1. Gbigbọ dagbe tẹwẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ dohia to whenuho gblamẹ?

 BE A yiwanna Jehovah sisosiso ya? Matin ayihaawe, mọwẹ! Podọ, e ma yin hiẹ kẹdẹ wẹ e to mọ na. Sọn hohowhenu gbọ́n wẹ gbẹtọ madosọha lẹ do numọtolanmẹ towe nkọ. (Salm. 104:33, 34) Mẹsusu wẹ ko basi avọ́sinsan lẹ nado sẹ̀n Jehovah. Matin ayihaawe, nuhe mẹhe yin yinyọnẹn taidi Nazili to Islaeli hohowhenu tọn lẹ wà niyẹn. Mẹnu wẹ yé yin, podọ etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ yetọn mẹ?

2. (a) Omẹ nankọ wẹ Nazili lẹ yin? (Sọha lẹ 6:1, 2) (b) Naegbọn Islaelivi delẹ do de nado dopà Nazili-yinyin tọn?

² Hogbe lọ “Nazili” yin hogbe de he yin didesọn hogbe Heblugbe tọn de mẹ he zẹẹmẹdo “Mẹhe Yin Didedovo,” “Mẹhe Yin Kinklandovo,” kavi “Mẹhe Yin Kinklandowiwe.” Nazili lẹ yin Islaelivi zohunhunnọ delẹ he nọ yí nudelẹ do sanvọ́ nado sẹ̀n Jehovah to aliho vonọtaun mẹ. Osẹ́n Mose tọn na dotẹnmẹ sunnu kavi yọnnu de nado dopà vonọtaun de na Jehovah bo basi dide nado nọgbẹ̀ taidi Nazili na ojlẹ de. a (Hia Sọha lẹ 6:1, 2.) Opà enẹ kavi whiwhle enẹ bẹ anademẹ delẹ hẹn, ehe Islaelivi he pò lẹ ma to dandannu glọ nado setonuna. Eyin mọ wẹ, naegbọn Islaelivi de na de nado lẹzun Nazili? E yọnbasi dọ nuhe nọ whàn Islaelivi mọnkọ wẹ owanyi sisosiso etọn na Jehovah gọna pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn ahundopo tọn he e tindo na dona susugege Etọn lẹ.—Deut. 6:5; 16:17.

3. Nawẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe taidi Nazili lẹ gbọn?

³ Tito Nazili-yinyin tọn wá vivọnu to whenue “osẹ́n Klisti  tọn” wá diọtẹnna Osẹ́n Mose tọn. (Gal. 6:2; Lom. 10:4) Amọ́ taidi Nazili lẹ, omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe gbẹ́ nọ do ojlo vẹkuvẹku hia nado sẹ̀n ewọ po ahun yetọn lẹpo, alindọn yetọn lẹpo, ayiha yetọn lẹpo po huhlọn yetọn lẹpo po. (Malku 12:30) Mí nọ desọn ojlo mẹ bo nọ dopà nado wàmọ whenue mí klan míde do wiwe na Jehovah. Gbẹninọ sọgbe hẹ opà enẹ bẹ ojlo Jehovah tọn wiwà gọna avọ́sinsan lẹ bibasi hẹn. Dile mí to dogbapọnna lehe Nazili lẹ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ opà yetọn do, mí gán mọ nuhọakuẹ delẹ plọn gando lehe mílọsu gán nọgbẹ̀ sọgbe hẹ opà mítọn do go. b (Mat. 16:24) Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ delẹ.

WLEAWUNA GBIGBỌ MẸDE-YIDO-SANVỌ́ TỌN

4. Sọgbe hẹ Sọha lẹ 6:3, 4, nawẹ gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn Nazili lẹ tọn yin whiwhlepọn gbọn?

