1. Nè nu dòòle ló ea baatẽ́ nú ea náa vaá à dú bíi kọ é tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà.

 DÒÒMÀ dẽe ló kọọ̀ ò peè gbẹá kọ̀l. Gbò nuù gẹẹ-gẹẹ ló di béeá ní ló: dì belí gbò nom ea ólò bà nen, gbò kà-kám ea ólò tãa nen, té ea íe múú tã́a, nè kĩée e báà-báà dem di ḿ-má. Nyíé ni é palàge ẹẹ beè nen ea nyímá deè dì ní ló ea gé túlè ni kọbé nóo dọọ̀ bá gbò nuù gẹẹ-gẹẹ lóí! Bàlà booí bélí kọ̀lá. Gbò nú ea é láá kyọ̀ bẹẹ gbaa ló kilma ló Jìhóvà di ḿ-má m. Sõò è íè neǹ tùle ea gbõoma​—vaá níà Jìhóvà. À ólò tulèi lọl bá nuù gẹẹ-gẹẹ ló vaá faalái kilma kĩée e gé kil​—ea dú gè ié dùm e bè náa tá mm̀ ãa bàlà boo.

2. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò nèi tùle e?

² Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò tulèi é? À ólò naa vó tení dú ló Kpá Káí, ea dú a Moǹ Bel. À ólò tu nágé gbò nen nèèmài tùle. Dì belí nu dòòmà bá, à ólò tú “gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo” siimá tóm mm̀ ge noomàí nú ea é náa kọ é ié lé gbaa ló kìlmàé ló kọbé è láá nè lé béèlàfùl. (Máát. 24:45) Jìhóvà ólò tu nágé gbò gbálà e bà sim tùlà nèèmài tùle. Dì belí nu dòòmà bá, gbò ge kùdẽe ló sẹ́kiùt nè gbò kànen e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò sièi kpóó ló vaá nèi tùle ea é nveè bá nèi tṍó e di kèbá tàvàlà dìtõ̀ò. Ẹ̀b bé nyíéi ẹ́ẹ gè ié gbò tùle eé láá dẹlẹ nyíé boo mm̀ nakà dee deè nvéè tṍóí naaà! Gbò tuleí ólò nvèè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè bã̀àà kóò Jìhóvà vaá naa kọ é dé kpéè ló dùm lọl kátogóí tẹlẹ̀ dè-dè.

3. Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

³ Náa kal ló béè vó, sìgà tṍó, àé láá tàvàlàí ló gè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà, èlmà tõ̀ò tṍó e gbò e bà náa gbõoma belí beele ní e bà néi ẽ́. Ló éé? Tùleí é láá leemái àbèè à bẽ́émái. Àbèè kọ àé láá tõoí ló kọọ̀ nyìmànù á gé mm̀ tùle e bà néiá, vaá níí é láá naa kọ é ẹ̀b kọọ̀ tùleá náa aa bá Jìhóvà. Tṍó ea meà naa, à dú bíi kọ é palàge agala boo kọọ̀  Jìhóvà ní ea gé túlè pá a gbò e, vaá gè tõó boo gbò tuleí é náa kọọ̀ nu á leeí ló. Kọbé è palàge dẹlẹ nyíé boo tùle e Bàrì gé néi, nakà togó bel gè nòí é ló bel boo (1) bé e Jìhóvà beè tulè pá a gbò deè kéléá naa, (2) bé ea gé túlèí deè nieí naa, nè (3) bélè eé íe tṍó e tõò boo gbò a tùle.

BÉ E JÌHÓVÀ BEÈ TULÈ PÁ ÍZRÀẸ̀L NAA

4-5. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè zogè kọ à géè neè tùle pá Ízràẹ̀l tení dú ló Mózìs e? (Ẹ̀b fòtó ea di boo kóó kpáí.)

