Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Tɛla kɔ Ndwokɔ mɔɔ bɛhyɩhyɛ

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 7

NDWOMI 51 Yeyila Yɛ Nwʋ Zʋ Yɛma Nyamɩnlɩ!

Mɔɔ Yɛkɔhʋla Yekozuma Wɔ Nazɩlayɩmaa Yɩ Kɛnɩ

Mɔɔ Yɛkɔhʋla Yekozuma Wɔ Nazɩlayɩmaa Yɩ Kɛnɩ

“Aɣile mɔɔ ɩkɛva kɔwʋwa azɩ kɛɛ Nazɩlayɩnii munwatĩĩ nu nɩ, ɩkɛyɛ nwanzanwanza kɛma Gyehova.”NƆ. 6:8.

BƲTAYƖ

Yekehila kezimɔ Nazɩlayɩmaa be ndianwʋ yɩ kɔwʋwa yɛ ma yekenyia akɛnɣazɩzɩbɛ na yɛava yɛ nwʋ yɛawɔ afɔlɩ yɛama Gyehova.

1. Mɩnla subanɩ yɛ Gyehova azʋ̃mɩvʋlɔ bɛla yɩ ali ɔzʋmɩ ɔwɔkɩ a?

 ASƲ̃ ɔdɔ Gyehova paa a? Pɩlazunɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ ɔdɔ yɩ! Na kɛ wʋzawʋ nkʋ̃ yɛ ɛtɩ nɣanlɩ ɔzɔ a. Ɔzʋmɩ ɔwɔkɩ nɩ, mmenii sʋ̃maa dɩ nɣanlɩ zɔ. (Ndw. 104:​33, 34) Bo nu sʋ̃maa valɩ nninyeni wɔlɩ afɔlɩ na ama bɛahʋla bɛazʋ̃mɩ Gyehova. Ɔzɔ yɛ nɩ ɩdɩ wɔ Nazɩlayɩmaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Yizilaya nɩ bɔ ɔfʋã nu a. Nɩ bɛdɩ aninyiammɔ a, na mɩnla yɛ yɛkɔhʋla yekozuma wɔ be ndianwʋ yɩ nu a?

2. (a) Nɩ aninyiammɔ yɛ lɛ Nazɩlayɩmaa yɩ a? (Nɔmɛsɩ 6:​1, 2) (b) Mɩnla ti mɔɔ Yizilayamaa be zili pɔkɔ kɛɛ bɛkɛyɛ Nazɩlayɩmaa a?

2 Odwokɔpɔkɔ “Nazɩlayɩ” zʋ̃ Hibulu odwokɔ mɔɔ ikile “Bɛyɩ beziye ahanlɩ,” “Bɛdɩ yɩ nwʋ,” anzɛnyɩɩ “Mɔɔ iyila yɩ nwʋ zʋ” nu. Nɩ Nazɩlayɩmaa nɩ dɩ Yizilayamaa mɔɔ bɔzʋ̃ bɛ ahʋnlɩnɩ nu bɔtwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ nninyeni be ɩyɛlɛ nwʋ na ama bɛahʋla bɛazʋ̃mɩ Gyehova wɔ ɔhʋanɩ sʋnʋnkʋ̃ zʋ. Nɩ Mosisi Mmɛla yɩ ma ɔhʋanɩ ma benyia anzɛnyɩɩ baalɛ kã Gyehova ndamɩ sʋnʋnkʋ̃ be kɛɛ, ɩkɛva yɩ nnwʋanlɩ eɣile yi be ɩkɔwʋwa azɩ kɛɛ Nazɩlayɩnii. a (Kɩnga Nɔmɛsɩ 6:​1, 2.) Nɩ ɔzɔ ndamɩ anzɛnyɩɩ anʋhʋba yɩ pɩbɛ kɛɛ Nazɩlayɩmaa yɩ kelili mmɛla pɔkyɩɩ be zʋ mɔɔ iléhyinyia kɛɛ Yizilayamaa mɔɔ bɛha nɩ kɛyɛ zɔ. Mɛyɩ, nɩ mɩnla yɛ ɩkɛhã Yizilayanii be ma ikezi pɔkɔ kɛɛ ɩkɛɣa kɛyɛ Nazɩlayɩnii a? Ɩkɛyɛ kɛɛ, ɩdɩ ɔlɔlɛ kezile mɔɔ ɩwɔ ɩma Gyehova nɩɩ anyɩnlɩzɔlɛ mɔɔ ɩwɔ ɩma nninyeniba mɔɔ ɩyɛ ɩma yɩ nɩ.—Dit. 6:5; 16:17.

3. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Nyamɩnlɩ mmenii mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ bɛdɩ kɛɛ Nazɩlayɩmaa yɩ a?

