Ukuya kwe vino vilimo

Ukuya kuno walanjizizye vino vilimo

Uzye Mwamanya?

Uzye Mwamanya?

Amulandu ci wuno Baibolo yikanyocezyapo amazwi ayali yonganye?

MPINDI zimwi wakalemba we Baibolo, wanyocezyangapo ukulemba amazwi ayali yonganye. Lolani imilandu yitatu yino yingalanga ayino yalenganga wacita wo-o:

Impindi yino amazwi yalembezilwepo. Mu mpindi zya wina Israeli, awantu awavule watakweti amakope pano palemvilwe Amasundo. Wateyelezyangavye pano wakuwawazizya nga cakuti wasunkana ponga pi hema na pi tempile. (Amasu. 31:​10-12) Ukwasowa nu kuvwilika, kufwile kwawanga ivivule vino vyawapumvyanyanga swinya wimililanga amaawala amavule pano wakuteyelezya. (Nehe. 8:​2, 3, 7) Fwandi pe yoyo impindi, cacindime nkaninye ukunyocezyapo amazwi pa kuti capepucila awantu ukwizuka amawaliko nu kumanya ivya kuyawomvya. Asa vyo-o vitupu, ukunyocezyapo kwawavwanga ukwizuka ivisinka ivicindame, ponga ngati amasundo ni vyakukonka vino Yehova wawapanga.—Lev. 18:​4-22; Amasu. 5:1.

Inzila yino amazwi yalembezilwemo. Amabuku yamwi aya mu Baibolo wayalemba ngati andwimbo, ponga ngati alibuku lya Amalumbo, Ulwimbo lwa Ndwimbo nu Ukulosya. Mpindi zimwi mwe zyo-o indwimbo mwawa amazwi yano wanyocezyapo imiku imivule. Na co-o cikalenga cino cikulandwapo mu lwimbo acivwika nu kwavwa wakimbila ukusunjila amazwi yano yalimo. Ku cakulolelako, lolani co-o icisinka pa Amalumbo 115:​9-11 pano pakati: “Mwe wantu wakwe Israeli, si suwilani Imfumu e Leza!—Akawavwa awachinjilila nukuwachinjilila. Suwilanji Imfumu e Leza mwe wasimapepo wakwe Leza!—Akawavwa awachinjilila nukuwachinjilila. Suwilanji Imfumu e Leza mwensi mwe wantu mukamutina!—Akawavwa awachinjilila nukuwachinjilila.” Ukwasowa nu kuvwilika, ko-o ukunyocezyapo kwa mazwi, kufwile kwafikanga sana wakimbila pa mwezo nu kuwavwa ukwizuka ivisinka ivicindamisye.

Ukukomayila pa visinka ivicindame. Mpindi zimwi wakalemba we Baibolo wanyocezyangapo amazwi ayali yonganye pakulanda pa visinka ivicindame. Ku cakulolelako, e Musa wanyocezizyepo imiku imivule pakulondololela awina Israeli vino Yehova wamunenile ukuti watazipizile ukulya uwazi. E Yehova walondanga ukukomayilapo sana pe co-o icisinka ca kuti uwazi wawa mu wumi, akuli ukuti uwazi wukakwimililako uwumi. (Lev. 17:​11, 14) Swinya mukupita kwa mpindi pano awatumwa na wa eluda mu Yerusalemu walandanga pakukana cita vino visisecelesya Yehova, wanyocezizyepo ukukomayila na pa kukanalya uwazi.—Imili. 15:​20, 29.

Nanti acakuti e Baibolo yanyocezyapo imiku imivule amazwi yamwi, co-o cisisula mukuti e Yehova akalonda naswe twanyocezyapo imiku imivule amazwi ya mu Baibolo. Ku cakulolelako, e Yesu watili: “Namumapepo yinu mutize muwataka amazwi chitaketake nanti ukunyochezyapo amazwi ayali yonganye.” (Mat. 6:7) Wakonkinyepo ukulanda na pe vino tuzipizile ukupepelapo vino vyawa ukulingana nu kulonda kwa kwe Leza. (Mat. 6:​9-13) Kweni, tusinyocezyapo ukulanda amazwi ayali yonganye pano tukupepa, nanti acakuti twawa ni nsambu zyakulanda pi lyasi ilili lyonganye pa miku imivule.—Mat. 7:​7-11.

Fwandi kwawa imilandu imicindame yino yalenga e Baibolo yiwanyocezyapo amazwi ayali yonganye. Swinya yawa anzila yimwi pa nzila izivule zino e Kelewula Mukulu e Yehova akatusambilizizyamo pa kuti ivintu viwatuzipila.—Ayize. 48:​17, 18.