⁴ Jìhóvà beè íbá ló Mózìs kọ á tulè pá Ízràẹ̀l lọl Íjèpt. Vaá a beè naa kọ bàá mòn gbò nú ea zógè kọọ̀ ẹlẹ ní ea beè iè bá ló Mózìs kọ á tulè va ẹ́. Dì belí nu dòòmà bá, a beè naa kọọ̀ dúù dee ea bélí kpóó kyọ́ọ á kyã̀à gyà vá deè sĩ́ ẹ́ẹ́ èlà vaá naa sã́ á tulè va bílá dee. (Ẹ́xọ. 13:21) Mózìs beè kyã̀à biia nvéè gbò nuí dọ̀ọ̀mà tṍó e pá Ízràẹ̀l nè ẹ̀ẹ̀ íná gã̀ mii-miì peneá. Pọ̀ beè palàge sii pá Ízràẹ̀l boo béè kọ ba beè dòòmà kọọ̀ gbò bé pá Íjèpt é síìlìè va gbẹá gã́ mii-miì peneá. Boo béè vó, ba beè kọọ̀ Mózìs dõogẽ tuè va domàè gã́ mii-miì peneá. Sõò Mózìs náa beè lọ̀, boo béè kọọ̀ Jìhóvà ní ea beè kọ́ nèe kọ á faalá va domá kĩá ẽ́. (Ẹ́xọ. 14:2) Bé e Bàrì beè dùùlà va naa beè palàge bọọ́ vá ló.​—Ẹ́xọ. 14:​26-28.

⁵ Nú ea é láá dú 40 gbáá aa ló tṍóá, Mózìs beè kilsĩ́ gè biia nvéè dúù dee ea aa bá Bàrì vaá tulè pá Ízràẹ̀l tenmá boo kpáà bàlà ólá. a Sìgà tṍó, Jìhóvà beè tú dúù deeá sẹlẹ́ boo tọ kàn Mózìs, naa ní e kọ̀láá nen ea dú Ízràẹ̀l é mon. (Ẹ́xọ. 33:​7, 9, 10) Jìhóvà beè olòó ló bel nè Mózìs tení dú ló dúù deeí, vaá ẹlẹ ólò gbóó tú bel ea dã́í kọ́ nè pá Ízràẹ̀l. (Ps. 99:7) Pá Ízràẹ̀l beè palàge mòn kọọ̀ Jìhóvà ní ea beè sà Mózìs kọ á tulèè va ẹ́.

6. Pá Ízràẹ̀l beè labví láb naa vàẹ nyòòmà tùle e Jìhóvà né va ẹ́? (Nómbà 14:​2, 10, 11)

⁶ À dú pọ́ló kọọ̀ gã́bug pá Ízràẹ̀l náa beè zìgà kọọ̀ Jìhóvà ní ea beè sà Mózìs kọ á tulèè vaẹ́. (Bugi Nómbà 14:​2, 10, 11.) Ba beè kìn Mózìs gã́bug tṍó, vaá níí beè naa kọọ̀ gbò e ba beè kìnieá ágá bã boo Kunukẽ̀ Zìgànùa.​—Nóm. 14:30.

7. Kọ́ gbò nu dòòmà bá ea kil ló gbò e ba beè gbàntṍ ló tùle ea aa bá Jìhóvà. (Nómbà 14:24) (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁷ Sõò sìgà pá Ízràẹ̀l beè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bá, Jìhóvà beè kọọ̀: “Kélẹb . . . beè kilsĩ́ gè nyooném lọl mm̀ dénè a nyíe.” (Bugi Nómbà 14:24.) Bàrì beè nè kpẽ́ Kélẹb vaá nèe kĩée ea léémáe gè tõo gbẹá boo kunukẽ̀ Kénaàn. (Jós. 14:​12-14) Pá Ízràẹ̀l e ba beè bã boo Kunukẽ̀ Zìgànùa beè zogè lé nu dòòmà bá tení dú ló gè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà. Tṍó e Mózìs ú, pá Ízràẹ̀l beè “palàge nvèè ka ló Jóshùà dénè dee ea beè tõ̀òma dùm.” (Jós. 4:14) Níí beè naa kọọ̀ Jìhóvà á tãanè va dee bá vaá tú va nvee boo Kunukẽ̀ Zìgànùa.​—Jós. 21:​43, 44.

