1. Kum tampi chung ah Jehovah a biami hna nih zei lungput dah an ngeih?

 JEHOVAH kha na daw maw? Na dawt ti cu a fiang ko! Nangmah lawng na si lo. Hlanlio chan zong ah nangmah bantuk in Jehovah a daw vemi tampi an um. (Salm 104:33, 34) Jehovah biak awkah mahca ṭhatnak a hlawmi tampi an um. Hlan lio Israel mi hna chan i Nazir hna nih cutin an rak tuah. Annih cu aho te dah an si? Cun an kong in zeidah kan cawn khawh?

2. (a) Nazir mi hna cu ahote dah an si? (Nambar 6:1, 2) (b) Israel mi cheukhat nih Nazir mi si awkah biakamnak tuah ding in zeicah an i thim?

² “Nazir” timi biafang cu “Thim A Simi,” “A Dang Tein Chiah A Simi,” asiloah “Pathian Caah Aa Pumpemi” tiah sullam a ngeimi Hebrew biafang in a rami a si. Nazir mi hna cu Jehovah biak awkah aa thleidangmi lam in mahca ṭhatnak a hlawmi Israel mi kha an si. Moses nawlbia ning in nu pakhat asiloah pa pakhat nih caan cheukhat chung Nazir mi si awkah Jehovah sin ah a ṭha tukmi biakamnak a tuah khawh. a (Nambar 6:1, 2 rel.) Israel mi nih Nazir mi si awkah biakamnak an tuah tikah a dang Israel mi nih an zulh a hau lomi lamhruainak hna kha an zulh a hau. Cu a si ah Israel mi nih Nazir mi si awkah biakamnak tuah ding in zeicah an i thim? Jehovah an dawt tuk ca le Pathian nih a pekmi hna thluachuah caah an i lawmh ruang ah a si.—Deut. 6:5; 16:17.

3. Tuchan Pathian miphun pawl cu Nazir mi pawl he zeitindah an i lawh?

 ³ Moses Nawlbia kha “Khrih nawlbia” in thlen a si tikah Nazir mi timhtuahnak cu a dong. (Gal. 6:2; Rom 10:4) Asinain tuchan Jehovah miphun pawl nih Nazir mi hna bantuk in lungthin dihlak, nunnak dihlak le ruahnak dihlak in Jehovah rian kha ṭuan an duh. (Mar. 12:30) Cucaah kanmah le kanmah Jehovah sinah kan i pumpeknak thawng in lungtho tein biakamnak kan tuah. Mah biakamnak ning in nun khawh awkah Jehovah duhnak tuah le mahca ṭhatnak hlawt a hau. Nazir mi hna nih an biakam ning in zeitindah an nun timi kong kan i ruah tikah kannih zong kan biakamnak ning in zeitindah kan nun khawh ve ti kha kan theih hna lai. b (Matt. 16:24) Tahchunhnak cheukhat kha i ruah hna u sih.

Mahca Ṭhatnak Kha Hlaw

4. Nambar 6:3, 4 ning in Nazir mi hna nih zei bantuk mahca ṭhatnak dah an hlawt?

⁴ Nambar 6:3, 4 rel. Nazir mi hna cu zu dinnak nawl an ngei lo i mitsur thei a hring le a car ti bantuk zong an ei lo. An pawngkam ah a ummi hna nih cu bantuk rawl pawl kha an ei i an dinmi cu a palhmi a si lo. Baibal ah misur zu cu Pathian sin in hmuhmi laksawng a si i “an lung a lawmhtertu ding ah mitsurhang kha an chuahter” tiah a ti. (Salm 104:14, 15) Nazir mi hna nih cu bantuk lung a lawmhtertu thil kha lungtho tein an rak hrial. c

5. Madián le Marcela nih zei bantuk mahca ṭhatnak dah an hlawt, zeicah?

⁵ Kannih zong Nazir mi hna bantuk in Jehovah rian tam deuh in kan ṭuan khawh nakhnga mahca ṭhatnak kan hlawt a hau ve. Unaupa Madián le a nupi Marcela d kong hi ruathmanh. Mah Khrihfa nuva hna cu nuam tein khua a sa khomi an si. Madián cu rian ṭha a ngeih caah a ṭha tukmi ṭaih khaan ah an um kho. Asinain Jehovah rian kha tam deuh in ṭuan an duh. Cucaah mah hmuitinh phanh awkah thlennak cheukhat an tuah. Hitin an ti: “Tangka kan hmanmi kha kan ṭhumh. Ṭaih khaan fate ah kan i ṭhial i kan mawṭaw kha kan zuar.” Madián le Marcela nih cutin mahca ṭhatnak hlawt a hau lo nain Jehovah rian kha tam deuh in ṭuan an duh caah cutin tuah awkah an i thim. An biakhiahnak ruang ah nuamhnak le lungsinak an hmu.

