7 EKOBEE UE ENƆ
YƆƆ 51 I Kiī I Loo Nɛ Jɛhova!
Nu I Dap Nɔ Aāloo Pya Nazirait
“[A gaa le lu kaɛ nɛ Jɛhova] dɛ̄dɛɛ̄ ye dee sere kee.”—BUĀ 6:8.
NU I NƆ
Kɛ̄ edobah pya Nazirait dap i yerebah nɛ kɔ i kpɛ̄naloo esu loo waāna zɔɔ sɔ̄ i gaa si tam nɛ Jɛhova doo.
1. Amunu le elap dogo na pya a taāŋabah Jɛhova etɔgɛ aā a dee kere a?
EKƆ gbanialoo o ɛrɛ kumaloo Jɛhova kuīge a loo kaāna ni? Bu kaka, a kuī a loo! A tɔɔ̄nage loo pya dɔɔ̄na doo wo. Aā a dee kere, a bee tɔɔ̄nage loo gbɛnɛ-edo nɛɛ dookɛ̄ a a tɔɔ̄loo doo. (Yɔɔ 104:33, 34) Gbɛnɛ-edo nɛɛ epiiga kaāna lo etaāŋabah Jɛhova. E kɛ̄ pya Izrɛl a bee lu pya Nazirait a dee kere bee doonage lo. Ba bee le mɛɛ, e ena i dap nɔ aāloo wa edobah a?
2. (a) Ba mɛɛ na a bee le pya Nazirait a? (Buā 6:1, 2) (b) Ena anua pio pya Izrɛl bee biaɛfii lo etɔɔ̄ doodoo pya Nazirait a?
2 Nu bee ue Hibru a kura “Nazirait” kura na “Nɛɛ A Bee Lu Epoo Lɛɛ Loo,” “Nɛɛ Alu Esere Kee,” ale “Nɛɛ Alu Ekiī Nɛ.” Bee ama wee lu ekure pio pya Izrɛl a bee ɛrɛ ebɛa miā taɛ sa lɛɛbahloo pio nu lokwa ba dap taāŋabah Jɛhova bu keebee sīdee. Lok Mozis bee nɛ dee nɛɛdam ale nɛɛwa kɔ ba dap yira keebee yii nɛ Jɛhova tɛ̄maloo ebiaɛfii lo etɔɔ̄ doodoo nɛɛ Nazirait bu pio kere sɔ̄. a (Buū Buā 6:1, 2.) Sɔ̄ ziī nɛɛ Izrɛl yira yii ama, lo nɛɛ etɔɔ̄ kɛɛ̄ pya dɔɔ̄na lok lo pya dɔɔ̄na nɛɛ Izrɛl a naa yira lo yii naa gaa sere. Nyɔɔwo, ena anua nɛɛ Izrɛl ebiaɛfii lo etɔɔ̄ doodoo nɛɛ Nazirait a? Dap lu kɔ nɛɛ Izrɛl a doo wo lu ezū ye tɛ̄maloo togatoga wereloo a ɛrɛ loo Jɛhova le kɛ̄ a tɔgɛ nia loo pya leelee Jɛhova ye nɛ doo.—Deut 6:5; 16:17.
3. Bu mɛ sīdee na pya nɛɛ Bari anii’ee le doodoo pya Nazirait a?
3 Lulu nɛɛ Nazirait bee ina kuma sɔ̄ “lok Kraist” bee sudɔ Lok Mozis. (Gal 6:2; Rom 10:4) Kerewo, doodoo pya nɛɛ Nazirait, pya nɛɛ Jɛhova anii’ee kiisī lo e’ɛrɛ ebɛa miā taɛ tɛ̄maloo etaāŋabah Jɛhova aābu dɛ̄dɛɛ̄ wa beenyiɛ, wa piogi, wa ekɛɛrɛ, le wa ekpo. (Maak 12:30) I yira yii lo edoo wo sɔ̄ i kiīloo nɛ Jɛhova. Lokwa i dap doo lo yii, i ɛrɛ edoo nu alu ekɛɛrɛ Jɛhova sa doo pio waara zɔɔ lokwa i ye dap taāŋabah. Sɔ̄ i nɔ kɛ̄ pya Nazirait bee tɔɔ̄nɛ yii ba bee yira doo, i muɛ pya lele nu i dap wa nɔ aāloo lokwa ili dapnage tɔɔ̄nɛ yii i bee yira. b (Mat 16:24) I naa kɛɛrɛbu loo pio edobah.