8. Tṍó e gbò méné géè bẹ̀l pá Ízràẹ̀la, mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè olòó nèva tùle é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁸ Sìgà gbáá aa ló tṍóá, Jìhóvà beè íbá ló gbò bèèla kọ bàá tulè pà a gbò. Tṍó e tṍó téní, e gbò méné géè bẹ̀l, Jìhòvà beè íbá gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì kọ báà tulè pá a gbò. Gbò méné e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo beè gbàntṍ ló gbò kọ́ọ̀ bùlà Barìí. Dì belí nu dòòmà bá, Ménè Dévìd beè kìlmà kpá ló kẽ vaá tú dùùlà bá deè tṍ ea aa bá neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Nétàn. (2 Sám. 12:​7, 13; 1 Kró. 17:​3, 4) Méné Jèhóshafàt beè tú dùùlà bá deè tṍ ea aa bá neǹ kọ́ọ̀ bùlà  Bàrì Jàhàzáíẹ̀l vaá siè kpóó ló pá Júdà kọ bàá ié “zìgà mm̀ . . . gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì.” (2 Kró. 20:​14, 15, 20) Tṍó e tã̀àgã̀ beè bã ló Méné Hèzìkáíà, a beè bĩiná nvèè bá lọl bá neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà. (Àìz. 37:​1-6) Buù tṍó e gbò ménéí gban tṍ ló tùle ea aa bá Jìhóvà, a beè kpènà va vaá tãanè va dee bá. (2 Kró. 20:​29, 30; 32:22) Dénè ọ̀và gáẹ̀ beè láá dã́ ból ló kọọ̀ Jìhóvà ní ea géè neè va tùle tenmá bá gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí é. Sõò gã́bug gbò ménéí nè gbò e bà di dóá beè kìn gbò kọ́ọ̀ bùlà Jìhóvà.​—Jèr. 35:​12-15.

BÉ E JÌHÓVÀ BEÈ NÈ TÙLE GBÒ NYÒÒNE NVÉÈ KRÁÌST E BA BEÈ DI MM̀ TÚÁ GBÒ GBÁÁÁ NAA

9. Bà mée ní e Jìhóvà beè siimá tóm mm̀ ge tulè gbò nyòòne nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá ẹ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁹ Jìhóvà beè tú bõ̀ònatõ̀ò Kráìst nvee kẽ mm̀ túá gbò gbááá. Mósĩ́ deè ní ea beè nè tùle gbò nyòòne nvéè Kráìst tṍóá ẽ́? A beè íbá ló Jíízọ̀s kọ á dú togó boo a bõ̀ònatõ̀ò. (Ẹ́fẹ. 5:23) Sõò Jíízọ̀s náa beè olòó tõó káála kọ́ nu e buù nen ea gé nyoonée nvée é náa. A beè íbá ló gbò tóm nè gbò kànen e ba beè di Jèrúsalẹ̀m kọ bàá tulè gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (Tóm 15:​1, 2) Gbáló vó, a beè íbá ló gbò kànen kọ bàá tulè buù kà bõ̀ònatõ̀ò.​—1 Tẹ̀s. 5:12; Táítọ̀s 1:5.

10. (a) Gã́bug gbò nyòòne nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá beè labví láb naa vàẹ nyòòmà tùle e bà né va ẹ́? (Tóm 15:​30, 31) (b) Éé ní ea náa vaá sìgà gbò e ba beè di tṍó e bà géè emí Kpá Káíá náa beè gbàntṍ ló gbò e Jìhóvà beè íbá ló kọ bàá tulè va ẹ́? (Ẹ̀b ńkpó ea togó bel kọ́ọ̀ “ Nú Ea Náa Vaá Sìgà Gbò À Kìn Kà-Kà Bel E Bà Monmà Dẽe.”)

