1. Eaa tatou ka anoano ei i ta Iehova aratakianga? Oronga mai i tetai akaraanga.

 AKAMANAKO ana e kua ngaro koe i roto i te vao rakau. Ka tupu te tumatetenga i reira mei te au manu kino, te au manumanu, te au tiare poitini e te au ngai tokatoka. Ka mareka koe i te arataki anga a tetai tangata tukatau tei kite i te au ngai kino e ka kopae i te reira! Kua aite teianei ao mei te vao rakau te tu. E maata te au mea te ka takino i to tatou pirianga kia Iehova. Inara e Arataki meitaki to tatou ko Iehova, te ka arataki ia tatou mei te kino e ka tauturu ia tatou kia rauka te oraanga mutu kore i te ao ou.

2. Akapeea a Iehova me arataki ia tatou?

² Akapeea a Iehova me arataki ia tatou i teia tuatau? Na roto i tana Tuatua te Pipiria. Inara te taangaanga katoa ra aia i te au tangata ei mata iaia. Ei akaraanga, ka taangaanga aia i te “tavini akono meitaki e te pakari” kia oronga mai i te au kai pae vaerua kia rave tatou i te au ikianga tau. (Mata. 24:45) Ka taangaanga katoa a Iehova i te au tangata. Ei akaraanga, ka oronga mai te au akaaere kotinga e te aronga pakari i roto i te putuputuanga i te akamaroiroianga e te akoanga te ka tauturu ia tatou kia akakoromaki i te au tuatau ngatā. Mareka tatou e te arataki nei a Iehova ia tatou i teia au tuatau kino! Ka tauturu te reira ia tatou kia akamareka ia Iehova e kia aere na runga i te mataara ki te ora.

3. Eaa ta tatou ka uriuri i teia atikara?

³ Noatu ra, i tetai taime ka ngatā ia tatou i te aru i ta Iehova aratakianga na roto i te au tangata apa ua. No teaa ra? Penei ka akakite mai ratou i te akoanga kare tatou e reka ana. E penei ka manako tatou e kare i tau e kare no ko mai ia Iehova. Inara, ka anoanoia tatou kia irinaki e te  arataki nei a Iehova i tona iti tangata e ka akameitaki aia ia tatou me aru i te reira. Kia akamatutu i to tatou irinaki, ka uriuri teia atikara e (1) te aratakianga a Iehova i tona iti tangata i te tuatau Pipiria, (2) te aratakianga aia ia tatou i teia tuatau, e te (3) akapeea tatou e puapingaia ai me aru i tana aratakianga.

TE ARATAKIANGA A IEHOVA I TE NGATI ISERAELA

4-5. Akapeea a Iehova te taangaanga anga ia Mose kia arataki i te ngati Iseraela? (Akara i te tutu i te kapi mua.)

⁴ Kua iki a Iehova ia Mose kia arataki i te ngati Iseraela ki vao ia Aiphiti. Kua akaari Aia ki te ngati Iseraela e te arataki ra aia ia ratou na roto ia Mose. Ei akaraanga, kua oronga mai Aia i te pou tumurangi i te ao e te pou a’i i te po, ei arataki i te iti tangata. (Exo. 13:21) Kua aru a Mose i te nga pou, tei arataki atu iaia e to Iseraela ki te Tai Muramura. Mataku iora te tangata e kua piritia ratou i rotopu i te moana e te nuku vaeau o Aiphiti. Kua manako ratou e kua tarevake a Mose i te arataki mai ia ratou ki te Tai Muramura. Inara, kua akakoro a Iehova kia arataki a Mose i tona iti tangata ki te Tai Muramura. (Exo. 14:2) I reira kua akaora a Iehova ia ratou na roto i tetai ravenga umere.—Exo. 14:​26-28.

⁵ E 40 mataiti i muri mai, kua aru a Mose i te pou tumurangi kia arataki i te iti tangata o Iehova na roto i te metepara. a I te reira tuatau, kua tuku a Iehova i te pou tumurangi ki runga i to Mose puakapa, kia kite to Iseraela katoa. (Exo. 33:​7, 9, 10) Mei te pou tumurangi ka tuatua a Iehova kia Mose, aru mai ka akakite aia i te reira ki te iti tangata. (Sala. 99:7) Mea papu kia Iseraela e te taangaanga ra a Iehova ia Mose kia arataki ia ratou.

