Pular para conteúdo

Pular para sumário

Mwaanaacuwela

Mwaanaacuwela

Kontha isiyani mbiiblyani ahaavo moolumo anaakuleliya ikwaha cinci?

ATTHU yantikhile Ibiiblya ahaavo moolumo yaakulelihacalyaaya wantikha mapuro menci. Moone citthu tthaaru atthunaka caawiirihile upanka commo:

Nlattu wookati wantikhiyaaya moolumwaayo. Khalayi, atthu enci ilapo yo Isarayeli khayaarina ilivuru yo malamulo a Nluku wiira asome uwaani. Imaara cinci, ayo yeewaka Nlamulo na Nluku yarwaaka utabernaakulu paahi. (Deut. 31:10-12) Uyo ukatyuuyo, atthunaka cahaavo citthu caahala uwiiriha wiitthaala ni uhiviriyana saana Nlamulo na Nluku, kontha yaakhalaka iwoora cinci aneemenle yaviriyanaka. (Nem. 8:2, 3, 7) Phimaana, wiira apoovu ahiliyale itthu yaasomiya ni wiira yeettele ikano ceetthucihiyaaya, moolumo makhwaawe ofayita yahaana yaakulelihiyaka uhimiya. Waakulelihaca commo waanawaakavihera apoovu uhiliyala malamulo oorikarikaca.—Lev. 18:4-22; Deut. 5:1.

Nlattu wo mananna cantikhiyaaya. Miphantte cikiina co mbiiblyani cikhanle icipo, toko ilivuru yo Isaalimu, Ncipo na Salomau ni Ukululaca. Icipo cikiina cihaana moolumo owaakulelihaciya ni ayo moolumwaayo anthoonyera mwaha unoolumaaya nciponno, wiira atthu anhala wiiwa nno nciponno ahaakuve uliyala moolumwaayo. Wootakihera, moone ncipo niri nhina Isaalimu 115:9-11: “Nyuuva asarayeli, munkhuluvele Yehova: Uyo nawuukaviherani ni nawuukhikicerani. Nyuuva atthu o nloko na Arau, munkhuluvele Yehova: Uyo nawuukaviherani ni nawuukhikicerani. Nyuuva atthu nnomoova Yehova va, munkhuluvele Yehova: Uyo nawuukaviherani ni nawuukhikicerani.” Munnokhitiri woona mananna ayo moolumo owaakulelihaciyaayo caahalaaya waakavihera atthu aneepa icipo wiira yaakuve uhela mmuru ni wanrimani nciponno?

Nlattu woopheela uhimyeeha malakihero ofayita cinene. Atthu yantikhile Ibiiblya ikwaha cinci yaanawaakulelihaca moolumo ofayita cinene. Wootakihera, ukati Yehova waavahilyaawe malakihero asarayeli wiira ahilye iphome, Yehova ahonruma Moceesi waakulela uhimya iyo itthwiiyo ikwaha cinci. Yehova aapheela uhimyeeha wiira iphome inthoonyera ukumi. (Lev. 17:11, 14) Wahoolo, ukati maapostolu ni mahumu o Yerusalemu wantikhilyaaya isiyani makristau inlamuliyaaya upanka awula uhipanka wiira ahintthekele Yehova, ayo yahohimyeera wiira yahaana unyema iphome.—Mite. 15:20, 29.

Khweeli, ahaavo moolumo menci mbiiblyani anaakulelihaciya, masi iyo khinthoonyera wiira Yehova nopheela wiira nihiiva nikhaleke ukati wotheene naakulelihaka wuuluma nnyo citthunnyo. Wootakihera, Yesu aheera: “Weelompaka, uhihimye itthu imocaaru wo khula nkwaha.” (Mat. 6:7) Yesu ahohimya citthu cinlamuliyeehu uhela nhina ulompa wihu. (Mat. 6:9-13) Phimaana, hataa ukhalaka wiira hi khanimpheela ulompa naakulelihaka moolumo mamocaaru, hi ninhala ulompa nimuulumanaka myaha cimocaaru.—Mat. 7:7-11.

Cihaavo citthu cuulupale caawiiriha ale yantikhile Ibiiblya waakuleliha moolumo mamocaaru nhina iveerusu cikiina. Ayo akhanle mananna Mwiitthucihiihu Muulupale Yehova novarelaawe nteko wiira aniitthucihe citthu cinniphwanyiha ifayita.—Isai. 48:17, 18.