6. Tuchan Khrihfa hna nih zeicah mahca ṭhatnak an hlawt? (Hmanthlak zong zoh.)

 ⁶ Tuchan Jehovah miphun pawl zong nih Jehovah rian tam deuh in an ṭuan khawh nakhnga lungtho tein mahca ṭhatnak an hlawt. (1 Kor. 9:3-6) Jehovah nih cu bantuk mahca ṭhatnak hlawt awkah a kan hal lo i cutin kan tuahmi cu palhnak kan tuah ruang zong ah a si lo. Tahchunhnak ah mi tampi nih caan saupi nungak, tlangval in um awk asiloah nupi, va an ngeih hnu ah fa ngeih rih lo awkah bia an khiah. Cheukhat nih cun an chungkhar le an hawikom he i ṭhen ding a si hmanh ah thawngthanhtu a herh deuhnak hmun ah Pathian rian ṭuan ding in an i thim. Kan lak i tam deuh nih cu bantuk mahca ṭhatnak kan hlawtmi cu Jehovah kha a ṭha bikmi pek kan duh caah a si. Jehovah rian ṭuan awkah mahca ṭhatnak na hlawtmi cu thil nganpi asiloah thil hmete a si hmanh ah Jehovah nih a sunsak tuk ti kha zum.—Heb. 6:10.

Aa Thleidangmi Si Kha Duh

7. Nazir mi hna nih an biakamnak fehter awkah zei zuamcawhnak hna dah an ton? (Nambar 6:5) (Hmanthlak zong zoh.)

⁷ Nambar 6:5 rel. Nazir mi hna nih an sam i zuah awkah biakamnak an tuah. Mah cu tling tein Jehovah nawl an ngaih ti langhternak lam a si. Cucaah caan sau deuh chung Nazir mi an si ahcun an sam zong a sau deuh lai i midang zong nih an thleidan khawh colh hna lai. Midang nih an upat hna i an biakam ning in an tuah peng khawh nakhnga tha zaang an pek hna ahcun Nazir mi hna caah mah cu zuamcawhnak a si lai lo. Asinain Israel mi hna tuanbia ning in a caan ah Nazir mi hna cu upatnak pek an si lo i bawmh zong an si lo. Profet Amos chan ah zumhpialmi Israel mi hna nih ‘Nazir mi hna kha zu an dinter hna.’ Mah cu mitsur zu nan ding lai lo timi an biakam kha hrawh an duh caah a si kho men. (Amos 2:12) Cucaah mah caan lio i Nazir mi hna nih an biakamnak fehter awk le midang he i thleidan awkah ralṭhatnak taktak an ngeih a hau.

8. Benjamin hmuhtonnak nih zeitindah thazaang aan ngeihter?

⁸ A ningzah a pangmi le ṭih a hmangmi kan si hmanh ah Jehovah bawmhnak thawng in midang he aa thleidangmi in ralṭha tein kan um kho ve. Norway ah a um i kum hra a simi unaupa Benjamin kong hi ruathmanh. An sianginn ah raltuknak ruang ah harnak a tongmi Ukraine mi pawl an ṭanpi hnanak langhternak puai an tuah. Siangngakchia pawl kha Ukraine ram aa lan a aiawhmi thil rong i hruk awk le hla sak awkah an fial hna. Cucaah mah puai ah i tel lo awkah Benjamin cu anmah he aa hlatnak hmun ah a va a dir. Asinain sayama  nu nih a hmuh i “ra cang. Kan dihlak in kan i hngah ko” tiah a ti. Mah tikah Benjamin nih a sayamah sinah ralṭha tein hitin a ti: “Kei cu khoikalei hmanh ah ka ṭang lo i ramkhel lei duh lonak langhternak zong ah kaa tel lo. Cucaah Jehovah Tehte tampi thong an tlakmi cu raltuknak i tel an duh lo caah a si.” Mah sayama nu nih Benjamin chimmi kha a cohlan i mah puai ah a telter lo. Asinain a khaan hawi pawl nih aa tel lonak a ruang kha an hal. Benjamin cu a thin a phan tuk caah a ṭap deng. Asinain sayama nu sin i a chim bantuk in an khaan dihlak kha ralṭha tein a chimh hna. Benjamin nih a nu le a pa kha cutin a chim ngammi cu Jehovah nih a zumhnak a kilven khawh nakhnga a ka bawmh caah a si tiah a ti hna.

