayu. Na vona Valevhi a va rhangela ka ku dzunisa vito la Yehovha naswona a va swi tiva swaku hambileswi a va yendla hinkwaswu leswaku va dzunisa vito la Yehovha, a va nga ta swi kota ku li dzunisa hi ndlela leyi li faneleke li dzunisiwa hi yona. (Lerha Nehemiya 9:5.) Ha tiyiseka swaku ku tiveka hansi loku, ku yendle swaku Yehovha a tsaka hintamu swinene.

7. Hi nga mu dzunisisa ku yini Yehovha siku ni siku ni loko hi chumayela?

⁷ Na hina hi nga mu dzunisa Yehovha nkama lowu hi vulavulaka ni vanhu van’wani, hi ku va hi vulavula kahle hi yena, hi kombisa swaku ha mu khensa ni swaku ha mu rhandza. Loko hi li ka ntirho wa ku chumayela xikongomelo xaxikulu xa hina i ku pfuna vanhu swaku va tshinela ka Yehovha, va tlhela va vona Yehovha na a li Papayi lweyi a va rhandzaka hintamu. (Yak. 4:8) Phela hina swi hi tsakisa hintamu ku tirhisa Bibele swaku hi djondzisa vanhu swaku Yehovha i Xikwembu xa lirhandzu, xa ku lulama, lexi nga ni wutlharhi, lexi nga ni matimba ni swaku Yehovha a ni wumunhu la ku xonga hintamu. Ndlela yin’wani leyi hi nga dzunisaka Yehovha hi tlhela hi mu tsakisa hi yona i kuva hi zama ku tekelela wumunhu la yena. (Efe. 5:1) Phela nkama hi yendlaka leswo, vanhu van’wani va ta swi vona swaku hi hambanile na vona. (Mat. 5:14-16) Hi mhaka leyo, nkama lowu hi hanyisanaka na vona siku ni siku, swi nga yendleka hi pfulekeliwa hi mukhandlu wa ku va tlhamusela swaku hi mhaka muni mahanyelo ya hina ma hambanile ni ya vona. Leswo swi ta yendla swaku vanhu va timbilu tatinene va swi navela hintamu ku djondza hi Xikwembu xa hina Yehovha. Phela Yehovha a tsaka hintamu loko a hi vona hi mu dzunisa hi tindlela ta ku fana ni leti. — 1 Tm. 2:3, 4.

YESU WA TSAKA LOKO HI DZUNISA VITO LA YEHOVHA

8. I mpsini leswi Yesu a nga swi yendla leswaku a kombisa swaku a a dzunisa vito la Yehovha?

⁸ Ka tintsumi hinkwatu leti nga matilweni ni vanhu lava nga lani misaveni, a nga kona lweyi a tivaka Yehovha ku yampsa ku tlula Yesu. (Mat. 11:27) Yesu wa mu rhandza Papayi wa yena naswona a dzunisa vito la yena hi ku swi rhandza. (Yoh. 14:31) Ka xikhongelo lexi a nga xi yendla ka wusiku leli a nga fa hi lona, a vulavule hi ntirho lowu a nga wu yendla lani misaveni hi ku vula marito lawa ma nge: “Ni va djondzisile vito la wena”. (Yoh. 17:26) A a lava ku vula yini hi marito lawa?

9. Hi xini xikombiso lexi Yesu a nga xi nyikela lexi hi pfunaka ku swi twisisa kahle leswi Yehovha a nga tshamisa xiswona?