¹⁰ Gbò nyòòne nvéè Kráìst e ba beè di mm̀ túá gbááá beè labví láb naa vàẹ? Nyíè gã́bug ọ̀và beè ẹẹ vaá ba beè gbàntṍ ló tùle e bà né va. Mm̀ kà-kà, “nyíé va beè gbóó palàge ẹẹ ló moǹ bel agẹ nyíe” e bà né va. (Bugi Tóm 15:​30, 31.) Sõò, mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò nèèmà tùle pá a gbò mm̀ beélè tṍóí ẽ́?

BÉ E JÌHÓVÀ ÓLÒ NÈ TÙLE PÁ A GBÒ DEÈ NIEÍ NAA

11. Nè nu dòòmà bá ea zógè bé e Jìhóvà ólò nè tùle gbò e bà gé túlè tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò kátogóí naa.

¹¹ Jìhóvà dì ea gé túlè nàgé pá a gbò deè nieí. À dì ea gé náa vó tení dú ló a Moǹ Bel ea dú Kpá Káí nè a Sã́áná ea dú togó boo  a bõ̀ònatõ̀ò. É kọ è monì nú ea zógè kọọ̀ Bàrì gé tú nágé gbò nen e monmà dẽe siimá tóm mm̀ ge nèèmài tùle? Ẽei. Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo gbò nú ea beè naaá mm̀ dee deè nvéè gbò gbáá 1800. Charles Taze Russell nè dõona kà gbò nvín nò Kpá Káí beè dã́ ból ló kọọ̀ 1914 ní e Boǹ Méné Bàrì é daamà togó gè bẹ̀l ẹ. (Dán. 4:​25, 26) Kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí ní ea beè nvèè bá nèva kọ bàá dã́ ból ló naa vó é. É kọọ̀ Jìhóvà ní ea géè tulè va tṍó e bà géè gbĩ́tẽ́ ló gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí é? È agàlà boo naa vó. Gbò nú ea beè naaá bàlà booí mm̀ gbáá 1914 beè tẹlẹ bàlà kẽ kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì a daamà togó gè bẹ̀l. Túá Tóm Bé Bàlà Boo beè beá, vaá pọ́lọ́ kom, zùgà kunukẽ, nè kíì gyã́á à gbóó biia nvée. (Lúùk 21:​10, 11) Mm̀ kà-kà, Jìhóvà géè tú gbò gbálà e bà íe lé bùlàí nvèèmà bá nè pá a gbò.

12-13. Mókà nòònù ní e bõ̀ònatõ̀ò beè nvee kẽ nyòòmà ge bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà sìtóm kọ̀ kpẹ̀a tṍó Bàà Tóm Bé Bàlà Booá ẹ́?

¹² Bugi nagé togó boo nú ea beè naaá tṍó Bàà Tóm Bé Bàlà Booá. Tṍó e pá vígà e bà géè tulè tóm ni nó nú ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 17:8 lọ̀l, ba beè gbóó nyimá kọọ̀ níì Bàà Tóm Bé Bàlà Boo ní ea é náa kọọ̀ bé Ámàgídòn á beáẹ́ nì, sõò tṍó fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló é di ea é náa kọ bàá láá kọ́ kpẹ̀a inmá gã́bug ketõ̀ò. Náa kal ló béè kọ a beè belí nú e nyìmànù á gé m, bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà beè nvèè tọọ̀ kpá ea kọlà Watchtower Bible College (School) of Gilead kọbé à búmá gbò e bà gé kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó naa ní e bàé nóòmà nuù gbò nen beeá ló bàlà booí. Kọbèè tṍó e bé géè beáá, ba beè lẹ̀ẹ̀là gbò kọ̀ kpẹá e bà aa tọọ̀ kpáí tẹlẹ gã́bug dó kọ bàá gé kọ́ kpẹ̀a. Gbáló vó, gyóòló ea bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo beè nvèè tọọ̀ kpá ea kọlà Course in Theocratic Ministry b kọbé à búmá pá vígà naa ní e bàé láá kọ́ kpẹ̀a vaá noomà Kpá Káí gbò nen. Nòònùí beè naa kọọ̀ gbò níí Bàrì á kpoogá dee ló nyòòmà tóm e bàé sí dì deèsĩ́.

