1. Samu na yinki beto kevuandaka na nsatu ya lutuadusu ya Yehova? Pesa kifuani.

 KANISA ntete nge mezimbana na kati ya mfinda mosi. Yakele kivonza kuvuanda na kati ya mfinda yango samu: bibulu ya nganzi kele kuna, ba insectes yina ketatikaka, matiti yina keyamaka na nzutu, mpe nge lenda kubua na dibulu mosi. Nge kevuanda mpenza na butondi kana nge kele na muntu mosi yina mezaba kisika yango mbote samu na kutuadisa nge, muntu yango mezaba kisika yina kivonza kele mpe mutindu nge lenda tina yau. Yinza yayi kele lokola mfinda yango. Yamefuluka na mambu mingi yina lenda bebisa nguizani na nge na Yehova. Kasi beto kele na Ntuadisi mosi ya kukoka​—Yehova. Yandi kena kunata beto na kisika yina mekondua kivonza samu beto kuma na kisika yina beto kena kukuenda​—na luzingu ya mvula na mvula na yinza ya yimpa.

2. Yinki mutindu Yehova ketuadisaka beto?

² Yinki mutindu Yehova ketuadisaka beto? Ntetentete, na nzila ya Mpova na yandi, Biblia. Kasi, yandi kesadilaka diaka bantu samu na kutuadisa beto. Na kifuani, yandi kesadilaka ‘nanga ya kukuikama mpe ya mayele’ samu na kupesa beto madia ya kimpeve yina kesadisaka beto beto baka banzengolo ya nduenga. (Mat. 24:45) Yehova kesadilaka diaka babakala ya makoki samu na kutuadisa beto. Na kifuani, bankengi ya kizungidila mpe bankulutu ya kimvuka kepesaka beto balukindusu mpe malako yina lenda sadisa beto ntangu beto kena kukutana na mambu ya mpasi. Beto kele mpenza na butondi mutindu Yehova kena kutuadisa beto na mutindu ya mbote na bantangu yayi ya mpasi tekila nsuka kuiza! Yakesadisaka beto samu beto tatamana kundimama na Yehova mpe samu beto tatamana kutambula na nzila ya luzingu.

3. Yinki beto ketadila na disolo yayi?

 ³ Atako plina, na maluaku yankaka yalenda vuanda mpasi samu na beto kulanda lutuadusu ya Yehova, mingimingi kana bantu ya kuzanga kukoka kena kupesa yau. Samu na yinki? Malongi yina bakena kupesa lenda vuanda yina beto kele ve na nsatu ya kuwa. To beto lenda mona ti lutuadusu yina beto kena kubaka mekondua nduenga mpe beto lenda tuba ti malongi yango katuka ve na Yehova. Na bantangu ya mutindu yina, beto kevuandaka mingimingi na nsatu ya kutula ntima ti Yehova nde kele muntu yina kena kutuadisa bisadi na yandi mpe kulanda lutuadusu na yandi kepesaka balusakumunu. Samu na kusadisa beto beto tudila Yehova ntima ya ngolo, disolo yayi ketubila (1) mutindu Yehova tuadisaka bisadi na yandi na ntangu ya ntama, (2) mutindu yandi kena kutuadisa beto bubu yayi, mpe (3) mutindu beto kebakaka mambote kana beto kena kulanda lutuadusu na yandi.

MUTINDU YEHOVA VUANDAKA TUADISA DIBUTA YA YISAELE

4-5. Yinki mutindu Yehova monisaka ti yandi vuandaka sadila Mose samu na kutuadisa Yisaele? (Tala foto ya kuvertire.)

⁴ Yehova ponaka Mose samu na kutuadisa Bayisaele samu na kubima na Ezipito. Mpe Yandi pesaka Bayisaele bidimbu ya puelele yina vuandaka monisa ti Yandi vuandaka tuadisa bau na nzila ya Mose. Na kifuani, Yandi pesaka bau na muini dikunzi ya dituti mpe na mpipa dikunzi ya tiya. (Kub. 13:21) Mose vuandaka landa dikunzi yango, yina vuandaka tuadisa yandi mpe Bayisaele na Nzadi mungua ya mbuaki. Kasi na manima bantu ya Ezipito landaka Bayisaele. Na yau Bayisaele kumaka kubanga mpenza samu bakanisaka ti bantu ya Ezipito kekufua bau. Batubaka ti Mose vuandaka na foti mutindu yandi nataka bau na Nzadi mungua. Kasi yandi vuandaka na foti ve. Yehova sadilaka Mose samu na kunata bisadi na yandi kuna. (Kub. 14:2) Na manima Nzambi vukisaka bau na mutindu mosi ya kukamua mpenza.​—Kub. 14:26-28.

