1. Andũ amwe maiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ kũhunjĩria andũ arĩa angĩ? (Ningĩ rora mbica.)

 TŨRĨ andũ a Jehova, tũhunjagia tondũ nĩ twendete Ithe witũ wa igũrũ na nĩ twendaga gũteithia andũ arĩa angĩ mamũmenye. Ahunjia aingĩ nĩ makenagĩra mũno wĩra ũcio wa kũhunjia. No angĩ matiguaga makĩũkenera. Nĩkĩ? Amwe nĩ makoragwo na thoni na makaga ũmĩrĩru. Angĩ nĩ maritũhagĩrũo gũthiĩ kwene matanyitĩtwo ũgeni. Angĩ nao metigagĩra nĩ ũndũ wa kuona ta mategũthikĩrĩrio. Nao angĩ mareretwo makĩonagio bata wa gwĩthema ũndũ o wothe ũngĩrehe ngarari. O na gũtuĩka aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio nĩ mendete Jehova mũno, nĩ maritũhagĩrũo kwambĩrĩria ndeereti ĩgiĩ ũhoro ũrĩa mwega na andũ matoĩ. O na kũrĩ ũguo, nĩ monaga wĩra ũcio ũrĩ wa bata na kwoguo no mathiaga na mbere kũhunjia. No nginya akorũo Jehova nĩ akenagio mũno nĩo!

2. Nĩkĩ ndwagĩrĩirũo gũkua ngoro angĩkorũo nĩ ũiguaga ũtegũkenera ũtungata?

² Hihi rĩmwe nĩ ũiguaga ũtegũkenera ũtungata nĩ ũndũ wa itũmi ta icio? Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũguo ndũgakue ngoro. Gũkorũo ũtarĩ na ũmĩrĩru no kuonanie atĩ ũrĩ mwĩnyihia na ndwendete kwĩyonania, na atĩ ndũngĩenda gwĩkora ũgĩkararania na andũ arĩa angĩ. Ningĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩenda kũrakaria arĩa angĩ, makĩria rĩrĩa arenda kũmateithia. Ithe witũ wa igũrũ nĩ oĩ wega moritũ marĩa ũracemania namo na nĩ akoragwo ehaarĩirie gũkũhe ũteithio ũrĩa ũrabatara. (Isa. 41:13) Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria maũndũ matano mangĩtũteithia kũhiũrania na moritũ macio nĩguo tũgakenagĩra ũtungata.

REKE KIUGO KĨA NGAI GĨGWĨKAGĨRE HINYA

3. Nĩ kĩĩ gĩateithirie mũnabii Jeremia kũhunjĩria andũ arĩa angĩ?

³ Kuuma o tene, Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩkoretwo gĩgĩkĩra ndungata  ciake hinya rĩrĩa ciehokerũo wĩra mũritũ. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa mũnabii Jeremia. Nĩ aaiguaga agĩtangĩka nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa Jehova aamũheete wa kũhunjia. Jeremia aaugire: “Niĩ ndiũĩ kwaria, tondũ niĩ ndĩ o kamwana.” (Jer. 1:6) Nĩ kĩĩ kĩamũteithirie kũgĩa na ũmĩrĩru wa kũhunjia? Nĩ eekĩrirũo hinya nĩ ndũmĩrĩri ya Ngai. Aaugire ũũ: “Ũndũ ũcio watuĩkire ta mwaki wahingĩrĩirio mahĩndĩ-inĩ makwa, na ngĩnoga kũũhingĩrĩria.” (Jer. 20:​8, 9) O na gũtuĩka gĩcigo kĩrĩa Jeremia aahunjagia gĩtiarĩ kĩhũthũ, ndũmĩrĩri ĩrĩa eerirũo ahunjie nĩ yamũheire hinya ũrĩa aabataraga wa kũhingia wĩra ũcio.