3 Mmɩlɩ mɔ “Kɩlayɩsɩ yɩ mmɛla” nɩ ɩɣa iziyeli Mosisi Mmɛla nɩ yɩ agyia nu nɩ, nɩ nwʋmɔ iáhyinyia kɛɛ Nyamɩnlɩ mmenii kɛyɛ Nazɩlayɩmaa dɔkʋ̃. (Gal. 6:2; Wul. 10:4) Naasʋ̃ dɩkɛɛ Nazɩlayɩmaa yɩ nɩ, Gyehova yi mmenii mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ bɛpɛ kɛɛ bɔzʋ̃ bɛ ahʋnlɩnɩ munwala, bɛ ɛkɛla munwala, nɩɩ bɛ anwʋzɩzɩbɛ munwala nu bɔsʋ̃mɩ yɩ. (Mk. 12:30) Sɛ yɛzʋ̃ yɛ pɛ nu yeyila yɛ nwʋ zʋ yɛma Gyehova a, nɩ yɛkãã ndamɩ kɛɛ yɛkɔzʋ̃mɩ yɩ. Mɔɔ ɩkɛyɛ na yɛalili ɔzɔ ndamɩ yɩ zʋ nɩ, ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ Gyehova yɩ apɛdɩ na yɛfa nninyeni yɛbɔ afɔlɩ na ama yɛahʋla yɛazʋ̃mɩ yɩ. Sɛ yesunzu kezimɔ Nazɩlayɩmaa nɩ lili bɛ ndamɩ zʋ nɩ nwʋ a, ɩkɔwʋwa amɩyɛ sʋ̃ ma yɛkɔnwʋ kezimɔ yekelili yɛ ndamɩ dɩyɛ nɩ zʋ. b (Mt. 16:24) Bɛmá yehila nwʋmɔ ndianwʋ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be.

FA NNINYENI BƆ AFƆLƖ

4. Kɛmɔ Nɔmɛsɩ 6:​3, 4 kile nɩ, mɩnla nninyeni yɛ Nazɩlayɩmaa nɩ bɛva bɔwɔlɩ afɔlɩ a?

4 Kɩnga Nɔmɛsɩ 6:​3, 4. Nɩ íni kɛɛ Nazɩlayɩmaa nɩ bɔnʋ nzã anzɛnyɩɩ bedi dɩyɛ bela mɔɔ benyia nzã wɔ numɔ kʋlakʋla, dɩkɛɛ nwanyɩ mma nɩɩ yi keeki. Naasʋ̃ nɩ Yizilayamaa mɔɔ bɛha nɩ bɔkʋla bɔnʋ nzã, bedi nwanyɩ mma nɩɩ yi keeki, iluwakɛɛ nɩ mfʋmɩ íni ɔzɔ nninyeni yi nwʋ. Nɔhʋanlɛ nu nɩ, Bayɩbʋlʋ yɩ kã nzã nwʋ odwokɔ kɛɛ ɩdɩ akyɛdɩ mɔɔ ɩzʋ̃ Nyamɩnlɩ kɛnɩ, na ɩkã kɛɛ ɩma desanii “yɩ ahʋnlɩnɩ di fɛlɛkʋ̃.” (Ndw. 104:​14, 15) Naasʋ̃, Nazɩlayɩmaa nɩ bɔzʋ̃ bɛ ahʋnlɩnɩ nu bɛvalɩ ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ bɔwɔ kɛɛ bɛkɛva ɔzɔ nninyeni yi bekele bɛ anyɩ nɩ bɔwɔlɩ afɔlɩ. c

Asʋ̃ eziyeziye wʋ nwʋ kɛɛ ɛkɛva nninyeni kɔwɔ afɔlɩ kɛmɔ Nazɩlayɩmaa nɩ yɛlɩ nɩ a? (Kila nkyɩkyɛmi 4-6)


