1. Mi cheukhat nih midang sin ah phungchimnak kong he aa tlaiin zeitindah an ruah? (Hmanthlak zong zoh.)

 JEHOVAH miphun in vancung kan Pa kan dawt ca le midang nih a kong kha hngal hna seh ti kan duh caah midang sin ah phung kan chim. Thawngthanhtu tampi nih phungchim rianṭuannak kha an duh tuk. Asinain mi cheukhat nih cun phungchim kha an i harh. Zeicah? An ningzah a pan ca le mah le mah zumhnak an ngeih lo caah a si kho men. Cun sawm loin mi inn ah kal kha an sia a rem lo ca zong ah a si kho men. Cheukhat nih cun midang thinhun lai kha an ṭih men lai. Cun cheukhat tu nih cun midang thinhunter kha hrial a hau tiah an ruah men lai. Jehovah kha an dawt tuk ko nain mah unau pawl nih an theih bal lomi hna sinah thawngṭha chim kha an i harh. Asinain mah rian cu a biami tukmi a si ti kha an hngalh i hmaan tein phung an chim peng. Jehovah cu zeitluk in dah aa lawmh lai.

2. Phungchim rianṭuannak ah naa nuamh lo ahcun zeicah na lung a dongh awk a si lo?

² Cu bantuk ruahnak ruang ah a caan ah phungchim rianṭuannak ah i tel kha naa harh maw? Cutin na si ahcun na lung dong hlah. Mah le mah zumhnak na ngeih lomi nih aa toidormi le midang nih lungthin pekmi si a duh lomi na si kha a langhter. Cun midang he bia al a duh lomi na si zong kha a langhter. A hleiin midang caah ṭhatnak tuah ding in kan i zuam lio ah midang thinhunter kha kan duh lo. Vancung na Pa nih na tonmi zuamcawhnak kha a hmuh i na herhmi bawmhnak kha pek aan duh. (Isa. 41:13) Hi capar ah cu bantuk ruahnak zeitindah kan tawnghtham khawh timi kong le phungchim rianṭuannak ah zeitindah kan i nuamh khawh deuh timi kong he aa tlaiin ruahnak cheuhnak panga kong kha kan i ruah hna lai.

 Baibal In Thazaang I Lak

3. Profet Jeremiah kha midang sin ah phungchim ding in zeinihdah a bawmh?

³ Hlanlio Pathian salle cu a harmi rian pek an si tikah Pathian sin in a rami bia nih thazaang a ngeihter hna. Tahchunhnak ah, profet Jeremiah kong kha ruathmanh. Jehovah nih phungchim ding in rian a pek lio ah aa rak i cungcang. Jeremiah nih hitin a ti: “Ngakchiate men ka si i biachim ka thiam lo.” (Jer. 1:6) Mah le mah i zumh lonak kha zeitindah a tei khawh? Baibal in thazaang aa lak caah a tei khawh. Hitin a ti: “A bia cu ka lung chung ah hin mei bantuk in a alh i ka ruh chung ah hin aa khumh.” (Jer. 20:8, 9) Jeremiah cu a har tukmi lohmun ah rian a ṭuan ko nain thanh ding in pek a simi rian nih a herhmi thazaang a ngeihter.

4. Baibal kan rel i kan ruah tikah zeidah a cang? (Kolose 1:9, 10)

⁴ Khrihfa hna zong Baibal in thazaang an hmu. Kolose Khrihfabu sin a cakuat ah lamkaltu Paul nih a hmaanmi hngalhnak nan ngeih lawng ah Jehovah he nan kalṭi kho lai i “thil ṭha” zong nan tuah kho peng lai tiah a ti hna. (Kolose 1:9, 10 rel.) Thil ṭha timi ah thawngṭha chimnak zong aa tel. Cucaah Baibal kan rel i kan ruah tikah Jehovah kan zumhnak cu a fek chin i Pennak kong thawngṭha chim cu a biapi tukmi a si ti kha kan hun hngalhthiam chinchin.

