ٴسىز بىلگەنسىز بە؟
كيەلى كىتاپتا كەيبىر سوزدەر نەگە قايتالانا بەرگەن؟
كەيدە كيەلى كىتاپتى جازعان كىسىلەر ٴبىر تىركەستى قايتالاپ جازا بەرگەن. بۇعان كەلەسى جايتتار سەبەپ بولۋى مۇمكىن.
جازىلعان ۋاقىتى. ەجەلگى يسرايلدە حالىقتىڭ باسىم بولىگىنىڭ قولىندا مۇسا زاڭىنىڭ جازباشا ٴتۇرى بولماعان. ولار، نەگىزىنەن، زاڭدى كيەلى شاتىردىڭ الدىندا داۋىستاپ وقىلعاندا ەستيتىن (مۇس. 5-ج. 31:10—12). ۇلكەن توبىردىڭ اراسىندا ساعاتتاپ تۇرعاندىقتان، ولار كوپ نارسەگە الاڭداسا كەرەك (نەح. 8:2، 3، 7). سوندىقتان دا ماڭىزدى سوزدەر قايتالانىپ وتىرسا، تىڭداۋشىلار جازبالاردى ەستەرىندە ساقتاپ، كەيىن ومىرلەرىندە قولدانا الار ەدى. سونداي-اق ناقتى ٴبىر سوزدەر قايتالانعاننىڭ ارقاسىندا ولار ەحوبانىڭ نۇسقاۋلارى مەن زاڭدارىن ەگجەي-تەگجەيىنە دەيىن جاتتاپ الاتىن (مۇس. 3-ج. 18:4—22؛ مۇس. 5-ج. 5:1).
جازۋ ٴستيلى. كيەلى جازبالاردىڭ 10 پايىزى اندەردەن تۇرادى. ونىڭ ىشىندە ٴزابۇر جىرلارى، تاڭداۋلى ٵن، ەرەميانىڭ زارى بار. كەيدە اندەردە باستى ويعا نازار اۋداراتىن سوزدەر قايتا-قايتا قايتالانىپ وتىرعان. سونىڭ ارقاسىندا ادامدار ٵننىڭ ٴسوزىن ەستەرىندە ساقتاي العان. ونىڭ ٴبىر مىسالى ٴزابۇر 115:9—11 تارماقتارداعى سوزدەر: «ەي، يسرايل، ەحوباعا ارقا سۇيە، ول — كومەكشىڭ ٵرى قالقانىڭ. ەي، حارون ٷيى، ەحوباعا ارقا سۇيە، ول — كومەكشىڭ ٵرى قالقانىڭ. ەحوبادان قورقاتىندار، ەحوباعا ارقا سۇيەڭدەر، ول — كومەكشىلەرىڭ ٵرى قالقاندارىڭ». وسىنداي قايتالاۋ ٴستيلىنىڭ ارقاسىندا انشىلەر اسىل ويلاردى سانالارى مەن جۇرەكتەرىنە جازىپ العان.
ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەگەلەپ ٶتۋ. كەيدە كيەلى كىتاپ جازۋشىلارى اسا ماڭىزدى سوزدەردى قايتالاپ وتىرعان. ماسەلەن، ەحوبا يسرايلدىكتەرگە قاندى جەمەۋدى بۇيىرعاندا، ونىڭ سەبەبىن مۇساعا ٴبىر ەمەس، بىرنەشە رەت ايتقىزعان. ويتكەنى ەحوبا تىرشىلىك يەلەرىنىڭ ٶمىرى قاندا ەكەنىنە، ياعني قان ٶمىردى بەينەلەيتىنىنە ايرىقشا نازار اۋدارعىسى كەلگەن (مۇس. 3-ج. 17:11، 14). كەيىنىرەك يەرۋساليمدەگى ەلشىلەر مەن اقساقالدار ەحوباعا ۇنامايتىن نارسەلەردى ايتىپ جاتىپ، قاننان اۋلاق بولۋدى تاعى دا قايتالاپ وتكەن (ەل. ٸس. 15:20، 29).
ەحوبا جازبالارداعى سوزدەردى جاي عانا قايتالاي بەرىپ، راسىمگە اينالدىرىپ جىبەرگەنىمىزدى قالاماعان. مىسالى، يسا: «دۇعا ەتكەندە... ٴبىر نارسەنى قايتالاي بەرمەڭدەر»،— دەگەن (مات. 6:7). ٴبىراق ول دۇعامىز ەحوبانىڭ ەركىنە ساي بولۋ ٷشىن نە جايلى ايتۋعا بولاتىنىن ايتىپ كەتكەن (مات. 6:9—13). دەمەك، ٴبىز دۇعادا ٴبىر سوزدەردى قايتالاي بەرمەيمىز، ٴبىراق بەلگىلى ٴبىر تاقىرىپتاردى قايتا-قايتا قوزعاي الامىز (مات. 7:7—11).
دەمەك، كورىپ وتىرعانىمىزداي، كيەلى كىتاپتا كەيبىر سوزدەر مەن تىركەستەر بەكەردەن-بەكەر قايتالانباعان. بۇل — ۇلى تالىمگەرىمىز ەحوبانىڭ بىزگە پايدالىنى ۇيرەتۋ ٷشىن قولداناتىن تاسىلدەرىنىڭ ٴبىرى (يشايا 48:17، 18).