9. Zei ti lam in dah Jehovah lung kan lawmhter khawh?

⁹ Jehovah nawl kan ngaih caah kan pawngkammi hna he kan i thleidang. Kan rianṭuannak asiloah sianginn ah Jehovah Tehte kan si tiah kan chim ngam nakhnga ralṭhatnak kan ngeih a hau. Vawleicung mi pawl i an lungput le an ziaza cu a chiat chinchin cang caah Baibal phunglam ning in nun awk le thawngṭha chim awkah kan i harh men lai. (2 Tim. 1:8; 3:13) Asinain Jehovah a bia lomi hna he i lo loin ralṭha tein kan um ngammi nih ‘[Jehovah] lung a lawmter’ ti kha philh hna hlah u sih.—Ptb. 27:11; Mal. 3:18.

Na Nunnak Ah Jehovah Kha Hmasa Bik Ah Chia Peng

10. Nambar 6:6, 7 ah a langhtermi nawlbia cu Nazir mi hna caah zulh awkah zeicah a har khawh men?

¹⁰ Nambar 6:6, 7 rel. Nazir mi hna cu mithi ruak pawng ah kal an ngah lo. Mah cu mahca ṭhatnak hlawt a si lo tiah na ruah khawh men. Asinain an rualchan pawl an thih tikah mah cu an caah zuamcawhnak taktak a si. Zeicahtiah Baibal chan lioah a thimi hna ruak pawng ah um ding in an rak hal hna caah a si. (Johan 19:39, 40; Lam. 9:36-40) A sinain Nazir mi pakhat cu mah bantuk phunglam ah i tel a ngah lo. A chungkhar pawl nih cu bantuk thil an ton tikah a ngaih a chia tuk ko nain a biakam ning in a zulhnak thawng in a fekmi zumhnak a ngeih kha a langhter. Jehovah nih an tonmi zuamcawhnak inkhawh awkah thazaang a pek hna lai ti cu a fiang ko.

11. Chungkhar kongkau he aa tlaiin Khrihfa pakhat nih zei tuah awkah dah bia a khiah awk a si? (Hmanthlak zong zoh.)

¹¹ Khrihfa pakhat in Jehovah sin ah kan tuahmi pumpeknak biakam kha biapi ah kan  chiah. Mah cu chungkhar kongkau he aa tlaiin bia kan khiah tik le thil kan tuah tikah huham a ngei. Kan chungkhar zohkhenh awkah fakpi in rian kan ṭuan ko nain Jehovah duhnak nakin kan chungkhar duhnak kha biapi deuh ah kan chia bal lo. (Matt. 10:35-37; 1 Tim. 5:8) A caan ah Jehovah lunglawmhter awkah kan chungkhar lung a lawmhter lomi biakhiahnak hna kan tuah khawh men.

12. Alexandru nih a harmi chungkhar sining ah zeidah a tuah i zeidah a tuah lo?

¹² Alexandru le a nupi Dorina kong hi ruathmanh. An nuva in kumkhat chung Baibal an cawn hnu ah Dorina nih ngol ding in bia a khiah i a vapa Alexandru zong kha ngolter a duh. Asinain a vapa nih cawn a duh rihnak kong kha nemte le fimkhur tein a chimh. Dorina nih a duh lo i ngolter awkah aa zuam. Alexandru nih a nupi intuarnak kha hngalhthiam awkah kaa zuam ko nain mah cu ka caah a fawi lo tiah a ti. A nupi nih a sualnak a kawl i puarhrangpi in a pehtlaih caah a caan ah ngol ding in khua a ruat. A sinain Alexandru nih Jehovah kha hmasa bik ah a chiah peng i a nupi cung zong ah dawtnak le upatnak a langhter peng. A ṭhami a nunning ruang ah a nupi nih Baibal kha cawn ṭhan ding in bia a khiah i a hnu ah a nupi cu tipil a hung ing.—“Biatak Nih Nunnak A Thlen” timi aa tlaimi video chung i Alexandru le Dorina Văcar: “Dawtnak Cu A Lung A Sau I Zaangfahnak A Ngei” timi video kha jw.org ah zoh.

