Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 7

OLHWIMBO 51 Thuyihereyo oku Nyamuhanga!

Amasomo Agho Thwang’Ighira Okwa Banaziri

Amasomo Agho Thwang’Ighira Okwa Banaziri

“Ebiro byosi by’eriyisolholha [by’obunaziri] liwe abuyirire oko Mwami Mukulhu.”​—EMIG. 6:8.

EKIGHENDERERWA

Ngoku eky’erileberyako ky’Abanaziri kyanga thuwathikya erikolera Yehova ithune n’omuthima w’eriyithalya okwa bindi n’ow’obuthubaha.

1. Ni mubere wahi mubuya ogho abaramya ba Yehova babirikangania eritsuka kera?

 WUKANALHANGIRA obughuma bwawu na Yehova mwa bw’obughuli? Kwabine bithya! Kandi siwuli iwuwene. Eritsuka kera, abandu bangyi babiribya n’eriyowa ng’eryawu. (Esy. 104:33, 34) Abangyi babiriyithalya okwa bindi busana n’eriramya Yehova. Ekyo ky’ekyanabya okwa Baisraeli abakera abasibwe nga Banaziri. Babya bahi, kandi thwang’ighaki okwa ky’erileberyako kyabu?

2. (a) Abanaziri babya bahi? (Emiganzo 6:1, 2) (b) Busana naki abandi Baisraeli ibakathwamu eribya Banaziri?

2 Ekinywe “Omunaziri” kikalhua omwa kinywe ky’Ekihebrania ekikamanyisaya “Oyusolhwerwe,” “Oyuhiwirwe,” kutse “Oyuyihereyo.” Ekinywe eki kikakanaya okwa Baisraeli ab’omuhwa abayithalhaya okwa bindu birebe busana n’erikolera Yehova omwa nzira y’embaghane. Emighambo ya Musa iyikalighira omulhume kutse omukali erikolha erilhahirya ly’embaghane oku Yehova omw’ithwamu eribya Munaziri habw’obuthuku bulebe. a (Soma Emiganzo 6:1, 2.) Erilhahirya kutse eriyilhagha eryo, imukabya erighendera okwa busondoli obo abandi Baisraeli bathabya bakayithagha erighenderako. Neryo busana naki Omuisraeli iniangana thwamu eribya Munaziri? Omuisraeli ng’oyo angabya iniabya akakolha ekyo busana n’olhwanzo lhunene olhw’awithire Yehova n’erisima erikalhua okwa muthima busana n’emighisa Yiwe.—Ebi. 6:5; 16:17.

3. Munabwire abandu ba Nyamuhanga basosene bathi n’Abanaziri?

3 Endegheka y’Obunaziri yahwaho omughulhu “Emighambo ya Kristo” yasuba omwa mwanya w’Emighambo ya Musa. (Gal. 6:2; Abar. 10:4) Aliwe, ng’Abanaziri, abandu ba Yehova munabwire bakalholha embere erikangania kubanzire kutsibu erimukolera n’omuthima wabu wosi, ekirimu, obulengekania, n’akaghalha. (Mk. 12:30) Ahathe erikakwa, thukathwamu eriyilhagha erikolha ekyo thukayihayo oku Yehova. Eriberererya eriyilhagha eryo mwamuli erighondera ekihano ky’erikolha erisonda lya Yehova n’eriyithalya okwa bindi. Thukendibya thukalebya ngoku Abanaziri baberereraya eriyilhagha lyabu, thukendi minya amasomo w’omughaso okwa mibere thwangaberereryamo eryethu. b (Mt. 16:24) Thulebaye eby’erileberyako birebe.