⁴ Hia Sọha lẹ 6:3, 4. Nazili lẹ dona dapana ahàn sinsinyẹn nùnù po nudepope he wá sọn vẹntin mẹ po mlẹnmlẹn, taidi ovẹn sinsẹ́n po ovò sinsẹ́n po. Mẹhe lẹdo yé lẹ na ko nọ duvivi núdùdù ehelẹ tọn podọ e sọgbe domọ, na nude ma ylan to onú ehelẹ wiwà mẹ wutu. Biblu basi zẹẹmẹ “ovẹn he nọ hẹn gbẹtọ jaya” tọn taidi nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè. (Salm. 104:14, 15) Amọ́ Nazili lẹ desọn ojlo mẹ bo yí jlọjẹ yetọn nado duvivi onú ehelẹ tọn do sanvọ́. c

5. Avọ́sinsan mẹdetiti tọn tẹlẹ wẹ Madián po Marcela po de nado basi, podọ etẹwutu?

⁵ Taidi Nazili lẹ, mílọsu lẹ nọ basi avọ́sinsan lẹ nado sẹ̀n Jehovah to gigọ́ mẹ dogọ. Lẹnnupọndo apajlẹ Madián po Marcela po tọn ji. d Nulẹ ma ylan na asu po asi po Klistiani ehe. Madián tindo azọ́n dagbe de, podọ yé nọ nọ̀ owhé whanpẹnọ de gbè. Etomọṣo, yé jlo na wà susu dogọ to sinsẹ̀nzọn yetọn na Jehovah mẹ. Nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n, yé de nado basi diọdo delẹ. Yé dọmọ: “Mí jẹ akuẹzinzan mítọn lẹ depò ji. Mí sẹtẹn jẹ owhé pẹvi de gbè bo sà mọto mítọn.” Madián po Marcela po ma to dandannu glọ nado basi avọ́sinsan ehelẹ, amọ́ yé de nado basi yé na mọwiwà na hùn dotẹnmẹ dote na yé nado gbloada na lizọnyizọn yetọn wutu. Yé tindo pekọ, podọ homẹ yetọn nọ hùn do nudide he yé basi lẹ go.

6. Naegbọn Klistiani lẹ to egbehe nọ basi avọ́sinsan lẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

 ⁶ Klistiani lẹ to egbehe nọ mọ ayajẹ to avọ́sinsan mẹdetiti tọn lẹ bibasi mẹ nado de whenu dovo dogọ na nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ. (1 Kọl. 9:3-6) Jehovah ma biọ avọ́sinsan ehelẹ to mí si; mọjanwẹ nuhe mí yí do sanvọ́ lẹ ma ylan to yede mẹ do niyẹn. Di apajlẹ, mẹdelẹ jo azọ́n he yé yiwanna de, owhé, kavi etlẹ yin kanlin whégbè tọn he yé yiwanna de do. Mẹsusu ko de nado sẹ̀ tito alọwle tọn do nukọn kavi ma nado jivi tlolo to alọwle yetọn godo. Mẹdevo lẹ ko de nado sẹ̀n to fie nuhudo sù te, dile etlẹ yindọ mọwiwà na biọ dọ yé ni nọ fie dẹn taun do mẹyiwanna yetọn lẹ. Susu mítọn wẹ desọn ojlo mẹ nado basi avọ́sinsan mọnkọ lẹ na mí jlo na na dagbe hugan mítọn Jehovah wutu. Deji dọ Jehovah yọ́n pinpẹn avọ́sinsan depope he a de nado basi nado sẹ̀n ewọ tọn taun, vlavo e yin pẹvi kavi daho.—Heb. 6:10.

NỌ DESỌN OJLO MẸ NADO DO DEWE HIA TAIDI MẸHE GBỌNVO

7. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Nazili lẹ ko pehẹ dile yé to tintẹnpọn nado yin nugbonọ na opà yetọn? (Sọha lẹ 6:5) (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁷ Hia Sọha lẹ 6:5. Nazili lẹ dopà ma nado pà odà yetọn lẹ. Ehe yin aliho de nado do taliai mlẹnmlẹn yetọn hia Jehovah. Eyin Islaelivi de ko yin Nazili na ojlẹ dindẹn, odà etọn lẹ nọ dite sọmọ bọ mẹdevo lẹ nọ doayi e go po awubibọ po. Eyin mẹhe lẹdo e lẹ nọgodona nudide etọn nado tẹdo opà Nazili tọn etọn go, ehe gán nọma yin avùnnukundiọsọmẹnu de na ẹn. Amọ́, e blawu dọ to ojlẹ delẹ mẹ to whenuho Islaeli tọn mẹ, mẹlẹ ma nọ na sisi kavi nọgodona Nazili lẹ. To ojlẹ yẹwhegán Amosi tọn mẹ, Islaelivi atẹṣitọ lẹ “zindonukọn bo to ovẹn na Nazili lẹ nado nù,” vlavo nado sisẹ́ yé ma nado yin nugbonọ na opà he yé do nado nọla na ovẹn. (Amọ. 2:12) To whedelẹnu, e dona ko nọ biọ adọgbigbo nujọnu tọn to Nazili de si nado tẹdo opà etọn go bo gbọnvo na mẹdevo lẹ.