5. Mɩnla afɔlɩ yɛ Madián nɩɩ Marcela bɔzʋ̃ bɛ pɛ nu bɔwɔlɩ a, na mɩnla ti a?

5 Dɩkɛɛ Nazɩlayɩmaa nɩ, amɩyɛ sʋ̃ yɛfa nninyeni yɛbɔ afɔlɩ na ama yɛahʋla yɛayɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu. Bɛmá yehila Madián nɩɩ Marcela be ndianwʋ yɩ. d Nɩ Kilisinyiamaa agyiahʋnlɩmaa eyimmɔ bɔ nwʋ tɔ bɛ wɔ bɛ ɛbɩlawɔlɛ nu. Nɩ Madián yɛ egyima be mɔɔ ɩma benyia ozukua, na nɩ bɔwɔ aliyia baaba be bɛda numɔ. Naasʋ̃, nɩ bɛpɛ kɛɛ bɛyɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu. Meti mɔɔ ɩkɛyɛ na bɛadwu ɔzɔ bʋtayɩ yɩ nwʋ nɩ, bezili pɔkɔ kɛɛ bɛkɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ. Bɛkã kɛɛ, “Yɛwɔlɩ yɩ tʋ kɛɛ yɛtɩdɩ nninyeni zʋ wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu. Yeduli yɛhɔ yɛwʋwalɩ aliyia ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be nu na yɛdɔnlɩnɩ yɛ kaalɩ yɩ.” Nɩ ɩ́dɩ nhyɛ kɛɛ Madián nɩɩ Marcela kɛva nninyeni mɔɔ ɩdɩ zɔ kɔwɔ afɔlɩ anzɛnyɩɩ bɛkɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ mɔɔ ɩdɩ zɔ. Bɛzabɛ yɛ bezili pɔkɔ kɛɛ bɛkɛyɛ zɔ a, iluwakɛɛ nɩ bɛpɛ kɛɛ bɛyɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu. Kakɩ yɩ, bɛ anyɩ ile kɛɛ bezili pɔkɔ mɔɔ ɩdɩ zɔ.

6. Mɩnla ti mɔɔ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ fa nninyeni bɔ afɔlɩ a? (Kila Mfonyini yi sʋ̃.)

6 Ɔzɔ la yɛ Gyehova yi mmenii mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ, bɛ anyɩ de kɛɛ bɛkɛva nninyeni bɔkɔwɔ afɔlɩ na ama bɛahʋla bɛayɛ sʋ̃maa wɔ yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ nu a. (1 Kɔl. 9:​3-6) Gyehova ɩáhyɛ yɛ kɛɛ yɛvá nninyeni yɛwɔ afɔlɩ, yɛɛ nninyeni mɔɔ yɛfa yɛbɔ afɔlɩ nɩ sʋ̃, mfʋmɩ bela íni nwʋmɔ a. Kɛ ndianwʋ nɩ, abiyemmɔ si pɔkɔ kɛɛ belékyina bɛzabɛ bɛ aliyia, anzɛnyɩɩ bekeyiaki egyima be mɔɔ ɩla bɛ ahʋnlɩnɩ zʋ, nɩɩ nninyeni mvʋlɔ be mɔɔ ɩma bɛ anyɩ de. Abiyemmɔ sʋ̃ si pɔkɔ kɛɛ, belékyia kakɩ yɩ anzɛnyɩɩ sɛ bekyia po a, bɔlɔ́wʋ nnwuakula. Yɛɛ abiyemmɔ sʋ̃ zi pɔkɔ kɛɛ bɔkɔhɔ kɔzʋ̃mɩ wɔ dɩka mɔɔ mmʋwalɩyɛ nwʋ hyinyia, ɩávalɩ nwʋmɔ kɛɛ eyi kɛma bɛ nɩɩ bɛ alɔvʋlɔ bɛ avinli kɔhwɩ̃ nɩ. Ye nu sʋ̃maa yɛzʋ̃ yɛ ahʋnlɩnɩ nu yɛwɔ afɔlɩ azʋlɔtʋ iluwakɛɛ yɛpɛ kɛɛ yɛyɛ mɔɔ yɛkɔhʋla bela yɛma Gyehova. Nyia anwʋlazʋ kɛɛ afɔlɩ bela mɔɔ ɔkɔwɔ na ama wʋahʋla wʋazʋ̃mɩ Gyehova nɩ, sɛ ɩdɩ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ o, sɛ ɩdɩ kezi o, Gyehova yɩ anyɩ sɔ yɩ.—Hib. 6:10.

