Fötnyu chū-ö ik 1955. Tö lūöi tak īhö öi kūön nap yöngre öi höng kikōnyö nyöre. Manā-alrit chū-ö. Im panam Vantā inruklö chū-ö, ngam tö röhta nö i saòt Finlën.

Urēhěkūö finötnyö chu ngaich ngam yöng ih kikānö nö vītöre nö Vamënyen Yāvē. Öt ööire pöri ngam yöng ih kikōnyö nö haköp, sōten ngam yöng ih anga-aṅ kikānö nö haköpten ih tö ṙô ngam paipöl hēk sōten ih inrē chuh el mīting. Lökten yěn hö-öv ngam yöng ih kikōnyö nö i patī ngaich hē-e ngam yöng ih kikānö nö haköpten ih tö ṙô ngan Paipöl.

Lamöktökūö nyinī-öre chū-ö öich tö hòṅ hang chööngö Yāvē. Sā inlahen chu hē chu ṙömöng 7 höiny samyeūheu, ngaich hěngtak ök tīchör el iskul chu tamölṙô chu öich nyā ngam verīlatīa (ngam kēk tö holtö mahām). Sōḵ pöri chū-ö öich nyā, tainy ngaich anga-aṅ nö in chu ngaich ma-ainyre lang nö hòṅ tilōnhöt elvāng chu. Finyötngö kël ò pöri chū-ö lökten anga-aṅ nö öt teungten nö hanyā-a chu.

Ṙömöng 12 höiny samyeūheu chū-ö hē chu kapahlöng tök yöng re kikōnyö. Unôichrit e ngaich chū-ö öich chuh el mīting. Hangenlōn më prötör tö chu el ngam māṅ hēk pōyen tī inrē cha-a nö hayööken chu. Lökten nö sīöp ngam kuilōn chu öich hòṅ haröhtöre in Yāvē. Örheūheu chū-ö öich haköp mat ngam Paipöl hēk haköp mat minë līpöre inrē mahaköptö ṙô ngam Paipöl.  Kūö chumkūöṙen chu öich haköp öich teungten kēḵ ngam vinôkö ik 8 Òköst 1969. Ṙömöng 14 höiny samyeūheu chū-ö ik hē e.

Ilöö rultenre ngaich chū-ö öich painīör im kinheūten re öich iskul. Yô-òv tumhang aftā ngaich, ilööṙen chū-ö öich chuh kūö ngam panam Pīlavesī ngam chūökö tö lōnu tö ma-ahangkö tölöök inhānga. Ngam mī-ihòi ngam panam Finlën.

In e chū-ö öich meuk kūö Sīrkā. Yīhi hanāngenlōn chū-ö tö ò, pöich meukö ò nö tö yāichö ellōn nö kikānö hēk tö hangenlōn inrē tö Yāvē. Öt rēhěn anga-aṅ nö tö tāilölōn, nup töng aṅ in ò höng in u anga-aṅ nö ṙamlōn. Hěngren inrē ngam kuilōn āi i linöklōn Yāvē, öi hòṅ holtö ellōnre öi la-evṙen asā tölngö kanô-ò re, hōḵ inrē tö nup töng kine-ekūö re la-en. Hapīhö ngaich āi ik 23 Māch 1974. Öt rěhěn ai hönimūn pöi höng chuh Kartūlā öi ahangkö ngam tölöök inhānga.

Hēten āi ai pīhöre, meuk chumkūöṙen Yāvē āi töre. Nup töng sitih hanāten āi, hateūngi anū-ö tö Yāvē pöi urěhlö minë la-en ò. (Mët. 6:33) Tö sā āi i Kartūla öi öt aṅhavin tö lôri re öi havötköre. Höng el saiköl āi yěi havöt. Kalēḵ pöri ngam unfōvö hē el lanīchö pön kën ngöre minë tacham. Ötkô öi öt lôrīruvö yěi hòṅ marò-òlkūö öi ahangköm tölöök inhānga. Öt ṙāyu tī pöri ai havah lôri re.

