Yawutuka muna mvu wa 1955. Mono i mwan’a nsuka muna wana tatu twawutuka. Yasansukila muna zunga kia nlambu a mbu kuna sude ya Finlândia. E zunga kiaki o unu kiyikilwanga vo mbanz’a Vantaa.

O mama vava kavubwa se Mbangi a Yave ke vavioka mvu miayingi ko, omono yawutuka. Kansi, o papa kazolanga ludi ko ye kayambulanga ko vo mama kalongoka yeto e Bibila ngatu kutunata muna tukutakanu. Muna kuma kiaki, watulonganga kaka e Bibila vava papa kakalanga muna nzo ko.

Tuka muna kileke kiame, kiazolanga kolamena Yave ko. Kasikil’owu, vava yakala ye mvu nsambwadi, nlongi ame wamfungila makasi wau kiazola dia verilättyjä ko (Panqueca za Finlândia zivangilwanga muna menga ma bulu). O nlongi wavava ziula o nuame muna koko kumosi ye muna koko kwankaka wasimba nsoma yakala ye tini kia panqueca mpasi vo kandika kio muna kingolo. Yalenda katula nsoma vana koko kwandi.

Vava yakala ye kimbuta kia mvu 12, papa wafwa. Tuka muna kolo kiakina yayantika kwenda muna tukutakanu. Ampangi muna nkutakani batoma kunsonganga e ngemba, ediadi diansadisa mu nungunuka muna kimwanda. Yayantika tanga e Bibila lumbu yawonso yo longoka e nkanda mieto ye fululu kiawonso. E fu kiaki kiambote kia longoka, kiansadisa mu vubwa kina  kia 8 kia ngonde Agositu ya mvu wa 1969, vava yakala ye kimbuta kia mvu 14.

Vava yafokola tanga sikola, vana vau yayantika sala se mviti a nzil’a ngonde ke ngonde. Ke vavioka tumingu twayingi ko, yayaluka mu kwenda sadila kuna Pielavesi, zunga kiavuanga ateleki ayingi o mfunu kiakala lukufi ye centro ya Finlândia.

Kuna Pielavesi, yazayana ye dumbelele kimosi nkumbu andi Sirkka, ona wakituka se nkaz’ame a nzolwa. Yatoma kunzola mu kuma kia lusakalalu lwandi ye tima diandi muna mambu ma mwanda. Kavavanga tunda ko ngatu nkembo a mavua. Yeto awole twakala ye tima dia sadila Yave una ufwene, kiakala nkia kiyekwa tutambula. Twakazala kina kia 23 kia ngonde a Malusu ya mvu wa 1974. Vana fulu kia kwenda mu vundu mu kuma kia lukazalu, twayaluka kuna Karttula, zunga kiavuanga ateleki ayingi a Kintinu o mfunu.

Tuka kuna lubantiku wa longo lweto, Yave watusonga vo okutulunga-lunga muna kinitu kele vo tusidi Kintinu kiandi va fulu kiantete. (Mat. 6:33) Kasikil’owu, kuna Karttula ke twakala ye kalu ko. Kuna lubantiku mu mvelo twakangalelanga. Kansi muna nsungi a sivu, kiozi kiayingi kiakalanga ko. Muna kwenda samuna e nsangu zambote muna zunga kiampwena kia nkutakani, kalu twavuanga o mfunu. Kansi, ke twakala ye nzimbu ko za sumbila e kalu.

Lumbu kimosi, mbut’ame wayenda kutukingula ye watukayila e kalu yo futa e seguro yawonso. O yeto mazuti kaka twasumbanga. Tuka muna kolo kiakina twakala ye kalu twavuanga o mfunu.

Yave wasonga vo yandi wakala ye mbebe ya kutulunga-lunga muna kinitu. O yeto e mbebe eto i sia kaka e salu kia Kintinu vana fulu kiantete.