8. Nawẹ numimọ Benjamin tọn na we tuli gbọn?

⁸ Po alọgọ Jehovah tọn po, mílọsu gán yí adọgbigbo do dó míde hia taidi mẹhe gbọnvo, eyin mí tlẹ nọ kuwinyan kavi ma nọ gbàdo mẹmẹ to jọwamọ-liho. Lẹnnupọndo apajlẹ Benjamin tọn ji, yèdọ Kunnudetọ owhe ao mẹvi de to Norvège. Wehọmẹ etọn wleawuna nuwiwa de nado nọgodona awhàn he to yìyì to Ukraine. E yin bibiọ to ovi lẹ si nado do avọ̀ he do sinmẹ he tin to asia Ukraine tọn mẹ lẹ dile yé to ohàn de ji. Benjamin tẹnpọn nado dapana nuwiwa ehe, bo gbọṣi olá na fihe nuwiwa lọ na yin bibasi te. Amọ́, mẹplọntọ de mọ ẹn bo dọ po ogbè lélé po dọmọ: “Ni yá na we a ni wá gọna mí tofi. Mímẹpo  wẹ to tepọn we!” Benjamin yí adọgbigbo do dọnsẹpọ mẹplọntọ lọ bo dọmọ: “N’ma gán wàmọ, podọ n’ma nọ donù tonudidọ mẹ. Na nugbo tọn, Kunnudetọ Jehovah tọn susu wẹ to gànpamẹ na yé gbẹ́ nado yì awhàn wutu.” Mẹplọntọ lọ kẹalọyi nuhe Benjamin dọ bo dọna ẹn dọ e gán yì. Ṣigba, klasigbẹ́ etọn lẹ jẹ kinkanse e ji nuhewutu e ma do wá gọna yé. Ahun Benjamin tọn gbàdo sọmọ bọ dasin dibla wayi do e; amọ́ e yí adọgbigbo do vọ́ nuhe e ko dọna mẹplọntọ lọ dọna klasi lọ blebu. To nukọn mẹ, Benjamin dọna mẹjitọ etọn lẹ dọ emi mọdọ Jehovah wẹ gọalọna emi nado yiavùnlọna nuyise emitọn lẹ.

9. Aliho tẹ mẹ wẹ a gán hẹn Jehovah jaya te?

⁹ Na mí de nado wà ojlo Jehovah tọn wutu, mí nọ dohia dọ mí gbọnvona mẹhe lẹdo mí lẹ. Mí do hudo adọgbigbo tọn nado do míde hia taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to azọ́nmẹ kavi to wehọmẹ. Podọ dile pọndohlan po walọyizan aihọn ehe tọn lẹ po fọ́n bo to yinylan deji, e yọnbasi dọ mí ni mọdọ e vẹawu dogọ nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ bosọ lá wẹndagbe lọ na mẹdevo lẹ. (2 Tim. 1:8; 3:13) Amọ́, nọ flin to whepoponu dọ mí nọ “hẹn homẹ [Jehovah] tọn hùn” eyin mí yí adọgbigbo do dohia dọ mí gbọnvona mẹhe ma to ewọ sẹ̀n lẹ.—Howh. 27:11; Mal. 3:18.

