Me nga bialé mbu 1955, bi mbe bobefame belal, ve ma me mbe mone mesu’ulan. Me nga yaé mfa’a ya sud ya Finlande, e tisone ba loone dene na Vantaa.

Nyia wom a nga bo Ngaa Yéhôva bone mimbu ôsusua na ma bialé. Ve ésa wom a mbe a wosane benya mejôô, a nji kañese na mema a ye’ele bia mejô me Zambe nge ke na a kee bia bisulan. Ajô te, mema a mbe a ye’ele bia mintene miñye’elane ya Kalate Zambe éyoñe pepa a mbe momo.

Me nga taté na ma nye’e Yéhôva me ngenane mone mongô. Éve’an é ne na, éyoñe me mbe me bili mimbu zangbwal, ñye’ele wom a nga jô ma na me di bidi biziñe bi mbe ñyaman a metyi ba loone na verilättyjä, ane me nga ben. Ñye’ele wom a nga wô’ô jam éte angôndô ya abé, ane a nga miate ma memañ a wo wua a yoone ma anyu a ngul, a nyoñ élum é mbe é bili bidi bite a wo ôvok a jeñe na a futi ma bie anyu. Nde me nga bo na élum éte é koo nye wo a ku tyia.

Ésa wom a nga wu éyoñe me nga bi mimbu 12. Mvuse ya valé, me nga taté na ma tabe bisulan. Bobejañe ya ékôane bekristene be nga nyoñe ngap a ma, a nalé a nga ve ma éva’a ya yaé nsisim. Me nga taté na ma lañe Kalate Zambe môs ôse, a yé’é bekalate ékôane Yéhôva ja kuli mban. Mbôle me mbe bo’o mame ya nsisime mban, nalé a nga volô ma na me duban éyoñe me nga bi mimbu 14, Ngone mwomô é too melu 8, mbu 1969.

 Éyoñe me nga mane sikôlô, ane me nga nyoñ ésaé nkpwa’a mefane ya éyoñ ése. Mvuse bone besondô, me nga ke vôme bekañete mbamba foé be mbe be jemban, e Pielavesi, fefele centre ya Finlande.

E Pielavesi nnye me nga tôbane ngone minga é nga su’ulane bo édiñe jam, Sirkka. Me nga nye’e Sirkka abui amu a mbe éjote nyul, a yeme’e minné mié, a nye’e fe Yéhôva angôndô ya abui. A nji be ôzañ akum, teke nye’e beta binyiñ. Bia nye bese bi mbe bi kômbô bo Yéhôva ésaé a nleme wongan ôse, a bi mbe nkômesane ya bo ésaé ése Yéhôva a mbe a yi na bi bo. Bi nga lu’ane Ngone lale é too melu 23, mbu 1974. Éyoñ é nga sili na bi ke lune de miel, bi nga tyi’i na bia ke vôme be nga lôme bia, e Karttula, vôme bekañete mbamba foé be mbe be jemban.

Éyoñe bi mbe bi ndôme lu’an, Yéhôva a nga kôme liti bia na a ye jalé miñyiane ya minsône miangane nge bia taté telé Éjôé Zambe ôsu binyiñe biangan. (Matt. 6:33) Éve’an é ne na, éyoñe bi nga kui Karttula, bi nji be bi bili metua. Bi nga taté belane minsini asu mulu mangan. Ve éyoñe hiver a mbe, avep é mbe angôndô ya ngul. Asu na bi kañete beta mebeñe me nkañete ya ékôane bekristene jangan, é mbe é sili’i na bi bi metua. Ve bi nji be bi bili moné ya kuse metua.

Môs éziñ, bi nga teme mojañe mvendé a nga zu jome bia. Ane a nga ve bia metua a mbamba nlem ase, a mbe fe a maneya ya’an assurance ya metua ate. É mbe é sili’i fo’o ve na bi kus éssence. Ane bi nga bi jôme bi mbe bi yiik.

Yéhôva a nga liti bia na a nyoñeya ntyi’ane ya jalé miñyiane miangane ya minsôn. Susu’a jame bi mbe bi yiane bo é mbe ve na bi telé mame ya Éjôé Zambe ôsu.