5. Baibal relnak le hlathlainak in zeitindah ṭhathnemhnak taktak kan hmuh khawh?

⁵ Baibal in ṭhathnemhnak taktak hmuh awkah Baibal relnak, hlathlainak le ruahnak ah kan i ranh tuk awk a si lo. A caan kan lak awk a si. Na relmi Baibal caang kha na hngalhthiam lo ahcun lanhtak hlah. Mah can ah Vennak Innsang Cauk Index asiloah Jehovah Tehte Hna caah Baibal Hlathlainak timi cauk hmang in mah Baibal caang kong kha tam deuh in hlathlai. Hlathlainak tuah awkah a caan na pek ahcun Baibal cu a hmaan ti kha na zumh chinchin lai. (1 Thes. 5:21) Na zumhnak a feh deuh tikah midang sinah na hngalhmi kong kha chim na hun duh deuh lai.

Phungchim Rianṭuannak Caah Ṭha Tein I Timtuah

6. Phungchim rianṭuannak caah zeicah ṭha tein kan i timhtuah awk a si?

⁶ Phungchim rianṭuannak caah ṭha tein naa timhtuah ahcun midang sin i bia na chim tikah ṭihnak na ngei deuh lai lo. Jesuh nih phungchim rianṭuannak ah a zultu pawl a  thlah hna hlan ah i timhtuah ding in a bawmh hna. (Luka 10:1-11) Jesuh cawnpiakmi ning in an tuah caah thil ṭha tampi an tuah khawh i mah nih a nuamhter hna.—Luka 10:17.

7. Phungchim rianṭuannak caah zeitindah kan i timhtuah khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

⁷ Phungchim rianṭuannak caah zeitindah kan i timhtuah khawh? Zeidah chim kan duh i kanmah holh tein zeitindah ṭha tein kan fianter khawh ti kha kan ruah a hau. Cun mi nih zeitindah an kan lehrulh khawh i zeitindah kan lehrulh ve hna lai timi kong zong kan ruah a hau. Midang kan fuhpanh hna tikah hmaipanh tein um awk le komh a fawimi si awkah kan i zuam a hau.

8. Lamkaltu Paul chimmi tahchunhnak ning in Khrihfa pawl cu zei ti lam in dah tlak um he kan i lawh?

⁸ Lamkaltu Paul nih a unau pawl kha “thlarau ro thil a kengtu” nan si tiah a ti hna. (2 Kor. 4:7) Mah ro cu zeidah a si? Mi nunnak khamhnak rian a simi Pennak kong thawngṭha chim kha a si. (2 Kor. 4:1) Tlak um timi tah zeidah a si? Midang sinah thawngṭha a chimtu Pathian salle kha an si. Paul chan lio ah rawl, wine le tangka ti bantuk thil mansung hna phorhnak ah tlak um kha an hman tawn. Cu bantuk in Jehovah nih zumhnak he a sunglawimi thawngṭha kha a kan pek. Cucaah Jehovah bawmhnak thawng in phungchim peng awkah kan herhmi thazaang kan ngei kho ko.

Ralṭhatnak Ngeih Awkah Thlacam

9. Minung ṭihnak kha zeitindah kan tei khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

⁹ A caan ah mi kha kan ṭih men hna lai. Mah kha zeitindah kan tei khawh? Phungchim lo ding in nawl an pek hna lio ah lamkaltu pawl nih thla an cammi kong kha ruathmanh. Ṭihnak an ngei lo i Jehovah sin ah a bia kha “ralṭha chinchin in kan chim nakhnga a nawl kan pe ko” tiah thla an cam. Jehovah nih an thlacamnak kha a leh colh hna. (Lam. 4:18, 29, 31) Kannih zong a caan ah minung kha kan ṭih hna ahcun Jehovah sinah thlacam in bawmhnak kan hal ve awk a si. Cucaah Jehovah sin ah minung ṭihnak kha minung dawtnak in tei awkah ka bawm tiah thlacam.

