Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

¿A wojel wa?

¿A wojel wa?

¿Baʼaxten teʼ Bibliaoʼ yaan tʼaanoʼob ku repetirtaʼaliʼ?

LE MÁAXOʼOB tsʼíibt le Bibliaoʼ yaan kʼiineʼ tu repetirtoʼob jujunpʼéel tʼaanoʼob. Koʼoneʼex ilik óoxpʼéel baʼax oʼolal maʼ xaaneʼ tu beetoʼob beyoʼ:

Le época ka tsʼíibtaʼaboʼ. Tu kʼiinil le israelitaʼoboʼ maʼ yaʼab máakoʼob yaantiʼob u copiail le Leyoʼ. Le oʼolal maases ku yuʼubikoʼob u xoʼokol le kéen u muchʼubaʼob teʼ tabernáculo wa teʼ templooʼ (Deu. 31:​10-12). Maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil kaʼach u beetkoʼobiʼ tumen yaʼaboʼob yéetel yaan u waʼataloʼob ich yaʼab horaʼob (Neh. 8:​2, 3, 7). Yoʼolal leloʼ ku kʼaʼabéettal kaʼach u repetirtaʼal jujunpʼéel tʼaanoʼob utiaʼal u tʼíilil tu pooloʼob yéetel utiaʼal u tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob. Seguramente lelaʼ tu yáantaj le israelitaʼob utiaʼal maʼ u tuʼubultiʼob le baʼaxoʼob sen táakaʼan ichil le leyoʼob tsʼaʼabtiʼob tumen Diosoʼ (Lev. 18:​4-22; Deu. 5:1).

Según baʼax le tu tsʼíibtoʼoboʼ. Kex u 10 por cientoil tiʼ le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼab teʼ Bibliaoʼ kʼaayoʼob jeʼex Salmos, El Cantar de los Cantares yéetel Lamentaciones. Jujunpʼéel tiʼ le kʼaayoʼobaʼ ku taasik u coroil, lelaʼ ku meyaj kaʼach utiaʼal u yeʼesaʼal tiʼ baʼax ku tʼaan le kʼaayoʼ yéetel utiaʼal u séeb pʼáatal tu pool máak. Junpʼéel ejemplo tiʼ lelaʼ tiaʼan teʼ Salmo 115:​9-11: «U kajnáalileʼex Israel, kʼub a wóoleʼex tiʼ Jéeoba, letiʼ áantkeʼex, bey junpʼéel escudo yanil tiʼ teʼexeʼ. U paalal Aarón, kʼub a wóoleʼex tiʼ Jéeoba, letiʼ áantkeʼex, bey junpʼéel escudo yanil tiʼ teʼexeʼ. Teʼex ka adorarkeʼex Jéeobaeʼ, kʼub a wóoleʼex tiʼ Jéeoba, letiʼ áantkeʼex, bey junpʼéel escudo yanil tiʼ teʼexeʼ». Le u repetirtaʼal le tʼaanoʼobaʼ seguramente tu yáantaj le máaxoʼob ku kʼaayoʼob utiaʼal ka pʼáatak tu pooloʼob le jatsʼuts baʼaloʼob ku kaʼansikoʼ.

Tumen u kʼáat u yeʼesoʼob importante junpʼéel tʼaan. Yaan tiʼ le máaxoʼob tsʼíibnajoʼoboʼ tu repetirtoʼob tʼaanoʼob importanteʼob. Jeʼex le ka tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ le israelitaʼob maʼ u jaantikoʼob kʼiʼikʼoʼ tu yaʼalaj tiʼ Moisés ka u repetirt yaʼab u téenel baʼax oʼolal maʼ unaj u beetkoʼobiʼ. Jéeobaeʼ u kʼáat kaʼach ka u naʼatoʼob tubeeleʼ le kuxtaloʼ tiaʼan teʼ kʼiʼikʼoʼ (Lev. 17:​11, 14). Ka máan kʼiineʼ le apóstoloʼob yéetel le ancianoʼob yanoʼob Jerusalénoʼ tʼaanajoʼob tiʼ le baʼaloʼob unaj k-evitartik wa k-kʼáat lúubul utsil tiʼ Diosoʼ, le oʼolal kaʼa tʼaanajoʼob tiʼ baʼaxten kʼaʼabéet u náachkuntkuba máak tiʼ le kʼiʼikʼoʼ (Hech. 15:​20, 29).

Kex ichil le Biblia ku repetirtaʼal jujunpʼéel tʼaanoʼoboʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa Jéeobaeʼ u kʼáat ka suukak k-repetirtik wa k-rezartik le baʼaxoʼob yaan ichil le Bibliaoʼ. Juntéenjeakeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Kéen orarnakech túuneʼ maʼ a babal aʼalik junpʼéeliliʼ baʼal» (Mat. 6:7). Le ka tsʼoʼokeʼ tʼaanaj tiʼ yaʼab baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-táakbesik ichil le oraciónoʼob k-beetkoʼ (Mat. 6:​9-13). Le kéen orarnakoʼon tiʼ Jéeobaeʼ maʼatech k-aʼalik le mismo tʼaanoʼoboʼ, chéen baʼaleʼ jeʼel u páajtal k-orar yaʼab u téenel yoʼolal junpʼéel baʼaleʼ (Mat. 7:​7-11).

Jach ku yáantkoʼon u repetirtaʼal jujunpʼéel tʼaanoʼob ichil le Bibliaoʼ. Leloʼ junpʼéel bix u kaʼanskoʼon Jéeoba utiaʼal ka xiʼiktoʼon utsil (Isa. 48:​17, 18).