Nté bi mbe bi bo’o sikôlô bekpwa’a mefane mbu 1978, e Raimo Kuokkanen, a mojañe wua ya ba be mbe be ye’ele bia a nga lebe bia na bi jalé afebe mbañete asu sikôlô ya Galaad. Ane bi nga taté na bia yé’é nkobô Énglis asu na bi bo ngule ya ke tabe sikôlô ate. Ve mbu 1980, ôsusua na bia jalé afep éte, be nga jô bia na bi saé wofise wo tebele ésaé e Béthel ya Finlande. Éyoñ éte, Bebéthélite be nji be be bili ôva’a ngule ya jalé afebe mbañete asu sikôlô ya Galaad. Ve bi bi mbe bi kômbô’ô ke saé vôme Yéhôva a mbe a yi na bi saé,  sake vôme biabebiene bi mbe bi kômbô ke. Ajô te bi nga kañese mbañete ôte. Ve bi nga ke ôsu a yé’é nkobô Énglis bi simesane na nkobô ôte ô ne volô bia nge bia bi fane ya ke sikôlô ya Galaad môs éziñ.

Bone mimbu mvuse ya valé, Tin ékôan é nga ve Bebéthélite ôva’a ngule ya jalé afebe mbañete asu sikôlô ya Galaad. Bi nga jalé afep éte été été, ve nya ajôô a ne na bi nji bo de amu na ésaé ya Béthel é nji be é so’o bia mevak. Momo, bi mbe fo’o ve nkômesane ya ke ésaé vôm ésaé é mbe abui. Be nga bañete bia aba sikôlô 79, Ngone ébulu ya mbu 1985. Mvuse ya valé be nga lôme bia Colombie.

Éyoñe be nga taté lôme bia Colombie, be nga lôme bia Béthel. Me nga ve ngule jam ése na me bo ésaé be nga ve ma wôé, ve éyoñe me mbe me saéya Béthel ngume mbu, me nga yene na ba yiane bia lôme vôme mfe. Na ma taté sili na be lôme ma vôme mfe ve éyoñ éte. Mvuse ya valé, be nga jô bia na bi ke be bo ésaé missionnaire tisone ya Neiva, département ya Huila.

Me jaéya zu ma nye’e ésaé nkañete. Éyoñe me mbe me bo’o ésaé nkpwa’a mefane me too nkoé e Finlande, é mbe é kui biyoñe biziñe na me kañete ataté tyé akekui mame ngô’é. Éyoñe bia Sirkka bi mbe bi ndôme lu’an, bi mbe fe bi lôte mingume mi môse bi kañete. Éyoñe bi mbe bi kele’e kañete vôm a ne ôyap, biyoñe biziñe bi mbe bi bômbô metua wongan été. Nalé a mbe a sé’é bia mebo me dulu a volô bia na bi ji’a taté nkañete mame tyé.

Éyoñe bi nga taté ésaé missionnaire jangan, bi nga beta taté na bia kañete a ayôñ ése avale bi mbe bi bo’ok melu mvus. Ékôane bekristene jangan é nga yaé, bobejañ a besita ya Colombie be mbe ésemé, be nye’e bôt, be mbe fe be yeme ve akiba asu mvaé be bem be bo’o be.

Betisone béziñe be mbe bebé a vôme be nga lôme bia Neiva be mbe teke Bengaa be Yéhôva. Nlem ô mbe ô tyele ma yôp ajô ya betisone bete. Me mbe me sili mamien aval avé mbamba foé a ye katebane betisone bete. Ve mbôle bôte ya wôé be mbe be nyiñi’i mewosan été éyoñ ése, betisone bete be nji mbe mbamba vôme beyeñe be mbe be yiane ke tabe. Nde me nga ye’elane Yéhôva na a bo na môte wua ya betisone bete a bo Ngaa Yéhôva. Me mbe me jô’ô mamiene na asu na jam éte é boban, môt ate a yiane zu nyiñe Neiva asu na a yé’é benya mejôô. Me nga beta fe ye’elane na nge môt ate a duban a ke ôsu a yaé nsisim, a yiane bulane tisone jé a ke kañete bôte ya wôé. Ve me nga vuane na Yéhôva nnye a mbe a kôme yeme jame da sili asu na bôte ya betisone bete be yeme benya mejôô.

