Lupani ira muwone myasee

Lupani ira muwone myasee

N’nga mutoidhiwa?

N’nga mutoidhiwa?

Mwasiwa ngwan’ni vyongo vinango vinoongiwa moweli-edha weli-edha Bibilyani?

HORA, ya alimbo lemba Bibilya tanooweli-edha madhu mambo-ve. Dhoweni nioneni makundo mararu enao tairi-a ira vyevyo viireyenga.

Hora yalembiwile vyongovyo. Hora ya Aisraeli, atu anjinji katana mabukhu ailamulo. Mbwenye taira vuruwana baa-i ilamulo yaleriwanga tagumaneya va sasani. (Dot. 31:10-12) Pyooneelatu ira vakala vyododomi-a, tavuruwana tangali oimelene wa mahora mangasi vari va mwinji nlukulu. (Nee. 8:2, 3, 7) Vahora ninga yen’na weleli-edha madhu wali ofuneya maningi namwasa oi wanookami-a ira atwao tathuulelenga mo-orucha malemba noa-indi-edhanga basa vaingumi yiwa. Thitho weleli-edha madhu wanoakami-a ira tathuulelenga makundo othene oonga malamulo ava-iwile aliwa na Nlungu.—Lev. 18:4-22; Dot. 5:1.

Moda olembiwa. Mabukhu enango a Bibilyani talembiwile ninga nyumbo, mofwanafwani-a, bukhu la Salimo, Nyumbo ya Solomo na bukhu la Malelo. Hora dhinango madhu anyumbo tanooweleli-edhiwa naifunelo yofuna gogomedha muru wa nyumbwiyo thitho kami-a alimbo vuruwana ira talokote madhu anyumbwiyo muruni. Ifwanafwani-o ndi madhu anofwanyeya va lemba la Salimo 115:9-11, vevo vanoonga ira: “Nyo Aisraeli, roromelani Yohova, liye ngunoukami-ani thitho chiibarelo inyu. Nyo anyumba ya Aroni, roromelani Yohova, liye ngunoukami-ani thitho chiibarelo inyu. Nyo munom’mova Yohova, roromelani Yohova, liye ngunoukami-ani thitho chiibarelo inyu.” N’nga mutooda ona weleli-edhiwa wa madhwala mwakami-edhe aliwa alimbo omba nyumbwiyo, ira makundo opambuleya aimbarimbarala takaatheye rimani mwiwa?

Ira tagogomedhe makundo ofuneya. Hora dhinango alimbo lemba Bibilya tanooweleli-edha madhu ofuneya maningi. Mofwanafwani-a, Yohova angawandele Aisraeli ira katidyenga sangari, Yohova atom’mwandela Mose ira aweleli-edhe madhwao fendo dhingasi. Veva Nlungu afuna agogomedhe ira ingumi ya yopanduchiwa iliyothene ili sangirini, venango nionge ira sangari linoimelela ingumi. (Lev. 17:11, 14) Vasogolovee, vahora vevo arumiwi na andimuwa awu Yerusalemu vyaonga aliwa vyongo vyofwanelela virambela ira tam’sangalali-enga Nlungu, tatooweleli-edha onga okoka funeya orambela sangiri.—May. 15:20, 29.

Kaiira Yohova unofuna ira nikaena ilemeelo yoweleli-edhanga madhu a Bibilyani. Mofwanafwani-a, Yesu aongile ira: “Walobelanga, kuongenga madhu mambo-ive enao mowelelawelela.” (Mat. 6:7) Yesu atoonga vyongo vinofwanela i-yo lobelelanga, vyevyo vili vyovwelana na ifunelo ya Nlungu. (Mat. 6:9-13) Angalive ira kaninofwanela welelanga madhu mambo-ive mumalobelwi-u, pyorumeli-iwa lobelelanga mwasa unangwee mowelelawelela.—Mat. 7:7-11.

Ngu mwasa waphama ira Yohova atoorumeli-a ira madhu venango mathuulelo enango a Bibilyani viweleli-edhiwenga fendo dhingasi. Yen’na ndi ndhila imbo-i yeniyo namalangi-a Nlukulu munonifunji-edha liye ira vyongo viniwendelenga phama vaingumi yi-u.—Esa. 48:17, 18.