Ukpo 1955 ẹre a biẹ mwẹ, I ghaa mwẹ etẹn nikpia eva, mẹ ẹre ọ ghaa re alagbodẹ. Ọkpẹn okun vbe odẹ ahọ ọghe Finland ẹre I na waan, evba nii ẹre a ghi rẹn ye Vantaa.

Ukpo eso vbe na te biẹ mwẹ, iye mwẹ keghi dinmwiamẹ zẹvbe Osẹe Jehova. Sokpan te erha mwẹ wa gha gbodan daa odẹ ẹmwata na, ọ ma kue ne iye mwẹ gha ma ima e Baibol ra nọ gha viọ ima yo iko. Rhunmwuda ọni, ẹghẹ ke ẹghẹ ne erha mwẹ i ya rre owa, iye mwẹ ghi gha ma ima emwi eso vbe Baibol.

Ke egbe ọvbokhan gha dee, ẹre i ke kha wẹẹ, I gha ga e Jehova. Vbe igiemwi, vbe asẹ ọkpa vbe I rre ukpo ihinrọn, ọmamwaemwi mwẹ na gha mu ohu mwẹ rhunmwuda wẹẹ, I ma rri verilättyjä (ọni ọre pancake na ya esagiẹn ru, na ru vbe Finland). Ọ keghi ya obọ ọkpa si irho mwẹ, ne unu mwẹ mieke na rhan, ọ na gha hia nọ ya obọ nọkpa ya e fork gha ziẹn enene pancake yọ mwẹ unu. Sokpan I na gban ẹnrẹn hin ọre obọ rre.

Vbe I ghi rre ukpo 12, erha mwẹ keghi wu. Iyeke ọni, I na ghi sẹtin do gha yo iko. Etẹn nikpia ni rre uwu iko wa gha ya obọ esi mu mwẹ, ọna wa ru iyobọ mẹ ya kakabọ sikẹ e Jehova. I na ghi suẹn gha tie Baibol vbe ẹdẹgbegbe, erriọ I vbe ya gha gbarokotọ tie ebe ughughan ne otu e Jehova gbẹnnẹ ladian. I keghi dinmwiamẹ vbe August 8, 1969, vbe I rre ukpo 14. E Baibol kevbe avbe ebe ughughan ne I ghaa tie ẹre ọ ru iyobọ mẹ.

 Vbe I ghi ladian vbe owebe, I na suẹn iwinna arọndẹ ọghe ẹghẹ hia. Uzọla eso ghi gberra nẹ, I na ya ga vbe eke na na gualọ iyobọ etẹn vbe Pielavesi, ẹvbo na sikẹ ẹvbo nọ rre adesẹneva ọghe Finland.

E Pielavesi ẹre I na miẹn Sirkka, nọ ghi do gha re ọvbokhan mwẹ ne uwa. Imuegberriotọ nọ ghaa mwẹ kevbe nọ na gha mu ọghe Jehova karo, ẹre ọ ya mwẹ hoẹmwẹ ọnrẹn. Ẹ i re emwi ewe ẹre ọ ghaa mu karo, ọ ma vbe gha hoo na gha họn usi ẹre rre. Te ima eva wa gha hoo ne ima ya ẹdagbọn ima ga e Jehova, ma wa vbe mu egbe ne ima ya ru iwinna na rhirhi waa ima re. Vbe March 23, 1974 ma keghi ru orọnmwẹ. Ne ima gha te ya rọkhọ egbe vbe ima ghi ru orọnmwẹ nẹ (honeymoon), ma na ya ga vbe ẹvbo ọvbehe na na vbe gha gualọ iyobọ etẹn na tie ẹre Karttula.

Ke ẹghẹ ne ima ya ru orọnmwẹ gha dee, ẹre Jehova ke rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn gha kpemehe emwi ne ima gualọ ne ima deghẹ ima na mu Arriọba ọghẹe karo. (Mat 6:33) Vbe igiemwi, ma ma gha mwẹ imọto vbe ima rre Karttula. Vbe ima da sẹ evba, ikẹkẹ ẹre ima ya gha mu okhian yo ehe. Vbọrhirhighayehẹ, vbe ẹghẹ ne isonorhọ ya dele, oni ghi kakabọ gha fi sẹrriọ wẹẹ, ọ ghi kẹ kherhe ne ọmwa zeze. Ako ne ima na gha kporhu wa gha kpọlọ, rhunmwuda ọni, ma wa gha gualọ imọto ne ima khian ya gha kporhu. Sokpan ma ma gha mwẹ igho ne ima khian ya dẹ imọto.

