Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

SANGO JA KU MWONO

Ulelu Wami Wakusolola Ndundo ja Zambi

Ulelu Wami Wakusolola Ndundo ja Zambi

MUZE yami ni mukwetu-pwo twahetele ku Colômbia ha 1985, mu chifuchi mwapwile vunda yinji. Nguvulu te kanase tachi hanga ahwise mungoso wa kulanjisa droga mu mambonge ni chizavu cha yingwalwe waze apwile ku milundu. Hakamwihi ni mbonge ya Medellín, kuze kulutwe twayile ni kukalakalila, yimupwa yingalwe waze te akwendangana ni mata mu matapalo. Ayo kapwile ni kulanjisa droga, kwita mbongo kuli atu hanga o aafunge, nawa te kakushiha atu mumu lia mbongo. Niumwe wa kuli ayo wanungine ni mwono ha miaka yinji wakuhi, eswe kafwile mu ukweze. Yuma yino te kanda tuyimona kama ku mwono wetu.

Kuchi atu aali a ku Finlândia, chifuchi chatwama kusuku sali lia norte akaye ni kutwama mu América ya sule? Yika nalilongesa ha kupalika cha miaka?

HA UKWEZE WAMI MU FINLÂNDIA

Nasemukine ha 1955, twapwile ana a malunga atau, yami te nguli kasulasongo. Nakolelele hakamwihi ni yimwe mbonge ya ku sule mu Finlândia yize anavuluka ngwo Vantaa.

Mama kamukapachishile ngwe Chela cha Yehova, muze te kanda nguchisemuka. Alioze, tata te kakulimika ni umwenemwene, nawa te keshi kutayiza hanga mama alilongese Mbimbiliya ni yetu hanji kututwala ku kukunguluka. Hachino muze tata te akukatuka ku zuwo, mama kapwile ni kutulongesa Mbimbiliya.

Naputukile kukalila Yehova muze te nguli ni miaka shiambiali

Chize ku wanuke wami, nazangile kununga ni kwononokena Yehova. Ngwe chilweza, tangwa limwe muze te nguli ni miaka shimbiali, longeshi yami ku shikola yanguvwila uli mumu lia kulituna kulia verilättyjä, chimwe kulia cha ku Finlândia chize akulinga ni manyinga. Iye yangupola lutundu ni kungusa ngarfu mu kanwa hanga ngulie kulia chacho. Alioze yingumulamba ku kwoko, chocho ngarfu yiyihola.

Tata kafwile muze napwile ni miaka 12. Hachino, yinguputuka kuya ku kukungluka. Mandumbu mu chikungulwila kangusolwelele zango, chocho chino yichingukwasa kukola ku ufulielo. Yinguputuka kutanga Mbimbiliya hita tangwa, kuputuka ni kuhengwola kanawa mikanda yetu. Mumu lia chino, yangupapachisa muze te nguli wika ni miaka 14 ha 8 Agosto, 1969.

Muze nahwishile shikola, yinguputuka mulimo wa pionelu wa shimbu lieswe. Ha kupalika cha poso jikehe wika, yingwalukila ku Pielavesi mukachi ka chifuchi cha Finlândia kuze te kunafupiwa chinji ukwaso.

Mu Pielavesi, mwe nanyingikinyine mukwetu-pwo, Sirkka. Nazangile chinji utu wenyi, kulikehesa ni chize te ajama ku ufulielo. Iye kakapwile ni kufupa yuma yinji, te kakuwahilila ni yize ali nayo. Yetu eswe te twakuzanga kulingila chinji Yehova ni kutayiza chiteli cheswacho matwaha mu mulimo wenyi. Twalimbachile ha 23 Março, 1974. Shimbu tuye ni kulivwisa kuwaha ha mashimbu jetu a umbachiso, (lua de mel) yituya ni kwambujola ku Karttula, kuze te kunafupiwa chinji ukwaso.

Zuwo lize twalukalile mu Karttula, Finlândia

YEHOVA KATUFUNGILE

Mashinyi waze atuhele kuli yaya

Chize ku uputukilo wa ulo wetu, Yehova kasolwele ngwenyi, nyi mutusa Wanangana wenyi ha chihela chitangu ku mwono wetu matufunga ni kutwaha yize mutufupiwa. (Mateu 6:33) Ngwe chilweza, mu Karttula, kutwakapwile ni mashinyi. Ku uputukilo, te twakwendela ha kinga. Hachino, ha shimbu lia chishika, ku chihela chacho kwakukekema chinji. Mba tuhase kwambujola mu njiza yacho yize yapwile yinene, te tunafupiwa mashinyi. Alioze, kutwakapwile ni mbongo ja kulanda mashinyi.