10. Jehovah nih a Tehte si awkah zeitindah a kan bawmh? (Isaiah 43:10-12)

¹⁰ Jehovah nih a Tehte in rian a kan pek i ralṭhatnak ngeih awkah kaan bawmh hna lai tiah bia a kan kamh. (Isaiah 43:10-12 rel.)  A kan bawmh ning lam pali kong kha i ruah hna u sih. Pakhatnak, thawngṭha kan chim tik paoh ah Jesuh cu kan sinah a um. (Matt. 28:18-20) Pahnihnak, Jehovah nih kanmah bawmh awkah vancungmi kha rian a pek hna. (Biat. 14:6) Pathumnak, Jehovah nih kan hngalhciami kong kha philh lo awkah thiang thlarau a kan pek. (Johan 14:25, 26) Palinak, Jehovah nih kanmah he rianṭuanṭi awkah unau pawl kha a kan pek. Jehovah ṭanpinak le unau pawl bawmhnak thawng in ralṭha tein phung kan chim kho peng.

A Tlarimi Si Law A Ṭhatnaklei In Hmuhnak Ngei

11. Mi tampi he i ton khawh awkah zei tik caan ah dah phung na chim khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹¹ Inn ah mi tlawmte lawng na hmuh hna caah na lung a dong maw? Hitin i hal: ‘Ka lohmun i mi pawl cu khoika dah an um lio a si?’ (Lam. 16:13) ‘Rianṭuannak ah maw an um asiloah leng ah dah?’ Cutin a si ahcun lamcung tehte khaannak thawng in mi tam deuh hmuh awkah naa zuam kho lai maw? Joshua timi unaupa nih hitin a ti: “Thil an zuarnak le pangpar dum ti bantuk mi an tamnak hmun ah phungchimnak caanṭha ka hmu.” Amah le a nupi Bridget cu Zarhpi Ni zanlei ti bantuk caan ah phungchim an kal caah mi tampi he zong an i tong kho.—Efe. 5:15, 16.

12. Mi nih an zumhmi le hngalh an duhmi kong kha zeitindah kan hngalh khawh?

¹² Mi pakhatkhat nih na chimmi thawngṭha kha ngaih an duh lo ahcun zeidah an zumh i zei kong dah hngalh an duh ti kha hngalh awkah i zuam. Joshua le Bridget nih cazual hmailei ah a ummi biahalnak kha hmang in biahram an thawk. Tahchunhnak ah, Baibal hi Zeitindah na Hmuh? timi cazual hmang in hitin an ti hna: “Mi cheukhat nih Baibal cu Pathian sin in a rami cauk a si tiah an ruah. Asinain mi cheukhat nih cun cutin an ruat lo. Nangtah zeitindah na ruah?” Cuticun bia an ruah khawh tawn hna.

13. Mi nih an ngaih duh lo hmanh ah phung kan chim tikah zeicah hlawhtlinnak kan hmuh khawh? (Phungthlukbia 27:11)

¹³ Phung kan chimmi kha mi nih ngaih an duh lo hmanh ah kan hlawh a tling kho ko. Zeicah? Phung kan chimmi cu Jehovah le a Fapa nih tuahter a kan duhmi a si caah a si. (Lam. 10:42) Cucaah phungchimh dingmi  kan hmuh hna lo i kan chimmi an ngaih duh lo hmanh ah vancung kan Pa lung kan lawmhter timi kan hngalh caah kan i nuam kho.—Phungthlukbia 27:11 rel.