Chalô ngaich tök mëm chu nö chöhken āi. Kētö ök lôri re anga-aṅ nö in āi. Lēn angū-ö tö insōrens (insurance) re, höng ngam chinaplö petrol e tö āi. Ngatī inlahen āi ai teūngen tö lôri re.

Hameuktöre takô ang Yāvē nö ötlöktu nö öt hateung ngö nup kuilōn āi min yēḵ āi pöri höng urěhlö ngam Pūlngö ò.

Yihtökūö āi el ngam Painīör Sörvis Iskūl ik 1978. In e ök töhěng tak instructor ang prötör Raimō Kuökanen, a nö hōten āi öi fil ngam fôm chinuhu el Kilīöt. Lökten ngaich ai haköp ṙô ingki pöi töhòṅ heuveū-eu ṙô öi ṙô ingki yěi hòṅ chuh el Kilīöt iskul. Havëka pöri ngaich āi ai chuh el ngam mupākö òfis i Finlën ik 1980. Vaichṙen ngaich ai fil ngam fôm Kilīöt, pön ötkô hē e më töla-evṙen nö el Pētěl nö fil ngam fôm Kilīöt. Rö-ö ai pöi tö lōnu töre öi chuh el Kilīöt, akahalōn pöri ai tö Yāvē nö akahakūö töp chūök ai mihôiṅ ai  ṙamlōn i linökö lōn ò. Lökten ngaich ai kēḵ fëslare ai chuh el pětēl. Iṙūöhen ai pöri haköp ṙô ingkī pöi hòṅ lööṙen min yěi havëka chuh el Kilīöt.

Unôichrit tö ṙōl samyeūheu ngaich më Yōm La-en nö kēḵ fëslare tö më aṅ el pětēl prötör sistör nö mihôiṅ cha-a nö fil fôm ngam Kilīöt. Ilööṙen ngaich ai fil ngam fôm Kilīöt, rö-ö pöri nö kūö ai öt ṙamlōn el pětēl. Pöi lōnu töre ai ahangkö ngam tölöök inhānga in nup panam tö hòṅ lōnu tö mahangkö ngam tölöök inhānga. Havëtu ngaich ai öi yihtökūö el Kilīöt. Krëchuēt ngaich ai ik samyeūheu tö 1985 öi el ngam klās 79, ngaich söömi ngaich ai chuh Kòlömpiā.

Hōtu ai la-evṙen el ngam mupakö òfis i Kòlömpiā. Hěng samyeūheu öi holtö ellōnre la-evṙen in e, unôichrit e pöri chū-ö öich vë-eny nang më prötör tö ai hòṅ tahëngö chūök öi la-evṙen töm inhangkö ngam tölöök inhānga. Tö möl chū-ö öich ngatī inlahen ṙô öich in më prötör. Unôichrit e ngaich ai söömi im kamngö Vöhīla i Něvā.

Töng ha-eheten chū-ö öich töyal im inhangkö tölöök inhānga. Ik sā chu öl pīhövö, löktökūö peūheu chū-ö söl im harap öich ahangkö ngam tölöök inhānga öich i Finlën. Ngaich ik sā āi ngaich ai pīhöre, rōlheuh āi Sīrkā ai hěng sumkam öi ahangköm tölöök inhānga. Hēru ai chuh in minë tö marô-òlkūö kamngö, ngaich ṙōlheuh inrē öi höng haṙòh el ngam lôri re. Pöi hòṅ veutlö mat im tahëng sakamö ai ahangkö ngam tölöök inhānga.

Havanlöre hēk ngam kumlēḵ lōn ai im inhangköm tölöök inhānga sā nuk tö urěh, ik sā ai kētöre in ngam misönörī. Hiṙeūtkenre sanīöplö ṙôken më pöplisör el ngam māṅ. Tövaiyö inlahen inrē më prötör sistör in e, pön tö hangenlōn tö höö hēk aṅhavin inrē cha-a töm minlēḵṙen in nup töng rahëichyěn mineukṙen cha.