6. Akapeea te ngati Iseraela i te ariu anga ki te aratakianga a Iehova? (Numero 14:​2, 10, 11)

⁶ Ma te maromaroa, kua patoi to Iseraela ia Mose, ta Iehova i taangaanga ei mata Iaia. (E tatau ia Numero 14:​2, 10, 11.) Kare ratou i āriki i ta Mose angaanga. No te reira, kare a Iehova i akatika i to Iseraela kia tomo i te Enua Taputouia.—Nume. 14:30.

7. Akakite mai i te au akaraanga o te aronga tei aru i ta Iehova aratakianga. (Numero 14:24) (Akara katoa i te tutu.)

⁷ Noatu ra, kua aru tetai pae o Iseraela i ta Iehova aratakianga. Ei akaraanga, kua akakite a Iehova no “Kaleba . . . kua aru totomapu mai aia iaku.” (E tatau ia Numero 14:24.) Kua akameitaki a Iehova ia Kaleba, e kua tuku ia Kaleba kia iki i tona enua i Kanaana. (Iosu. 14:​12-14) Kua akanoo katoa te uki i aru mai o Iseraela i tetai akaraanga meitaki no te akono i ta Iehova aratakianga. I te mono anga a Iosua ia Mose ei arataki ia Iseraela, kua ‘mataku iora ratou iaia e ope rava akera ona puke ra i te ora anga.’ (Iosu. 4:14) Tei tupu, kua akameitaki a Iehova ia ratou na te arataki anga ia ratou ki te enua tei taputouia.—Iosu. 21:​43, 44.

8. Akapeea a Iehova te arataki anga i tona iti tangata i te tuatau o te au ariki? (Akara katoa i te tutu.)

⁸ I te au mataiti i aereia mai, kua iki a Iehova i te au akava kia arataki i tona iti tangata. E i te tuatau o te au ariki, kua iki a Iehova i te au peroveta. Kua akono te au ariki tiratiratu i te akoanga a te au peroveta. Ei akaraanga, kua āriki akaaka  te Ariki ko Davida i te akoanga a te peroveta ko Natana. (2 Samu. 12:​7, 13; 1 Para. 17:​3, 4) Kua irinaki te Ariki ko Iehosaphata i te peroveta ko Iahaziela kia arataki e kia akamaroiroi i te iti tangata o Iuda kia “akarongo i te au peroveta” a te Atua. (2 Para. 20:​14, 15, 20) Te tumatetenga anga te Ariki ko Hezekia kua uri aia ki te peroveta ko Isaia no te tauturu. (Isa. 37:​1-6) Me aru te au ariki i ta Iehova aratakianga, ka akameitaki e ka paruruia te iti tangata. (2 Para. 20:​29, 30; 32:22) Taka meitaki e te taangaanga ra a Iehova i te au peroveta kia arataki i tona iti tangata. Inara, kua kopae te maata anga o te au ariki e te iti tangata i ta Iehova au peroveta.—Iere. 35:​12-15.

TE ARATAKIANGA A IEHOVA I TE AU KERITITIANO MUA

9. Koai ma ta Iehova i taangaanga no te arataki i te au Kerititiano i te anere mataiti mua? (Akara katoa i te tutu.)

⁹ I te anere mataiti mua T.N., kua akanoo a Iehova i te putuputuanga Kerititiano. Akapeea aia i te aratakianga i te au Kerititiano? Kua iki a Iehova ia Iesu ei upoko no te putuputuanga. (Ephe. 5:23) Inara kare a Iesu i tuatua ana ki te au pipi no ta ratou ka rave. Mari ra kua akaruke aia ki te au apotetoro e te aronga pakari kia rave i te aratakianga i Ierusalema. (Anga. 15:​1, 2) Pera katoa kua ikiia te aronga pakari kia arataki i te au putuputuanga.—1 Tesa. 5:12; Tito 1:5.