⁵ Bamvula 40 na manima, Mose tatamanaka kutula ntima ti Yehova vuandaka sadila dikunzi ya dituti samu na kutuadisa bisadi na yandi na dezere. a Na ntangu mosi, Yehova tulaka dikunzi yango na ntuala ya tenta ya Mose, kisika yina Bayisaele nionso lendaka mona yau. (Kub. 33:7, 9, 10) Yehova vuandaka tuba na Mose na kati ya dikunzi ya dituti, na manima Mose vuandaka pesa malako na Bayisaele. (Nk. 99:7) Bayisaele vuandaka na kidimbu ya puelele yina vuandaka monisa ti Yehova vuandaka sadila Mose samu na kutuadisa bau.

6. Yinki mutindu Bayisaele vuandaka tadila lutuadusu ya Yehova? (Kutanga 14:2, 10, 11)

⁶ Diambu ya kiadi, Bayisaele mingi mangaka kidimbu yango ya puelele yina vuandaka monisa ti Yehova vuandaka sadila Mose lokola monisi na Yandi. (Tanga Kutanga 14:2, 10, 11.) Bavuandaka manga mbala na mbala kiyekua ya Mose. Yasalaka ti, Yehova pesa bau nzila ve ya kukota na Ntoto ya nsilulu.​—Kut. 14:30.

7. Pesa bifuani ya bantu yina landaka lutuadusu ya Yehova. (Kutanga 14:24) (Tala diaka foto.)

⁷ Kasi, Bayisaele yankaka landaka lutuadusu ya Yehova. Na kifuani, Yehova tubaka ti: ‘Kalebe . . . tatamanaka kusadila munu na ntima ya mvimba.’ (Tanga Kutanga 14:24.) Nzambi sakumunaka Kalebe, mpe yandi pesaka yandi ata mpe nzila ya kupona kisika yina yandi kesepela kuzinga na Ntoto ya nsilulu. (Yoz. 14:12-14) Bayisaele yina diaka kotaka na Ntoto ya nsilulu pesaka kifuani ya mbote na diambu metadila kulanda lutuadusu ya Yehova. Ntangu Yosua vinganaka Mose lokola ntuadisi yina ponamaka samu na Bayisaele, bavuandaka ‘zitisa yandi mingi na luzingu na yandi ya mvimba.’ (Yoz. 4:14) Yasalaka ti, Yehova sakumuna bau na kupesaka bau ntoto yina yandi lakaka bau.​—Yoz. 21:43, 44.

8. Sasila mutindu Yehova vuandaka tuadisa bisadi na yandi na ntangu ya bantinu. (Tala diaka foto.)

⁸ Mua bamvula na manima, Yehova ponaka bazuzi samu na kutuadisa bisadi na yandi. Na manima, na ntangu ya bantinu, Yehova ponaka bambikudi samu na kutuadisa bisadi na yandi. Bantinu ya  kukuikama vuandaka zitisa malongi ya bambikudi. Na kifuani, Ntinu Davidi ndimaka na kumikitisa nionso nsembolo ya mbikudi Natane. (2 Sa. 12:7, 13; 1 Bs. 17:3, 4) Ntinu Yozafate landaka lutuadusu yina mbikudi Yahaziele vuandaka pesa mpe yandi kindisaka bantu ya Yuda ‘bandimina bambikudi ya [Nzambi].’ (2 Bs. 20:14, 15, 20) Ntangu bakutanaka na mambu ya mpasi, Ntinu Ezekiasi lombaka lusadusu na mbikudi Yezaya. (Yez. 37:1-6) Konso ntangu yina bantinu vuandaka landa lutuadusu ya Yehova, bavuandaka baka lusakumunu mpe dibuta ya Yisaele vuandaka na lutanunu. (2 Bs. 20:29, 30; 32:22) Konso muntu vuandaka bakusa puelele ti Yehova vuandaka sadila bambikudi samu na kutuadisa bisadi na yandi. Kasi, bantinu mpe Bayisaele mingi mangaka kuwa bambikudi ya Yehova​—Yer. 35:12-15.