14. Thawngthanhtu dang nih lohmun ah hngalhduhnak a ngeimi hna an hmuh hna tikah zeicah kan i lawmh khawh?

¹⁴ Thawngthanhtu dang nih lohmun ah hngalhduhnak a ngeimi hna an hmuh hna tik zong ah kan i lawm. Vennak Innsang ah kan rian cu a tlaumi ngakchia a kawlmi bantuk a si tiah a ti. An hmuh khawh nakhnga mi tampi nih hmunkhat hnu hmunkhat ah an kawl. Ngakchia an hmuh tikah a hmutu lawng si loin an dihlak in an i nuam. Cu bantuk in zultu siternak rian cu a phu in ṭuanmi rian a si. Lohmun ah kan dihlak in kan i tel a hau i mithar pakhat a rak i pumh tikah kan dihlak in kan i lawm.

Jehovah Le Na minung Hawi Kha Daw Hna

15. Matthai 22:37-39 nih phungchim rianṭuannak ah lungthawhnak ngeih ding in zeitindah a kan bawmh khawh? (hmanthlak zong zoh.)

¹⁵ Jehovah le kan minung hawi kha kan dawt hna ahcun phungchim rianṭuannak ah lungtho tein kan i tel kho lai. (Matthai 22:37-39 rel.) Jehovah nih mah rian kan ṭuanmi a hmuh tikah zeitluk in dah aa nuamh lai ti le mi nih Baibal an hun hlathlai tikah zeitluk in dah an i nuamh lai ti kha na mitthlam ah cuanter. Kan chimmi thawngṭha a ngai i Jehovah biak ding in bia a khiakmi hna nih zungzal nunnak an hmuh lainak kong zong kha ruat.—Johan 6:40; 1 Tim. 4:16.

16. Leng ah kan chuah khawh lo tikah phungchim rianṭuannak in zeitindah nuamhnak kan hmuh khawh? Tahchunhnak pe.

¹⁶ A ruang cheukhat ruang ah leng ah chuak kho loin na um maw? Cutin na si ahcun Jehovah le na minung hawi cung ah dawtnak langhter khawh ding in na tuah khawhmi cung ah lungthin pe. COVID-19 pulrai chung ah Samuel le Dania cu inn leng an chuak kho lo. Mah a har tukmi caan chung ah phone in le cakuat in tehte khaannak ah an i tel peng i Zoom in Baibal cawnpiaknak an tuah. Samuel nih cancer zawtnak i thlop ding in a kal lio ah a hmuhmi hna kip kha phung a chimh hna. Hitin a ti: “Kan tonmi harnak ruang ah lungthinlei, pumsalei le thlaraulei ah kan hun der. Cucaah Jehovah rianṭuannak  in nuamhnak kan hmuh a hau.” Mah caan chung ah Dania cu aa teng i thla thum chung a tho kho lo. Cucaah thla ruk chung mizaw ṭhutdan cung ah a ṭhu. Hitin a ti: “Thil sining nih a ka pek ning poah in ka si khawh chung in phungchim awkah kaa zuam. A rak ka zohmi nurse pawl le thil kan cahmi a rak kan petu hna sin ah phung ka chimh hna. Cun siilei company ah rian a ṭuanmi nu pakhat zong phone ka chawnh i phung ka chimh.” Samuel le Dania nih a hlan bantuk in an tuah kho ti lo nain an si khawh chung in an tuah i nuamhnak an hmu.

17. Hi capar i ruahnak cheuhnak hna in zeitindah ṭhathnemhnak tam deuh na hmuh khawh?

¹⁷ Hi capar ah langhtermi ruahnak cheuhnak panga kha zulh khawh dih ding in i zuam. Mah ruahnak cheuhnak cu meh kan chuan tikah kan paihmi thilri bantuk an si. Tling tein kan paih dih lawng ah a thaw tukmi meh a hung si lai. Mah ruahnak cheuhnak kha kan zulh dih ahcun a ṭha lomi hmuhnak kha kan hloh khawh lai i phungchim rianṭuannak ah kan i nuam deuh lai.