Ọtẹn mwẹ nokpia keghi mu otuẹ gie ima, sokpan ọ ma ka tae yotọ. Ọ na ya imọto ẹre ne ima. A hae igho insurance ọghe nene imọto nẹ. E fuel ọkpa ẹre ọ ghi kẹ ne ima khian ghi dẹ. Erriọ ima ghi do ya gha mwẹ imọto obọ ima.

Ima keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova mu egbe nọ ya kpemehe emwi ne ima gualọ ne ima. Emwi ọkpa nọ wa gualọ vbe obọ ima ọre ne ima mu Arriọba ọghẹe karo.

Vbe ukpo 1978, vbe ima rre Owebe Ọghe Avbe Arọndẹ, ọkpa vbe ọmamwaemwi ọghe ima na tie ẹre Raimo Kuokkanen, a keghi rhie igiọdu ne ima ne ima fil e fọm ọghe Owebe Gilead. Rhunmwuda ne ima na gha hoo ne ima yo owebe na, ma keghi suẹn gha ruẹ vbe na ya zẹ ebo hẹ. Vbọrhirhighayehẹ, vbe ukpo 1980, vbene ima te fil e fọm ọghe owebe na, a na tie ima gha die abotu nọ rre Finland. Vbe ẹghẹ na kha na, etẹn ni ga vbe Bẹtẹl i sẹtin fil e fọm ọghe Gilead. Sokpan ma kegha hoo ne ima ru iwinna ne Jehova rhirhi waa ima re, ẹ i re iwinna ne ima tobọ ima gualọ. Rhunmwuda ọni, ma na ghi ya ga vbe Bẹtẹl.  Ọrheyerriọ, ma na ye gha ruẹ vbe na ya zẹ ebo hẹ, a i rẹn deghẹ ẹkpotọ na kie ne ima ya fil e fọm ọghe Gilead.

Vbe ukpo eso ghi gberra nẹ, Ẹbu Nọ Su keghi kpasẹ yọ ne etẹn ni ga vbe Bẹtẹl sẹtin gha fil e fọm ọghe Gilead. Vbobọvbobọ nii, ma keghi fil e fọm nii. Sokpan te ọ ghi rhie ma wẹẹ, iwinna e Bẹtẹl ghi khan ima ra? Hiehie! Te ima wa gha hoo ne ima rhiegbe ladian ne ima ya ga vbe eke na na kakabọ gha gualọ iyobọ etẹn, deghẹ ima na gbegba nọ gha ga vba. A keghi tie ima gha die Gilead, eklasi nogie 79 ọghe Owebe Gilead na do vbe September 1985 ẹre ima ghaa ye. E Colombia ẹre a ghi gie ima gha rrie.

Abotu nọ rre Colombia ẹre a ka gie ima gha rrie. I kegha hia ne I ru vbene ẹtin mwẹ sẹ vbe abotu na, sokpan ukpo ọkpa ghi gberra nẹ, I na do gha hoo ne ima rhiegbe ye iwinna ugamwẹ ọvbehe. Ọna ọre ẹghẹ okaro ne I ya nọ na mu iwinna ọvbehe mẹ, ke ẹghẹ nii kpa, I ma ghi vbe dọlegbe nọ egbe emwi vberriọ. Iyeke ọni, a na gie ima gha rrie Neiva nọ rre Huila, zẹvbe arọndẹ na gie yo isi.

Te iwinna ikporhu wa sẹ mwẹ ọyẹnmwẹ. Vbe ẹghẹ ne I ma na he ru orọnmwẹ, vbe I ru arọndẹ vbe Finland, I ghi suẹn iwinna ikporhu vbe owiẹ fio, I ghi ya zobọ vbe ebi gha ro nẹ. Vbe ima da ru orọnmwẹ, ẹdẹ ohoho ẹre imẹ vbe ọvbokhan mwẹ ya gha kporhu. Ugbẹnso, ma gha ya kporhu vbe eke nọ kakabọ rree, uwu imọto ẹre ima vbiẹ. Rhunmwuda ọni, ma i ghi zozo yo zozo rre, ọ ghi vbe kie ẹkpotọ ne ima ya rherhe suẹn ikporhu vbe ẹdẹ nọ lelẹe.

Vbe ima ga zẹvbe arọndẹ na gie yo isi, ma na dọlegbe do gha ya izọghae kporhu iyẹn nọ maan zẹvbe nọ ka gha ye. Iko ne ima ghaa ye na wa gha muan yọ muan yọ, etẹn ni rre Colombia wa gha rhie ọghọ ne ima, iran hoẹmwẹ ima, iran na vbe gha gbọyẹmwẹ ye iwinna ne ima ru.