4. Gũthiaga atĩa rĩrĩa twathoma Kiugo kĩa Ngai na twecũrania kĩrĩa twathoma? (Akolosai 1:​9, 10)

⁴ Akristiano nĩ mekagĩrũo hinya nĩ ndũmĩrĩri ya Kiugo kĩa Ngai. Rĩrĩa mũtũmwo Paulo aandĩkagĩra kĩũngano gĩa Kolosai marũa, aaugire atĩ kũgĩa na ũmenyo wa ma nĩ kũngĩekĩrire Akristiano acio ngoro ‘mathiage na mĩthiĩre ĩrĩa yaganĩrĩire na Jehova, o magĩthiaga na mbere kũgĩa na maciaro wĩra-inĩ wothe mwega.’ (Thoma Akolosai 1:​9, 10.) Wĩra ũcio mwega nĩ hamwe na kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega. Kwoguo rĩrĩa twathoma Kiugo kĩa Ngai na twecũrania kĩrĩa twathoma, nĩ twĩkĩraga hinya wĩtĩkio witũ harĩ Jehova na tũkoona bata wa gũthiĩ na mbere kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki.

5. Tũngĩka atĩa nĩguo tũgunĩke biũ kuumana na gũthoma na kwĩruta Bibilia?

⁵ Nĩguo tũgunĩke biũ kuumana na Kiugo kĩa Ngai, no mũhaka tũtigagĩrĩre atĩ twĩ na ihinda rĩiganu rĩa gũgĩthoma na gwĩcũrania maũndũ marĩa tweruta, handũ ha gũgĩthomaga ihenya ihenya. Ũngĩcemania na mũhari ũtarataũkĩrũo nĩguo wega, ndũkaũhĩtũke. Handũ ha ũguo, hũthĩra Ũteithio wa Ũthuthuria Harĩ Aira a Jehova kana Fahirisi nĩguo wone ũrĩa mũhari ũcio ũtaarĩirio. Ũngĩoyaga ihinda ũkĩĩruta Bibilia, nĩ ũrĩkĩraga hinya wĩtĩkio waku harĩ Kiugo kĩa Ngai. (1 Thes. 5:21) O ũrĩa ũgũkorũo na ma na Kiugo kĩa Ngai, noguo ũrĩkenagĩra kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa wĩrutĩte.

WĨHAARAGĨRIE WEGA NĨ ŨNDŨ WA ŨTUNGATA

6. Twagĩrĩirũo kwĩhaarĩria wega nĩ ũndũ wa ũtungata nĩkĩ?

⁶ Ũngĩĩhaaragĩria wega nĩ ũndũ wa ũtungata, no ũkorũo na ũmĩrĩru wa kwaria na andũ. Jesu nĩ aateithirie arutwo ake kwĩhaarĩria  atanamatũma makahunjie. (Luk. 10:​1-11) Na tondũ arutwo acio nĩ maahũthĩrire maũndũ marĩa Jesu aamarutire, nĩ maakeneire mũno maumĩrĩro marĩa maagĩire namo.—Luk. 10:17.

7. Tũngĩĩhaarĩria atĩa nĩ ũndũ wa ũtungata? (Ningĩ rora mbica.)

⁷ Tũngĩĩhaarĩria atĩa nĩ ũndũ wa ũtungata? Nĩ tũbatiĩ gwĩciria kabere ũrĩa tũngĩheana ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na njĩra ĩrataũkĩka wega tũkĩhũthĩra ciugo citũ. Ningĩ nĩ ũndũ wa bata gwĩciria kabere macokio maigana ũna marĩa andũ a gĩcigo gitũ mangĩheana, na twĩcirie ũrĩa tũngiuga mangĩcokia ũguo. Na twakinya harĩ mwene nyũmba, no tũgerie kwaria na njĩra ya ũrata tũhooreire, na tũcanjamũkĩte.

8. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Akristiano matariĩ ta indo cia rĩũmba iria igwetetwo ngerekano-inĩ ya mũtũmwo Paulo?