⁹ Yesu a nga yo djondzisa vanhu ntsena swaku vito la Xikwembu i Yehovha, kambe a tlhele a yendla swilo swin’wani swaku a dzunisa Papayi wa yena. Vayuda lava Yesu a a tolovela ku bula na vona a va swi tiva swaku vito la Xikwembu i Yehovha, kambe Yesu a va tlhamusele swaku i mani Yehovha. (Yoh. 1:17, 18) Hi xikombiso, Matsalwa ya Xiheberu ma vula swaku Yehovha a ni timpsalu naswona a ni ntwelawusiwana. (Eks. 34:5-7) Kambe Yesu a swi kombisile leswo ka xikombiso lexi a nga xi nyikela xa ku vulavula hi n’wana lweyi a nga suka kaya. Ka xikombiso lexi, Yesu a vula swaku loko papayi a vona n’wana na a tlhelela kaya, wa tsutsuma a mu tlhangaveta, a fika a mu barasara a tlhela a mu rivalela hi mbilu hinkwayu. Phela leswo swi hi pfuna ku vona swaku na yena Yehovha a ni timpsalu naswona a tinyimisele ku hi rivalela. (Luk. 15:11-32) Phela Yesu a swi kombisile hi ku helela swaku Papayi wa yena Yehovha i Xikwembu xa ku tshamisa ku yini.

10. a) Hi swi tivisa ku yini swaku Yesu a a li tirhisa vito la Papayi wa yena ni leswaku a a lava leswaku vanhu van’wani na vona va li tirhisa? (Marka 5:19) (Vona mufoto.) b) I mpsini leswi Yesu a lavaka leswaku hi swi yendla namuntlha?

¹⁰ Ku nga va swaku Yesu a a lava swaku vanhu  van’wanyani va li tirhisa vito la Papayi wa yena? Ina a a swi lava. Hambileswi vafundhisi van’wani va wukhongeli la Xiyuda a va vula leswaku a ku nga fanelanga ku tirhisiwa vito la Xikwembu hikusa ku yendla leswo a swi ta kombisa swaku a li hloniphiwi, Yesu a nga zanga a pfumelela swaku leswi vona a va swi kholwa swa ku kala swi nga humi ka Matsalwa swi mu sivela kuva a tirhisa vito la Papayi wa yena. Xikombiso xa leswo hi leswi nga yendleka khambi lin’wani nkama Yesu a nga susa madimoni wanuna mun’wani lweyi a a hanya ka doropa la Vajerasi. Hambileswi vanhu va doropa leliyani va nga mu chava hintamu Yesu, va tlhela va kombela swaku a suka ka doropa leliyani, Yesu a byele wanuna lweyi a a mu suse madimoni leswaku a byela vanhu van’wanyani hi leswi Yehovha a a mu yendlele swona. (Lerha Marka 5:19; Mar. 5:16, 17) a Se leswo swi kombisa swaku Yesu a a swi lava swaku vanhu va ndhawu liyani va tiva vito la Xikwembu. Ninamuntlha Yesu wa ha lava swaku vanhu amisaveni hinkwayu va tiva vito la Papayi wa yena. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Se a nkama hi byelaka vanhu van’wanyani hi vito la Yehovha, hi tsakisa Yesu Kreste Hosi ya hina.

11. Yesu a djondzise vadjondzisiwa va yena leswaku va khongelela yini naswona hi mhaka muni leswo swi li swa lisima? (Ezekiyele 36:23)

¹¹ Yesu a a swi tiva swaku xikongomelo xa Yehovha a ku li ku kwetsimisa vito la yena ni ku li basisa ka mavunhwa lawa a va mu lumbeta hi wona. Hi mhaka leyo a djondzise vadjondzisiwa va yena ku khongela va ku: “Papayi wa hina lweyi a nga matilweni, vito la wena a li kwetsimisiwe.” (Mat. 6:9) Yesu a a swi twisisa swaku mhaka leyi yi khumba vanhu hinkwavu. (Lerha Ezekiyele 36:23.) A ku na mun’wani ka ntumbuluku hinkwawu a nga yendla swilo swaswikulu swaku a kwetsimisa vito la Yehovha ku tlula Yesu. Kambe Yesu nkama va nga mu khoma, valala va yena va mu lumbete swaku a a rhuka vito la Xikwembu. Yesu a a swi tiva swaku ku rhuka vito la Xikwembu a ku li xidjoho xaxikulu ku tlula hinkwaswu leswi munhu a a ta swi yendla. Se kuva va mu lumbeta hi swaku yena a a yendla leswo, swi mu karhatile swinene. Swi nga yendleka ku li leswo swi nga za swi yendla swaku Yesu a titwa a ‘tlhaveke swinene mbilwini’ na a nga se khomiwa. — Luk. 22:41-44.