WEE SU LOO WAĀNA ZƆƆ
4. Dookɛ̄ kpa Buā 6:3, 4 kɔ doo, bu mɛ sīdee na pya Nazirait bee su wa loo waāna zɔɔ a?
4 Buū Buā 6:3, 4. Pya Nazirait naa wee ɔ̄ ɛrɛgebah miī a bɔmɛ nɛɛ doodoo mii vine ale bee vine. Sɔ̄ alu kɔ pya nu ama naa bee piya lo ede a, pya nɛɛ ba bee tɔɔ̄ yɛɛ bee le aa ɛrɛ ɛɛbu lo ede pya nu ama, e a bɔloo doo wo. Baibol kɔ “mii vine lo a nɛ ɛɛbu beenyiɛ nɛɛ” lu dɔɔ̄nu a aabah Bari. (Yɔɔ 104:14, 15) Kerewo, pya Nazirait bee lɛɛbahloo nu a naa bee piya lo ede ama. c
O kpɛ̄nageloo esu loo waāna zɔɔ dookɛ̄ pya Nazirait bee doo ni? (Ɛp 4-6 barakpaɛ̄)
5. Amunu su loo waāna zɔɔ na Madián le Marcela bee baiɛfii lo edoo a, e ena anua a?
5 Doodoo pya Nazirait, ili lɛɛnagebahloo pio nu lokwa i dap taāŋabah Jɛhova leere. Naa kɛɛrɛbu edobah Madián le Marcela. d Dam le wa ba lu Nɛɛ Kraist ama bee le aa tɔɔ̄ ekpeloo dum. Madián bee le loo tam lo a bee doo kɔ ba a ɛrɛ le tɔ etɔɔ̄ bu. Kerewo, ba bee gbī enyimɛ wa esiatam nɛ Jɛhova. Lokwa ba dap doo wo, ba bee biaɛfii lo ekwabahloo pio nu. Ba bee kɔ “i bee bɔātɛ̄ efii bah lɛɛ loo pio nu i wee yaɛ. I bee sikɛ̄ bara nwīgbagbara tɔ sa oo i fah.” Naa bee lu esu ba ekpo aā Madián le Marcela kɔ ba a doo wo, kerewo, ba bee biaɛfii lo edoo wo lokwa ba dap yɛgɛ wa esiatam nɛ Jɛhova yereloo. Loo wa bee sukɛ̄ sa ba bee ɛrɛ ɛɛbu loo nu ba bee baɛfii lo edoo ama.
6. Ena anua Pya Nɛɛ Kraist anii’ee su loo waāna zɔɔ a? (Ɛpnage foto.)
6 Pya Nɛɛ Kraist anii’ee ɛrɛ ɛɛbu loo biaɛfii ba doo lo esu gbɛnɛ-edo sɔ̄ siātam Bari. (1 Kɔr 9:3-6) Jɛhova naa su bah ekpo i aā kɔ i doo dua waara zɔɔ ama, ale kɔ pya nu i lɛɛbahloo ama bee piya. Bu edobah, pio nɛɛ biaɛfii lo elɛɛbahloo tam ba wee si, wa tɔ, ale ɛrɛ nam-tɔ. Gbɛnɛ-edo nɛɛ ebiaɛrafii kɔ ba naale enwaebah ii wa ale iya dam ale ɛrɛ gbomiɔŋɔ. E pya dɔɔ̄na ebaiɛrafii lo esitam kɛ̄ ebɛɛ̄ le kere a kura kɔ ba etɔɔ̄ kɛ̄ a binia aaloo pya wa nɛɛ. Gbɛnɛ-edo ii su loo waāna zɔɔ bu lo sīdee nyɔɔbee i gbī enɛ Jɛhova i nu a lee eera. Suā leere kɔ Jɛhova tɔgɛ nia loo waara zɔɔ o doo lo esitam ye nɛ yere loo, kere a tera ale a kuī.—Hib 6:10.
