وقىرمان ساۋالدارى
كيەلى كىتاپتا ەحوبانىڭ بولاشاقتى ايتۋ قابىلەتى جايلى نە ايتىلعان؟
ەحوبا بولاشاقتى ايتا الاتىنى كيەلى كىتاپتا انىق جازىلعان (يشايا 45:21). ٴبىراق ول بۇنى قاشان جانە قالاي ىستەيتىنى، بولاشاقتى قانشالىقتى بىلەمىن دەپ شەشەتىنى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى مالىمەت جوق. سوندىقتان دا ەحوبانىڭ بولاشاقتى ايتۋ قابىلەتىنە قاتىستى ناقتى ٴبىر تۇجىرىمدى كەسىپ ايتا المايمىز. دەگەنمەن ەسكەرە كەتەتىن جايتتار بار.
ەحوبانىڭ مۇمكىنشىلىگىندە شەك جوق، ٴبىراق ول كەيدە ٶز-ٶزىن شەكتەيدى. دانالىعى شەكسىز بولعاندىقتان، ول قالاعانىنىڭ ٴبارىن الدىن الا بىلە الادى (ريم. 11:33). ٴبىراق ونىڭ ۇستامدىلىعى دا ٴمىنسىز، سوندىقتان ول كەيبىر نارسەلەردى بىلمەۋدى شەشەدى (يشايا 42:14-پەن سالىستىرىڭىز).
ەحوبا ٶز ەركىن بولعىزا الادى. بۇدان ٴبىز ونىڭ بولاشاقتى الدىن الا ايتۋ قابىلەتى جايلى نە بىلەمىز؟ يشايا 46:10 دا بىلاي تۇسىندىرىلگەن: «مەن اۋەل باستان ٸستىڭ اقىرى قانداي بولاتىنىن ايتامىن، ٵلى بولماعان جايتتاردى ۇزاق ۋاقىت بۇرىن الدىن الا جەتكىزەمىن. نيەتىم جۇزەگە اسادى، كوڭىلىمە جاققاندى ورىندايمىن،— دەيمىن».
دەمەك، ەحوبانىڭ بولاشاقتى ايتا الاتىنىنىڭ ٴبىر سەبەبى — ونىڭ ٶز ويلاعانىن جۇزەگە اسىرا الاتىن قۇدىرەتى بار. بولاشاقتى ٴبىلۋ ٷشىن ەحوباعا وقيعالاردى فيلم سياقتى وتكىزىپ-وتكىزىپ، سوڭىن كورە سالۋدىڭ قاجەتى جوق. ولاي ەتەتىندەي، وقيعالار الدىن الا ٴبىر جەردە جازىلىپ قويىلماعان. كەرىسىنشە، ەحوبا «مىنا وقيعا ٴدال مىنا ۋاقىتتا بولادى» دەپ ٶزى شەشە الادى. كەيىن، ايتقانى ٴدال ۋاقىتىندا ورىندالۋ ٷشىن جاعدايدى باعىتتاپ، سول وقيعانى بولعىزا الادى (مۇس. 2-ج. 9:5، 6؛ مات. 24:36؛ ەل. ٸس. 17:31).
سول سەبەپتى كيەلى كىتاپتا ەحوبانىڭ بولاشاقتاعى كەيبىر وقيعالارعا قاتىستى «دايارلاپ قويعانمىن»، «نيەتىم» دەپ ايتقانى جازىلعان (پات. 2-ج. 19:25؛ يشايا 46:11). وسىلاي اۋدارىلاتىن ٴتۇپنۇسقاداعى ٴسوز «قۇمىراشى» دەگەن سوزبەن ماعىنالاس (ەرم. 18:4). دەمەك، شەبەر قۇمىراشى ادەمى قۇمىرا جاساپ شىعارۋ ٷشىن بالشىقتى يلەپ، پىشىنگە كەلتىرەتىنىندەي، ەحوبا دا ٶزىنىڭ ەركىن ىسكە اسىرۋ ٷشىن وقيعالاردىڭ ٴپىشىنىن كەلتىرە الادى، ياعني باعىتتاي الادى (ەفەس. 1:11).
ەحوبا ادامنىڭ تاڭداۋ ەركىندىگىن قۇرمەتتەيدى. ول ٵر ادامنىڭ تاعدىرىن ماڭدايىنا جازىپ قويمايدى، يا بولماسا جاقسى ادامداردى جويىلۋعا اكەپ سوعاتىن ارەكەت جاساۋعا كۇشتەمەيدى. ول ٵر ادامعا ٶز ٶمىر جولىن ٶزى تاڭداۋعا جول بەرەدى. دەسە دە دۇرىس جولدى تاڭداۋعا شاقىرادى.
بۇعان مىسال رەتىندە ەكى وقيعانى قاراستىرايىق. ٴبىرىنشىسى — نينەۆيا قالاسىنىڭ تۇرعىندارىمەن بولعان وقيعا. ەحوبا بۇل قالا زۇلىمدىعى ٷشىن جويىلادى دەدى. ٴبىراق كۇنالارىنا وكىنگەندە، ەحوبا «ولاردى قۇرتىپ جىبەرەمىن دەگەن رايىنان قايتتى» (ٴجۇنىس 3:1—10). ەحوبانىڭ رايىنان قايتقان سەبەبى — نينەۆيالىقتار ونىڭ ەسكەرتۋىنە قۇلاق اسۋدى شەشىپ، كۇنالارىنا وكىندى.
ەكىنشىسى — باسىپ الۋشى كير تۋرالى پايعامبارلىق. پايعامبارلىق بويىنشا ول ياھۋديلەردى تۇتقىننان بوساتىپ، ەحوبانىڭ عيباداتحاناسىن قايتا سوعۋدى بۇيىرۋ كەرەك ەدى (يشايا 44:26—45:4). پەرسيا پاتشاسى كير وسى پايعامبارلىقتى جۇزەگە اسىردى (ەزرا 1:1—4). ٴبىراق ول شىنايى قۇدايعا عيبادات ەتپەدى. ەحوبا ونى ٶزىنىڭ پايعامبارلىعىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن قولدانسا دا، وزىنە عيبادات ەتۋگە كۇشتەگەن جوق (ناق. س. 21:1).
بولاشاقتى الدىن الا ايتقاندا، ەحوبا وسى جايتتاردى عانا ەسكەرەدى دەپ ايتا المايمىز، ارينە. سەبەبى ەشبىر ادام بالاسى قۇدايدىڭ ويى مەن ٸسىن تولىق تۇسىنە المايدى (يشايا 55:8، 9). دەگەنمەن ەحوبا تۋرالى العان ٴبىلىمنىڭ ارقاسىندا ٴبىز ونىڭ ارقاشان دا، ياعني بولاشاقتى الدىن الا ايتقاندا دا، دۇرىس ارەكەت ەتەتىنىنە سەنىمدىمىز.