Vava twakala muna sikola ya salu kia kimviti a nzila muna mvu wa 1978, mpangi Raimo Kuokkanen, a mosi muna alongi eto watukasakesa twasoneka e ndomba ya Sikola ya Ngiladi. Muna kuma kiaki, twayantika longoka e kingelezo ye kani dia kota e sikola yayi. Kansi, muna mvu wa 1980, vitila twasoneka e ndomba ya Ngiladi, twabokeleswa mu kwenda sadila kuna vula  dia Finlândia. Muna kolo kiakina, mpangi za Betele ke basonekanga ndomba ya Ngiladi ko. Kansi o yeto twakala ye luzolo lwa sadila konso fulu kina Yave kazola kututuma, ke fulu kina twazola ko. Muna kuma kiaki, twatambulwila kwenda sadila kuna Betele. Kansi, twakwamanana longoka kingelezo. Kadi twayindulanga vo tulenda wanana ye lau dia kota e Sikola ya Ngiladi.

Muna mvu mialanda, e Selo Yambuta bavana e lau kwa mpangi za Betele mu soneka e ndomba ya kota e Sikola ya Ngiladi. Vana vau twasoneka e ndomba. Ediadi ke disongele ko vo ke twayangalelanga e salu kia Betele ko. E kani dieto i kwenda sadila konso fulu kiavavuanga ateleki ayingi o mfunu kele vo tuyifwanisi. Twabokelwa mu kota e Sikola ya Ngiladi ye muna ngonde a Setemba ya mvu wa 1985 twafokola e kalasi kia 79 kia Ngiladi. I bosi, twafilwa kuna Colômbia.

Kuna lubantiku kuna Colômbia, ku vula twasadilanga. Yavanganga e ngolo mu lungisa e kiyekwa kiame, kansi vioka mvu mosi twasadila kuna vula, yamona vo tufwete sobwa e kiyekwa. I nkumbu yantete ye yansuka muna zingu kiame yalomba e kiyekwa kiankaka. I bosi, twafilwa se misionario kuna zunga kia Huila, muna mbanz’a Neiva.

I toma yangalelanga e salu kia samuna e nsangu zambote. Muna kimpumpa vava yasalanga se mviti a nzila kuna Finlândia, ezak’e ntangwa yavaikanga muna salu kia umbangi tuka muna mene-mene yamuna nkokela. Vava twakazala, mono yo Sirkka twasalanga e lumbu kiamvimba muna salu kia umbangi. Vava twayendanga sila umbangi muna zunga yakala kwandá, ezak’e ntangwa twalekanga muna kalu dieto. Ediadi diatusadisanga mu lembi vanga e nkangalu mia kwenda yo vutuka ye diatusadisanga mpe mu yantika sila umbangi muna mene-mene muna lumbu kialandanga.

Ekolo twasalanga se misionario, twayantika mona diaka e kiese kia salu kia umbangi twakala kiau kuna lubantiku. E nkutakani eto yanungunuka, ampangi kuna Colômbia bakala ye fu kia luzitu, zola yo vutula matondo.

Muna mbanza zakala lukufi ye mbanz’a Neiva ina twafilwa, ke mwakala Mbangi za Yave ko. Yatokananga kana aweyi e nsangu zambote zilwakila muna mbanza zozo. Kansi muna kuma kia nkindu za yimpumbulu, diavonza diakala kuna kwa nzenza mu zingila muna zunga kiakina. Muna kuma kiaki, yasambanga kimana kana muntu mosi kakituka se Mbangi a Yave muna mbanza zazina. Yayindulanga vo muntu ndioyo, kafwete zingila yo longokela e ludi muna mbanz’a Neiva. Yasambanga mpe vo kuna nim’a luvubu lwandi yo nungunuka muna mwanda kafwete vutuka muna mbanz’andi muna sadisa akaka. Kiazaya wo ko vo e ngindu za Yave zisundidi e zame.

