De Bijbel laat zien dat Jehovah de toekomst kan voorspellen (Jes. 45:21). Maar er wordt niet tot in detail vermeld hoe en wanneer hij dat doet of zelfs hoeveel hij verkiest te weten. Hoewel we er dus niet dogmatisch over kunnen zijn, volgen hier een paar factoren die meespelen.

Jehovah heeft geen beperkingen, behalve de beperkingen die hij zichzelf oplegt. Met zijn oneindige wijsheid kan hij alles voorspellen wat hij wil (Rom. 11:33). Maar omdat hij volmaakte zelfbeheersing heeft, kan hij er ook voor kiezen niet te weten wat er gaat gebeuren. (Vergelijk Jesaja 42:14.)

Jehovah zorgt ervoor dat zijn wil wordt gedaan. Wat betekent dat voor zijn vermogen om de toekomst te voorspellen? In Jesaja 46:10 staat: ‘Vanaf het begin vertel ik de afloop en van oudsher de dingen die nog niet zijn gedaan. Ik zeg: “Wat ik besluit zal gebeuren en alles wat ik wil zal ik doen.”’

Dus één reden waarom Jehovah de toekomst kan voorspellen is dat hij de macht heeft om dingen te laten gebeuren. Hij hoeft niet als het ware vooruit te spoelen om te zien wat de toekomst brengt — alsof alle toekomstige gebeurtenissen op een of andere manier al hebben plaatsgevonden en Jehovah ze alleen maar van tevoren bekijkt. Hij kan besluiten dat iets op een bepaald moment zal gebeuren en het dan laten gebeuren als dat moment aanbreekt (Ex. 9:5, 6; Matth. 24:36; Hand. 17:31).

Om die reden gebruikt de Bijbel woorden als ‘voorbereid’, ‘vormgegeven’ en ‘voorgenomen’ om te beschrijven wat Jehovah doet als het gaat om bepaalde gebeurtenissen in de toekomst (2 Kon. 19:25, vtn.; Jes. 46:11). Die woorden zijn vertalingen van een Hebreeuws woord dat verwant is aan het woord voor ‘pottenbakker’ (Jer. 18:4). Net zoals een vaardige pottenbakker van een klomp klei een prachtige vaas kan vormen, zo kan Jehovah dingen vormen of manoeuvreren om zijn wil tot stand te brengen (Ef. 1:11).

Jehovah respecteert de vrije wil. Hij heeft niet voor elk persoon een bestemming of lot vastgelegd. Ook zet hij goede mensen er niet toe aan iets te doen dat tot hun ondergang zou leiden. Hij laat iedereen zijn eigen koers in het leven kiezen en spoort mensen aan de juiste keuze te maken.

Twee voorbeelden kunnen dit verduidelijken. Het eerste betreft de inwoners van Ninevé. Jehovah voorspelde dat de stad zou worden weggevaagd vanwege haar slechtheid. Maar toen de inwoners berouw toonden, ‘zag hij af van het onheil dat hij gezegd had over hen te brengen, en hij deed het niet’ (Jona 3:1-10). Jehovah veranderde van gedachten over wat hij had voorspeld omdat de Ninevieten hun vrije wil gebruikten en berouwvol reageerden op zijn waarschuwing.

Het tweede voorbeeld is de profetie over een veroveraar met de naam Cyrus. Hij zou de Joden vrijlaten en opdracht geven tot de herbouw van Jehovah’s tempel (Jes. 44:26–45:4). Koning Cyrus van Perzië vervulde die profetie (Ezra 1:1-4). Maar hij was geen aanbidder van de ware God. Jehovah gebruikte hem om de profetie te vervullen maar respecteerde zijn vrije wil om zelf te kiezen wie hij zou aanbidden (Spr. 21:1).

Natuurlijk zijn er nog meer factoren die meespelen als Jehovah zijn voorkennis gebruikt. De realiteit is dat geen mens Jehovah’s wegen volledig kan begrijpen (Jes. 55:8, 9). Maar wat we wel over Jehovah weten versterkt ons geloof dat hij altijd doet wat juist is, ook als hij de toekomst voorspelt.