MUTINDU YEHOVA VUANDAKA TUADISA BAKLISTO YA SIEKLE YA NTETE

9. Banani Yehova vuandaka sadila samu na kutuadisa Baklisto na siekle ya ntete? (Tala diaka foto.)

⁹ Na siekle ya ntete N.B., Yehova salaka kimvuka ya Buklisto. Yinki mutindu yandi vuandaka tuadisa Baklisto yango ya siekle ya ntete? Yandi ponaka Yesu lokola mfumu ya kimvuka. (Efe. 5:23) Kasi Yesu vuandaka solola ve na konso nlonguki samu na kutubila yandi diambu yina yandi fueti sala. Yandi vuandaka sadila bantumua mpe bankulutu na Yerusaleme samu na kutuadisa. (Bis. 15:1, 2) Katula yau, bankulutu ponamaka samu na kutuadisa bimvuka.​—1 Te. 5:12; Tito 1:5.

10. (a) Mingi ya Baklisto ya siekle ya ntete salaka yinki samu na lutuadusu yina bavuandaka baka? (Bisalu 15:30, 31) (b) Samu na yinki bayankaka mangaka bantu yina Yehova vuandaka sadila samu na kutuadisa bau? (Tala ankadre “ Samu na yinki bantu yankaka kemangaka kundima ti Yehova kesadilaka bantu samu na kutuadisa bisadi na yandi?”)

¹⁰ Yinki mutindu Baklisto ya siekle ya ntete vuandaka tadila lutuadusu yango? Mingi kati na bau vuandaka na kiese ya kuzitisa malako yina bavuandaka baka. Ya kedika, ‘bavuandaka na kiese samu na lukindusu’ yina babakaka. (Tanga Bisalu 15:30, 31.) Kasi, yinki mutindu Yehova kena kutuadisa bisadi na yandi na ntangu na beto?

MUTINDU YEHOVA KENA KUTUADISA BETO BUBU YAYI

11. Pesa kifuani yina kena kumonisa mutindu Yehova vuandaka tuadisa bantu yina yandi vuandaka sadila samu na kutuadisa na bilumbu na beto.

¹¹ Yehova kena kutatamana kutuadisa bisadi na yandi bubu yayi. Yandi kesalaka yau na nzila ya Mpova na yandi mpe ya Muana na yandi, yina kele mfumu ya kimvuka. Beto kena kumona diaka kidimbu yina kena kumonisa ti Nzambi kena kutatamana kusadila bantu na ntangu na beto? Ee. Na kifuani,  kanisa na mambu yina salamaka na manima ya mvula 1870. Charles Taze Russell mpe bankundi na yandi bandaka kubakusa ti mvula 1914 kevuanda mvula mosi ya mfunu samu na Kimfumu ya Nzambi. (Dan. 4:25, 26) Bamonaka yau samu basosasosaka na Biblia, mpe batulaka ntima ti bakemona kukokisama ya bambikudulu na yau. Yehova vuandaka tuadisa kusosasosa yina bavuandaka sala na Biblia? Yakele puelele ti Yehova vuandaka tuadisa bau. Mambu yina salamaka na yinza na 1914 monisaka ti Kimfumu ya Nzambi bandaka kuyala. Mvita ya ntete ya yinza ya mvimba bandaka, na manima bamaladi ya yimbi, kuningana ya ntoto, mpe bansatu bandaka kumonana. (Luka 21:10, 11) Kondua ntembe Yehova vuandaka sadila Baklisto yango ya ntima mbote samu na kusadisa bisadi na yandi.

12-13. Yinki bampangi yina vuandaka tuadisa salaka na ntangu ya Mvita ya zole ya yinza ya mvimba?