⁸ Mũtũmwo Paulo nĩ aahũthĩrire ngerekano ĩronania itemi ritũ wĩra-inĩ wa kũhunjia. Aaugire ũũ: “Tũrĩ na mũthithũ ũcio thĩinĩ wa indo cia rĩũmba.” (2 Kor. 4:7) Mũthithũ ũcio nĩ kĩĩ? Nĩ wĩra wa kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki ĩrĩa ĩhonokagia mĩoyo. (2 Kor. 4:1) Ĩ nacio indo cia rĩũmba nĩ kĩĩ? Nĩ ndungata cia Jehova iria ihunjagĩria andũ arĩa angĩ ũhoro ũrĩa mwega. Matukũ-inĩ ma Paulo, ahũũri biacara nĩ maahũthagĩra ndigithũ cia rĩũmba gũkuua indo cia bata ta irio, ndibei, na mbeca. Na njĩra o ta ĩyo, Jehova nĩ aratũhũthĩra kũhunjia ndũmĩrĩri ya bata ya ũhoro ũrĩa mwega. Na tũgĩteithio nĩ Jehova, no tũgĩe na hinya ũrĩa tũrabatara wa gũthiĩ na mbere kũhunjĩria andũ ndũmĩrĩri ĩyo.

HOYA JEHOVA AKŨHE ŨMĨRĨRU

9. Tũngĩka atĩa nĩguo tũtige gwĩtigĩra andũ kana gwĩtigĩra gũkarario? (Ningĩ rora mbica.)

⁹ Rĩmwe no twĩtigĩre andũ kana twĩtigĩre gũkarario. Tũngĩtooria guoya ũcio atĩa? Ta wĩcirie ũrĩa atũmwo maahoire rĩrĩa maathĩtwo matikahunjie. Handũ ha gũtoorio nĩ guoya, maahoire Jehova amateithie ‘gũthiĩ na mbere kwaria ũhoro wake marĩ na ũcamba.’ Jehova aacokirie mahoya mao o rĩo. (Atũm. 4:​18, 29, 31) Kwoguo o na ithuĩ rĩmwe tũngĩigua tũgĩĩtigĩra andũ, tũbatiĩ kũhoya ũteithio wa Jehova. Hoya Jehova agũteithie kwenda andũ makĩria nĩguo ũhote gũtooria guoya ũcio.

10. Jehova atũteithagia atĩa gũtungata tũrĩ Aira ake? (Isaia 43:​10-12)

 ¹⁰ Jehova nĩ atũthuurĩte tũtuĩke Aira ake, na eranĩire atĩ nĩ arĩtũheaga ũmĩrĩru. (Thoma Isaia 43:​10-12.) Ta wĩcirie njĩra inya atũteithagia nacio kũgĩa na ũmĩrĩru. Ya mbere, Jesu akoragwo hamwe na ithuĩ rĩrĩa rĩothe tũrahunjia ũhoro ũrĩa mwega. (Mat. 28:​18-20) Ya kerĩ, Jehova nĩ atũteithagia kũgerera araika. (Kũg. 14:6) Ya gatatũ, Jehova nĩ atũheete roho wake mũtheru ũrĩa ũtũteithagia kũririkana maũndũ marĩa twĩrutĩte. (Joh. 14:​25, 26) Na ya kana, Jehova nĩ atũheete aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩguo tũrutithanie wĩra wa kũhunjia nao. Tũrĩ na ũteithio wa Jehova na wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ, no tũkorũo na ũmĩrĩru ũrĩa tũrabatara nĩguo tũthiĩ na mbere kũhunjia.

WĨHAARĨRIE KŨGARŨRĨRA NA ŨGAKORŨO NA MAWONI MEGA

11. Ũngĩka atĩa nĩguo wone andũ aingĩ a kũhunjĩria? (Ningĩ rora mbica.)