IBYA OYUKAYITHALHAYA OKWA BINDI

4. Ngoku kiri omwa Emiganzo 6:3, 4, omuthima w’Abanaziri ow’eriyithalya okwa bindi aby’akalengwako athi?

4 Soma Emiganzo 6:3, 4. Abanaziri ibakayihighulha okwa bwabu bwosi-bwosi n’eyisande y’ebinyu, ng’emizabibu n’ebindi ng’ebyo. Abandu ababathimbireko bangabya ibabya ibanemutsemera ebyalya ng’ebi kandi ikitholere, kundi sibyabya bibi. E Biblia yikakanaya okwa ‘binyu ebikatsemesaya’ omuthima w’omundu ng’ekihembo erilhua oku Nyamuhanga. (Esy. 104:14, 15) Nomwabine, ahathe erikakwa, Abanaziri ibakayithalhaya okwa bindu ng’ebi. c

Wunayitheghekire eriyithalya okwa bindi ngoku Abanaziri bakolha? (Lebaya enungu 4-6)


5. Madián na Marcela mubathwamu eriyithalya okuki, kandi busana naki?

5 Ng’Abanaziri, nethu thukayithalhaya okwa bindi nuku thwongere eriramya Yehova ya ndeke. Thulebaye eky’erileberyako kya Madián na Marcela. d Abakristayo abathahenie aba babya omwa ngebe eyuwene. Madián aby’awithe omubiiri owuwene ow’aleka ibabya omwa nyumba eyuwene kutsibu. Aliwe mubanza erikolha bingyi omwa mubiiri wa Yehova. Eriberererya ekilhubirirwa ekyo, mubathwamu erikolha esyombinduka ndebe. Bakabugha bathi: “Muthwatsuka erikehya okwa mikoleserye yethu y’esyosente. Muthwahumira omwa nyumba nyike n’erighulya ematoka yethu.” Sibugha indi Madián na Marcela babya b’eriyithalya okw’ebyo—bathwamu erikolha ekyo kundi mukyaleka ibakanyirirya omubiiri wabu w’erithulira. Bakayowa ibali buholho kandi ibatsemire busana n’erithwamu lyabu.

6. Busana naki Abakristayo munabwire bakayithalhaya okwa bindi? (Lebaya n’ekisasani.)

6 Abakristayo munabwire bakabana etseme bakayithalya okwa bindi nuku baheyo obuthuku bunene omwa mibiiri y’ekiteokrasi. (1 Kor. 9:3-6) Yehova syali bugha athi buthekwa-buthekwa thuyithalhaye okwa bindu ebi; kutse ebya thukayithalhayako si bibi. Ng’eky’erileberyako, abandi bakasighanaya emibiiri eyo banzire n’emiyi yabu. Abangyi babirithwamu erithend’ingira omwa butheke mwa lhuba kutse eribya n’efamile. Abandi babirithwamu eriyakolera eyiri obuyithawa bunene, nomwakine indi ekyo kikendi bayithaghako eribya haali okwa b’okw’ibo. Abangyi omw’ithwe, ahathe erikakwa thwabiriyithalya okwa bindi kundi thwanzire eriha Yehova y’ekyuwene kutsibu. Wuminye ngoku Yehova akalhangira eriyihayo lyawu lyosi-lyosi eryawukathwamu erikolha nuku wumukolere mwa ly’obughuli, mbulha ni linene kutse like.—Ebr. 6:10.

IBYA IWUNAYITHEGHEKIRE ERIBYA MBAGHANE

7. Ni kitsibu kyahi ekya Omunaziri angabwene akamakirira eriyilhagha liwe? (Emiganzo 6:5) (Lebaya n’ekisasani.)

7 Soma Emiganzo 6:5. Abanaziri ibakayilhagha erithend’ighembwa esyonzwiri. Eyo yabya nzira y’erikanganiryamo ku bakaghondera Yehova y’ighuma. Omuisraeli iniamakolha Obunaziri habw’omughulhu muuli, abandi ibakendi lhangira esyonzwiri siwe kundi syabiribya nyiri-nyiri. Abamuthimbireko ibakabya bamasighika eriyisunza liwe ly’eryamakirira eriyilhagha liwe ly’Obunaziri, ekyo isikyanga mubera kitsibu. Aliwe, eky’obulighe, omw’ibyaho ly’Abaisraeli, ihakanayira Abanaziri ibathasimwa kutse erisighikwa. Omwa buthuku bw’omuminyereri Amosi, Abaisraeli abayisamambulha ibakabera ‘eripulisya Abanaziri b’ebinyu,’ obundi bakanza bathwe eriyilhagha lyabu ery’erithend’inywa obwabu. (Amo. 2:12) Okwa bundi buthuku, kitholere eribya ikyabya kikayithagha obuthubaha Omunaziri ery’amakirira eriyilhagha liwe n’eribya mbaghane.