12. Yesu a li kwetsimisise ku yini vito la Papayi wa yena?

¹² Leswaku Yesu a kwetsimisa vito la Papayi wa yena swi lave Yesu a hluphiwa, a rhuketeliwa a tlhela a lumbetiwa hi minchumu ya ku biha ya ku  a nga yi yendlanga. Yesu a a swi tiva swaku a mu yingisile Papayi wa yena ka swilo hinkwaswu, hi mhaka leyo a ku na nchumu lexi a xi ta mu yendla a dana. (Heb. 12:2) Naswona Yesu a a swi tiva swaku Sathana hi yena lweyi a a mu vangela swikarhatu hinkwaswu leswiyani. (Luk. 22:2-4; 23:33, 34) Phela Sathana a a lava ku yendla hinkwaswu leswi a nga swi kotaka swaku a yendla swaku Yesu a nga ha tshembeki, kambe Sathana a nga swi kotanga leswo! Hikusa Yesu a swi kombisile swaku Sathana i muhembi wamukulu. Funtshi Yesu a kombise swaku Yehovha a ni vanhu va ku tshembeka lava va mu tirhelaka naswona va tamaka va tshembeka ka yena hambiloko va kumana ni swiyimu swa ku karhata.

13. Hi nga yendla yini swaku hi tsakisa Hosi ya hina Yesu Kreste?

¹³ Se wena ke, wa swi lava ku yendla swaku Hosi ya wena Yesu yi tsaka? Loko u swi lava tama u dzunisa vito la Yehovha hi ku pfuna vanhu van’wani swaku va djondza hi wumunhu la ku xonga leli Yehovha a nga na lona. Loko u yendla leswo u ta va u landzela minkondzo ya Yesu hi kusuhi. (1 Pe. 2:21) Ku fana na Yesu, u ta yendla swaku Yehovha a tsaka naswona u ta kombisa swaku Sathana i muhembi wamukulu.

LOKO HI DZUNISA VITO LA YEHOVHA HI PFUNA VANHU SWAKU VA PONA

14-15. Hi swini swilo swa ku hlamalisa leswi nga yendlekaka loko hi djondzisa vanhu hi Yehovha?

¹⁴ Loko hi dzunisa vito la Yehovha hi pfuna vanhu swaku va pona. Hi ndlela yihi? Sathana a ‘dlaye’ mimpimiso ya vanhu va lani misaveni. (2 Ko. 4:4) Vona va kholwa ka mavunhwa lawa Sathana a ma hangalasaka ya ku fana ni lawa ma nge: Xikwembu a xi kona, Xikwembu xi le kule na hina, a xi na mhaka ni vanhu, xi ni mona ni leswaku xi hlupha lava va yendlaka swa ku biha hilani ku nga heliki. Phela Sathana a hangalasa mavunhwa lawa hileswi a lavaka ku chimisa vito la Yehovha ni leswi a lavaka ku sivela vanhu kuva va va vanghanu va Yehovha. Kambe nkama hi chumayelaka mahungu ya ku tsakisa hi va hi mu sivela swaku a yendla leswo. Se i mpsini leswi yendlekaka hileswi hi djondzisaka vanhu ntiyiso hi Papayi wa hina hi tlhela hi kwetsimisa vito la yena?