KPƐ̄NALOO EBIAƐFII LO ETƆƆ̄ KEE
7. Amunu nu finiabah na pya Nazirait bee dap kpesī nyɔɔbee yii ba bee yira a? (Buā 6:5) (Ɛpnage foto.)
7 Buū Buā 6:5. Pya Nazirait bee yira yii kɔ ba naale ekpɔe wa zia. Lo ama bee lu sīdee ba tɔgɛ kɔ ba kiīe dɛ̄dɛɛ̄ wa loo nɛ Jɛhova. Lo nɛɛ Izrɛl elua nɛɛ Nazirait bu nyɔɔnyɔɔ sɔ̄, ye zia enyɔɔ gbɛnɛ sa pya dɔɔ̄na nwaabah yere nukuādɛɛ̄loo. Lo ama naale enua ye taāŋa loo lo pya nɛɛ a le yɛɛ yerekpotɛ̄ ye baiɛfii ama. Kerewo, alu nu ekiɛ̄nu kɔ a ɛrɛ sɔ̄ pya Izrɛl naa wee tɔgɛ nia loo ale yere kpotɛ̄ nɛɛ alu nɛɛ Nazirait. Bu sɔ̄ nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ Amos, pya Izrɛl a anna yira “bee doo kɔ pya Nazirait a ɔ̄ mii vine.” Naadaba lo edoo kɔ ba a gbee yii ba bee yira lo ekpoora loo lɛɛloo ɔ̄ mii vine. (Amos 2:12) Pio sɔ̄, a bee gbī kaāna e’agaloo ba nɛɛ Nazirait lokwa a dap tɔɔ̄nɛ ye yii sa tɔɔ̄ kee.
Nɛɛ Nazirait a tɔɔ̄nɛ ye yii bee kpɛ̄naloo etɔɔ̄ kee (Ɛp 7 barakpaɛ̄)
8. Bu mɛ sīdee na nu a bee siraloo zege nwiī Benjamin a yere mɛm loo a?
8 Tɛ̄maloo yerebah Jɛhova, ili dapnage ɛrɛ e’agaloo sa tɔɔ̄ kee kereadoo i lu nɛɛ kɛɛ wee bɔp. Naa kɛɛrɛbu edobah Benjamin alu Nɛɛ Ekeebee a le bu ye lop zua lo a tɔɔ̄ Norway. Pya wa tɔkpa bee doo ziī doonu lo a yerekpotɛ̄ be nɔ̄ a gaa kiisī li Ukraine. Ba bee kɔ nɛ pya lo miɔŋɔ kɔ ba a uɛ yɔɔ sa yaa bɛloo a ɛrɛ dɛɛ̄ nu a tɔɔ̄dɔ lo edonyɔɔ. Lokwa Benjamin naa nyɔɔnɛ wa doo lo doonu, a bee tɔɔ̄ kɛ̄ a binia aaloo kɛ̄ ba gaa bee doo lo doonu. Kerewo, ziī wa nɛɛ tɔgɛnu bee ye muɛ sa su gbɛnɛ muɛ̄ ye kuema kɔ: “O ɛrɛ egbaa i loo doo nu ama anyaawo. Dɛ̄dɛɛ̄ ii gaa a yira baɛ!” Benjamin bee su e’agaloo kɔā nɛ lo nɛɛ tɔgɛnu kɔ: “M tɔɔ̄ kee, sa mm wee sudɔ bu pya doonu a yerekpotɛ̄ bira bɛbɛɛ. Kɛādoo, gbɛnɛ-edo Pya Ekeebee Jɛhova le tɔkpɔgɔrɔ nyɔɔbee ba naa yiga eyiibu nɔ̄.” Lo nɛɛ tɔgɛnu bee gbaɛ̄tɔ̄loo nu Benjamin bee ye kɔ nɛ sa ye lɛɛbahloo. Kerewo, pya ye gbo tɔkpa bee bɔātɛ̄ ebip ye nu anua a naa bee wa gbaaloo. Bɔɔ bee aa Benjamin mmɛ kɛ̄ a bia kina a to, mɛ a bee su e’agaloo wa kɔā nɛ aba nu a bee kɔ nɛ wa nɛɛ tɔgɛ nu a. Sɔ̄ esaa, Benjamin bee kɔ nɛ ye tɛ le ye ka kɛ̄ Jɛhova eyerebah ye nɛ kɔ a dap aabahloo ye yira agɛrɛ doo.
