1. Etẹwẹ yin paladisi gbigbọmẹ tọn lọ, podọ etẹwẹ mí dona magbe nado wà?

 TO EGBEHE, paladisi gbigbọmẹ tọn de tin he mẹ gbẹtọ susu lẹ tin te, mẹhe hẹn alọnu yetọn ján po nudagbe lẹ wiwà po. Gbẹtọ livi susu he to e mẹ lẹ nọ duvivi jijọho nujọnu tọn lọ tọn. Mẹhe ko to paladisi ehe mẹ lẹ ko magbe ma nado tọ́n sọn e mẹ gbede. Yé sọ nọ jlo dọ gbẹtọ susu dile e gán yọnbasi do ni wá gọna yé to ninọmẹ vonọtaun ehe mẹ. Ninọmẹ tẹ hó dọ wẹ mí te? Paladisi gbigbọmẹ tọn lọ wẹ! a

2. Etẹwẹ nọ jiawu gando paladisi gbigbọmẹ tọn lọ go?

² Nujiawu wẹ e yin dọ Jehovah ko wleawuna lẹdo de he mẹ omẹ etọn lẹ tindo jijọho po pọninọ po te, dile etlẹ yindọ yé to gbẹnọ to aihọn ylankan Satani tọn mẹ he gọ́ na owùnu lẹ bọ gbẹtọ lẹ sọ nọ gbẹwanna ode awetọ te. (1 Joh. 5:19; Osọ. 12:12) Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn nọ mọ lehe titonu ehe nọ gbleawunamẹ do, bo nọ gọalọna omẹ etọn lẹ nado tindo hihọ́, na yé nido sọgan to sinsẹ̀n ẹn po ayajẹ po. Ohó etọn dọ gando paladisi gbigbọmẹ tọn lọ go dọ e yin “fibẹtado” he tindo hihọ́ de, podọ “jipa he yè húsinna ganji” de. (Isa. 4:6; 58:11) Po alọgọ Jehovah tọn po, mẹhe to paladisi ehe mẹ lẹ penugo nado vùn to azán godo tọn he vẹawu ehelẹ mẹ.—Isa. 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Nawẹ Isaia weta 65​tọ mọ hẹndi to hohowhenu gbọn?

³ Gbọn yẹwhegán Isaia gblamẹ, Jehovah basi zẹẹmẹ lehe gbẹninọ na te do tọn na mẹhe nọ paladisi yẹhiadonu tọn lọ mẹ lẹ. A gán mọ zẹẹmẹ ehe to Isaia weta 65​tọ mẹ, ehe mọ hẹndi whla tintan to 537 J.W.M. To ojlẹ enẹ mẹ, Ju he lẹnvọjọ lẹ yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu to Babilọni bo lẹkọwa otò yetọn mẹ. Jehovah dona omẹ etọn lẹ bo gọalọna yé nado diọ  tòdaho Jelusalẹm tọn he ko gbakija lọ zun nọtẹn whanpẹnọ de, bosọ hẹn tẹmpli etọn zun ahọnkan sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn to Islaeli whladopo dogọ.—Isa. 51:11; Zek. 8:3.

4. Nawẹ Isaia weta 65​tọ mọ hẹndi to ojlẹ mítọn mẹ gbọn?

⁴ Hẹndi dọdai Isaia tọn devo bẹjẹeji to 1919, whenue sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn egbezangbe tọn lẹ yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu Babilọni Daho lọ tọn. Enẹgodo, paladisi gbigbọmẹ tọn lọ jẹ awusọhia ji lẹdo aihọn pé. Wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn zohunhunnọ lẹ do agun susu lẹ ai bosọ de sinsẹ́n tọ́n to gbigbọ-liho. Sunnu po yọnnu po he ko do jijọ danuwiwa po kanlinjọmẹ tọn po hia to ojlẹ de mẹ wayi lẹ nọ “ze gbẹtọ-yinyin yọyọ lọ do, ehe yin didá sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn.” (Efe. 4:24) Nugbo wẹ dọ susu to dona he Isaia basi zẹẹmẹ etọn lẹ mẹ tọn na mọ hẹndi tlọlọ to aihọn yọyọ he ja lọ mẹ. Amọ́ etlẹ yin todin, mí ko to vivi dona susugege lẹ tọn dù. Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe paladisi gbigbọmẹ tọn ehe nọ yinuwado mí ji do, podọ nuhewutu mí ma dona tlọ́n e mẹ pọ́n gbede.