Omunaziri oyuwabya akamakirira eriyilhagha liwe iniakabya inianayitheghekire eribya mbaghane (Lebaya enungu 7)


8. Ekyalholirweko ky’omulere ya Benjamin kyamakuhimba kithi?

8 Busana n’obuwathikya bwa Yehova, omwa buthubaha nethu thwanganabya mbaghane, nomuthwangabya ithuli b’esisoni, kutse abuba. Thalengekania okwa ky’erileberyako kya Benjamin, Omwema ow’emyaka ikumi owe Norway. Busana n’olhuhi lhwe Ukraine, esukuru yabu muyakolha omukonga ow’erikangania kubakasighika abanya Ukraine. Abaana mubasabwa eriimba olhwimbo ibanambithe esyongyimba esiri mw’esyorangyi esikaminyikalhaya erihanga lye Ukraine. Erithoka eriyihighulha okwa mukonga oyo, omwa menge Benjamin mwaseghera haali okwa aho akendibera. Aliwe omuhalimu mwamulhangira n’erimubirikira omwa mulenge munene athi: “Wanzire si wanzire wukayathuyiyungako. Ithwe bosi thunakulindire!” Omwa buthubaha Benjamin mwahika oko muhalimu n’eribugha athi: “Ingye singawithe lhuhandi, kandi singali yingiraya omw’iyisamambulha ly’eby’ekipolitiki. Nibya n’abangyi b’okwa Bema ba Yehova bane omwa syongomo busana n’erighana erisangira omwa syonyuhi.” Omuhalimu mwaligha erisoborera eryo kandi amalighira Benjamin erithendi sangira mugho. Aliwe abo akasoma nabo mubatsuka erimubulya nga ni kyahi ekiryaleka iniathabayiyungako. Benjamin mwakwa engitsi n’ebiyiri-yiri byamasa omwa meso; nomwabine, omwa buthubaha mwabwira eklasi yosi y’eby’alyabwira omuhalimu. Enyuma waho, Benjamin mwabwira ababuthi biwe athi mwayowa Yehova imwamuwathikya erilhwira okw’ikirirya liwe.

9. Ni mwanziraki thwanga tsemesya Yehova?

9 Kundi thukathwamu erikolha erisonda lya Yehova, thukabya mbaghane okwa bandu abathuthimbireko. Thukayithagha obuthubaha eriyiminyikalya ng’Abema ba Yehova okwa mubiiri kutse okwa sukuru. Kandi amalengekania n’emibere y’ekihugho kino yinemw’ongera eritsandir’ighuma, ikyangan’ongera erithukalira erighendera okwa misingyi ye Biblia n’eribwira abandi okwa ngulhu yuwene. (2 Tim. 1:8; 3:13) Nomwabine, thw’ibuke ngoku ‘thukatsemesaya omuthima’ wa Yehova thukakangania obuthubaha omw’ibya mbaghane okw’abathemukolera.—Emi. 27:11; Mal. 3:18.

HIRA YEHOVA Y’EMBERE OMWA NGEBE YAWU

10. Erighendera okwa bikayithaghisibawa ebiri omwa Emiganzo 6:6, 7 kyangabya imukyalenga kithi okwa Banaziri?

10 Soma Emiganzo 6:6, 7. Abanaziri isibalihika ahali ekinda. Okw’ithakisamalira, eri iryangana sond’ilhangirika nga silyabya iyihayo linene. Aliwe, omwa buthuku bwe Biblia, eki kyanga kalire Omunaziri omughulhu omuhughu w’ahakuhi akaholha. Okwa buthuku obo, emirwa eyabya yikakolhwa omundu akaholha mwabya imwamune n’eribya hakuhi n’ekinda. (Yn. 19:39, 40; Emib. 9:36-40) Eriyilhagha ly’Omunaziri irikamukakiraya kutsibu okw’ikwama emirwa ng’eyo. Nibya bikahika n’okw’ikolongana n’ab’efamile yiwe omwa buthuku bw’obulighe bw’eriholerwa, Omunaziri iniakakanganaya erikirirya erighumire omw’amakirira eriyilhagha liwe. Ahathe erithika-thika, Yehova iniakaha abaramya biwe ababiriyihayo okw’iyo aba b’amaaka w’erighumira ebitsibu ebyo babya bakabana.