9. Bu mɛ sīdee na i dap doo kɔ beenyiɛ Jɛhova a ɛɛ̄ŋa a?
9 Nyɔɔbee i biaɛfii lo edoo nu alu ekɛɛrɛ Jɛhova a, i tɔɔ̄ kee aaloo pya nɛɛ a i tɛɛ̄ ɛŋɛnɛ. I gbī e’agaloo lokwa i dap tɔgɛ i loo siā doodoo Pya Ekeebee Jɛhova sɔ̄ i le kɛ̄tam ale bie tɔkpa. E kuma sɔ̄ dogo nyɔuwe ama gaa bee piya sa gbasu a, a dap i agabah lo etɔɔ̄dum dookɛ̄ daakuu Kpa Kaɛ kɔ doo sa zue le yereue nɛ pya dɔɔ̄na. (2 Tim 1:8; 3:13) Kerewo, wee nyɛŋiabu kɔ i “doo kɔ beenyiɛ [Jɛhova] a ɛɛ̄ŋa” sɔ̄ i su e’agaloo tɔ̄ma kee aaloo pya nɛɛ lo ba naa taāŋa ye bah.—Kam 27:11; Mal 3:18.
SU JƐHOVA NUA TUATUA BU O DUM
10. Bu mɛ sīdee na nyɔnyɔɔnɛ lok a bee lu enɛ bu kpa Buā 6:6, 7 bee lu nu doā-ɛp nɛ nɛɛ Nazirait a?
10 Buū Buā 6:6, 7. Nɛɛ Nazirait naa wee ina kpaɛ̄ nɛɛ e’ua. Lo ama naa dap bee ziī gbɛnɛ nu a aga. Kerewo bu sɔ̄ Baibol, a bee dap lu kaāna nu finiabah nɛ nɛɛ alu nɛɛ Nazirait lo esere lok ama sɔ̄ nɛɛ alu ye manamana u. Pio nu a wee lu edoo sɔ̄ nɛɛ u na bee wee lu eyii kpaɛ̄ nɛɛ a bee u a, sa su nu ye lɛrɛ loo. (Jɔn 19:39, 40; Doonu 9:36-40) Yii nɛɛ Nazirait bee yira ama wee doo kɔ aa dap doo lo doonu dookɛ̄ ba wee doo. Kere sɔ̄ aa ɛrɛ ekiɛ̄nu nyɔɔ nɛɛ a ye u loo, nɛɛ Nazirait wee tɔgɛ e’agatɛ̄ yira tɛ̄maloo edoo nu a bee yira kɔ edooe. Bu kaka Jɛhova bee yere mɛm loo pya a bee ye taāŋabah ama kɔ ba a dap tāma pya e’aga kɛ̄tɔɔ̄ ba bee kpesī.
11. Ena Nɛɛ Kraist ɛrɛ ebiaɛfii lo edoo sɔ̄ aa nyɔɔnɛ pya ye butɔ dania nu a? (Ɛpnage foto.)
11 Kuma sɔ̄ i lu Pya Nɛɛ Kraist a, i su yii i bee yira sɔ̄ i bee kiīloo nɛ Jɛhova nua gbɛnɛ. Lo ama ɛrɛ pah nyɔɔ pya i biaɛfii le kɛ̄ i doo dogo kumaloo pya i butɔ doo. I piiga lo edoo nu Kpa Kaɛ kɔ i doo nɛ pya i butɔ, mɛ ii le esu nu alu ebɛɛ̄ pya i butɔ emanyɔɔ nu Jɛhova kɔ i doo. (Mat 10:35-37; 1 Tim 5:8) Pio sɔ̄, lo ama dap kura kɔ i doo pio nu lo a naale enia pya i butɔ, mɛ alu nu a nia Jɛhova.