NYIA ƐPƐ KƐƐ ƐKƐYƐ SƲNƲNKƲ̃

7. Mɩnla ti mɔɔ nɩ ɩkɔhʋla kɛyɛ sɩ kɛɛ Nazɩlayɩnii be kelili yɩ ndamɩ nɩ zʋ a? (Nɔmɛsɩ 6:5) (Kila Mfonyini yi sʋ̃.)

7 Kɩnga Nɔmɛsɩ 6:5. Nɩ Nazɩlayɩmaa kã ndamɩ kɛɛ bɛlɛ́tɩdɩ be eɣinli. Nɩ eyi dɩ ɔhʋanɩ mɔɔ bɛfa bekile kɛɛ bɛva bɔ nwʋ bɛma Gyehova kʋlakʋla. Sɛ nɩ Yizilayanii be yɛ Nazɩlayɩnii ɩkyɛ a, nɩ yi eɣinli kɛyɛ tɩndɩnlɩ paa na ɩkɛma ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kɛɛ abiyela kɔnwʋ yɩ. Sɛ bɛzabɛ mɔɔ bebike yi nɩ bɛhyɛ yɩ ɛzɩzɩbɛ na bɔbʋwa yɩ a, ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kɛma yɩ kɛɛ ikelili yɩ anʋhʋba yɩ zʋ. Naasʋ̃ alɔbɔ odwokɔ yɛ lɛ kɛɛ, mmɩlɩ be wɔ Yizilayamaa bɛ abakɔsɛmɩ nu nɩ, nɩ bɛáwu Nazɩlayɩmaa na bɛáwʋwa bɛ. Dɩkɛɛ nkɔmɩhyɛnii Emɔsʋ yɩ mmɩlɩ zʋ nɩ, Yizilayamaa be mɔɔ nɩ bɔvʋakɩ wɔ nɔhʋanlɛ yɩ nwʋ nɩ, “bɔhɔlɩ zʋlɔ bɛvalɩ nzã bobunwa bunwanlɩ Nazɩlayɩmaa nɩ.” Ebiye a nɩ bɔbɔɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ bɛkɛma bokowuli ndamɩ mɔɔ bɛhã kɛɛ bɔkɔhwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ nzã nwʋ nɩ zʋ. (Em. 2:12) Nɩ ɩyɛ a, ide akɛnɣazɩzɩbɛ kezile paa na ama Nazɩlayɩnii be ialili yɩ ndamɩ yɩ zʋ na ɩayɛ sʋnʋnkʋ̃.

Nɩ Nazɩlayɩnii mɔɔ ididi yɩ ndamɩ yɩ zʋ nɩ wɔ ɛpɛ kɛɛ ɩkɛyɛ sʋnʋnkʋ̃ (Kila nkyɩkyɛmi 7)


8. Kɛ Benjamin yi ozumanlɛnwʋnlɛ yɩ ɩhyɛ wʋ ɛzɩzɩbɛ ise a?

8 Iluwa Gyehova yɩ mmʋwalɩyɛ zʋ nɩ, amɩyɛ sʋ̃ sa yɛkʋla yɛfa akɛnɣazɩzɩbɛ yɛda yɛ nwʋ ali kɛɛ yɛdɩ sʋnʋnkʋ̃, ɩávalɩ nwʋmɔ kɛɛ yɛ anyɩ tʋ̃ dɩyɛ anzɛnyɩɩ yɛyɛ bɔlɔ nɩ. Bɛmá yehila Benjamin yi ndianwʋ yɩ. Ɩdɩ Dasɩvʋlɔ be mɔɔ ili alʋbɔ bunlu mɔɔ ɩda Norway. Iluwa kʋnɛ mɔɔ nɩ ɩkɔlɩ zʋlɔ wɔ Ukraine nɩ ti, bɛyɛlɩ egyimalilɛ be wɔ yi sukuulu mɔɔ nɩ bɛlɛ bekilee kɛɛ bɛda Ukraine maa bɛ mɛda. Bɛhã behileli bɛ kɛɛ bɛvá Ukraine fɩlagɩ yɩ kɔlɛsɩ beziyeziye bɔ nwʋ na bɔdʋ́ ndwomi. Iluwakɛɛ nɩ Benjamin ɩábɛ kɛɛ ɩfa yɩ nwʋ iwula manlɩ-nwʋ-ɔlɔlɛ dɩyɛyɛlɛ mɔɔ ɩdɩ zɔ nu nɩ ti, ɩwɔlɩ yi ti nu kɛɛ ilébike dɩka mɔɔ bɛyɛɛ zɔ nɩ kʋlaa. Naasʋ̃ tikyia be nwʋnlɩ yɩ, na ɩdɩnyɩanlɩ numɔ ɩvʋlɔlɩ yɩ kɛɛ: “Bɩlá bahɩnla yɛ nwʋ kakɩ yɩ la. Ye munwala yɛdɩkɛɛ wʋ!” Benjamin ɩzʋ̃ akɛnɣazɩzɩbɛ nu ɩhɔlɩ tikyia nɩ yɩ anyunu na ɩhã ihileli yi kɛɛ: “Mígyĩ ɔfʋã bela, na mɩáva mʋ nwʋ muwulawula manlɩwulɛ ndwokɔ nu. Naasʋ̃ iluwakɛɛ Gyehova Dasɩvʋlɔmaa bɛáva bɔ nwʋ bowulawula kʋnɛ nu nɩ ti, bediã bo nu sʋ̃maa fiyiadɩ.” Tikyia yɩ dɩlɩ mɔɔ Benjamin hanlɩ yɩ tʋ na iyiakili yi. Naasʋ̃, yi sukuulumaa yɩ wɔlɩ yɩ tʋ kɛɛ bebiziaa yɩ sianti mɔɔ ɩába ɩkɩnla bɔ nwʋ nɩ. Benjamin yi kunlu duli nkʋ̃ʋ̃ ma nɩ ɩka ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ ma isũ; naasʋ̃, ɩzʋ̃ akɛnɣazɩzɩbɛ nu ɩhanlɩ mɔɔ ɩhã ihileli tikyia yɩ ihileli yi sukuulumaa yɩ sʋ̃. Eyi mɛda nɩ, Benjamin hanlɩ hileli yɩ awʋvʋlɔ kɛɛ Gyehova yɛ ɩwʋwalɩ yɩ ma ihilehileli yi dedi nu a.

9. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ yɛkɔhʋla yɛkɛma Gyehova yɩ ahʋnlɩnɩ kɔdɔ yi kunlu a?

9 Iluwakɛɛ yezi pɔkɔ kɛɛ yɛkɛyɛ Gyehova yɩ apɛdɩ ti, ɩma yɛyɛ sʋnʋnkʋ̃ wɔ mmenii mɔɔ bodua yɛ nwʋ beyiyia nɩ nwʋ. Sɛ yɛwɔ sukuulu anzɛnyɩɩ egyima nu a, yehyinyia akɛnɣazɩzɩbɛ na ama yɛahʋla yɛala yɛ nwʋ ali kɛɛ yɛdɩ Gyehova Dasɩvʋlɔmaa. Iluwakɛɛ ɛzɩkɛlɛ la yɛ oyuwadɩ eyi yi subanɩ ɩsɩkɛɛ nɩ ti, ɩkɔhʋla kɛyɛ sɩ kɛɛ yɛkɛva Bayɩbʋlʋ nu egyinanlɛzʋ-ndwokɔ yɛkɛyɛ egyima na yɛahã odwokɔba yɩ yɛahile mmenii. (2 Tim. 1:8; 3:13) Naasʋ̃, kakɛ mmɩlɩ munwala kɛɛ, sɛ yɛzʋ̃ akɛnɣazɩzɩbɛ nu yɛyɛ sʋnʋnkʋ̃ wɔ mmenii mɔɔ bɛázʋ̃mɩ Gyehova nɩ nwʋ a, ‘yɛma yɩ ahʋnlɩnɩ tɔ yi kunlu.’—Ɛɣɛ. 27:11; Mal. 3:18.

FA GYEHOVA ƆZƲ̃MƖNLƐ DI BƆMƲNLƖ WƆ WƲ ƐBƖLAWƆLƐ NU

10. Mɩnla ti mɔɔ nɩ ɩkɔhʋla kɛyɛ sɩ kɛma Nazɩlayɩmaa yɩ kɛɛ bɔkɔhɔ zʋ bɛkɛva ahyɛdɩ mɔɔ ɩwɔ Nɔmɛsɩ 6:​6, 7 nɩ bɛkɛyɛ egyima a?

10 Kɩnga Nɔmɛsɩ 6:​6, 7. Nɩ íni kɛɛ Nazɩlayɩmaa kɔ funli nwʋ. Wʋákila a, ekeze kɛɛ eyi mɛyɩ ɩ́dɩ dɩyɛ bela. Naasʋ̃ wɔ Bayɩbʋlʋ mmɩlɩ nu nɩ, nɩ ɩkɔhʋla kɛyɛ sɩ kɛma Nazɩlayɩnii be kɛɛ ɩkɛva eyi ɩkɛyɛ egyima, titili mmɩlɩ mɔ yɩzayɩ yi busunwanii kanyɩɩ iwu nɩ. Wɔ ɔzɔ mmɩlɩ nɩ, nɩ ayile nwʋ amamɩlɛ pɩbɛ kɛɛ sɛ abiye wu a, mmenii kɛɣa funli yi nwʋ. (Dwɔ. 19:​39, 40; Egy. 9:​36-40) Naasʋ̃ iluwa ndamɩ mɔɔ Nazɩlayɩmaa bɛkã nɩ ti, nɩ bɔlɔ́kʋla bekeɣike funli yi. Sɛ nɩ bedii bɛ abusunwanii be yi owulo nwʋ ɛyɛkɛ po a, iluwa dedi kezile mɔɔ nɩ Nazɩlayɩmaa wɔ nɩ ti, nɩ bɔkɔ zʋ bedi bɛ ndamɩ nɩ zʋ. Amba, Gyehova hyɛlɩ yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ nɔhʋanlɛmaa eyimmɔ ɛzɩzɩbɛ ma bɛvalɩ nɔhʋanlɛlilɛ begyinanlɩ bo ndwokɔzɩzɩbɛ yɩ munwa.

11. Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyianii be si yɩ kɛnɣa kɛɛ ɩkɛyɛ mmɩlɩ mɔ isii pɔkɔ be mɔɔ ɩfalɩ yɩ abusunwa nwʋ a? (Kila Mfonyini yi sʋ̃.)