Ọ ghaa mwẹ ẹvbo eso ni ma rree gbe ne Neiva nọ re ẹvbo ne ima na gha ga, ne Avbe Osẹe Jehova ma gha ye. Sokpan, emwa kegha khọn vbe ẹvbo nii, rhunmwuda ọni, erhunmwuyẹn gha la evba, ọ sẹtin wa ya uhunmwu khiẹ ọre. Ẹre I na ghi gha na erhunmwu ne orhunmwu ọkpa vbe ẹvbo nii khian Osẹe Jehova. I na gha roro ẹre wẹẹ, ne ọmwa vberriọ mieke na sẹtin miẹn odẹ ọghe ẹmwata yi, te ọ gha si gha die Neiva. Rhunmwuda ọni, I na gha na erhunmwu ne ọmwa vberriọ dinmwiamẹ, ọ ghi do deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, iyeke ọni, ọ ghi werriegbe gha rrie ẹvbo ẹre ya kporhu. I ma rẹn wẹẹ, e Jehova mwẹ odẹ ọvbehe nọ maan sẹ ọna nọ khian ya ru ẹre.

Vbọ ma he kpẹẹ vba, I na suẹn gha gu ọvbokhan okpia ọkpa na tie ẹre Fernando González ruẹ e Baibol. Ọkpa vbe usun ẹvbo ne Avbe Osẹe Jehova i ye na tie ẹre Algeciras, ẹre ọ ghaa ye. Ọ gberra ibiriki 50 (30 mi) ne Fernando mu okhian la vbe ọ ghaa die Neiva do winna. Ẹ i zẹdẹ ya iruẹmwi e Baibol ọghẹe rhẹghẹrẹ, te ọ wa mu egbe yotọ, ọ na wa vbe suẹn gha ya iko hia vbobọvbobọ. Ke uzọla nokaro nọ wa ya suẹn gha ruẹ e Baibol kpa, ọ gha sẹ ẹvbo ẹre, ọ ghi si emwa koko, ọ ghi suẹn gha ma iran emwi nọ ruẹ re vbe Baibol.

Ọ ghi rre uki ehan ne Fernando suẹn gha ruẹ e Baibol, ọ na dinmwiamẹ vbe January 1990. Vbọ ma he kpẹẹ vba, ọ na rhie obọ ye iwinna arọndẹ. Rhunmwuda ne Osẹe Jehova ọkpa na ghi rre Algeciras, abotu gha sẹtin gie arọndẹ na gie yo isi gha rrie ẹvba. Ọ ghi rre February 1992, a keghi mu iko ọkpa gbọọ vbe ẹvbo nii.

 Ẹvbo e Fernando ọkpa ẹre Fernando na gha kporhu ra? Hiehie! Ọ ghi ru orọnmwẹ nẹ, irẹn vbe ọvbokhan rẹn na si gha rrie San Vicente del Caguán, Avbe Osẹe Jehova i vbe rre ẹvbo na. Iran keghi mu iko ọkpa gbọọ vbe ẹvbo nii. Vbọ ghi rre ukpo 2002, e Fernando na suẹn gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako, iwinna na ẹre irẹn vbe ọvbokhan rẹn ighẹ Olga wa ye ru do sẹ ẹdẹnẹrẹ.

Emwi nọ sunu na ya mwẹ rẹn vbe nọ ru ekpataki sẹ hẹ ne ima gha sunu ye emwi ne ima wa gualọ vbe iwinna ugamwẹ ọghe ima vbe ima ghaa na erhunmwu gie Jehova. E Jehova gha sẹtin ru emwi ne ima i sẹtin ru, rhunmwuda, iwinna rẹn nọ, ẹ i re iwinna ima.​—Mat 9:38.

Ọ ghi rre ukpo 1990, otu na we ne ima gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako. Otako nokaro na gie ima gha rrie, ọre isi ẹvbo ọghe Colombia na tie ẹre Bogotá. Ohan na gha mu ima we ima i khian musọe vbe iwinna na. Emwa kẹkan ẹre imẹ vbe ọvbokhan mwẹ khin, ma i vbe mwẹ iwinna obọ. Kevbe wẹẹ, ma ma he vbe dia egbe ẹvbo vbenian ya, rhunmwuda, ehe ne emwa na kakabọ bun ẹre wa nọ. Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova keghi mu eyan nọ yan rẹn sẹ vbe ebe Filipai 2:13 nọ khare wẹẹ: “Osanobua ọre ọmwa nọ rhie ẹrhiọn ne uwa rhunmwuda, emwi nọ yẹẹ ọre ni khin, ọ ghi rhie aguakpa kevbe ẹtin ne uwa ya gha zẹ emwi ru.”