NINỌMẸ MẸHE TO PALADISI GBIGBỌMẸ TỌN LỌ MẸ LẸ TỌN

5. Dile Isaia 65:13 dopagbe etọn do, etẹ sin vivi mí nọ dù to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ?

⁵ Núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege po kọfanamẹ po. Dọdai Isaia tọn do vogbingbọn daho hia to gbẹzan mẹhe to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹ po mẹhe ma to e mẹ lẹ po tọn ṣẹnṣẹn. (Hia Isaia 65:13.) Jehovah nọ hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ tọn to gigọ́ mẹ. Mí tindo gbigbọ wiwe etọn, Ohó etọn he yin kinkandai podọ núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege na mí nido sọgan ‘dù, nù bosọ jaya.’ (Yijlẹdo Osọhia 22:17 go.) To vogbingbọn mẹ pete na yewlẹ, ‘huvẹ po nugbla po na hù’ mẹhe ma to paladisi gbigbọmẹ tọn mẹ lẹ, bọ ‘winyan nasọ hù yé.’ Yé ma nọ mọ núdù to gbigbọ-liho.—Amọ. 8:11.

6. Nawẹ Joẹli 2:21-24 basi zẹẹmẹ awuwledainanu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ tọn gbọn, podọ nawẹ mí gán mọaleyi sọn yé mẹ gbọn?

⁶ To dọdai he yẹwhegán Joẹli dọ mẹ, e yí dandannu gbẹ̀mẹ tọn delẹ taidi jinukun, ovẹn po amì olivie tọn po zan nado dohia dọ Jehovah nọ yí alọtútlú do na omẹ Etọn lẹ nuhe sin hudo yé do lẹ kakajẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn ji. (Joẹ. 2:21-24) E nọ wàmọ gbọn Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po, nọtẹn Intẹnẹt tọn mítọn gọna opli, plidopọ lẹdo tọn po plidopọ daho mítọn lẹ po gblamẹ. Mí gán nọ dù núdùdù gbigbọmẹ tọn enẹlẹ egbesọegbesọ, podọ taidi kọdetọn de, mí na to ganji to gbigbọ-liho bo nasọ mọ kọfanamẹ yí dogọ.

7. Etẹwẹ nọ na mí “ninọmẹ dagbe ahun mẹ tọn”? (Isaia 65:14)

⁷ Ayajẹ po pekọ po. Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gán “yí ayajẹ do dawhá” na ahun yetọn gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn wutu. (Hia Isaia 65:14.) Nugbo mẹhẹnlodo tọn po opagbe homẹmiọnnamẹ tọn he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ po gọna todido dolido mítọn he sinai do avọ́sinsan ofligọ tọn Klisti tọn ji nọ zọ́n bọ mí nọ tindo “ninọmẹ dagbe ahun mẹ tọn.” Hodọdopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po do onú ehelẹ ji nọ na mí ayajẹ nujọnu tọn!—Salm. 34:8; 133:1-3.

8. Etẹwẹ yin adà titengbe awe paladisi gbigbọmẹ tọn lọ tọn lẹ?

⁸ Owanyi po pọninọ he tin to omẹ Jehovah tọn lẹ po ṣẹnṣẹn yin adà titengbe awe paladisi gbigbọmẹ tọn lọ tọn. “Gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ” ehe nọ gọalọna mí nado yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe gbẹninọ na te do to aihọn yọyọ lọ mẹ, fie devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ na duvivi owanyi po pọninọ he na tlẹ sọ sinyẹn hugan dehe mí tindo to egbehe lẹ po tọn te. (Kol. 3:14) Mẹmẹyọnnu de dọ  numọtolanmẹ etọn gando omẹ Jehovah tọn lẹ go whla tintan he e dukosọna yé, e dọmọ: “N’ma yọ́n lehe yè nọ jaya do etlẹ yin to whẹndo mẹ. Whenue n’dukosọna Kunnudetọ lẹ wẹ n’mọ lehe yè nọ do owanyi nujọnu tọn hia ode awetọ do.” Mẹdepope he jlo na do ayajẹ po pekọ nujọnu tọn po dona tin to paladisi gbigbọmẹ tọn mítọn mẹ. Mahopọnna nudepope he aihọn ehe gán lẹn gando devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ go, yé tindo yinkọ dagbe to ewọ po sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹpo po dè.—Isa. 65:15.