11 Kɛ Kilisinyiamaa nɩ, yɛfa ndamɩ mɔɔ yɛkã yɛfa yeyila yɛ nwʋ zʋ yɛma Gyehova nɩ anyɩnlɩbʋlʋ odwokɔ. Eyi kã yɛ pɔkɔzilɛ azʋlɔtʋ nɩɩ kezimɔ yɛ nɩɩ ye mmusunwamaa di nɩ. Yɛyɛ egyima ɛzɩzɩbɛ yɛfa yedi ye mmusunwamaa bɛ ahyinyiadɩ nwʋ egyima, naasʋ̃ yɛáma mɔɔ ye mmusunwamaa pɛ nɩ nwʋ hyinyia yɛ tɛla mɔɔ Gyehova ɩpɩbɛɛ wɔ yɛ kɛnɩ nɩ. (Mt. 10:​35-37; 1 Tim. 5:8) Ɩyɛ a, ikehyinyia kɛɛ yekezizi abɔkɔ azʋlɔtʋ be mɔɔ ɩkɔzɔ Gyehova anyɩ, naasʋ̃ ebiye a ye mmusunwamaa bɛ anyɩ ilédeli nwʋmɔ.

Asʋ̃ ɔwɔ ɛpɛ kɛɛ ɛkɛva Gyehova ekeli bɔmʋnlɩ wɔ wʋ ɛbɩlawɔlɛ nu wɔ mmɩlɩ po mɔɔ eyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ nɩ a? (Kila nkyɩkyɛmi 11) e


12. Mmɩlɩ mɔ Alexandru idii yɩ abusunwa nu ndwokɔzɩzɩbɛ nwʋ egyima nɩ, mɩnla yɛ ɩyɛlɩ a, na mɩnla yɛ ɩáyɛ a?

12 Bɛmá yehila Alexandru nɩɩ yɩ yɩ Dorina bo ozumanlɛnwʋnlɛ yɩ. Mmɩlɩ mɔ agyiahʋnlɩmaa eyimmɔ zumanlɩ Bayɩbʋlʋ yɩ ɔlʋbɔ ɔkʋ̃ mɛda nɩ, Dorina zili pɔkɔ kɛɛ ɩlɔ́tʋwa zʋlɔ, na nɩ ɩpɛ kɛɛ yi hũ Alexandru sʋ̃ yiaki dɩyɛzumanlɛ yɩ. Naasʋ̃, Alexandru luwalɩ odwolɛ nɩɩ anyɩnlɩdɩlɛ ɔhʋanɩ zʋ ɩhã ihileli yɩ kɛɛ, iléyiaki. Dorina anyɩ iádeli eyi nwʋ, na ɩwɔlɩ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛhyɛ yi hũ ma ikeyiaki dɩyɛzumanlɛ yɩ. Alexandru hanlɩ kɛɛ, ɩwɔlɩ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛdɩ sianti mɔɔ ɩyɛɛ zɔ nɩ tʋ, naasʋ̃ nɩ ɩ́la azɩ ɩma yɩ. Nɩ ɩyɛ a, Dorina itwi yɩ anyunu ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ na ɩkã ndwokɔ mɔɔ ɩyɛ ɛyɛkɛ ikile yi. Meti ɩdɩlɩ nɣanlɩ kɛɛ iyiakí Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ yɩ. Naasʋ̃, Alexandru hɔlɩ zʋlɔ valɩ Gyehova lili bɔmʋnlɩ wɔ yɩ ɛbɩlawɔlɛ nu, na mmɩlɩ ɔkʋ̃ yɩ la sʋ̃, ɩlalɩ ɔlɔlɛ nɩɩ annidi kezile ali ihileli yɩ yɩ. Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, yi ndianwʋba yɩ hyɛlɩ yɩ yɩ ɛzɩzɩbɛ ma ɩwɔlɩ Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ tʋ dɔkʋ̃ na aɣinzi yi, ɩɣa ileli nɔhʋanlɛ yɩ.—Kila vidiyo mɔɔ ɩwɔ jw.org zʋ mɔɔ ise Alexandru nɩɩ Dorina Văcar: “Ɔlɔlɛ Ɩdɩ Abʋtalɩ, Yi Ti Nu Iko” wɔ ndwokɔ mɔɔ ɩba ɩtʋwadʋwa zʋlɔ mɔɔ ise “Kezimɔ Nɔhʋanlɛ Nɩ Ɩsɩnza Ɛbɩlawɔlɛ” tʋ nɩ.

13. Kɛ ɩkɛyɛ na yɛahile kɛɛ yɛdɔ Gyehova nɩɩ ye mmusunwamaa a?

13 Gyehova yɛ ɩhyɩhyɛlɩ abusunwa a, na ɩpɛ kɛɛ yɛ anyɩ de wɔ yɛ abusunwa nu. (Ɛfɩ. 3:​14, 15) Sɛ yɛ anyɩ kɔhʋla kele paa a, mɛyɩ nɩ ɩsɛ kɛɛ yɛfa Gyehova yɩ ɔhʋanɩhilelɛ yɛyɛ egyima. Nyia anwʋlazʋ kɛɛ Gyehova anyɩ sɔ afɔlɩ bela mɔɔ ɔbɔɔ na ama wʋahʋla wʋazʋ̃mɩ yɩ mmɩlɩ mɔ ekilaa wʋ abusunwa na ɛdaa ɔlɔlɛ nɩɩ annidi ali kehile bɛ nɩ.—Wul. 12:10.