10. (a) Eaa ta te au Kerititiano mua i rave te orongaia anga te aratakianga kia ratou? (Anga. 15:​30, 31) (e) Eaa tetai pae i patoi ei i te aronga ta Iehova i iki kia arataki ia ratou? (Akara i te pia “ Eaa Tetai Pae i Kopae ei i te Aratakianga Taka Meitaki.”)

¹⁰ Kua āriki ainei te au Kerititiano mua i te aratakianga? Kua mataora te katoatoa i te akono i te au aratakianga. Kua “mareka rava atura i taua akoanga” tei orongaia kia ratou. (E tatau ia Angaanga 15:​30, 31.) Inara, akapeea a Iehova i te aratakianga i tona iti tangata i teia tuatau?

TE ARATAKIANGA A IEHOVA IA TATOU I TEIA TUATAU

11. Oronga mai i tetai akaraanga akapeea a Iehova me tauturu i te aronga e arataki ra i teia tuatau.

¹¹ Te arataki nei rai a Iehova i tona iti tangata i teia tuatau. Kua rave aia i teia  na roto i tana Tuatua e tana Tamaiti, te upoko o te putuputuanga. E au akapapuanga ainei tetai e te taangaanga ra a Iehova i te au tangata kia mata iaia? Ae. Akamanako ana i te au mea tei tupu mei te 1870. Kua mārama mai a Charles Taze Russell e tona au taeake e e mataiti puapinga te 1914, te tutaraanga o te Patireia o te Atua. (Dani. 4:​25, 26) Kua kite mai ratou i te reira na roto i te apiianga i te au totou Pipiria. Te arataki ra ainei a Iehova i ta ratou kimikimi anga i roto i te Pipiria? Ae. Kua akapapu mai te au tupuanga o te ao i te 1914 e kua akamata te Patireia o te Atua i te tutara. Kua tupu te Tamaki I o te Ao, aru mai te au maki kino, te ngaruerue enua e te onge. (Luka 21:​10, 11) Ae kua taangaanga a Iehova i te au taeake ngakau tae kia tauturu i tona iti tangata.

12-13. Eaa te au akanoonooanga tei akamaata i te angaanga tutu aere e te apii i te tuatau o te Tamaki II o te Ao?

¹² Akamanako katoa i tei tupu i te Tamaki II o te Ao. Mei ta ratou apiianga ia Apokalupo 17:​8, kua kite mai te au taeake i te opati maata o Betela e kare te tamaki II o te Ao e taopenga kia Aramakito. Inara ka tupu tetai tuatau ’au te ka tauturu i te Au Kite o Iehova kia akamaata i ta ratou angaanga tutu aere. Noatu kare i te akaraanga tau, kua akamata ta Iehova akaaerenga i te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada i te tereni i te au mitinari kia tutu aere e kia apii i te tangata i te au enua katoa. Kua tonoia te au mitinari ki te au enua noatu te tamaki. Pera katoa, kua akanoo te tavini akono meitaki i te Apii Orometua Teokaratiki b kia tereni i te katoatoa i roto i te putuputuanga kia tukatau i te tutu aere e te apii i te tangata. Na roto i teia au ravenga, te akapapaia ra te iti tangata o te Atua kia rave i te au angaanga no te tuatau ki mua.

¹³ Me akamanako tatou i tei tupu te taka ua ra e te arataki ra a Iehova i tona iti tangata i tera tuatau ngatā. Mei te Tamaki II o te Ao, kua kite te iti tangata o Iehova i te ’au e kua rave ua ratou i te  angaanga tutu aere. Tei tupu mai, kua totoa te angaanga e kua āriki te tangata i te tuatua mou.

14. Eaa tatou ka irinaki ei i te aratakianga mei ta Iehova akaaerenga e te aronga pakari? (Apokalupo 2:1) (Akara katoa i te tutu.)