O aa kpɛ̄nageloo lo esu doo nu ania Jɛhova nua tua tua kere bu kɛ̄tɔɔ̄ aga gbɛnɛ ni? (Ɛp 11 barakpaɛ̄) e
12. Sɔ̄ Alexandru aa bee tāma e’aga kɛ̄tɔɔ̄ a gaa bee kpesī bu ye butɔ, ena a bee doo a, e ena a naa bee doo a?
12 Naa ɛp nu a bee siraloo wuga nɛɛdam a kura Alexandru le ye wa Dorina ama. Sɔ̄ baɛ aba ebee nɔ Baibol bu ziī zua, Dorina bee biaɛfii lo e’ɔbɛ sa gbīnage kɔ Alexandru a ɔbɛ. Kerewo, Alexandru bee fɛɛrɛloo ye su suānu kɔā nɛ kɔ a gaa le kiiesī lo enɔ. A naa bee nia Dorina sa a bee gbī esu bah-ekpo ye aā kɔ a ɔbɛ lo enɔānu. Alexandru kɔ a bee piigae lo edābee loo kɛ̄ nu ye tɔɔ̄loo doo, mɛ a naa bee ye waɛbah. Lo sɔ̄, sɔ̄ Dorina bee ye gbɛ sa ye agara ue nɛ bu pɔrɔ sīdee, a bee bee kɔ e’ɔbɛ ye enɔānu Baibol. Kerewo, bu kɛ̄tɔɔ̄ ama, Alexandru bee bii bahkɛ̄ lo esu Jɛhova nua tuatua, sa a bee kiinagesī lo ewereloo ye wa sa ye nwadɛɛ̄. Bu kpɛdumɛ, ye le edobah bee zū ye wa kɔ a sikɛ̄ bɔātɛ̄ ye enɔānu Baibol sa a bee su kaka sɔ̄ esaa.—Si’ee vidio a kura Alexandru Le Dorina Văcar: “Wereloo Ɛrɛ Nyɔɔnyɔɔ Egerebu Sa Lu Fɛgɛ” bu pya ekobee ue a wee sira kɛɛ̄ “Truth Transforms Lives” nyɔɔ jw.org.
13. Bu mɛ sīdee na i dap tɔgɛ wereloo kumaloo Jɛhova le pya i butɔ a?
13 Jɛhova na a bee nɔɔ kɔ butɔ a le a, e a gbī kɔ i le bu ɛɛbu bu i butɔ. (Ɛfɛs 3:14, 15) Lo i gbī e’ɛrɛ kaāna ɛɛbu, i ɛrɛ edoo nu dookɛ̄ Jɛhova kɔ doo. O aa ɛrɛ baɛbaɛ beenyiɛ lɔgɔ sɔ̄ kɔ Jɛhova tɔgɛ nialoo waara zɔɔ o doo lo etaāŋa ye bah kuma sɔ̄ o aa kuūdɛɛ̄loo pya o butɔ sa wa aara bu wereloo le enwadɛɛ̄.—Rom 12:10.
YEREA MƐM LOO ZIĪ LO ETƆƆ̄DUM BEE PYA NAZIRAIT
14. Taɛ ba mɛɛ na alu ebɛɛ̄ kɔ i yere mɛm loo kaāna tɛ̄maloo pya ue i kɔ a?
14 Dɛ̄dɛɛ̄ pya a biaɛfii lo etaāŋabah Jɛhova anii’ee ekpɛ̄naloo esu loo waāna zɔɔ nyɔɔ wereloo ba ye ɛrɛ loo. Mɛ dodoo wo naa aadee waɛ pio sɔ̄. Bu mɛ sīdee na i dap yerebah nɛ ziī lokwa i ɛrɛ dua elap dogo ama? I dap doo wo tɛ̄maloo ekɔ ue yeā mɛm loo ziī. (Job 16:5) A ɛrɛge pio nɛɛ a le bu o bɔŋanaloo lo aa piiga lo etɔɔ̄dum a waɛbah lokwa ba dap ɛrɛ gbɛnɛ-edo sɔ̄ esiātam Bari ni? O suāge loo ziī nɛɛ a le zege lo aa piiga lo etɔɔ̄ kee bie tɔkpa, kere dodoo wo naa waɛ ni? E pya nɛɛ o wee nɔɛ̄ Baibol ale pya wuga lo ba gaa piiga lo etɔɔ̄ agara nyɔɔbee gbanasī a aabah pya wa butɔ ni a? Dooraa i su ɛrɛgebah dee a i kpaānɛ yeā mɛm loo pya le ii aa gbaa taāŋabah Jɛhova ama sa tɔgɛ nialoo wa e’agaloo le wa edɔɔ̄ su loo waāna zɔɔ.—Fail 4, 5, 7.
