Kalate Zambe a kôme jô ne sañesañe na Yéhôva a bili ngule ya kate mame ma ye bobane melu ma zu. (Ésa. 45:21) Ve Kalate Zambe a kate ki bia bone be mame bese a lat a avale Zambe a bo de, a kate ki bia éyoñe Zambe a bo de nge ki mame Zambe a tyi’i na a yem. Ajô te, bi vo’o kui na bi yeme mame mese a lat a ngule ya kate mame ma ye bobane melu ma zu Yéhôva a bili. Ve bia zu tame yene bone be mame béziñe be ne volô bia na bi kôme wôk jam éte.

Yéhôva a ne ngule ya bo jam ése a kômbô bo, ve biyoñe biziñ émien a wô’ô tyi’i na a bo ki mame méziñ. Mbôle fe’e Yéhôva é ne teke nné, a ne belane je asu na a kate mame mese a yi na me bobane melu ma zu. (Rom. 11:33) Ve, mbôle a kôme yeme jôé émien, a ne fe nyoñe ntyi’ane na a ye ke yeme jame da ye boban.—Lañe’e Ésaïe 42:14.

Yéhôva a bo na nkômbane wé ô boban. Nja ôvé ô ne zañe nkômbane Yéhôva a ngule jé ya kate mame ma ye bobane melu ma zu? Kalate Ésaïe 46:10 a volô bia na bi kôme wôk jam éte. Ajô na: “Ma kate asu’ulan aso atata’a, a kate mam me ngenan te tame boban aso biyoñe bitô. [Ma] jô na: ‘Mbôndane fe’e wom wo ye tabe, a Ma ye bo mam mese ma nye’e.’”

Amu ôsu a bo na Yéhôva a kate mame ma ye bobane melu ma zu a ne na, Yéhôva a ne ngule ya yeme mame ma ye boban. É nji sili na Yéhôva a taté ke yene mame ma ye bobane melu ma zu asu na yem me, fo’o ve ane nge mame mete me mbe me maneya bobane vôm éziñ, éyoñ éte Yéhôva a zu bia me kate. Ve Yéhôva a ne jô na jam éziñe ja ye bobane éyoñe si éyoñe ka, a bo na jam éte é boban éyoñ éte ébien.—Nkôl. 9:​5, 6; Matt. 24:36; Mame mi. 17:31.

Jôme te nje Kalate Zambe a wô’ô belane bifia biziñ ane, “tyik,” nge “bôndé,” nge ke “bo” asu na a kôbô ajô ya jame Yéhôva a bo a lat a beta be mame ba ye bobane melu ma zu. (2 Bb. 19:25; Ésa. 46:11; Jér. 18:11) Asu na be kôñelane bifia bite, be nga belane éfia ya nkobô éziñe ya melu mvus, é mbe é funane éfia “mmé.” (Jér. 18:4) Fo’o ve avale mmé biôm a ne belan éfus étek na a mé abeñe viek nge jôm éfe, avale te fe Yéhôva a ne ngule ya kôm, nge ke bo mame méziñ asu na a tôé nsôñane wé.—Éphé. 1:11.

Yéhôva a semé mintyi’ane môt ase ya be bia a nyoñ. Zambe a nji mane tiñeti mame ma ye kui môt ase ya be bia ényiñ. Nde fe Zambe a nji tindi mbamba be bôte na be bo jam éziñ é ne so be awu. A jô’é na môt ase a belan ényiñe jé aval a kômbô, ve a ye’ele bôte na be bo mame me ne mvo’é.

Bi tame zu nyoñe bive’ane bibaé. Éve’an ôsu ja fombô bôte ya Ninive. Yéhôva a nga jô na a ye jiane tison éte amu bôte ya été be mbe be bo’o mbia be mam. Ve éyoñe bôte ya Ninive be nga kôñelane minleme, Yéhôva “a nga jôban abé a nga jô na, a ye bo be; ane a nga bo te bo de.” (Jonas 3:​1-10) Yéhôva a nga tyendé ôsimesan amu bôte ya Ninive be nga tyi’i na ba tyendé éyoñe be nga mane wô’ô abendé a nga ve be.

Éve’ela baa é ne nkulan ajô wo fombô Cyrus, nnye a mbe a yiane kôté bejuif minkôm, a jô be na be beta ke lôñe temple Yéhôva. (Ésa. 44:26–45:4) Njô bôte Cyrus ya Perse, nnye a nga tôé nkulan ajô ôte. (Esdr. 1:​1-4) Ve Cyrus a nji be mbo ésaé Yéhôva. Akusa bo Yéhôva a nga belane Cyrus na a tôé nkulan ajô ôte, ve a nji bi nye a ngule na a bo mbo ésaé wé.—Mink. 21:1.

Mame bi yeneya va me ne fo’o ve bone be mame Yéhôva a wô’ô taté fombô éyoñ a tyi’i na a zu kate mame ma ye bobane melu ma zu. Nya ajôô a ne na, teke môt éziñ a ne kui na a kôme wôk mame mese Yéhôva a bo, nge ki mam a simesan. (Ésa. 55:​8, 9) Ve mame mese Yéhôva a nga kate bia ma yemete mbunane wongane mfa’a ya na, mimboone mi mame mié mise mi ne zôsô, to’o éyoñ a kate mame ma ye bobane melu ma zu.