11. Omukristayo atholere iniathwamu erikolhaki bikahika okwa myatsi y’efamile? (Lebaya n’ekisasani.)

11 Ithwe ng’Abakristayo, thukalhangira eriyihayo lyethu oku Yehova mwa kindu kikulhu. Eki kyangana hamba okw’ithwamu lyethu n’ebyo thukakolha ebihambire okwa myatsi y’efamile. Erikwamana n’Amasako, n’omuhwa munene thukatsomana ebiyithawa by’esyofamile syethu, aliwe sithulihira eriyisunza ly’ab’efamile yethu ly’embere okwa bya Yehova akathuyithaghako. (Mt. 10:35-37; 1 Tim. 5:8) Okwa bundi buthuku, ithwe erianza eritsemesya Yehova kyangana leka obuholho obwa thuwithe n’abahughu bethu ibwakeha.

Wunayitheghekire erihira erisonda lya Yehova ly’embere nibya n’omwa mibere eyikalire kutsibu? (Lebaya enungu 11) e


12. Abere anemulhaba omwa mibere eyikalire ey’efamile yiwe, Alexandru mwakolhaki, kandi ni kyahi ekyo athakolha?

12 Thalengekania okwa kyalholirweko kya Alexandru na mukali wiwe, Dorina. Abathahenie aba babere baghunza omwaka ibanemw’igha e Biblia, Dorina mwathwamu eribikyako, kandi mwanza na Alexandru nayu abikyeko. Aliwe inianathekene kandi omo menge mwabwira mukali wiwe ngoku iyo akendi lholha embere. Dorina mwathatsema kandi mwalengaho erimukaka erileka erigha. Alexandru akabugha athi mwalengaho eriyitheghererya eriyowa lya mukali wiwe, aliwe sikyabya kyolho. Okwa bundi buthuku, Dorina iniakabya akamutsweba-tsweba n’erimusubirya omwa butsurumi, iniakananza erikya okwa by’erigha. Nomwabine, Alexandru mwamakirira Yehova anemukangania mukali wiwe y’olhwanzo lhunene n’erisikya. Erighunzerera, eky’erileberyako kiwe kibuya mukyaleka mukali wiwe iniathasyatsuka erigha, n’enyuma waho amabatizibwa.—Lebaya okwa jw.org kw’evidiyo Alexandru na Dorina Văcar: “Olhwanzo Lhukayibombeka, Kandi Lhuli n’Obwenge.”

13. Thwanga kangania thuthi ku thwanzire Yehova n’ab’eka yethu?

13 Yehova yuwatsukisaya endegheka y’amaka, kandi anzire ithwabya n’amaka awali mw’etseme. (Efe. 3:14, 15) Thwamabya thwanzire eribana etseme y’okwenene, thutholere ithwakolha emyatsi ngoku Yehova anzire. Isiw’ibirirawa ngoku Yehova akalhangira akaghalha ako wukahiraho erimuramya mw’ak’obughuli wunemutsomana efamile yawu n’erikolongana nabo omo lhwanzo n’erisikya.—Abar. 12:10.

HIRA OMWA BANDI MW’OMUHWA W’ERIBYA N’OMUTHIMA W’OBUNAZIRI

14. Kutsibu-tsibu ni bahi abo thutholere erihimba omwa bya thukabugha?

14 Abosi abakathwamu eriramya Yehova munabwire batholere ibabya ibanayitheghekire eriyithalya okwa bindi busana n’olhwanzo. Okwa bundi buthuku, sikyolho erikolha ekyo. Thwanga wathikania thuthi erikangania omuthima ng’oyo? Omw’ibugha ebikahimba. (Yobu 16:5) Omwa kithunga kyenyu mune abanemulengaho ery’olhobya esyongebe syabu nuku b’ongere erisangira omo mibiiri y’ekiteokrasi? Wunasi abalere abanemukangania obuthubaha nuku babye mbaghane okwa sukuru, nomwakine indi kikalire erikolha ekyo? Kandi ibbwa abigha be Biblia n’abaramya balikyethu abo kyangabya ikinemukalira erisighalha bathaleghulha busana n’erihakanisya ly’abahughu? Kwesi thukolesaye obuli kaghisa eribwira balikyethu banzwa ng’aba b’ebinywe ebikahumulikanaya erikangania ku thukasima omuthima wabu w’eriyithalya oko bindi n’ow’obuthubaha.—File. 4, 5, 7.