9. Dọdai tẹwẹ yin didọ to Isaia 65:16, 17 mẹ gando ayimajai gbẹ̀mẹ tọn lẹ go?

⁹ Awuvivo po jide po. Isaia 65:14 dọ dọ mẹhe gbọṣi gbonu paladisi gbigbọmẹ tọn lọ tọn lẹ “nọ dawhá na awufiẹsa ahun mẹ tọn wutu [bosọ] nọ doavihàn na awubla ahun mẹ tọn wutu.” Amọ́ etẹwẹ lo na nuhe dù nuhe ko hẹn awufiẹsa po flumẹjijẹ po wá na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo? To godo mẹ, onú enẹlẹ ‘na yin winwọn bo nasọ yin zizewhla sọn nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’ (Hia Isaia 65:16, 17.) Jehovah na de tukla mítọn lẹpo sẹ̀, podọ to nukọn mẹ, awufiẹsa he onú mọnkọ lẹ finflin nọ hẹnwa lẹ na busẹ mlẹnmlẹn.

10. Naegbọn a nọ mọdọ dona wẹ e yin nado nọ kọnawudopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁰ Etlẹ yin todin, homẹmiọnnamẹnu wẹ e nọ yin nado tin to opli mítọn lẹ ji, fie mí gán voawu te bosọ wọn ayimajai aihọn ylankan ehe tọn lẹ. Mí nọ yidogọna jide he nọ tin to paladisi gbigbọmẹ tọn mítọn mẹ eyin mí nọ do owanyi, ayajẹ, jijọho, homẹdagbe po walọmimiọn po hia, yèdọ jẹhẹnu delẹ he yin adà sinsẹ́n gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. (Gal. 5:22, 23) Dona nankọ die mí tindo nado nọ kọnawudopọ hẹ titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn! Mẹhe gbọṣi paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹ na mọ hẹndi pete opagbe Jiwheyẹwhe tọn he gando “olọn yọyọ lẹ po aigba yọyọ de po” go tọn.

11. Sọgbe hẹ Isaia 65:18, 19, nawẹ paladisi gbigbọmẹ tọn he Jehovah wleawuna lọ dona yinuwado mí ji gbọn?

¹¹ Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po zohunhun po. Isaia zindonukọn bo do nuhewutu mí tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado nọ ‘jẹaglin bosọ nọ jaya’ to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ hia. Jehovah wẹ wleawuna lẹdo ehe. (Hia Isaia 65:18, 19.) Abajọ e to mí yizan nado gọalọna mẹlẹ nado tlọ́n titobasinanu aihọn ehe tọn he to huvẹ to gbigbọ-liho lẹ mẹ bo wá lẹdo gbigbọmẹ tọn dagbedagbe mítọn mẹ! Homẹ mítọn nọ hùn gando dona he mí nọ duvivi etọn lẹ go na mí to nugbo lọ mẹ wutu, podọ mí nọ yin whinwhàn nado dọhona mẹdevo lẹ gando dona mítọn lẹ go.—Jel. 31:12.

12. Nawẹ opagbe he yin zẹẹmẹ basina to Isaia 65:20-24 mẹ lẹ nọ yinuwado ji we gbọn, podọ etẹwutu?

 ¹² Apàpà nọ sọ́ mí gando todido he mí do na mí to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ wutu go, podọ mí sọ nọ yọ́n pinpẹn etọn. Saa yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe mí na mọ bosọ wà to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo! Biblu dopà dọmọ: ‘Yọpọ he na nọgbẹ̀ na azán vude poun de ma na yin mimọ to finẹ, mọ mẹhomẹ de ma na tin to finẹ he ma na nọma nọgbẹ̀ dẹn.’ Mí na ‘gbá ohọ̀ lẹ bo nasọ nọ nọ̀ yé mẹ, podọ mí na do vẹngle lẹ bo nasọ nọ dù sinsẹ́n yetọn.’ Mí ma na “jẹtukla to ovọ́ mẹ,” na ‘Jehovah na dona’ mí wutu. E dopà gbẹzan he do hihọ́, pekọ po zẹẹmẹ nujọnu tọn po de tọn na mí. ‘Whẹpo yé na tlẹ do dawhá ylọ ẹ,’ ewọ na ko yọ́n nuhudo mẹdopodopo tọn bosọ “hẹn pekọ wá na ojlo nutogbẹ̀ lẹpo tọn.”—Isa. 65:20-24; Salm. 145:16.