Susumuku, yaya yoze ngunahate yeza ni kutumeneka. Iye yatwaha mashinyi jenyi. Te afweta kulu seguro ya mashinyi. Chuma twatambile kulanda wika chapwile maji a mu mashinyi. Chocho, yitupwa ni mashinyi waze te tunafupu.

Yehova kasolwele ngwenyi te matukwasa ku yize mutufupiwa ku musunya. Yetu te twatamba wika kusa Wanangana wenyi ha chihela chitangu.

SHIKOLA YA NGILIATE

Shikola ya Mulimo wa Pionelu ha 1978

Muze te tuli ku Shikola ya Mulimo wa Pionelu ha 1978, Raimo Kuokkanen, a umwe wa kuli alongeshi jetu, yatukolweza hanga tusoneke petisau ya Shikola ya Ngiliate. Chocho yituputuka kulilongesa Inglês mba tuhase kuya ku shikola yacho. Hachino, ha mwaka 1980, shimbu te kanda tuchisoneka ma petisau, yatutuma tukalakale ku Mbetele ya Finlândia. Ha shimbu liacho, Mambetelita te keshi kwatuma ku Ngiliate. Alioze, twazangile kukalakala kuze Yehova mazanga hi kuze ko yetu ene mutuzanga. Hachino, yituya kuze atutumine. Chipwe chocho, yitununga ni kulilongesa Inglês hanji te mukupwa uhashi wa kutusanyika ku Ngiliate.

Ha kupalika cha yimwe miaka, Chizavu cha Tusongo yichihana uhashi kuli Mambetelita hanga aputuke kuya ku Ngiliate. Chocho, kawashi-washi, yitusoneka mapetisau hanga tuye ku shikola. Chino kutwakachilingile mumu ngwo, te kutushi kuzanga mulimo wa Mbetele. Hi chocho ko! Twazangile wika kulihana hanga tukwase kuze te mukufupiwa chinji ukwaso nyi te matutayiza. Hachino, ha Setembro 1985 yatusanyika ku shikola ya Ngiliate kalasa 79. Hanyima, yatutuma ku Colômbia.

CHITELI CHETU CHITANGU MU MULIMO WA MISHIONALIU

Mu Colômbia, chitangu katutumine tukalakale ku Mbetele. Nalingile yize munguhasa hanga ngwijilile ni mulimo ku Mbetele, alioze ha kupalika cha mwaka umuwika, yingwita chiteli cheka. Chino chapwile chisuho chitangu ku mwono wami kwita hanga angwalumune chiteli. Hachino, yatutuma ngwe mishionaliu ku Neiva, mu mbonge ya Huila.

Te nakuzanga chinji mulimo wa kwambujola. Muze napwile twamishi ni kukalakala ngwe pionelu mu Finlândia, ha mashimbu amwe te nakwambujola chize ku chimene ndo ufuku. Hanyima lia kulimbata, yami ni Sirkka te twakwambujola tangwa lia muundu. Muze te twakuya ni kukalakalila kusuku, ha mashimbu amwe te twakupomba mu mashinyi jetu. Chino te chakutukwasa kutepuluka mashimbu a wenyi ni kutwaha uhashi wa kuputuka kwambujola ha chimene tangwa likwo.

Kukalakala ngwe mishionaliu mu munda, chatukwashile kupwa ni uwahililo uze twapwile ni kwivwa ku uputukilo. Chikungulwila yichikola, chikwo nawa mandumbu mu Colômbia te kakutuvumbika, kutuzanga ni kusakwilila ha milimo yize te twakulinga.

KULEMBA CHIKWETE NDUNDO

Hakamwihi ni Neiva kuze twapwile ni kukalakalila te kukushi Chela cha Yehova niumwe. Yami te nakuzanga chinji kwambujola ku yihela yacho, alioze mumu lia yingalwe waze apwileko, te hi chipema ko yilambala kuya ni kwambujola ku yihela yacho. Chocho yingulemba kuli Yehova, hanga mutu umwe mu mambonge jacho apwe Chela cha Yehova. Yingunyonga ngwami, muchilita mutu wacho kupwa mu Neiva muze tuli hanga alilongese umwenemwene, amupapachise ni kujama ku ufulielo, mba afune mu mbonge yo hanga akambujole sango jipema. Chakanyingikine ngwami, Yehova kapwile ni nyonga lipema chinji kuhiana lia yami.