Mone éyoñe mvuse ya valé, me nga taté na ma bo ayé’é a ésoé éziñ é too jôé na Fernando González. Ésoé éte é mbe é nyiñi’i Algeciras, tisone jia ya betisone be nji be be bili Bengaa be Yéhôva. Fernando a mbe a bo’o kilimita e lôte 50 sondô ase asu na a ke saé e Neiva. A mbe a nyoñ éyoñe ya kômesan ayé’é dé, a nga ji’a fe taté na a tabe bisulan. Fernando a mbe a bo’o na éyoñ a maneya yé’é, a nga loone bôte befe ya tisone jé na a kate be mame a te yé’é, a nga nyoñe ntyi’ane ya bo de sondô ôsu a nga taté ayé’é dé.

Fernando a nga yé’é Ngon ésaman, ane a nga dubane Ngon ôsu ya mbu 1990. Mvuse ya valé, a  nga bo nkpwa’a mefane ya éyoñ ése. Mbôle môte wua ya Algeciras a mbe a ntoo Ngaa Yéhôva, wofise wo tebele ésaé ô mbe ô ntoo ngule ya lôme bekpwa’a mefane be ne ngum avale betisone bete. Ngone baa ya mbu 1992, be nga bôndé ékôane bekristene tison éte.

Ye Fernando a nga kañete ve tison a nga bialé? Momo! Éyoñe a nga mane luk, ba ngale be nga ke San Vicente del Caguán, tison éte fe é nji be é bili Bengaa be Yéhôva. Be nga volô na ékôane bekristen éfe é tebe tison éte. Fernando a nga bo Njome bikôane bekristene mbu 2002, ba minga wé Olga be ngenane be bo’o ésaé éte azukui den.

Nkañete ôte ô nga volô ma na yem abim avé é ne mfi ya ye’elane Yéhôva asu mame ma dañe mfi me tii a mimbe’e a ve bia ékôane jé. Yéhôva a ne bo mame bi se ngule ya bo. Nya ajôô a ne na ésaé nkôane bidi bia bo é ne ji Yéhôva sake énjangan.—Matt. 9:38.

Bi nga taté na bia jome bikôane bekristene mbu 1990. Be nga taté lôme bia beta tisone ya Bogotá. Bi nga ko ésaé éte woñ. Bia minga wome bi ne bone be bôt, teke dañe yem abui mam. A bi nji be bi yemban a ényiñe ya beta betison. Ve Yéhôva a nga tôé ngaka’a a nga bo kalate Bephilippien 2:13: “Amu Zambe a ne anjeñ denan a ngule jenan, nde fe a ve mia nkômbane a ngule ya bo jam éziñ.”

Mvuse ya valé, be nga jô bia na bi ke jome bikôane bekristene ya Medellín, tisone ma te jô je atata’a. Bôte ya tison éte be mbe be maneya yemban a évô. Be mbe be bo’o évô minjoñe minjoñ a jam éte é nji be é beta be ndeñele. Éve’an é ne na, môs éziñe me mbe me bo’o ayé’é Kalate Zambe nda éziñ, ane bôte be nga taté na ba lumane mengale nseñ. Me mbe me kômbô nyiin éto si, ve ñyé’é Kalate Zambe a nga ke ôsu a lañ abeñ ane jôm éziñ é nji bo. Éyoñ a nga mane lañ abeñ, ane a nga jô ma na me ve nye mone éyoñ, ane a nga kui nseñ. Mvuse mone éyoñ, a nga soo a bone be bongô bebaé a jô ma évôvoé été na, “Ma sili njaman, ma te ke nyoñe bone bam.”

Sake éyoñ éte étame nje bi nga tebe mbia été. Môs éziñe bi mbe bi bo’o nkañete ya menda menda, ane minga wom a nga zu mbile vôme me mbe a ko woñ. Nye me na nya môtô éziñ a te kômbô lume nye ngal. Jam éte é nga bo na me ko woñ angôndô. Ane bi nga su’ulane yeme na sake Sirkka nnye môt ate a mbe a kômbô lume ngal, a mbe a kômbô lume môt a mbe a lôte fefele jé.

Ane éyoñ é nga lôt, bi nga su’ulane kui na bi yemban a évô é mbe é boba’ane minjoñe minjoñ. Éyoñe bi mbe bi yene’e avale bobejañe be mbe be nyiñi’i si éte be mbe be jibi’i minjuk ba tôbane mie, nalé a mbe a va’a bia ngule nyul. Ane bi nga jô biabebiene na nge Yéhôva a kui na a volô be, a ye fe volô bia. Bi mbe bi tôñe’e melebe bemvendé ya vôm ate be mbe be va’a bia, bi mbe fe ntyel, mame mevo’o ki bi mbe bi va’a me Yéhôva.