13. Jehovah le kan chungkhar pawl kan dawt hna kha zeitindah kan langhter khawh?

¹³ Chungkhar a timhtuahtu Jehovah nih a nuammi chungkhar ngei hna seh ti a kan duh. (Efe. 3:14, 15) Nuamhnak taktak hmuh kan duh ahcun Jehovah nih tuah hna seh ti a kan duhmi kha kan tuah a hau. Na chungkhar kha dawtnak le upatnak he na pehtlaihmi hna le Jehovah an biak khawh nakhnga mahca ṭhatnak na hlawtmi kha Jehovah nih a sunsak tuk ti kha zum.—Rom 12:10.

Nazir Mi Hna Bantuk In Pakhat Le Pakhat Thazaang I Pe U

14. A hleiin ahote sin ah dah thazaang peknak bia kan chim awk a si?

¹⁴ Tuchan ah Pathian biak ding in aa thimmi hna nih mahca ṭhatnak an hlawtmi cu Jehovah an dawt caah a si awk a si. A caan ah cutin tuah cu a fawi lo. Cu bantuk lungput ngeih awkah pakhat le pakhat zeitindah kan i bawmh khawh? Thazaang a pemi bia kan chimhnak thawng in a si. (Job 16:5) Nan Khrihfabu ah Jehovah rian tam deuh in ṭuan an duh caah nunning sawhsawh tein a nungmi an um maw? Cutin tuah awkah a har  hmanh ah sianginn ah midang duhnak zul loin ralṭha tein a ummi mino pawl kha na hngal hna maw? Chungkhar ralchanhnak an tong ko nain zumhfek tein um peng awkah aa zuammi Baibal a cawngmi le zumtukhat pawl tah an um maw? Anmah thazaang pek awk ah na tuah khawhmi paoh kha tuah law an ralṭhatnak cung le Jehovah caah an tuahmi cung ah zeitluk in dah naa lawmh ti kha chim hna.—File. 4, 5, 7.

15. Caantling rian a ṭuanmi unau pawl kha mi cheukhat nih zeitindah an bawmh hna?

¹⁵ Caantling rian a ṭuanmi unau pawl kha ṭha tein kan bawmh khawh hna. (Ptb. 19:17; Heb. 13:16) Sri Lanka ah a ummi zumhfekmi kum upa unaunu pakhat kong hi ruathmanh. A pension man a kai caah tangka lei ah harnak a tongmi hmaikal mino unaunu pahnih kha hmaikal an ṭuan peng khawh nakhnga bawmh a duh hna. Cucaah thla fatin phone bill caah an dihmi tangka kha pek ding in bia a khiah. Mah unaunu cu a ṭha tukmi lungput a ngei.

16. Hlanlio Nazir mi timhtuahnak in zeidah kan cawn khawh?

¹⁶ Zohchunhawk ṭha a chiami Nazir mi sin in thil tampi kan cawn khawh. Mah timhtuahnak nih vancung kan Pa Jehovah kong zong a kan cawnpiak. Jehovah nih a lunglawmhter kan duhmi le pumpeknak kan biakam ning in nun awkah lungtho tein mahca ṭhatnak hlawt kan duhmi kha a hngalh. Amah kan dawtnak langhter awkah thimnak caanṭha a kan peknak thawng in thangṭhatnak a kan pek. (Ptb. 23:15, 16; Mar. 10:28-30; 1 Johan 4:19) Nazir mi timhtuahnak nih amah biak awkah mahca ṭhatnak kan hlawtmi kha Jehovah nih a hmuh i a sunsak ti kha a langhter. Jehovah caah a ṭha bikmi kan peknak thawng in a rian ṭuan peng awkah biakhiak hna u sih.