Ik sā ai la-evṙen im panam Něvā. Öt minë panam in e töt aṅhavkūö tö më Vamënyen Yāvē. Lökten chū-ö öich ngö lōn, sitih inlahen öng vöh min nö teungta ngam tölöök inhānga nö in u anū-ö kamngö, pön kihngen yip aṅ tahëng panam nö chuh in u anū-ö kamngö tö kūö tī më Kurillā këng. Havëkö kūö Yāvē chū-ö tö öp tö hěngtak tö hòṅ haköp ngam kanô-en min ngaich vītöre nö Vamënyen Yāvē nö im kamngö. Havëkökūö Yāvē chū-ö inrē töp tarik unôichrit inlahen ò min yěn kētöre nö im vinôkö, ngaich ngön ngam innôlö ò nö in Yāvē hēk havan anga-aṅ nö ṙā-ang Nevā ngaich chuh in öp panam re nö ahangkö ngam tölöök inhānga. Mötlö inlahen tī pöri ang Yāvē nö hateungngö ngam ṙô chu öich vë-ekūötēv.

Unôichngöre ngaich chū-ö öich kēḵ istötī ngam tö hěngtak ṙālö ngam tö Förnantō Konsālěs minënyi. Aṅkūö ngam panam Alchösīras anga-aṅ, ngam töt hěngtak aṅkūö tö Vamënyen Yāvē, 50 kilomītör rô-òlkūö anga-aṅ nö chuh Nevā nö la-evṙen. Örheūheu anga-aṅ nö lēntöheichṙen urěhkūöre nö istötī. Ik sā ò nö rultenre nö istötī, ngaich löktökūö ik hē-e inrē anga-aṅ nö chuh el mīting. Ik raneh afta inlahen ò nö haköp ngaich ilööṙen anga-aṅ nö hamūl më aṅ panamre nö haköpten cha tö nup haköpre lamöktö mat ngam Paipöl.

Unôichrit tö tafūöl chumngëṅtö ang Förnantō nö kētöre nö im vinôkö ik Chönvörī 1990 hēk kētöre inrē nö painīör. Hěngtak ngaich ngam  tarik Vamënyen Yāvē nö ikūö ngam panam Alchösīras. Lökten ngaich nö ngö lōn ngam Mupākö òfis tö yip painīör nö mihôiṅ nö söömi nö chuh in e nö ahanga. Lökten ngaich nö vī-ilre ök töhěng māṅ nö in e ik Förvörī 1992.

Hö-ö ang Förnantō nöng ikūö ngam panam re nö ahangköm tölöök inhānga. Unôichrit inlahen ò nö hapīhö ngaich chuh in ngam panam Sën Visën Těl Këkuān cha-a tö pīhöre nö la-evṙen, ngam töt hěngtak aṅkūö tö Vamënyen Yāvē. In e cha-a nö vīlö ök töhěng māṅ. Vīlöng ngaich ang Förnantō nö Sörkit Ovörsīör ik 2002. Söl ing töngamuh anga-aṅ tö ngam pīhö ò inrē Òlkā nö chöhkö minë māṅ.

Haköplu chū-ö in ngih ekspirīön tö ngam vinë-ekūötēv nö töt ṙanāngen yēḵ hī kētöre inup tö raheichyěn inlahen hī i linökö lōn ngam Tēv. Pön mihôiṅ ang Yāvē nö la-evṙen tö nup töt kanô-òṅ hī ayī-ö la-en. Kô-en nöng anga-aṅ ma-asīöp nup taneūich hö-ö in ayī-ö.—Mët. 9:38.