Vbọ ghi sẹ ẹghẹ, a na we ne ima ya ga vbe otako ọkpa na tie ẹre Medellín, vbe ẹvbo ne I ka ya unu kaẹn sin. Uyinmwẹ izigan gu emwa obọ ro vbe ẹdogbo nii sẹrriọ wẹẹ, uyinmwẹ vberriọ i ghi gbe iran egbe vbọ ghaa sunu. Vbe igiemwi, ọ mwẹ asẹ ọkpa ne I ya gha gu ọmwa ruẹ e Baibol, iran na wa suẹn gha fi osisi vbe ibare ọmwa ne I ghaa gu ruẹ e Baibol. Ẹre imẹ na te we ne imẹ lovbiẹ lele otọ, sokpan ọmwa ne I gu ruẹ e Baibol na wa ye gha tie ebe ne ima ruẹ khian, ohan ma zẹdẹ gha muẹn. Vbe ọ ghi tie ẹre fo nẹ, ọ na we irẹn dee, ẹre ọ na gha rrie ibare. Ọ ghi zẹ kpẹẹ, ọ na viọ ibiẹka eva lele egbe rre, ẹre ọ na kha wẹẹ, “Ghẹ gui, te I we ne I ya viọ ivbi mwẹ.”

Avbe emwi nọ wegbe sẹ ọna wa vbe sunu. Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne ima ya gha kporhu ke owa ya sẹ owa, ọvbokhan mwẹ na wa rhulẹ bu mwẹ rre, na kha na, te udu ẹre wa kpan fi ẹko. Ẹre ọ na tama mwẹ wẹẹ, ọmwa te wa ya osisi fi irẹn. Orhirhi na wa gbe kuọ mwẹ. Okiekie ẹre ima ghi ya do rẹn wẹẹ, ẹ i re ọvbokhan mwẹ nene okpia khian te fi; okpia ọkpa nọ la eke ne ọvbokhan mwẹ ye gberra ẹre ọ khian te fi.

Vbene ẹghẹ ya khian ohan ma ghi gha mu ima gbe. Ẹmwẹ avbe etẹn ni ghaa rre ẹdogbo na wa rhie igiọdu ne ima, agharhemiẹn wẹẹ, emwi nọ wegbe sẹ ọna sunu daa iran, iran ma gi egbe wọọ iran. Ẹre ima na ghi tama egbe ima wẹẹ, e Jehova nọ ru iyobọ ne etẹn na, gha vbe ru iyobọ ne ima. Ma na wa gha lele ibude ne avbe ediọn rhie ne ima vbe ẹghẹ hia, ma na vbe gha begbe, ma na ghi sẹ enikẹre rae ye obọ e Jehova.

Ọghe ne ẹmwata, ọ mwẹ ẹghẹ eso ne ima te ya gha roro ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi nọ wegbe nọ khian sunu, sokpan ọ ma gha yerriọ. Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne I ya họn urhu nọ yevbe na miẹn wẹẹ, ikhuo eva ẹre ọ ghaa rhovbiẹ egbe vbe ibare ọghe owa ne I na gha kporhu. Ọ ma te zẹdẹ gha rrọọ mwẹ ekhọe ne I ya ghee emwa ni gui, sokpan ọmwa ne I kporhu ma na we ne I do ghee emwi ọkpa vbe ibare ọghẹe. I ghi ghee, ahianmwẹ eva na tie ẹre ọkhuẹ ẹre ọ ghaa talọ, te iran ghaa ya egbe taa ikhuo eva ni rre ẹdogbo nii.

Vbọ ghi rre ukpo 1997, otu keghi kpasẹ yọ, ne I gha ma emwa emwi vbe owebe na tie ẹre Ministerial Training School. b Ọ wa gbe mwẹ otiti vbe I gha yo owebe ne otu ru emwamwa rẹn. I ma roro ẹre ẹdẹ wẹẹ, I gha vbe do gha ma emwa emwi vbe ọkpa vbe uwu avbe owebe na.

Vbene ẹghẹ ya khian, I na vbe do gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe odin. Otu ghi wẹẹ, a i khian ghi gha ru iwinna ọgbaroghe ọghe odin, I na dọlegbe do gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako. Ọ gberra ukpo 30 nẹ ne I ya ga zẹvbe ọmamwaemwi kevbe ọgbaroghe ọghe otako, te I wa sọyẹnmwẹ iwinna na. Ẹ i re avbiẹ afiangbe ẹre I he miẹn rhunmwuda ne I na rhie egbe ye iwinna na. Vbọrhirhighayehẹ, ẹ i re ẹghẹ hia ẹre emwi wa ya gha khuẹrhẹ. Gu mwẹ tama uwa emwi nọ ya mwẹ kha vberriọ.

