Ni pswaliwe hi 1955, hi pswaliwe na hi li madjaha mazrazru, nakone mine ni lwentsrongo wa kone. Ni kulele kusuhi ni doropa ledzri kumekaka a nyingitimu wa Finlândia, lani namunhla ku tiviwaka swanga doropa dzra Vantaa.

Mamana a babatisiwe malembenyana ntsrhaku na ni nge si na babatisiwa. Kambe papayi a a nga swi djuli hi ntxhumu ku va mamana a va Mboni ya Yehovha, nakone a a nga pfumeli ku va mamana a hi dondzrela Bibele kumbe a famba na hine a mintlhanganwini. Xileswo, mamana a o dondzra na hine ntsena loko papayi a nga li kone.

Ku sukela na ne he ntsrongo, a ni tiyimisele kuva ni nga khunguvanyisi Yehovha. Hi xikombiso, loko ni ni 7 wa malembe prisori wanga a hlundzruke ngopfu hi leswi a ni nga ti da a verilättyjä (ku nga muxaka wa kukazri wa mapankeka ya le Finlândia lawa ma patsrinyetiwiki ni ngati). A ni manye tinhama hi voko dzrin’we a zama ku ni pfula nomu, kasi hi voko ledzrin’wana a khoma garfu a zama ku ni disa pankeka ledzro. Kambe ni kote ku mu barabatisa garfu ledzri a dzri li vokweni dzrake.

Loko ni ni 12 wa malembe, papayi a file. Ntsrhaku ka leswo, a swi koteka kuva kutani ni hlalela mintlhanganu. Vamakwezru a bandleni va kombise ku zron’weka ha mine kutani leswo swi ni pfune kuva ni kula hi tlhelo dzra moya. Ni sungule ku dondzra Bibele siku ni siku ni ku dondzra mabuku man’wana ya nhlengeletanu hi wunyaminyami. Ku titoloveta ku dondzra swi ni pfune kuva ni fanelekela  ku babatisiwa na ni 14 wa malembe, hi 8 ka Agoxto wa 1969.

Ntsrhakunyana ka loko ni hete xikole, ni sungule ku tizra swanga phayona dzra nkama hinkwawu. Nakone ntsrhaku ka mavhikinyana ni zruzrele lani a ku ni xivileleko lexikulu xa vazrezri a Pielavesi, kusuhi ni ntsindzra wa Finlândia.

A Pielavesi, ni tive n’hwanyana lweyi a gamiki a va nkatanga, Sirkka. Ni mu zrandzre hikusa i mhunu wa ku dzringanisela a tlhela a va ni wumoya. A a nga li mhunu wa ku zrandzra ndhuma kambe a a yaneliseka hi mintxhumu yitsrongo. Ha wubidzri byezru a hi djula ku yentxa leswi hi nga swi kotaka akuva hi tizrela Yehovha na hi nge na mhaka ni swiyavelo leswi a hi ta swi yamukela. Hi txhate hi 23 ka Marsu wa 1974. A matsrhan’wini ya kuva hi ya lua de mel hi zruzrele a Karttula, ku nga mbangu lowu a ku ni xivileleko lexikulu xa vazrezri va Mfumu.

Ku sukela hi txhata, Yehovha a hi kombe leswaku a ta hi hlayisa hi tlhelo dzra nyama loko hi zrangisa Mfumu wake. (Mat. 6:33) Hi xikombiso, nkama na hi le a Karttula a hi nge na movha, xileswo a hi yendzra hi bisikleta. Kambe, hi wuxika a muganga luwani wu tala hi jelu hi mhaka ku titimeta. A swi djula na hi ni movha akuva hi kota ku yaneta nsimu hinkwayu ya bandla. Kambe a hi nge na mali ya ku xava movha.

Kambe, na hi nga swi yimelanga, makwezru lweyi ni mu ntlhantamaka a hi yendzrelile. Kutani a hi nyike movha wake swanga xihiwa. A a ve a hakela ni maseguro. Xezru a ku li ku txhela combustível ntsem. Kutani a hi ni movha hi lani a hi vilela ha kone.

Yehovha a hi kombe leswaku awa zron’weka hi swivileleko swezru nakone a a ta hi hlayisa. Lexi a xi djuleka kwezru a ku li ku zrangisa Mfumu ntsena.