Vīlöng chū-ö öich Sörkit Ovörsīör ik 1990. Ngam raneh kamngö ai öi söömi i Pokōtā ngam tökiröng elpanam Finlën. Ik sā ai teungen tö ngih la-enre, ngaich ngö ṙô lōn ai sitih inlahen ai min kēken ngih la-enre tö kētu. Öt tö uroh inrē ai heuneūvṙen. Hēk öt töha-eh inrē ai iyöng tökiröng elpanam. Hateungngö ngam kinlēngôre pöri ang Yāvē im Filipī 2:13 ngam tö ngö ṙô, ‘Tön ngam Tēv An töla-evṙen nö in yīö, hĕnghöre hōtö tö la-evṙen inrē, im tölöök lōn Ò.’

Unôichngöre ngaich ai söömi chuh in ngam elpanam Metēlin ngam tö vënyu inlahen taheui tö chu ik raneh. Töng kumyung yin më tarik aṅ kūö e angū-ö panam, öt vanööru cha-a pôrò nö ṙô-òv minë inreul. Hěngheu ik sā chu kēḵ istötī el ök tö hěng patī, ngaich rô-òv nuk inreul nö latunyī. Ngaich töng ṙamôlngöre chū-ö öich el tumat tö kūö vanöörö re, meuk ngam kahë istötīre pöri chū-ö nöng öt vöö höng iṙūöhö ṙô nö haköp ngam perekrāf. Keuheūtö ṙô ngaich anga-aṅ nö haköp ngaich havë-engrit re nö lukkö yip kūön re. Havanhötre anga-aṅ nö el ngam patī nö kumtö më kūönre ngaich ngö ṙô, “Aṙēlen chu, lukken më kūönre chin taheui chuh latunyī.”

Pōyen minë tö ngatī kanihngen ai. Hěngheuh ik sā ai chuh kūö patī ahanga, ngaich faltöre ang Sīrkā nö in chu ngaich vë-enynang chu töp töhěngtak tarik nö hòṅ hareulngen ò. Pa-ekūö ngaich chū-ö tö kūö ṙô ò nö vë-enynang chu. Unôichngöre ngaich ai akahalōn töp tarik nö rö-ö nö hòṅ hareulngen Sīrkā pön hareulngen öp tahëng kumröön nö lökngö taseū Sīrkā.

Hiṙeūtngöre pöri nö hö-öv ngam vanöörö ai. Teungen ai tö nganönöre öi lökten in yip prötör sistör aṅkūö ngam panam tö ngatī kanihngen inrē. Ngö ṙô lōn ai yěn hayööken cha Yāvē, ngaich hayööken ai inrē min anga-aṅ. Örheūheu ai hang minë inchöngtenre kahëtö më minṙöinylen hēk hayönglenre inrē in Yāvē.

Kô-en minë inlahen ai nö öt uroh nö sā inlahen minë mufē ai. Ik sā chuh in öp töhěng patī, ngaich hangṙô nap tönët tak chū-ö yöngnyīö nö lā-al kūöre nö latunyī. Öt ööire chū-ö öich hang nuk ṙô cha nö lā-alkūöre. Ngam chahu patī chu pöri nö ṙōlheuh nö tölṙô chu kunyī-inyre. Ik sā chu ngaich kunyī-inyre, ngaich in e mikahalōn chū-ö tö nuk tönët nòng Talökö nö asīnkö ṙô nap  yöngnyīö lamātaseū patī tö örheūheu nö lā-alkūöre.

Kētu la-en chū-ö ik 1997 tö ngam la-en maharuntö töla-evṙen nö el ngam māṅ iskul (instructor of the Ministerial Training School). b Tökuchiken chū-ö öich yihtökūö el minë iskul ngam söngkötön. Öt mufē-ev pöri chū-ö töm inlahenre min öich haköphötī öich el ngam iskul.