Ọmwa nọ mwẹ udinmwẹ ẹre I wa khin. Ọna keghi ru iyobọ mẹ ya la ọlọghọmwa nibun gberra. Vbọrhirhighayehẹ, ọ mwẹ ẹghẹ eso ne I ya gha fian karo, I na gha hoo ne I dia emwi eso vbe iko. Ọ mwẹ ẹghẹ eso ne I ya rhie igiọdu ne etẹn eso ne iran gha hoẹmwẹ emwa ọvbehe kevbe ne iran gha mwẹ amuroro daa iran. Sokpan vbe ẹghẹ na kha na, mẹ tobọ imẹ ma zẹdẹ gha mwẹ avbe uyinmwẹ na.​—Rom 7:​21-23.

Rhunmwuda abakuru mwẹ, iro ghi wa han mwẹ ugbẹnso. (Rom 7:24) Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne I ya tama e Jehova vbe erhunmwu wẹẹ, ne I dọlegbe gha rrie Finland ẹre ọ gha maan sẹ. I na gha rrie iko vbe akota vbe ẹdẹrriọ. Ẹmwẹ igiọdu ne I miẹn vbe akota nii keghi ya mwẹ zẹ ọre vbe iro wẹẹ, ne I ye gha ru iwinna ugamwẹ mwẹ kevbe ne I ye hia ne I gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne I ya yin. Do sẹ ẹdẹnẹrẹ, te ọ wa ye kpa mwẹ odin, odẹ ne Jehova ya họn erhunmwu nii. Vbe deba ọni, I wa vbe ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye odẹ ne Jehova ya ru iyobọ mẹ, ne I mieke na sẹtin ban avbe uyinmwẹ dan ni te gua mwẹ obọ ro.

Mẹ vbe ọvbokhan mwẹ ighẹ Sirkka wa ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova, ye uyi nọ mu ye ima egbe, nọ na kie ẹkpotọ ne ima ya gha ga vbe iwinna ugamwẹ ẹghẹ hia ke ẹghẹ nọ kpẹẹ re gha dee. E Jehova ru ẹse nọ na rhie okhuo esi nọ rẹn enegbe mẹ, nọ wa rhikhan mu mwẹ ke ukpo nibun gha dee.

Ẹ i ghi rree gbe, I sẹ ukpo 70, ẹghẹ nii I i khian ghi sẹtin gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako, kevbe ọmamwaemwi vbe owebe ne otu ru emwamwa rẹn. Vbọrhirhighayehẹ, I i khian gi ọna ya egbe wọọ mwẹ. Vbọzẹ? Rhunmwuda, I wa ya ekhọe hia yayi wẹẹ, emwi nọ rhie uyi ne Jehova sẹ ọre ne ima gha ya imuegberriotọ gae kevbe ne ima gha ya ekhọe ahoẹmwọmwa kevbe ekhọe ọkpọnmwẹ ẹse rhie urhomwẹ gie ẹre. (Mai 6:8; Mak 12:​32-34) Ne ọmwa sẹtin rhie uyi gie Jehova ma rhie ma wẹẹ, te ọ khian gha mwẹ iwinna ne kpataki nọ ru vbe ugamwẹ e Jehova.

Ẹghẹ ke ẹghẹ ne I ya muẹn roro iwinna ugamwẹ ughughan ne I he ru, I ghi wa bẹghe ẹre wẹẹ, ẹ i re we te I maan sẹ emwa ọvbehe, ra te I fuẹro sẹ iran, ẹre ọ si ẹre ne I na sẹtin ru avbe iwinna ugamwẹ na. Nọghayayerriọ, rhunmwuda ne Jehova na mwẹ itohan nọ ma te khẹke daa mwẹ, ẹre ọ si ẹre ne I na sẹtin ru avbe iwinna ugamwẹ na. Agharhemiẹn wẹẹ, I ru abakuru nibun, e Jehova na ye mu uyi yọ mwẹ egbe. I rẹnrẹn wẹẹ, vbe ẹ i re ẹtin e Jehova, i ghẹ te sẹtin musọe vbe iwinna na. Okha mwẹ rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọ mwẹ ẹtin, ẹre Jehova khin.​—2 Kọr 12:9.