NỌ ZE JEHOVAH DO OTẸN TINTAN MẸ TO GBẸZAN TOWE MẸ

10. Nawẹ nubiọtomẹsi he yin nùdego to Sọha lẹ 6:6, 7 mẹ hihodo gán ko ze Nazili de do whlepọn mẹ gbọn?

¹⁰ Hia Sọha lẹ 6:6, 7. Nazili lẹ ma gán dọnsẹpọ mẹhe kú de. Vlavo mí gán lẹndọ enẹ ma biọ avọ́sinsan daho de. Amọ́ to ojlẹ Biblu tọn mẹ, Nazili de na ko mọdọ nubiọtomẹsi ehe yin avùnnukundiọsọmẹnu daho de, eyin hẹnnumẹ sẹpọmẹ etọn de wẹ kú. Aṣa ṣiọdidi tọn ojlẹ lọ mẹ tọn lẹ nọ biọ dọ yè ni dọnsẹpọ oṣiọ lọ. (Joh. 19:39, 40; Owalọ 9:36-40) Opà Nazili de tọn na ko glọnalina ẹn taun nado hodo aṣa mọnkọ lẹ. Etlẹ yin to whenue Nazili lẹ to aluẹmẹ sinsinyẹn, yé nọ do yise he lodo hia bo nọ tẹdo opà yetọn go. Matin ayihaawe, Jehovah nọ na huhlọn sinsẹ̀n-basitọ etọn he ze yede jo ehelẹ nado pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu he yé dona doakọnna lẹ.

11. Etẹwẹ Klistiani de dona magbe nado wà whenue e to nudide lẹ basi gando whẹho whẹndo tọn lẹ go? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹¹ Taidi Klistiani lẹ, mí nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n opà klandowiwe tọn he mí do na Jehovah. Ehe nọ yinuwado nudide po nuyiwa mítọn he gando whẹho whẹndo tọn lẹ go po  ji. Mí nọ dovivẹnu nado penukundo nuhudo whẹndo mítọn tọn lẹ go, amọ́ mí ma nọ ze ojlo hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ tọn donukọnna nuhe Jehovah biọ to mí si lẹ gbede. (Mat. 10:35-37; 1 Tim. 5:8) To whedelẹnu, ehe gán biọ dọ mí ni yí jijọho he to míwlẹ po hẹnnumẹ mítọn lẹ po ṣẹnṣẹn do sanvọ́ jẹ obá de mẹ nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn.

12. Dile Alexandru to nukunpedo nuhahun whẹndo tọn de go, etẹwẹ e wà, podọ etẹwẹ e ma wà?

¹² Lẹnnupọndo apajlẹ Alexandru po asi etọn Dorina po tọn ji. Whenue asu po asi po lọ ko plọn Biblu na owhe dopo godo, Dorina basi dide nado doalọte podọ e sọ jlo dọ Alexandru lọsu ni wà nudopolọ. Amọ́ Alexandru yí ogbè dẹẹdẹ po zinzin po do dọna ẹn dọ emi na zindonukọn. Homẹ Dorina tọn ma hùn, podọ e tẹnpọn nado hẹn ẹn gánnugánnu nado doalọtena nupinplọn lọ. Alexandru dọ dọ emi tẹnpọn nado mọnukunnujẹ nuyiwa etọn mẹ, amọ́ e ma bọawuna emi. To whedelẹnu, eyin Dorina mọhodọdego bo ylangbena ẹn, e nọ jlo e nado doalọtena Biblu pinplọn. Amọ́, Alexandru sinyẹnlin bo ze Jehovah do otẹn tintan mẹ, podọ to ojlẹ enẹ lẹpo gblamẹ, e nọ do owanyi po sisi sisosiso po hia asi etọn. Wagbọ-wagbọ etọn, apajlẹ dagbe etọn yinuwado asi ẹ ji bọ e gọ̀ Biblu pinplọn etọn bẹjẹeji, podọ to godo mẹ e kẹalọyi nugbo.—Pọ́n video lọ Alexandru po Dorina Văcar po: “Owanyi Nọ Fahomẹ bo Nọ Yin Homẹdagbenọ” to hosọ debọdo-dego lọ lẹ “Nugbo Nọ Diọ Gbẹzan Mẹtọn” mẹ.

13. Nawẹ mí gán do owanyi hia Jehovah po whẹndo mítọn po gbọn?

¹³ Jehovah wẹ ze tito whẹndo tọn dai, podọ e jlo dọ mí ni tindo whẹndo ayajẹnọ de. (Efe. 3:14, 15) Eyin mí jlo na do ayajẹ nugbonugbo, mí dona nọ wà nulẹ dile Jehovah jlo do. Deji dọ Jehovah nọ yọ́n pinpẹn avọ́sinsan he a nọ basi nado sẹ̀n ewọ lẹ tọn dile a to nukunpedo hagbẹ whẹndo tọn towe lẹ go bosọ yí owanyi po sisi po do to nuyiwa hẹ yé.—Lom. 12:10.