É ne été na bi mbe bi ko mame méziñe woñ a lôte nné. Éve’an é ne na môs éziñ éyoñe me mbe me kañete nda éziñ, me nga wôk ve ane binga bebaé ba wômane nseñ. Me nji be me kômbô wô’ô ane bôte ba wôman, nde mie nda a nga jô ma na me tame ke mbé si. Éyoñe me nga ke kui wôé me nga viane koone na nde bekôs bebaé  mbe be mbe be “wôman,” be ve’ele avale bôte ya fefele be wô’ô bo.

Mbu 1997, me nga bo ñye’ele ya École de formation ministérielle. b Me nga jaé zu ma nye’e besikôlô ékôane Yéhôva ja bo, ve me nji ve’ele simesane môs éziñe na me ne bi beta mvome ya bo ñye’ele ya sikôlô wua ya été.

Mvuse ya valé, me nga bo surveillant de district. Éyoñ ésaé surveillant de district é nga man, ane me nga beta kee ésaé njomane bikôane bekristene jam ôsu. Den, me boya mimbu 30 a mvuk me bu’uban ésaé ñye’ele a ésaé njomane bikôane bekristen. Bisaé bite bi nga soo ma angôndô ya abui bibotan. É ne été na mame mese me nji be me wulu ma nkone nkon. Me tame kôme zu kate mia amu jé ma jô nalé.

Me ne avale môt é ne teke ko jôm éziñe woñ. Fulu éte é nga volô ma na me dañe beta minjuk. Ve fulu éte jia jia é mbe é bo’o na me bo ôjeja’a ya kômbô sôane bone be mame bese me mbe me koone be bikôane bekristen. É nga kui fe na me jô bobejañe bézin a ayo’o ése na be nye’e bôte bevok a yeme tebe été jam. Ve jame ya woé é ne na, éyoñ éte mamiene me mbe me yiane jeñe na me bi mefulu mete.—Rom. 7:​21-23.

Mbôle me mbe me bo’o bikop, jam éte é mbe é te’e ma nyul angôndô. (Rom. 7:24) Môs éziñe me nga jô Yéhôva meye’elan été na, me lôô na ma yiane telé ésaé missionnaire a bulane Finlande. Ngô’é éte ébiene me nga tabe ésulan. Mame me nga wô’ô ésulane môs ôte me nga ve ma ngule nyule nya abuii, a me nga volô ma na me yeme na ma yiane kee ésaé missionnaire jam ôsu, a ke ôsu a wosane mbia mefulu mam. Den, me ne fe’e ne vema éyoñe ma yen avale Yéhôva a nga yalane meye’elane mam. Nde fe me ne mevak éyoñe ma yen aval avé a nga volô ma a nye’an ôse na me ke ma tyendé mbia mefulu mam.

Bia Sirkka bia ve Yéhôva akiba amu a nga volô bia na bi dañe belan ényiñe jangane na bia bo ésaé é ne ngum aval. Ma ve fe Yéhôva akiba amu a nga volô ma na me bi minga a yeme nye’e bôte bevok a too fe éwôlô nsisim.

Ana’ana me mbeme kui mimbu 70, ma ye beta bo ñye’ele nge ki njome bikôane bekristen. Ve ma tyelé ki nleme yôp. Amu jé? Amu me ntoo ndi a nleme wom ôse na jame da dañe ve Yéhôva nlem avak é ne éyoñe bia kañe nye bi yeme minné miangan, a éyoñe bia ve nye ékaña’a ja so bia nlem été amu bia nye’e nye, a amu bia ve nye akiba asu mbamba be mame bese a bo asu dangan. (Mich. 6:8; Marc 12:​32-34) Asu na bi ve Yéhôva duma, da sili ki na bi bo ve aval ésaé ja bo na bôte be yene bia.

Éyoñe ma beta simesane mimbe’e mise be nga ve ma, ma yene na be nji ma mie ve amu na ma me mbe me dañe’e bôte bevok, nge ki amu na ma me mbe me dañe’e atyeñ. Momo, ve Yéhôva a nga ve ma mimbe’e mite amu beta mvame wé. A nga ve ma mimbe’e mite mise akusa bo bikobe biam. Ma yeme na, me nga kui na me be’e mimbe’e mite mise fo’o ve amu Yéhôva a nga volô ma. A zen éte me ne jô na ate’e dam é nga liti ngule Zambe.—2 Cor. 12:9.