Kulutwe yinguputuka kulilongesa ni umwe mukweze avuluka ngwo Fernando González. Iye te katwama mu Algeciras, mu yimwe ya ku mambonge muze kumwakapwile Yela ja Yehova. Fernando te kakulinga wenyi wa kilometro kuhiana 50 hanga aye ni kukalakala ku Neiva. Iye te kakulilulieka kanawa ha hita longeso nawa yaputuka kukunguluka. Chize ha poso yitangu ya kulilongesa chenyi, Fernando yaputuka kulongesa atu mu mbonge yo yize te akulilongesa mu Mbimbiliya.

Kali hamwe ni Fernando ha 1993

Fernando kamupapachishile ha Janeiro, 1990, kalilongesele Mbimbiliya ha tukweji asambano wika. Hanyima lia kumupapachisa, yapwa pionelu wa shimbu lieswe. Amu mu Algeciras te himwapwa Chela cha Yehova, chocho Mbetele yiumona ngwo, aze te e mashimbu apema akutuma mapiolelu alipwila mu mbonge yacho. Ha Fevereiro 1992, mu mbonge yacho yimupwa chikungulwila.

Shina Fernando te kakwambujola wika mu mbonge yo? Ka! Muze te halimbata, iye ni mukwo-pwo, yalukila ku São Vicente del Caguán, mu mbonge yikwo muze kumwakapwile Yela ja Yehova. Ayo kakwashile kuputuka chikungulwila. Ha 2002, Fernando yamutongola ngwe kalayi wa mbonge, iye ni mukwo-pwo Olga, machinunga mu mulimo wacho ndo musono.

Ni chilweza chino, nalilongesa ngwami chili chilemu kulemba ha kutongola yuma yize yinatale ha chiteli chetu ni milimo yize mutulinga. Yehova mahasa kulinga yuma yize yetu kutuchi kuhasa, mumu uno uli mulimo wenyi hi wa yetu ko.—Mateu 9:38.

YEHOVA KAKUTWAHA “TACHI JA KULINGA YUMA YIZE IYE AKUZANGA”

Ha mwaka 1990, yatutuma ngwe kalayi wa mbonge. Chiteli chitangu chapwile mu Bogotá, mbonge yinene. Chino chinakatusakalalisa mumu te kanda twijilila kutwama mu mbonge muze muli atu anji. Yami ni mukwetu-pwo twakalilongesa chinji ku shikola, kashika kutushi ni utotombo unji. Alioze, twamwene chize Yehova amanunwine hali yetu yize yili ha A-Fwilipu 2:13, hanambe ngwo: “Zambi kali yoze kulita ni chize chamupemena, kakunwaha tachi ja kulinga yuma yeswe yize iye akuzanga.”

Kulutwe, yatutuma ngwe kalayi wa mbonge mu Medellín, chihela chize natongolanga ku uputukilo. Atu mu mbonge yacho te hanejilila kumona upupilo mu matapalo, kashika te keshi kukomoka ha yuma yacho. Ngwe chilweza, tangwa limwe muze te ngunasongwela longeso lia Mbimbiliya, amwe yingwalwe yaputuka kuloza mata haze lia zuwo muze napwile. Kwasalile hakehe hanga ngupombe hashi, alioze longi yanunga ni kutanga paragrafu chakuhona kulipikala. Muze ahwishile kutanga, yeta lisesa ni kuya haze. Ha kupalika cha mashimbu akehe, yahiluka ni twanuke aali ni kungulwela ngwenyi: “Ngukonekene, nayanga wika ni kusaka ana jami.”

Twapalikile mu yuma yikwo nawa ya utoji. Ha amwe mashimbu, muze te tunambujola ku zuwo ni zuwo, mukwetu-pwo yeza ni kuzomboka kuli yami ni woma unji. Iye yangulweza ngwenyi, kamba kumuloza. Lusango yono yanguvwisa woma unji. Alioze kulutwe, yitunyingika ngwetu chingalwe wacho kambile kuloza lunga yoze te unapalika hakamwika ni Sirkka.

Utakamiso wa mandumbu a mu mbonge yacho, watukwashile kwijilila ni ungalwe uze wapwile ni kulingiwa mu matapalo. Chocho yitunyingika ngwetu, nyi Yehova kakukwasa mandumbu waze atwama mu mbunge yacho ni yetu matukwasa. Chikwo nawa, te twakukaula mashimbu eswe yiyulo ya makulwana a mu chikungulwila mu mbonge yacho, ni kusa tachi hanga tulinge yize mutuhasa ni kuhichika yikwo mu moko ja Yehova.