MÌ NỌ NA TULI ODE AWETỌ NADO WLEAWUNA GBIGBỌ NAZILI TỌN

14. Mẹnu lẹ na taun tọn wẹ mí dona tẹnpọn nado na tuli po ohó mítọn lẹ po?

¹⁴ Mẹhe de nado sẹ̀n Jehovah to egbehe lẹpo dona to gbesisọ mẹ nado basi avọ́sinsan lẹ na yé yiwanna ewọ wutu. To whedelẹnu, mọwiwà ma nọ bọawu. Nawẹ mí gán gọalọna ode awetọ nado nọ do pọndohlan enẹ hia gbọn? Mí na wàmọ eyin ohó mítọn lẹ nọ namẹ tuli. (Jobu 16:5) Be mẹdelẹ tin to agun towe mẹ he to tintẹnpọn nado hẹn gbẹzan yetọn bọawu nado sọgan tindo mahẹ susu dogọ to nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ mẹ ya? Be a yọ́n jọja delẹ he nọ yí adọgbigbo do dohia  dọ yé gbọnvona mẹdevo lẹ to wehọmẹ mahopọnna dọ e nọ vẹawuna yé nado wàmọ ya? Etẹwẹ dogbọn Biblu plọntọ gọna yisenọ hatọ he gán to vivẹnudo sinsinyẹn nado hẹn nugbonọ-yinyin yetọn go na nukundiọsọmẹ whẹndo tọn wutu lẹ dali? Mì gbọ mí ni nọ yí dotẹnmẹ lẹpo zan nado dọ ohó jidevọnamẹ tọn na sinsẹ̀n-basitọ hatọ vivẹ́ ehelẹ, bo nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn gbigbọ avọ́sinsan tọn yetọn po adọgbigbo yetọn po tọn.—File. 4, 5, 7.

15. Nawẹ mẹdelẹ ko nọgodona mẹhe to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ lẹ gbọn?

¹⁵ To whedelẹnu, mí gán penugo bo gọalọna Klistiani hatọ he to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ lẹ to aliho yọ́n-na-yizan lẹ mẹ. (Howh. 19:17; Heb. 13:16) Nuhe nọ jlo mẹmẹyọnnu mẹhomẹ nugbonọ de he nọ nọ̀ Sri Lanka vẹkuvẹku niyẹn. Yè dokuẹ akuẹ gbọjẹ whenu gaa tọn etọn ji, bọ e jlo na gọalọna mẹmẹyọnnu gbehosọnalitọ jọja awe delẹ nado zindonukọn to lizọnyizọn yetọn mẹ na yé do nuhahun akuẹzinzan tọn wutu. Enẹwutu, e de nado nọ na yé akuẹ sọha de to sunmẹsunmẹ na yé nido nọ họ̀ crédit do alokan yetọn mẹ. Gbigbọ dagbedagbe nankọ die mẹmẹyọnnu enẹ dohia!

16. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn tito Nazili tọn hohowhenu tọn lọ mẹ?

¹⁶ Matin ayihaawe, mí gán plọn nususu sọn apajlẹ dagbe he Nazili hohowhenu tọn lẹ dohia mẹ! Amọ́, tito ehe sọ do nude hia gando Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn Jehovah go. E deji dọ mí jlo vẹkuvẹku nado hẹn homẹ emitọn hùn, podọ dọ mí to gbesisọ mẹ nado basi avọ́sinsan lẹ nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ opà klandowiwe tọn mítọn. E doyẹyigona mí bo na mí dotẹnmẹ nado do owanyi mẹdetiti tọn mítọn hia ewọ. (Howh. 23:15, 16; Malku 10:28-30; 1 Joh. 4:19) Tito Nazili tọn dohia dọ Jehovah nọ doayi avọ́sinsan he mí nọ basi nado sẹ̀n ẹn lẹ go bosọ nọ yọ́n pinpẹn yetọn. Enẹwutu, mì gbọ mí ni magbe nado zindonukọn bo to Jehovah sẹ̀n bosọ to gbesisọ mẹ nado nọ na ẹn dagbe hugan mítọn.