BƐMÁ YƐHYƐ YƐ NWƲ YƐ NWƲ ƐZƖZƖBƐ MA YƐYƐ́ KƐƐ NAZƖLAYƖMAA

14. Aninyiammɔ paa yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛbɔ mmɔdɩnɩ yɛfa ye munwa ndwokɔ yɛhyɛ bɛ ɛzɩzɩbɛ a?

14 Bɛzabɛ mɔɔ besi pɔkɔ kɛɛ bɔkɔzʋ̃mɩ Gyehova nnɛ munwatĩĩ nɩ, ihyinyia kɛɛ bɛma ɔlɔlɛ kã bɛ ma bɛfa nninyeni bɔbɔ afɔlɩ bɛma yɩ. Naasʋ̃ ɩyɛ a, eyi ɩyɛlɛ ɩ́la azɩ. Meti kɛ ɩkɛyɛ na yɛawʋwa yɛ nwʋ nkʋ̃kʋ̃ nkʋ̃kʋ̃ na ama yɛava nninyeni yɛawɔ afɔlɩ a? Ɩsɛ kɛɛ yɛfa ye munwa ndwokɔ yɛhyɛ yɛ nwʋ yɛ nwʋ ɛzɩzɩbɛ. (Dwb. 16:5) Asʋ̃ abiyemmɔ wɔ wʋ asafʋ yi nu mɔɔ bɔbɔɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ bɛkɛdɩdɩ nninyeni zʋ wɔ bɛ ɛbɩlawɔlɛ nu na ama bɛayɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu a? Asʋ̃ ezi nnwuakula be mɔɔ bɛlɛ akɛnɣazɩzɩbɛ bɛdaa bɔ nwʋ ali kɛɛ bɛdɩ sʋnʋnkʋ̃, ɩávalɩ nwʋmɔ kɛɛ ɩyɛ sɩ kɛɛ bɛkɛyɛ zɔ nɩ a? Anzɛnyɩɩ ezi Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛmaa nɩɩ wʋ ɔhɔnwʋmmɔ dedimaa be mɔɔ beyiyiaa odwodwudiyialɛ wɔ bɛ abusunwa nu naasʋ̃ bɔbɔɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ bekeli nɔhʋanlɛ a? Bɛmá yezi yɛ kɛnɣa kɛɛ yɛkɛhyɛ bɛ ɛzɩzɩbɛ na yɛahã yɛahile bɛ kɛɛ yɛ anyɩ sɔ akɛnɣazɩzɩbɛ mɔɔ bɛda yɩ ali nɩɩ mɔɔ bɛyɛɛ wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu nɩ.—Flm. 4, 5, 7.

15. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ abiyemmɔ bɔwʋwa bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛ mmɩlɩ munwala ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima yɩ a?

15 Ɩyɛ a, sa yɛkʋla yɛyɛ debe yɛbʋwa ye mmeliyema mɔɔ bɛyɛ mmɩlɩ munwala ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima nɩ. (Ɛɣɛ. 19:17; Hib. 13:16) Ɔzɔ yɛ nɩ eliyema baalɛ ebani be mɔɔ ɩwɔ Sri Lanka pɛ kɛɛ ɩzʋ̃ yɩ ahʋnlɩnɩ nu ɩyɛ a. Mmɩlɩ mɔ bedianlɩ yɩ pɛnhyɛnɩ ozukua nu nɩ, nɩ ɩpɛ kɛɛ ɩbʋwa nɣɛdɛkɛ anwɩ̃ be mɔɔ bo ozukuasɛmɩ ɩáhɔ bʋwɔ ma bɔkɔ zʋlɔ bɛyɛ ɔhʋanɩbukolɛ egyima yɩ. Meti izili pɔkɔ kɛɛ eziyianɩ bela ɩkɛyɩ ozukua pɔkyɩɩ be ɩkɛva kɔwʋwa bɛ ma bokoduwa bo foonu kɔɔlʋ nwʋ kakɛ. Kila subanɩ kɩnlɩma mɔɔ eliyema baalɛ eyi lalɩ yɩ ali!

16. Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla yekozuma wɔ Nazɩlayɩmaa yɩ bɛ kɛnɩ a?