15. Abandi babiriwathikya bathi abali omwa mubiiri w’omughulhu wosi?

15 Okwa bundi buthuku, thwangana wathikya abalikyethu abali omwa mubiiri w’Obwami ow’omughulhu wosi. (Emi. 19:17; Ebr. 13:16) Eri lyabya eriyisunza linene lya mwali wethu omuthaleghulha oyukulire omwa myaka oyuwikere e Sri Lanka. Mub’ongera esyosente esyo akathunga iyo ng’oyuwabirihumulibwa okwa mubiiri kandi mwanza eriwathikya bali bethu babiri abalere abatemburi erilholha embere omwa mubiiri wabu w’erithulira nomuhanabya obunakwa. Neryo mwathwamu eribya akabaha akasente kalebe obuli kwezi akangabawathikya bikahika okw’ikolesya esimu. Mwali wethu oyu ka mwakangania omuthima mubuya!

16. Thwang’ighaki okwa ndegheka y’Obunaziri eyakera?

16 Ahathe erithika-thika thwangan’ighira okwa ky’erileberyako kibuya ky’Abanaziri abakera abayihayo ahathe erikakwa! Aliwe, endegheka eyi yikabisulha n’ekindi kindu oku Thatha wethu w’elhubulha, Yehova. Ayikethere ngoku thukayisunza erilhua okwa muthima erimutsemesya kandi ngoku ahathe erikakwa thukayithalhaya okwa bindi nuku thuberereraye eriyilhagha lyethu ly’eriyihayo. Akathuha ekitsumbi akathulighira erikangania ku thumwanzire obuli mundu ahabwiwe. (Emi. 23:15, 16; Mk. 10:28-30; 1 Yn. 4:19) Endegheka y’Obunaziri yikakanganaya ngoku Yehova akalhangira ebya thukayithalhayako busana n’erimukolera mwa by’obughuli. Neryo kwesi, thuthwemu erilholha embere erikolera Yehova, erimuha ekyuwene kutsibu ahathe erikakwa.

WANGA SUBIRYA WUTHIKI?

  • Ni mwanziraki Abanaziri ababya bakayihayo ahathe erikakwa bakanganaya omuthima w’eriyithalya okwa bindi n’ow’obuthubaha?

  • Munabwire thwangahira thuthi omwa bandi mw’omuhwa w’erikangania omuthima w’Obunaziri?

  • Endegheka y’Obunaziri yikabisulhaki okw’iyikethera eryo Yehova awithe omwa baramya biwe?

OLHWIMBO 124 Eribya Ithune Bathaleghulha

a Nomwakine indi Yehova yuwasombolha abandi Banaziri, abangyi bakabya ngababya Baisraeli abayihayo ahathe erikakwa erikolha Obunaziri.—Lebaya akasanduku “ Abanaziri Abo Yehova Asombolha.”

b Okwa bundi buthuku, ebitabu byethu byabiribya ibinemulinganisya abali omwa mubiiri w’omughulhu wosi n’Abanaziri. Aliwe omo mwatsi ono, thukendi hira omuwatho okwa mibere abaghombe ba Yehova abosi abayihereyo bangakanganiryamo omuthima w’Obunaziri.

c Erithwalira haghuma, kikabya Omunaziri nga syabya akathunga esindi ngwamirwa, ng’omubiiri mulebe nuku aberereraye eriyilhagha liwe.

d Lebaya omwatsi okwa jw.org “Muthwathwamu Eryolhobya Engebe Yethu” omwa myatsi eyikabera eryasa eya “Ebyalholirweko Ebya Bema ba Yehova.”

e ERISOBORERA EKISASANI: Omunaziri iniane okwa lhuthwe lhw’enyumba, anasamalire abakayatsika omuhughu wiwe mwanzwa. Eriyilhagha liwe likamukakiraya okw’isangira omw’ekyo.