Unôich hēk chū-ö öich kē-ěvkūö töm la-en tistrik ovörsīör. Ik sā ngam tistrik ovörsīör la-en nö ṙā-airen kinëken, ngaich havantöre chū-ö im la-en sörkit ovörsīör. Mötlö tö tö 30 samyeūheu chū-ö öich haköphöti öich el ngam iskul ngam söngkötön. Angū-ö lāinyngen minë inkôlò chu nö pōyen. Öt tö lööṙen pöri në kinë-ekūö chu la-en. Ta-a hēk töich iṙūöhö ṙô vë-enynang yīö.

Töng yahlö nganötö chin öich tarik lökten öp tö long la-en nö in chu ilööṙen chū-ö kēken e. Lökten chū-ö öich heuveū lā-al nup töng sitih kanihngen. Ṙōlheuh pöri chū-ö yěich kē-ěvkūö tö minë la-en el ngam māṅ, ngaich öt milḵṙen chū-ö tö yip tahëng. Hěngheuh chū-ö öich höng tölṙô yik prötör nö ṙūöhlö inlahenre nö hangenlōn tö höö hēk milēḵṙen inrē, hö-ö pöri chū-ö öich ngatī inlahen.—Rōm. 7:21-23.

Ṙōlheuh chū-ö öich haṙivlōn tö kūö minë ötkumlē-enre. (Rōm. 7:24) Hěngheuh chū-ö öich ngö ṙô öich vë-ekūö Yāvē tö kūö ngam mīṙivlōnre ngö ṙô chū-ö, ‘söö chin öreh yěich ṙāngenre im la-en misönörī ngaich havan öich chu Finlën.’ Ik sā chu pöri ngaich öich chuh el mīting ik harap hē-e angū-ö ṙētak. Ngaich teungen chū-ö tö raneuslö alahare. In e mikahkūö ngaich chū-ö tö Yāvē nö lōnu tö chuh öich lā-al minë tötkumlē-enre hēk iṙūöhen öich i linökö lōn ò. Ing sā chu töngamuh afēkö minë tī Yāvē nö kētö sanapṙô chu yěich vë-ekūötēv, ngaich keūheutnyöre chū-ö tö ṙanamlōnre. Lökten chin töngamuh öich kiröngen ṙô öich ha-öinyö Yāvē kūö ò nö hayööken chu öich ṙap minë ötkumlē-en chu.

Keuheūttö ṙētakre āi tö ngam pīhö chu öi im la-en i linöökölōn ngam Tēv lökten ai kirööngen ṙô öi ha-ööinyö Yāvē. Ha-öiny tī Yāvē inrē chū-ö tö ò nö kē-ěkūö chu tö ngam tövai pīhö chu ngam tö örheūheu nö hamòlṙen chu.

Ngaich chin min öich hòṅ 70 samyeūheu. Ngaich min öich öt köpsören öich im la-en re öich haköphöti hēk im la-en ovörsīör inrē. Öt haṙivlōn pöri chū-ö. Kūò yòh? Pöi rö-ö yēḵ hī öi höng kamnguvö ngaich möl öi hòṅ ha-öinyö Yāvē. Pön höng ṙamlōn anga-aṅ nö meuk inlahen hī öi akah tölngöre im linökölōn ò hēk tööḵlö inrē ayī-ö tö ngam hanangenlōnre tö ò öi kētö nööinyö ò.—Mai. 6:8; Māk. 12:32-34.

Minë tö ṙōlkangen la-en taneūngen chu el ngam söngkötön, öt kūö chu öich tö heuveū-en tö yip tahëng öich teūngen tö u, kūö ngam tö kiröng neūkölōn Yāvē pöri tö chu öich teūngen tö u anū-ö la-en. Akahakūö ang Yāvē tö minë öt kumlēḵ-en chu, sön pöri anga-aṅ nö kē-ěkūö chu tö minë la-en ngaich hayööken chu öich hateungngen u. Kô-en nö meūkö ngam kumlēḵ Yāvē nö in minë öt kumlēḵ-en chu.—2 Kòr. 12:9.