16 Amba, sa yɛkʋla yesuma sʋ̃maa wɔ ndianwʋba mɔɔ Nazɩlayɩmaa mɔɔ bɔwʋwalɩ azɩ wɔ ɔwɔkɩ yɛlɩ nɩ nu! Naasʋ̃, nhyɩhyɛlɩyɛ eyi ma yɛnwʋ dɩyɛ fʋlɔ be yɛfalɩ yɛ sʋlɔ Ɛzɩlɛ, Gyehova nwʋ. Izi paa kɛɛ yɛpɛ kɛɛ yɛyɛ mɔɔ ɩsɔ yɩ anyɩ, na yɛfa nninyeni yɛbɔ afɔlɩ ama yɛahʋla yɛalili yɛnwʋzʋyilalɛ anʋhʋba nɩ zʋ. Ili yɛ nni iluwa ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩva ɩma yɛ kɛɛ yɛzayɛ yɛzʋ̃ yɛ ahʋnlɩnɩ nu yehilé kɛɛ yɛdɔ yɩ nɩ. (Ɛɣɛ. 23:​15, 16; Mk. 10:​28-30; 1 Dwɔ. 4:19) Nhyɩhyɛlɩyɛ mɔɔ ɩfalɩ Nazɩlayɩmaa yɩ nwʋ nɩ da yɩ ali kɛɛ, Gyehova ɩnwʋ afɔlɩ mɔɔ yɛbɔ na ama yɛahʋla yɛazʋ̃mɩ yɩ nɩ. Ɩɣɩlá kɛɛ yekezi yɛ kɛnɣa kɛɛ yɛkɔzʋ̃mɩ Gyehova na yɛzʋ̃ yɛ pɛ nu yɛayɛ mɔɔ yɛkɔhʋla munwala yɛama yɩ.

KƐ OKOWUWA EKEZE A?

  • Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Nazɩlayɩmaa nɩ lalɩ yɩ ali kɛɛ bɛfa nninyeni bɔbɔ afɔlɩ na bɔwɔ akɛnɣazɩzɩbɛ a?

  • Kɛ ɩkɛyɛ na yɛahyɛ yɛ nwʋ yɛ nwʋ ɛzɩzɩbɛ na ama yɛayɛ kɛɛ Nazɩlayɩmaa nɩ a?

  • Nyɩhyɛlɩyɛ mɔɔ ɩfalɩ Nazɩlayɩmaa yɩ nwʋ nɩ, mɩnla yɛ ɩma yesuma yɛfalɩ Gyehova nwʋ a?

NDWOMI 124 Yekeli Nɔhʋanlɛ Daabaa

a Ɩwɔ numɔ kɛɛ nɩ Nazɩlayɩmaa be wɔ kɛnɩ a, Nyamɩnlɩ yɩzayɩ yɛ ɩyɩ bɛ a. Naasʋ̃ ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ Yizilayamaa sʋ̃maa wɔ kɛnɩ mɔɔ bɛzabɛ botu bɔ nwʋ bɛma kɛɛ bɔkɔzʋ̃mɩ kɛɛ Nazɩlayɩmaa wɔ mmɩlɩ dʋdʋ be nu.—Kila alɩka mɔɔ ise “ Nazɩlayɩmaa mɔɔ Gyehova Yɩzayɩ Ɩyɩlɩ Bɛ.”

b Ɩyɛ a, yɛ awuuku azʋlɔtʋ yɩ fa Nazɩlayɩmaa nɩ tindiã bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛ mmɩlɩ munwala ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima yɩ nwʋ. Naasʋ̃ wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu nɩ, yekehila kezimɔ Gyehova azʋ̃mɩvʋlɔ mɔɔ beyila bɔ nwʋ zʋ munwala bɔkɔhʋla bɛkɛva nninyeni bɔkɔwɔ afɔlɩ dɩkɛɛ Nazɩlayɩmaa nɩ.

c Ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ Nazɩlayɩmaa nɩ béni egyima titili bela bɛyɛ bɛkɩnla bɛ ndamɩ mɔɔ bekelili zʋlɔ nɩ nwʋ.

d Kila odwokɔ mɔɔ ɩwɔ jw.org zʋ mɔɔ ise “Yesii Gyinae Sɛ Yɛbɛyɛ Yɛn Ho Awiɛmfoɔ” wɔ ndwokɔ mɔɔ ɩba ɩtʋwadʋwa zʋlɔ mɔɔ ise “Yehowa Adansefo Binom Asetena Mu Nsɛm” yɩ tʋ nɩ.

e MFONYINI NWƲ ODWOKƆ: Nazɩlayɩnii be gyĩ aliyia be yɩ sʋlɔ ikilaa yi busunwanii be mɔɔ ɩdɔ yɩ paa yɩ ayile. Iluwa ndamɩ mɔɔ ɩhã Gyehova nɩ ti, ɩlɔ́kʋla ikeɣike funli yi.