Ke vavioka kolo ko, yayantika longoka e Bibila ye toko dimosi una ye nkumbu Fernando González. Kuna Algeciras kazingilanga, imosi muna mbanza zina ke zakala ye Mbangi za Yave ko. Fernando wakangalanga vioka kilometa 50 mu kwenda sadila kuna Neiva. Watoma kubamanga muna longi diandi ye vana vau wayantika lungana muna tukutakanu twawonso. Tuka muna lumingu lwantete vava kayantika longoka,  Fernando wakutakananga ye wantu akaka muna mbanz’andi ye wabalonganga mana kalongokanga muna Bibila.

Vioka ngonde sambanu tuka kayatika longokela e Bibila, Fernando wavubwa muna ngonde a Yanuali ya mvu wa 1990. I bosi, wakituka se mviti a nzila a ngonde ke ngonde. Kana una vo yandi mosi kaka i Mbangi a Yave wakala muna mbanz’a Algeciras, ampangi kuna vula bamona vo diamfwana kwandi mu twika aviti a nzil’a Especial muna zunga kiakina. Muna ngonde a Fevelelo ya mvu wa 1992, nkutakani mosi ya ziuka muna mbanza yayina.

Nga Fernando mu mbanz’andi kaka kasilanga umbangi? Ve! Vava kakazala, o yandi yo nkaz’andi bayaluka muna mbanza San Vicente del Caguán, mbanza yankaka ke yakala Mbangi za Yave ko. Basadisa mpe mu ziula e nkutakani mosi muna mbanza yayina. Muna mvu wa 2002, mpangi Fernando watumbikwa se nkengi a zunga. Yandi yo Olga wa nkaz’andi bakinu mu salu kia nkengi a zunga yamu unu.

Muna nona kiaki, yalongoka o mfunu wa lombanga mambu masikididi muna sambu mu kuma kia salu kia Kintinu. Yave ovanganga mana ke tulendi vanga ko. Vana ntandu, e salu kia nkutika i kiandi, ke kieto ko.—Mat. 9:38.

Muna mvu wa 1990, yatumbikwa se nkengi a zunga. E zunga kiantete twayenda sadila i Bogotá, mbanz’a kimfumu kia Colômbia. E zunga kiaki kiatuvana o wonga. Mono yo nkaz’ame twampasi wantu ke twatanga sikola zandá ko ye mpe ke twamesana zingila mu mbanza zampwena ko. Kansi, Yave walungisa nsilu andi una muna Filipi 2:13, uvovanga vo: “Nzambi muna luzolo lwandi, okunusiamisanga yo kunuvana luzolo yo nkuma wa sala.”

Kuna kwalanda, twafilwa kuna zunga kia Medelín e mbanza ina ngikidi kuna lubantiku. O wantu a mbanza yayina bamesana mavangu ma nsoki ye ke bamonanga diaka wonga ko. Kasikil’owu, lumbu kimosi ekolo yalongokanga Bibila yo muntu mosi, twayantika wá nkele kuna mbazi a nzo ina twakala. Yayantika zakama yo wonga yo vava bukama va ntoto, kansi o nlongoki wakwamanana tanga e tini ye wavuvama kwandi kakala. Vava kafokola tanga, walomba nswa yo vaika kumbazi. I bosi, wavutuka yo wana wole a makala yo vova kuna luvuvamu lwawonso vo: “Undoloka, wan’ame ngiele baka.”

Twawanana ye diambu diankaka dia tusia mu vonza. Lumbu kimosi, vava twasilanga umbangi mu nzo ye nzo, nkaz’ame wazaula vana yakala, wazakamanga yo wonga. Wavova vo muntu mosi wanonga. Yamona kikilu wonga. Kansi, twabakula vo e kimpumbulu kiakina muntu ankaka ona walutanga vana ndambu a Sirkka wa nkaz’ame kanonga.

Kuna kwalanda, ke twamonanga diaka wonga ko wa mavangu mansoki mavangamanga. Twakasakeswa muna luzindalalu luna ampangi za zunga basonganga kanele vo bawanananga ye mambu mayingi mampasi. Twabakula vo avo Yave okubasadisanga, okutusadisa mpe. Ntangwa zawonso twalemvokelanga tuludiku twavewanga kwa akuluntu a zunga, twatoma  kuyikebanga yo yambula mambu mankaka vana moko ma Yave.