13. Nawẹ Isaia 65:25 basi zẹẹmẹ diọdo he mẹlẹ nọ basi to gbẹzan yetọn mẹ whenue yé jẹ Jehovah sẹ̀n ji tọn gbọn?

¹³ Yé nọ tindo jijọho po hihọ́ po. Po alọgọ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn po, susu to mẹhe tindo jijọ kanlinjọmẹ tọn to ojlẹ de mẹ wayi lẹ mẹ ko basi diọdo ayidego tọn lẹ to gbẹzan yetọn mẹ. (Hia Isaia 65:25.) Yé ko duto jijọ ylankan he yé do to ojlẹ de mẹ wayi lẹ ji. (Lom. 12:2; Efe. 4:22-24) Nugbo wẹ dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbẹ́ yin mapenọ, enẹwutu, mí na gbẹ́ nọ ṣinuwa. Amọ́, Jehovah ko yí gẹdẹ owanyi po jijọho po tọn he ma gán wẹ́n de do kọ̀n “gbẹtọ wunmẹ lẹpo” dopọ. (Titu 2:11) Ehe yin azọ́njiawu de he Jiwheyẹwhe ganhunupotọ lọ kẹdẹ sọgan wà!

14. Nawẹ Isaia 65:25 yin nugbo to whẹho mẹmẹsunnu de tọn mẹ gbọn?

¹⁴ Be gbẹtọvi lẹ gán diọ gbẹtọ-yinyin yetọn nugbonugbo ya? Lẹnnupọndo numimọ ehe ji. Dẹpẹ de he do nudi owhe 20 ko nọ gànpamẹ whlasusu, na e peve to walọ gblezọn po danuwiwa po mẹ wutu. E yin súsú do gànmẹ na e nọ fìn mọto, nọ gbò adó do nọ jẹajo bosọ doalọ to sẹ́nhẹngba sinsinyẹn devo lẹ mẹ. E nọ to gbesisọ mẹ to whelẹponu nado hoavùn hẹ mẹlẹ. Whla tintan he e sèhó gando nugbo he to Biblu mẹ go bo jẹ opli Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn yì ji, e kudeji dọ emi ko mọ yanwle de to gbẹ̀mẹ, enẹ wẹ paladisi gbigbọmẹ tọn lọ. To whenue e ko yí baptẹm taidi Kunnudetọ de godo, e nọ saba lẹnnupọndo lehe Isaia 65:25 gandego do ji. Ewọ he nọ yinuwa di ohla de to dai bosọ yin gbẹtọ danuwatọ wá taidi lẹngbọ de, yèdọ gbẹtọ jijọhonọ de.

15. Naegbọn mí nọ jlo na basi oylọna mẹdevo lẹ nado wá paladisi gbigbọmẹ tọn mítọn mẹ, podọ nawẹ mí gán wàmọ gbọn?

¹⁵ Isaia 65:13 bẹjẹeji po hogbe ehelẹ po dọ: “Nuhe Oklunọ Nupojipetọ Jehovah dọ die.” Wefọ 25​tọ dotana po hogbe ehelẹ po, e dọmọ: “Wẹ Jehovah dọ.” Opagbe etọn lẹ nọ mọ hẹndi to whelẹponu. (Isa. 55:10, 11) Paladisi gbigbọmẹ tọn lọ ko tin todin nugbonugbo. Na nugbo tọn, Jehovah ko wleawuna pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn de he ma pé awe. To omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn, mí gán mọ jijọho jẹ obá de mẹ bosọ duvivi gbọjẹtẹn he do hihọ́ de tọn to aihọn danuwiwa tọn ehe mẹ. (Salm. 72:7) Enẹwutu, ojlo mítọn wẹ nado gọalọna mẹsusu dile e gán yọnbasi do nado wá gọna mí to pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn mítọn mẹ. Mí gán wà ehe, eyin mí nọ na ayidonugo azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ.—Mat. 28:19, 20.