¹¹ Hihi nĩ ũiguaga ũkuĩte ngoro rĩrĩa waga gũkora andũ mĩciĩ? No wĩyũrie: ‘Andũ a gĩcigo gitũ makoragwo kũ mahinda-inĩ ta maya?’ (Atũm. 16:13) ‘Hihi marĩ mawĩra-inĩ kana thoko?’ Angĩkorũo kũu nĩkuo marĩ, kwahoteka no wone andũ aingĩ ũngĩthiĩ kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Joshua aaugire, “Nĩ ngĩte na mĩeke ya kũhunjia rĩrĩa thiĩte matuka-inĩ na kũndũ kũngĩ kwa mũingĩ.” Ningĩ marĩ na mũtumia wake Bridget, nĩ makoraga andũ aingĩ mĩciĩ rĩrĩa mathiĩ kũhunjia mathaa ma hwaĩ-inĩ na mũthenya wa Kiumia thutha wa mĩaraho.—Ef. 5:​15, 16.

12. Tũngĩmenya atĩa maũndũ marĩa andũ metĩkĩtie kana marĩa maramathumbũra?

¹² Angĩkorũo andũ matiragucĩrĩrio nĩ ndũmĩrĩri itũ, geria kũmenya maũndũ marĩa metĩkĩtie kana maũndũ marĩa maramathumbũra. Joshua na Bridget mambagĩrĩria ndeereti na njĩra ya kũũria mũndũ kĩũria kĩrĩa kĩrĩ trakti-inĩ citũ. Kwa ngerekano, makĩhũthĩra trakti ya Wee Ũngiuga Atĩa Igũrũ Rĩgiĩ Bibilia? meraga mũndũ ũũ: “Andũ amwe monaga Bibilia ĩrĩ ibuku riumĩte kũrĩ Ngai, no angĩ matikoragwo na ma biũ. Wee wonaga atĩa?” Na kaingĩ ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga magĩe na ndeereti njega.

13. Nĩkĩ no tũkorũo tũhingĩtie muoroto witũ ũtungata-inĩ o na andũ mangĩaga gũtũthikĩrĩria? (Thimo 27:11)

 ¹³ O na andũ mangĩaga gũtũthikĩrĩria ũtungata-inĩ, no tũkoragwo tũhingĩtie muoroto witũ. Tũngiuga ũguo nĩkĩ? Tondũ nĩ tũkoragwo tũrutĩte ũira, na ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa Jehova na Mũrũwe mendaga twĩke. (Atũm. 10:42) O na tũngĩaga andũ a kũhunjĩria kana andũ marege ndũmĩrĩri itũ, no tũkorũo na gĩkeno nĩ ũndũ wa kũmenya nĩ tũrakenia Ithe witũ wa igũrũ.—Thoma Thimo 27:11.

14. Tũkenaga nĩkĩ rĩrĩa mũhunjia ũngĩ ona mũndũ ũrakenio nĩ ũhoro gĩcigo-inĩ gitũ?

¹⁴ Ningĩ nĩ tũkenaga rĩrĩa mũhunjia ũngĩ ona mũndũ ũrakenio nĩ ũhoro gĩcigo-inĩ gitũ. Ngathĩti ya Mũrangĩri yanaringithania wĩra witũ wa kũhunjia na ũrĩa andũ macaragia mwana ũũrĩte. Acaragio nĩ andũ aingĩ kuuma gĩcigo kĩmwe nginya kĩrĩa kĩngĩ. Na rĩrĩa mwana ũcio oneka, to mũndũ ũrĩa wamuona ũkenaga, ĩndĩ nĩ arĩa othe mekũmũcaragia. Na njĩra o ta ĩyo, wĩra wa gũtua andũ arutwo ũbataraga ũnyitanĩri wa andũ aingĩ. Nĩ tũbataraga ũnyitanĩri wa ahunjia othe nĩguo tũhote gũkinyĩra andũ othe gĩcigo-inĩ gitũ, na kwoguo ithuothe nĩ tũkenaga rĩrĩa mũndũ ũmwe ambĩrĩria gũka mĩcemanio.