¹³ Tṍó e bugi togó boo dénè gbò nuí, è palàge mòn kọọ̀ Jìhóvà géè tulè pá a gbò mm̀ tàvàlà tṍóá. Lọ̀l gé tṍó e Bàà Tóm Bé Bàlà Boo beè beáá, gbò níí Jìhóvà e bà di  gã́bug ketõ̀ò a dé kpéè ló fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló nè dì pọ́ì tṍó e bà gé kọ́ kpẹ̀a. Kàsĩ́, gã́bug nen a nyímá ló Jìhóvà.

14. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é dẹlẹ nyíé boo tùle ea aa bá bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà nè gbò kànen ea beè íbá ló é? (Kùùà Nù 2:1) (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁴ Deè nieí, Gbò Ge Tulè Tóm ólò gbĩ́ tùle ea aa bá Kráìst. Bà gbĩ́ kọọ̀ tùle e bà gé neè pá vígà á dẹ̀ẹ̀a boo bé e Jìhóvà nè Jíízọ̀s ẹb nu naa. Gbáló vó, gbò ge kùdẽe ló sẹ́kiũ̀t nè gbò kànen ólò tú gbò tuleí nè pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. c Gbò kànen e Bàrì beè tṍ nóo ból di ‘bálè’ Kráìst. (Bugi Kùùà Nù 2:1.) Náa kal ló béè vó, gbò kànení náa gbõoma vaá bà ólò ié lọ̀. Mózìs nè Jóshùà beè ié lọ̀ sìgà tṍó, vaá gbò tómá beè ié nágé lọ̀. (Nóm. 20:12; Jós. 9:​14, 15; Róm̀ 3:23) Sõò Kráìst dì ea gé túlè gyóòló ea bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí nè gbò kànen ea beè íbá ló, vaá àé kilsĩ́ gè naa vó “dọ̀ kùbmà nvée bàlà booí.” (Máát. 28:20) Vóà naa, à bọ́ló kọ é tõó boo gbò tùle ea gé néi tenmá bá gbò ea beè íbá ló kọ bàá tulèi.

À ÓLÒ DỌ̀ BÉLÈ NÈI TṌÓ E KILSĨ́ GÈ GBÀNTṌ LÓ TÙLE EA AA BÁ JÌHÓVÀ

15-16. Éé ní eo nóò lọl ló gbò e ba beè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà ẹ?

¹⁵ Jìhóvà ólò tãanèi deè bá tṍó e kilsĩ́ gè gbàntṍ ló tùle ea aàẹ́ bá. Dì belí nu dòòmà bá, Andy nè Robyn beè gbàntṍ ló tùle e Kpá Káí ne ea kil ló gè tõó dùm ea válí bá. (Ẹ̀b émì nú ea di ló Máátìù 6:​22, NW.) Níí beè naa kọ bàá tú lóó nè vaá sí tóm gè tìb tọ gè tõó m fã̀ Bàrì. Robyn kọ́ọ̀: “E tõó mm̀ gã́bug tọ e náa bọọ́ gbàà, e kàtọ á gé ló. Vaá m beè oo gã́bug nú em ólò tuumá fòtó, ea dú nu ea ólò nèm ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe. M beè tò tṍó em óò gbò nuí. Sõò, m beè nó Sérà ea dú vaà Ébràhàm, vaá beeláfùl kọ ním é ẹà nvée.” (Híb. 11:15) Mókà bélè ní e dóm nè vaí beè ié lọl ló ba béèlàfùl e? Robyn kọ́ọ̀: “Lóói beè dĩ̀ìnà boo béè kọọ̀ è túù dénè nú e íè nè Jìhóvà. Tṍó e ńdáà dóm nè nda gé sí gbò tóm e bà néi mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, è ólò gbóó mòn bé e dùm é beè mèà naa gbẹá mm̀ ãa bàlà boo.” Andy zigà bel ea va kọ́í, vaá kọọ̀: “È íè dĩ̀ìnè ló ea aa ló gè tú dénè bẹẹ dùm siimá tóm ea nveè sãa kúm Boǹ Méné Bàrì.”