¹² Beto tadila diaka, mambu yina salamaka na Mvita ya zole ya yinza ya mvimba. Na manima ya kulonguka Kusonga 17:8, bampangi ya Biro ya nene yina vuandaka tuadisa, bakusaka ti mvita yango kenata ve na Armagedoni, kasi na ntangu mosi ya mua kiyenge yina kepesa maluaku samu kisalu ya kusamuna kula diaka. Na yau atako yamonanaka lokola kaka diambu yango bongaka ve, nkubukulu ya Yehova bandisaka ekole mosi ya malongi ya Biblia, ekole ya Gileade samu na kupesa bamisionere ya makoki formasion samu na kusamuna mpe kulonga na babuala ya ntoto ya mvimba. Batindaka bamisionere na babuala atako yavuandaka na ntangu ya mvita. Katula yau, nanga ya kukuikama bandisaka ekole mosi ya spesiale, Ekole ya kisalu ya teokrasi b samu na kupesa bansamuni ya bimvuka nionso formasion samu bakuma bansamuni mpe banlongisi ya makoki. Na mutindu yango bisadi ya Nzambi bongisamaka samu na kisalu yina bafueti banda kusala.

¹³ Bubu yayi, beto lenda mona puelele ti Yehova vuandaka tuadisa bisadi na yandi na ntangu yango ya mpasi. Kubanda Mvita ya zole ya yinza ya mvimba, bisadi ya Yehova kesamunaka na kiyenge mpe na kimpuanza na babuala mingi. Bantu mingi mezaba Yehova, mpe bisadi na yandi kena kusamuna na ntoto ya mvimba.

14. Samu na yinki beto lenda tula ntima na lutuadusu yina kekatukaka na nkubukulu ya Yehova mpe na bankulutu yina meponama? (Kusonga 2:1) (Tala diaka foto.)

¹⁴ Bubu yayi, bampangi ya Kimvuka ya Ntuadisi ketatamanaka kusosa lutuadusu ya Klisto. Bakezolaka ti malako yina bakepesaka bampangi vuanda na nguizani na mutindu Nzambi ketadilaka mambu. Mpe bakesadilaka bankengi ya kizungidila  mpe bankulutu samu na kupesa malako na bimvuka. c Bankulutu yina meponama kele na ‘diboko ya kibakala ya Klisto.’ (Tanga Kusonga 2:1.) Ya kedika, bankulutu yango kele bantu ya kukondua kukoka mpe bakesalaka banzimbala. Mose mpe Yosua vuandaka sala banzimbala na bantangu yankaka, mutindu mosi mpe samu na bantumua. (Kut. 20:12; Yoz. 9:14, 15; Bar. 3:23) Kasi, Klisto kena kutuadisa na dikebi mpenza nanga ya kukuikama mpe bankulutu yina meponama, mpe yandi ketatamana kutuadisa bau ‘bilumbu nionso tii na nsuka ya mambu ya ntangu yayi.’ (Mat. 28:20) Beto kele mpenza na bamfunu ya kutula ntima na lutuadusu yina yandi kena kupesa na nzila ya bantu yina yandi mepona samu na kutuadisa beto.

BETO KEBAKAKA MAMBOTE NTANGU BETO KETATAMANAKA KULANDA LUTUADUSU YA YEHOVA

15-16. Yinki dilongi nge mebaka na masolo ya bantu yina landaka lutuadusu ya Yehova?