WĨCŨRANAGIE KAINGĨ IGŨRŨ RĨGIĨ WENDO WAKU HARĨ JEHOVA NA ANDŨ ARĨA ANGĨ

15. Kũhũthĩra ũtaaro wa Mathayo 22:​37-39 kũngĩtũteithia atĩa gũkenera ũtungata makĩria? (Ningĩ rora mbica .)

¹⁵ No tũkenere wĩra wa kũhunjia makĩria tũngĩĩcũranagia kaingĩ igũrũ rĩgiĩ wendo witũ harĩ Jehova na andũ arĩa angĩ. (Thoma Mathayo 22:​37-39.) Ta geria gwĩciria ũrĩa Jehova akenaga rĩrĩa ona tũkĩruta wĩra ũcio na ũrĩa andũ makenaga rĩrĩa mambĩrĩria kwĩruta Bibilia! Ningĩ ta wĩcirie ũrĩa andũ arĩa metĩkagĩra ndũmĩrĩri itũ makaagĩa na mweke wa kũhonokio.—Joh. 6:40; 1 Tim. 4:16.

16. Tũngĩgĩa na gĩkeno atĩa ũtungata-inĩ rĩrĩa maũndũ maitũ mataratwĩtĩkĩria kuuma mũciĩ? Heana ngerekano.

¹⁶ Hihi harĩ thĩna ũrahiũrania naguo ũtũmaga ũremwo kuuma mũciĩ? Angĩkorũo nĩguo, roraga nĩ maũndũ marĩkũ ũngĩhota gwĩka nĩguo wonanie wendo waku harĩ Jehova na harĩ andũ arĩa angĩ. Hĩndĩ ya kĩngʼũki gĩa COVID-19, Samuel na mũtumia wake Dania matingĩahotire kuuma mũciĩ. Ihinda-inĩ rĩu iritũ, maahunjagia na thimũ, makandĩka marũa,  na makeeruta Bibilia na andũ kũgerera Zoom. Ningĩ Samuel nĩ aahunjagĩria andũ arĩa acemania nao thibitarĩ rĩrĩa athiĩ kũrigitwo mũrimũ wa kansa. Aaugire ũũ: “Moritũ nĩ matũmaga tũigue tũtarĩ na hinya kĩĩmeciria, kĩĩmwĩrĩ, na kĩĩroho. Nĩ tũrabatara kũgĩa na gĩkeno ũtungata-inĩ witũ harĩ Jehova.” O makĩhiũranagia na moritũ macio, Dania nĩ aagũire na akĩgurara ũndũ atangĩahotire kuuma ũrĩrĩ mĩeri ĩtatũ. Na thutha ũcio agĩikara wheelchair-inĩ mĩeri ĩtandatũ. Aaugire: “Nĩ nderutanagĩria kũhunjia ũrĩa wothe ingĩahotire. Nĩ ndahunjĩirie ndagĩtarĩ ũrĩa wokaga kũndora na andũ arĩa maatũrehagĩra indo mũciĩ. Ningĩ nĩ ndagĩaga na ndeereti njega kũgerera thimũ na mũtumia ũmwe warutaga wĩra kambuni-inĩ ĩmwe ya kwendia indo cia ũrigitani.” O na gũtuĩka maũndũ ma Samuel na Dania matiametĩkagĩria kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ, nĩ meekaga ũrĩa wothe mangĩhota na ũndũ ũcio nĩ wamarehagĩra gĩkeno.

17. Ũngĩka atĩa nĩguo ũgunĩke biũ kuumana na maũndũ marĩa twarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

¹⁷ Nĩguo ũgunĩke kuumana na maũndũ marĩa twarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, wĩrutanĩrie kũmahũthĩra marĩ mothe. Maũndũ macio matariĩ ta indo iria ihũthagĩrũo kũruga irio cia mũthemba mũna. Rĩrĩa indo icio ciatukanio irĩ hamwe nĩrĩo irio igĩaga na cama. Kwoguo tũngĩhũthĩra maũndũ marĩa twarĩrĩria marĩ mothe, nĩ tũrĩhotaga kũhiũrania na maũndũ marĩa mangĩtũma tũremererũo na tũkenere ũtungata o na makĩria.