15. Bu mɛ sīdee na pio nɛɛ eyerekpotɛ̄ pya a le bu esiatam mmɛɛ sɔ̄ a?
15 Pio sɔ̄ i dap doo nu lo eyerebah nɛ pya wuga ba le bu esiatam mmɛɛ sɔ̄. (Kam 19:17; Hib 13:16) Lo ama bee le nu a bee taɛ ziī wuga nɛɛwa e’ana a tɔɔ̄ Sri Lanka lo edoo. Ba bee yere ye kpugi aaloo tam loo sa a bee gbī eyerebah nɛ baɛ zege wuga nɛɛwa lo ba wee sɛmdee kɔ ba a kiisī bu wa esiatam kaɛlɛɛ kɛ̄ kpugi aga doo. Nyɔɔwo a bee ɛrɛ buā kpugi a nɔɔ kɔ ewee wa nɛ bu ziī ziī enɔɔ̄ kɔ ba a su kuema kue nyɔɔ fon. Mɛ dua le elap dogo wuga nɛɛwa ama bee tɔgɛ sɛh!
16. Ena i dap nɔ aāloo nɔɔnɔɔ nu pya Nazirait a dee kere a?
16 I dap nɔ gbɛnɛkpo nu aāloo edobah pya a bee kiīloo nɛ lo elu nɛɛ Nazirait a dee kere! Kerewo, nɔɔnɔɔ nu ama tɔgɛ siā pio nu akiiloo i Tɛ Jɛhova a le li bunyɔɔ. A dɛrɛ i nyiɛ nyɔɔ kɔ i ɛrɛ taɛ lo edoo nu a ye nia le kɔ i kpɛ̄naloo lo ewaara zɔɔ lokwa i dap tɔɔ̄nɛ yii i bee ye yira nɛ. A yere i ka loo tɛ̄maloo enɛ i dee kɔ i tɔgɛ wereloo i ye ɛrɛ loo siā. (Kam 23:15, 16; Maak 10:28-30; 1 Jɔn 4:19) Nɔɔnɔɔ nu pya Nazirait tɔgɛ kɔ Jɛhova yere nukuādɛɛ̄loo sa tɔgɛ nia loo pya waara zɔɔ i doo lo esitam ye nɛ. Dooraa i biaɛfii lo ekiisī lo esitam nɛ Jɛhova sa kpɛ̄naloo lo enɛ ye i nu a lee ereloo.
O AGARA DOODOO WA?
-
Bu pya amunu sīdee na pya a bee su loo wa nɛ lo elu nɛɛ Nazirait bee su loo waāna zɔɔ sa tɔgɛ e’agaloo a?
-
Bu mɛ sīdee na i dap yere mɛm loo ɛnia ii lo etɔɔ̄dum bee pya Nazirait ani?
-
Ena nɔɔnɔɔ nu pya Nazirait muuna siā kiiloo dua kɛ̄ Jɛhova dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ pya a gaa ye taāŋabah doo a?
YƆƆ 124 Kiisī Lo E Tɔɔ̄ Agara
a Kereadoo Jɛhova bee tubobahloo nwīepoo nɛɛ nua pya Nazirait, gbɛnɛ-edo aba bee su loo nɛ lo esitam bu lo dɔ.—Ɛp ekpo a kura “ Pya Nazirait lo Jɛhova bee tubobahloo.”
b Pio sɔ̄, pya i kpa wee su pya Nazirait dooreloo pya a le bu esiatam mmɛɛ sɔ̄. Kerewo, bu ekobee ue ama, i gaa le kɔnia kɛ̄ dɛ̄dɛɛ̄ pya zooro Jɛhova dap tɔɔ̄dum pya Nazirait doo.
c A naa bee kɔ pya Nazirait wee ɛrɛ dɔɔ̄na tam esi lokwa ba dap tɔɔ̄nɛ wa yii.
d Buū ekobee ue a kura “We Decided to Simplify Our Lives” a le yɛɛ pya ekobee ue a wee sira kɛɛ̄ “Experiences of Jehovah’s Witnesses” nyɔɔ jw.org.
e UE A BAATƐ̄ FOTO: Nɛɛ Nazirait a yira nyɔɔ tɔ ɛp sɔ̄ a gaa lu eli ziī nɛɛ a nuūna ye butɔ lo a bee wereloo gbɛnɛ. Yii a bee yira kpeg ye lɛɛloo esu dɔ bu lo doonu li nɛɛ.