Kwamba pundu, yuma yimwe te hi yipi ko chinji ngwe chize twapwile ni kunyonga. Tangwa limwe, te ngunameneka umwe mwenya-zuwo, yingwivwa zungo ngwe lia mapwo aali anakalumuka ni kuzwela haze lia zuwo. Yami kuchakazangile kutala atu waze te anazwele, alioze mwenya-zuwo yangushinjika hanga nguye ni kutala. Muze twayile ni kutala yize te yinalingiwako, yitumona ngwetu chapwile wika “kuzwela” cha tujila aali waze te anembulula atu.

YITELI YAHA NI KAPINDA

Ha mwaka 1997, yangutongola ngwe longeshi wa Shikola ya Kulilongesa Milimo ya mu Ululikiso. b Yami te nakuzanga chinji kuya ku mashikola wa mu ululikiso wetu, alioze te kanda nguchinyonga kama kupwa longeshi wa shikola yimwe.

Kulutwe, yingukalakala ngwe kalayi wa mambonge. Muze chiteli chino achichijile yinguputuka kukalakala cheka ngwe kalayi wa mbonge. Kashika ha miaka kuhiana 30 nakukalakala ngwe longeshi, aku nawa kalayi wa mbonge. Yiteli yino yangunehena yiwape yinji. Alioze, hi yuma yeswe yapwile yipema wika. Manenu ngunulumbunwine.

Napwa chinji mutu mukalu. Chino changukwasa kupalika mu yuma yikalu ku mwono wami. Alioze ha mashimbu amwe, nakuhianyisa muze nakufupa kululieka yuma mu yikungulwila. Ha chihuho chimwe, nahanjikile ni mandumbu ha ulemu wa kusolwela akwo zango ni kupwa atu ashi. Alioze ha kuhana chiyulo chacho yinguhanjika pundu; nawa mu jila yikalu, chakuhona kusolola zango.—Roma 7:21-23.

Mumu lia tupalia waze nakulinga, ha yisuho yimwe te nakunenganyana chinji. (Roma 7:24) Tangwa limwe, yingulemba kuli Yehova ni kumulweza ngwami, muchipema kuli yami kwecha mulimo wa mishionaliu ni kufuna ku Finlândia. Ha tangwa liacho, yinguya ha chimwe kukunguluka cha chikungulwila. Utakamiso uze natambwileko wanguhele shindakenyo ngwami, natamba kununga ni chiteli chami ni kusa tachi hanga ngululieke tupalia waze nakulinga. Ndo musono, nakuwahilila chinji ha chize Yehova akumbulwile yilemba yami. Chikwo nawa, nakusakwilila ha chize iye akungusolwela uhumikizo ni kungukwasa hanga ngukumbe ulelu wami.

NAKUTALA KULUTWE NI UJIKIJILO

Yami ni Sirkka twakusakwilila chinji Yehova ha kutwaha uhashi wa kupalikisa mashimbu jetu anji mu mulimo wa shimbu lieswe. Chikwo nawa, nakusakwilila Yehova ha kungwaha pwo wa zango, nawa yoze washishika ha miaka yeswayi.

Kwasala hakehe mungukumbanyisa miaka 70, ni kwecha chiteli chami cha longeshi ni cha kalayi wa mbonge. Alioze chipwe chocho, yino kuyishi kunguhongesa. Mumu liaka? Mumu ngunanyingika ngwami, yize yakuvwisa Yehova kuwaha yili kumuwayila ni kuhomboka ni mbunge ya too ni zango ni usakwililo. (Mika 6:8; Marku 12:32-34) Mba tuhalise Yehova, kutwafupiwile kupwa ni yiteli yilemu.

Muze nakutala kunyima ni kumona yiteli yize napwa nayo, nakunyingika ngwami, kuchakayitambwile mumu ngwo, nguli ni ulite kuhiana akwetu hanji ngwo, nguli ni utotombo walipwila. Ka, hi chocho ko! Yehova kanguhele yiteli yacho mumu lia chawana cha vumbi lienyi. Iye kanguhele yiteli yino, chipwe ngwe napwile ni kulinga tupalia anji. Ngunanyingika ngwami, nahasa kulinga kanawa yiteli yacho ni ukwaso wa Yehova. Kashika nakwamba ngwami, ulelu wami wasolwele ndundo ja Zambi.—2 Kori. 12:9.

a Tala Sango ja ku mwono ja Raimo Kuokkanen, ha chikuma, Determinados a servir a Jeová,” mu Kaposhi wa Kutalila 1 Abril, 2006.

b Shikola yino kayisalakanyisa ni Shikola ya Akwa-Kwambujola Wanangana.