¹⁴ I teia tuatau, te akara nei rai te au taeake o te Pupu Akaaere kia Iesu no te aratakianga. Ka oronga ratou i te au aratakianga no ko mai ia Iehova. Na roto i te au akaaere kotinga e te aronga pakari ka orongaia te arataki anga ki te au putuputuanga. c Te mou nei a Iesu i te aronga pakari akatainuia i roto i tona “rima katau.” (E tatau ia Apokalupo 2:1.) E tika ka tarevake te aronga pakari no te mea e aronga apa ua ratou. Kua tupu teia kia Mose e Iosua e pera katoa ki te au apotetoro. (Nume. 20:12; Iosu. 9:​14, 15; Roma 3:23) Noatu ra, te arataki ra a Iesu i te tavini akono meitaki e te aronga pakari, e ka rave ua atu aia i te reira “e tae ua atu ki te openga o teianei ao.” (Mata. 28:20) E tumu meitaki ta tatou kia irinaki i tana aratakianga na roto i te au taeake tana i iki.

PUAPINGAIA TATOU ME ARU TATOU I TA IEHOVA ARATAKIANGA

15-16. Eaa taau ka apii mai mei te akaraanga o te aronga tei aru i ta Iehova aratakianga?

¹⁵ Me aru ua tatou i ta Iehova aratakianga, ka tupu te mataora i teianei. Ei akaraanga kua aru a Andy raua ko Robyn i te akoanga kia akamāmā i to raua oraanga. No te reira, kua rauka ia raua i te rave i te au angaanga pātuanga a te akaaerenga. Karanga a Robyn: “Ka noo maua ki te au ngai meangiti e kare e ngai tunu kai. Ka anoanoia au kia oko i taku apinga nenei, e angaanga reka oki naku. Aue tikai au. Inara mei te vaine rai a Aberahama, ko Sara, kua tauta ua rai au i te akara ki mua.” (Ebe. 11:15) Eaa tei tupu ki te nga tokorua? Karanga a Robyn: “Mataora tikai maua i te oronga i to maua maroiroi kia Iehova. Ia maua e rave ra i teia angaanga kua akamanako maua i te oraanga i te ao ou.” Āriki a Andy i tona manako e kua pau mai: “Mataora tikai maua no te akapou i  te taime i te rave i ta Iehova angaanga Patireia.”

¹⁶ Eaa atu tetai akameitakianga me aru tatou i ta Iehova aratakianga? I te akamutu anga a Marcia i te apii tua rua, kua akamanako meitaki aia i te akoanga kia rave tamou i ta Iehova angaanga. (Mata. 6:33; Roma 12:11) Karanga aia: “Kua rauka iaku i te aere ki te apii teitei e a mataiti kare e tutaki. Inara kua inangaro au i te rave maata atu i ta Iehova angaanga. No reira kua iki au i te aere ki tetai apii tereni anga kia rauka iaku tetai angaanga te ka tauturu iaku kia painia. E iki anga meitaki tikai taku. Teianei te painia tamou nei au, ka rauka iaku i te angaanga i Betela e te rave katoa i tetai atu angaanga na Iehova.”

17. Eaa te au akameitakianga me aru ua rai tatou i ta Iehova aratakianga? (Isaia 48:​17, 18)

¹⁷ I tetai au taime, ka orongaia mai te au akoanga te ka akamatakite ia tatou auraka e anoano maata i te moni e kia kopae i te au angaanga te ka akamareka kore ia Iehova. Ka akameitakiia tatou me aru i ta Iehova aratakianga. Ka mā ua to tatou akava ngakau e kare e maata te manamanata. (1 Timo. 6:​9, 10) Te ka tupu, ka akamori katoa tatou ia Iehova ma te mataora e te ’au.—E tatau ia Isaia 48:​17, 18.

18. Eaa tatou ka tauta ua rai i te aru i ta Iehova aratakianga?

¹⁸ No reira ka taangaanga ua rai a Iehova i te au tangata kia oronga mai i tana aratakianga i te tuatau o te mate maata e tae ua atu ki te Tutara Anga Tauatini Mataiti. (Sala. 45:16) Ka aru ainei tatou i te reira aratakianga noatu kare te reira i tau ki to tatou anoano? Tei ia tatou te tikaanga kia aru i ta Iehova aratakianga i teianei. No reira, e aru i ta Iehova aratakianga e te akarongo ki te au tangata tei ikiia kia tiaki ia tatou. (Isa. 32:​1, 2; Ebe. 13:17) Me pera tatou, e tumu meitaki ta tatou kia irinaki i to tatou Arataki ko Iehova, tei akatakake mai ia tatou mei te kino e te arataki ra ia tatou ki te ao ou.