¹⁵ A ntiyiso wa Bibele wu ni matimba. Loko hina hi djondzisa vanhu hi Yehovha ni hi wumunhu la yena, hi vona minchumu ya ku hlamalisa yi yendleka. Loko vanhu va ya va twisisa wumunhu la ku tsakisa la Papayi wa hina va swi vona swaku mavunhwa ya Sathana a ma twisiseki, va  tlhela va hlamalisiwa hi matimba ya ku kala ma nga heli ya Yehovha. (Esa. 40:26) Va djondza ku tshemba Yehovha hi mhaka wululami la yena la ku hetiseka. (Det. 32:4) Va djondza swilo swa swinyingi ka wutlharhi la yena lalikulu. (Esa. 55:9; Rom. 11:33) Naswona va tiyisiwa hi loko va djondza hi lirhandzu leli Yehovha a nga na lona. (1 Yo. 4:8) Loko va ya va tshinela kusuhi na Yehovha va ya va tiyiseka swaku ntshembo wa vona wa ku hanya hi masiku ni masiku i wa ntiyiso. Hi ni lunghelo lalikulu la ku pfuna vanhu swaku va va kusuhi ni papayi wa hina, naswona loko hi ya hi va djondzisa ku tiva Yehovha, Yehovha a hi vona na hi “tirha xikan’we” na yena. — 1 Ko. 3:5, 9.

16. Vanhu va titwisa ku yini loko va tiva vito la Yehovha? Nyikela swikombiso.

¹⁶ Swi nga yendleka nchumu wa ku sungula lowu u nga wu byela vanhu van’wani nkama u nga sungula ku djondzisa vanhu Bibele ku ve vito la Yehovha. Naswona swi nga yendleka vanhu va timbilu tatinene swi va khumbe hintamu ku tiva leswo. Hi xikombiso, ntombhi yin’wani leyi vitaniwaka Aaliyah b leyi nga kulisiwa ka wukhongeli la ku kala li nga tirhisi Bibele, a yi nga tsakanga hi wukhongeli leli a yi lumba lona naswona a yi nga titwi kusuhi ni Xikwembu. Kambe leswo swi txintxile nkama yi nga sungula ku djondza ni Timboni ta Yehovha; yi sungule ku vona Xikwembu tanihi munghanu wa yona naswona yi hlamale hintamu nkama yi nga tiva swaku vito la Xikwembu li susiwile ka Mabibele ya ku tala ivi li pfaletiwa hi marito ya ku fana ni “Hosi” ni man’wanyani. A ku va yi tive vito la Yehovha swi txintxe wutomi la yona lakakuva yi vule swaku: “Munghanu wa mina wamukulu a ni vito!” I mpsini swi nga yendleka hi mhaka leswi yi nga tiva vito la Yehovha? Yona yi li: “Mbilu ya mina yi rhulile naswona ni tsake hintamu.” Wanuna mun’wani lweyi a vitaniwaka Steve, lweyi a a li muyimbeleli a kulisiwe ka wukhongeli la Xiyuda naswona a a nga ha swi lavi ku lumba wukhongeli hikusa a a vone vanhu va vanyingi lava a va lumba wukhongeli na va yendla swilo leswi a va nga fanelanga va swi yendla. Kambe loko mamani wa yena a file, a pfumele ku djondza Bibele ni Timboni ta Yehovha. A nkama a nga tiva vito la Yehovha swi mu khumbe hintamu. Yena a te: “A ni nga li tivi vito la Xikwembu naswona nkama ni nga li tiva ni twisise swaku Xikwembu xi kona hikakunene ni tlhela ni vona swaku ni kume Munghanu wa hikakunene.”

17. Hi mhaka muni u fanele u tama u dzunisa vito la Yehovha? (Vona mufoto.)

¹⁷ Loko u chumayela wa va djondzisa vanhu hi vito la ku kwetsima la Yehovha? Indjhe wa va pfuna swaku va tiva wumunhu la ku xonga leli Yehovha a nga na lona? Loko u yendla leswo u ta va u dzunisa vito la Yehovha. Tama u dzunisa vito la Yehovha hi ku pfuna vanhu swaku va mu tiva. Loko u yendla leswo u ta pfuna vanhu va vanyingi swaku va ponisiwa naswona u ta swi kota ku landzela minkondzo ya Yesu Hosi ya hina. Xa lisima hintamu, u ta tsakisa mbilu ya Yehovha Papayi wa hina. Se tama u dzunisa vito la Yehovha “hi masiku ni masiku”! — Ps. 145:2.