LEHE MÍ GÁN DỌ̀N MẸDEVO LẸ WÁ PALADISI GBIGBỌMẸ TỌN LỌ MẸ DO

16. Nawẹ mẹlẹ nọ yin dindọn wá paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ gbọn?

¹⁶ Dopodopo mítọn wẹ tindo azọngban titengbe de nado hẹndi na paladisi gbigbọmẹ tọn lọ nido dọ̀n mẹdevo lẹ. Mí gán hẹn azọngban ehe di eyin mí hodo apajlẹ Jehovah tọn. E ma  nọ dọ̀n mẹlẹ gbọ́gúngún-kangúngún wá titobasinanu etọn mẹ. Kakatimọ, e nọ “dọ̀n” yé wá ede dè dẹẹdẹ. (Joh. 6:44; Jel. 31:3) Gbẹtọ ahun dagbenọ he nọ plọnnu gando jijọ owanyinọ Jehovah tọn gọna jẹhẹnu dagbedagbe etọn lẹ go lẹ nọ dọnsẹpọ ẹ to jọwamọ-liho. Nawẹ jẹhẹnu po walọyizan dagbe mítọn lẹ po gán dọ̀n gbẹtọ lẹ wá paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ gbọn?

17. Nawẹ mí gán dọ̀n mẹdevo lẹ wá paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ gbọn?

¹⁷ Aliho de nado dọ̀n mẹdevo lẹ wá paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ wẹ nado nọ yí owanyi po homẹdagbe po do yinuwa hẹ sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn lẹ. Whenue mẹyọyọ lẹ wá opli agun tọn mítọn lẹ, ojlo mítọn wẹ yindọ yelọsu ni wá tadona dopolọ he kọ̀n mayisenọ he gán ko nọ yì opli to Kọlinti hohowhenu tọn lẹ wá. Yé dọmọ: “Na nugbo tọn, Jiwheyẹwhe tin to ṣẹnṣẹn mìtọn.” (1 Kọl. 14:24, 25; Zek. 8:23) Enẹwutu, mí dona zindonukọn nado nọ setonuna ayinamẹ lọ nado “nọ nọ̀ jijọho mẹ hẹ ode awetọ.”—1 Tẹs. 5:13.

18. Etẹwẹ gán dọ̀n mẹlẹ wá titobasinanu mítọn mẹ?

¹⁸ Mí dona nọ dovivẹnu to whelẹponu nado yí nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po do pọ́n yé. Mí nọ wàmọ eyin mí nọ ze ayidonugo do jẹhẹnu yetọn lẹ ji, bọ e ma yin do awugbopo yetọn lẹ ji, yèdọ nude he na wá busẹ to godo mẹ. Mí gán nọ didẹ gbemanọpọ depope he nọ wá aimẹ to ṣẹnṣẹn mítọn to gbigbọ owanyi tọn mẹ, eyin mí nọ yin “homẹdagbenọ hlan ode awetọ bo gọ́ na awuvẹmẹ sisosiso bosọ nọ jona ode awetọ sọn ojlo mẹ wá” to whelẹponu. (Efe. 4:32) To whenẹnu, paladisi gbigbọmẹ tọn lọ na dọ̀n mẹhe nọ jlo dọ yè ni yinuwa hẹ emi to aliho mọnkọ mẹ lẹ. b

 GBỌṢI PALADISI GBIGBỌMẸ TỌN LỌ MẸ

19. (a) Dile e yin didohia do to apotin lọ “ Yé Yì Bosọ Lẹkọwa” mẹ, etẹwẹ mẹdelẹ dọ whenue yé ko lẹkọwa paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ godo? (b) Etẹwẹ dona yin gbemima mítọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁹ Lehe mí yiwanna paladisi gbigbọmẹ tọn mítọn do sọ! E ko sọ yọnwhanpẹ dogọ hugan gbede pọ́n, podọ mẹhe nọ pà Jehovah lẹ ko sọ wọ̀ wá e mẹ hugan gbede pọ́n. Mì gbọ mí ni nọ yọ́n pinpẹn paladisi he Jehovah ko wleawu etọn na mí ehe tọn. Mẹdepope he jlo na mọ kọfanamẹ, pekọ, jide po hihọ́ po dona wá paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ bo masọ tọ́n sọn e mẹ gbedegbede! Amọ́ mí dona to aṣeji, na Satani to nuhe go e pé lẹpo wà nado hẹn mí buali sọn e mẹ wutu. (1 Pita 5:8; Osọ. 12:9) Mí ma dona dike enẹ ni pà ẹ. Mì gbọ mí ni dovivẹnu vẹkuvẹku nado basi hihọ́ na whanpẹ, wiwe-yinyin po jijọho paladisi gbigbọmẹ tọn lọ tọn po.