¹⁵ Ntangu beto kena kutatamana kulanda lutuadusu ya Yehova, beto kebakaka balusakumunu banda bubu yayi. Na kifuani, Andy mpe Robyn sadilaka malongi ya nanga ya kukuikama ya kuvuanda na luzingu mekondua mindondo. (Mat. 6:22) Yasalaka ti, bavuanda na dikoki ya kupesa maboko samu na kutunga Bayinzo ya Kimfumu mpe bayinzo yankaka ya teokrasi. Robyn metuba: “Na bantangu yankaka beto kezingaka na bisika mosi yina kele ya fioti mpenza, yina mekondua ata kisika ya kulambila. Mpe yalombaka munu teka bima mingi yina munu vuandaka sadila samu na kukanga bafoto, atako munu vuandaka zola yau mingi. Munu vuandaka bimisa maza ya meso ntangu munu vuandaka teka yau. Kasi, mutindu mosi na Sara nketo ya Abrahami, munu vuandaka na nzengolo ya kubika kuvuanda na kiadi samu na bima yina munu bikaka, kasi ya kuvuanda na kiese samu na mutindu munu lenda sadila Yehova.” (Ebr. 11:15) Yinki mambote bankuelani yango bakaka? Robyn metuba: “Beto kele mpenza na kiese samu beto mezaba ti beto kena kupesa Yehova nionso yina beto kele na yau. Ntangu beto kekokisaka biyekua yina Yehova mepesa beto beto sala, yaketindaka beto beto kanisa na mutindu ya luzingu yina beto kevuanda na yau na yinza ya yimpa.” Andy mendima diambu yango, na kutubaka: “Beto kele na kiese samu beto kena kupesa ntangu mpe ngolo na beto nionso samu na Kimfumu.”

¹⁶ Yinki mutindu beto kebakaka diaka mambote ntangu beto kena kutatamana kulanda lutuadusu ya Yehova? Na manima ya kubaka diplome ya ekole sekondere, Marcia sadilaka lukindusu yina bapesaka yandi ya kubanda kisalu ya mpasudi nzila. (Mat. 6:33; Bar. 12:11) Yandi metuba: “Bapesaka munu burse samu na kutanga ofele bamvula 4 na iniversite. Kasi munu vuandaka na nsatu ya kukokisa balukanu  na munu ya kimpeve. Na yau munu ponaka kukuenda na ekole mosi ya tekniki samu na kulonguka kisalu mosi yina kesadisa munu na kisalu na munu ya mpasudi nzila. Yavuandaka nzengolo mosi ya mbote yina munu bakaka. Bubu yayi munu kele mpasudi nzila ya ngonda na ngonda mpe lokola munu lenda soba programe na munu ya kisalu munu mosi, yapesaka munu nzila ya kusala lokola volontere na Betele mpe kusala mambu mingi yankaka samu na Yehova.”

17. Yinki balusakumunu yankaka beto kebakaka kana beto kena kutatamana kulanda lutuadusu ya Yehova? (Yezaya 48:17, 18)

¹⁷ Na bantangu yankaka, beto kebakaka malongi yina ketaninaka beto na mambu lokola kuzola bima ya kinsuni mpe bisalu yina lenda tula beto na kivonza ya kubuka bansiku ya Nzambi. Na mambu ya mutindu yayi diaka, kulanda lutuadusu yina Yehova kepesaka, kenatinaka beto balusakumunu. Beto ketaninaka kikansasa ya kuvedila mpe yakesalaka ti beto bika kutana na mambu mingi ya mpasi yina mekondua mfunu. (1 Tm. 6:9, 10) Yakesalaka ti, beto vuanda na dikoki ya kusadila Yehova na ntima na beto ya mvimba, mpe yakepesaka beto kiese mingi, mpe kiyenge.​—Tanga Yezaya 48:17, 18.

18. Samu na yinki nge kele na nzengolo ya kutatamana kulanda lutuadusu ya Yehova?

¹⁸ Kondua ntembe Yehova ketatamana kusadila bantu samu na kupesa lutuadusu na mpasi ya nene mpe na Luyalu ya bamvula 1 000. (Nk. 45:16) Beto ketatamana kulanda lutuadusu yango ata kana kusala yau kelomba beto tula mambu yina beto kesepelaka kusala pembeni? Yakevuanda pete samu na beto kusala yau kana beto kena kulanda lutuadusu ya Yehova bubu yayi. Na yau, bika beto tatamana kulanda lutuadusu ya Yehova mpe lutuadusu yina yandi kena kupesa na nzila ya bantu yina yandi meponaka samu na kutanina beto. (Yez. 32:1, 2; Ebr. 13:17) Mpe ntangu beto kena kusala plina, beto kevuanda na bamfunu ya kutula ntima na Ntuadisi na beto, Yehova, yina kena kukatula beto na kivonza ya kimpeve, mpe kena kunata beto kisika yina beto kena kukuenda​—na luzingu ya mvula na mvula na yinza ya yimpa.