Dialudi vo, mambu mankaka twawanananga mau ke makala ma vonza kibeni ko. Kasikil’owu, lumbu kimosi vava yalongokanga Bibila yo muntu mosi, ya wá ndinga za akento wole bazonzanga vana mbazi a nzo ina yakala. Kiazola vaika ko mu mona mana mavangamanga, kansi o mfumu a nzo wampovesa vo twavaika vana mbazi, vana yanzala kia nzo. Vava twavaika, twamona nkusu zole zatanginina e ndinga za wantu bazonzanga.

Muna mvu wa 1997, yatumbikwa se nlongi a Sikola ya Nkubama ya Uselo. b Yatoma yangalelanga kota e sikola za Kintinu. Kansi, kiasidi yindula ko vo itambula e kiyekwa kia kala nlongi.

Kuna kwalanda, yasala se nkengi a mvivu. Kansi, vava e salu kia akengi a mvivu kiafokoka, yavutukila sala se nkengi a zunga. Ozevo, mu kolo kia mvu 30 miviokele, isalanga se nlongi ye nkengi a zunga. E yiyekwa yayi nsambu zayingi ikutwasilanga. Kansi, ediadi ke disongele ko vo ntangwa zawonso mambu mambote kaka mekalanga. Yambula yasasila e kuma.

Kiazolanga viokesa mambu ko. Ediadi diantwasila mampasi zayingi. Ezak’e ntangwa, vema kwasaka yasonganga muna vava singika mambu muna nkutakani. Lumbu kimosi, yavana longi diankuma kwa mpangi zankaka vo basonganga o zola yo ntim’anleka kwa akaka. Kansi, yabakula vo ezak’e ntangwa mono kibeni kiasonganga e fu yayi ko.—Roma 7:21-23.

Mu kuma kia ngindu zalembi songa yakalanga zau, ezak’e ntangwa yakendalalanga. (Roma 7:24) Lumbu kimosi yavovesa Yave muna sambu vo diambote dikala kele vo ngiambwidi e salu kia kimisionario yo vutuka kuna Finlândia. Muna fuku wauna, yayenda mu lukutakanu. O lukasakeso yatambula lwasonga e ziku vo mfwete kwamanana muna kiyekwa kiame yo kwamanana vanga ngolo muna tomesa kiwuntu kiame. Yamu wau, itoma sivikanga mu mpila ina Yave kavanina e mvutu za sambu kiame. Vana ntandu, ivutulanga matondo mu mpila ina kekunsadisilanga mu sunda lutovoko lwame.

Mono yo Sirkka wa nkaz’ame mfuka yampwena tuna yau kwa Yave muna lau diampwena katuvana dia sadila zingu kieto muna salu kia ntangwa ke ntangwa. Itoma vutulanga mpe matondo kwa Yave wau kampana o nkento ona osonganga zola ye kwikizi mu mvu miami miawonso.

Ke kolo ko ilungisa mvu 70 yo yambula e kiyekwa kia nlongi a sikola za Kintinu ye kinkengi a zunga. Kansi, ediadi ke dikunkedelekanga ko. Ekuma? E kuma kadi ikwikilanga vo e diambu ditoma yangidikanga Yave i kunsadila kuna lusakalalu yo kunkembelela ye ntim’a sikila, kuna zola ye kumvutula matondo. (Mika 6:8; Maku 12:32-34) Muna vana nkembo kwa Yave, ke divavanga ko vo twakala ye kiyekwa kiampwena.

Vava isungamenanga e yiyekwa yawonso yatambula, ibakulanga vo ke mu kuma kia sunda akaka ko yovo mu kuma kia umbangu wame yavaninua e yiyekwa yayi. Kansi, Yave muna nkenda zandi, wampana yiyekwa yayi. Wampana yo kanele vo ngina yo lutovoko. Mu lusadisu lwa Yave kaka ilenda lungisilanga yiyekwa yame. Muna mpila yayi, o lutovoko lwame lusengomonanga o nkum’a Nzambi.—2 Kor. 12:9.