¹⁶ Mókà bélè ní e ólò ié nágé tṍó e gbaǹ tṍ ló tùle ea aa bá Jìhóvà ẹ? Tṍó e Marcia  aa sẹ́kóndílí skúùl, a beè gbàntṍ ló tùle e bõ̀ònatõ̀ò ne vaá sà ge tú a dùm siimá tóm dénè tṍó. (Máát. 6:33; Róm̀ 12:11) Vígà pábiaí kọ́ọ̀: “M beè ié nèà deè ge sí pọ̀b tọọ̀ kpá mm̀ ténì gbáá e bè ním é kpẽ́ kpègè ló. Sõò a beè tànim ge tú dénè nà kói siimá tóm nè Jìhóvà. Vóà naa, m beè gbóó sà ge nó bá tóm kọbé m̀ láá ié kpègè ea é nveè bá nèm mm̀ nà tóm gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó. Níí di zẹ̀ẹ̀ béèlàfùl ea dú lé lọ̀l vaá à lee em ni ne. Kátogóí, m̀ gé dé kpéè ló nà tóm gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó, vaá nà tóm ólò nèm deè kọ ḿ tú sìgà dee siimá tóm gbẹá Bẹ́tẹẹ̀l nè dõona kà gbò tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.”

17. Mókà tã́áná dee bá ní e ólò ié tṍó e kilsĩ́ gè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà ẹ? (Àìzáíà 48:​17, 18)

¹⁷ Sìgà tṍó, bà ólò nèi dùùlà bá deè tṍ ea é kpenài lọl ló gè gbó gyọ́ nè dõona kà gbò nu ea é láá naa kọ é dọ̀ log Bàrì. Jìhóvà ólò tãanèi dee bá tṍó e gbaǹ tṍ ló tùle ea nè. È ólò ié õ̀òa bug vaá née ólò kolmà bá tã̀àgã̀ tẹẹá boo. (1 Tím. 6:​9, 10) Dénè gbò nuí é náa kọ é tú dĩ̀ìnè ló bùlà fã̀àmà Jìhóvà vaá naa kọ é ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe nè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló ea bọọ lọ̀l vaá à lee.​—Bugi Àìzáíà 48:​17, 18.

18. Éé ní ea náa vaá ò beeláfùl ge kilsĩ́ gè tõó boo tùle ea aa bá Jìhóvà ẹ?

¹⁸ Mm̀ kà-kà, Jìhóvà é kilsĩ́ gè tú gbò ea beè íbá ló nèèmà tule pá a gbò tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀ nè mm̀ Enè Tõ̀ò Gbáá Kèbá Bẹlbẹl Kráìst. (Ps. 45:16) É kọ èé kilsĩ́ gè gbàntṍ ló gbò tuleí bã̀àna tṍó e gè naa vó náa léémái? Àé válií ló gè naa vó be è tõó boo gbò tule e Jìhóvà gé néi kátogóí. Vóà naa, naanii èé kilsĩ́ gè tõó boo gbò tùle e Jìhóvà gé néi, ne ní e gbò ea beè íbá ló kọ bàá kùi dẽe ló gé néi. (Àìz. 32:​1, 2; Híb. 13:17) Tṍó e náà vó, è dẹlẹ̀ nyíé boo Jìhóvà ea dú bẹẹ neǹ tùle, ea gé kpenài lọl bá gbò nú ea é láá kyọ̀ bẹẹ gbaa ló kìlmàé ló, vaá àé náa kọ ié dùm e bè náa tá mm̀ ãa bàlà boo, ea dú kĩée e gé kilá.