Na hi li xikole xa maphayona hi 1978, makwezru Raimo Kuokkanen, a lweyi a a li mun’we wa vadondzrisi vezru a hi kutxe ku tsrala petisawu dzra Xikole xa Giliyadi. Kutani hi sungule ku dondzra xinghiza hi nkongometo wa kuva hi faneleka ku ya ka xikole lexi. O va ku hi 1980, na swi nga si koteka kuva hi tsrala mapetisawu, hi zrambiwile akuva hi ya tizra a Betele dzra Finlândia. A nkameni lowo a swi nga koteki kuva vatizri va Betele va tsrala petisawu dzra Giliyadi. Kambe hine a hi tiyimiselile ku tizra lomu Yehovha a vonaka swi yampswa kuva hi tizra kone ku nga li lomu hine a hi vona swi yampswa ku ya tizrela kone. Xileswo, hi yamukele xizrambu xa ku ya Betele. Nambitasu, hi tame  hi dondzra xinghiza akuva loko va txhuka va hi zramba ku ya Giliyadi hi ta va na hi xi tiva.

Ntsrhaku ka malembe mabidzri, a Huvo Leyi Zrangelaka yi pfumelele leswaku vatizri va Betele na vone va ya Giliyadi. Kutani hi tekele ku tsrala mapetisawu ya Giliyadi ku nga li leswaku a hi nga xi zrandzri xiyavelo xezru xa ku tizra a Betele. Kambe a hi djula ku ya tizra lomu a ku ni xivileleko lexikulu ngopfu loko hi txhuka hi pfumeleliwa. Hi Setembru wa 1985 hi pasisiwe ka xikole xa Giliyadi ka turma dzra wu 79. Ntsrhaku ka xikole hi yaveliwe ku ya tizra a Colômbia.

Loko hi tlhase a Colômbia, xiyavelo xezru xa ku sungula ku ve ku ya tizra Betele. Ni yentxe hinkwaswu leswi ni swi kotiki akuva ni titwananisa ni xiyavelo xanga leximpshwa a Betele. Kambe ntsrhaku ka lembe ni kombele ku txintxeliwa xiyavelo, a no sungula ni va ni gamisa ku yentxa leswo a wuton’wini byanga. Hi zrumeliwe ku ya tizra swanga vazrumiwa a doropeni dzra Neiva, a mugangeni wa Huila.

Ku sukela khale a ni swi zrandzra ngopfu ku zrezra. Nkama lowu na na ha tizra swanga phayona na ni nga si txhata, na na ha li Finlândia, a ni sungula nsimu na ka ha li mixo ngopfu swinene nakone a ni ya txhayisa na dzri pelile. Ntsrhaku ka loko hi txhatile, mine na Sirkka a hi heta siku hinkwadzru a nsin’wini. Loko hi ya zrezrela mimbangu ya le kule, a hi talisa ku yetlela a movheni. Ku yentxa leswo a swi hi pfuna kuva hi pumba nkama wa ku yendzra nakone a hi kahlula hi sungula nsimu hi mundzruku ka kone.

Ku tizra swanga vazrumiwa a nsin’wini, swi hi yentxe hi tlhela hi va ni ku nyonxa loku a hi li na kone a ku sunguleni. Bandla dzrezru dzri kule hi ku kahlula, nakone hi xiye leswaku vamakwezru va le Colômbia a va ni xitxhavu, lizrandzru nakone a va tlangela.

Kusuhi ni lani a hi tizrela kone a Neiva, a ku nge na Timboni ta Yehovha. A ni swi djula ngopfu ku zrezra madzrungula lamanene ka mimbangu yoleyo kambe leswi a ku ni yimpi, mbangu luwani a wu nga sizrelelekanga ka vhanu lava a va nga li va muganga luwani. Xileswo, a ni khongota ngopfu ka Yehovha ni kombela leswaku mun’we ka vahanyi va muganga luwani a va Mboni ya Yehovha. A ni yanakanya leswaku mun’we ka vahanyi va muganga wolowo a a fanela ku ta ta hanya a Neiva akuva a dondza ntiyiso. Xileswo, ni tlhele ni khongota leswaku ntsrhaku ka loko a babatisiwile, mhunu lweyi a a ta va makwezru lweyi a wupfiki hi tlhelo dzra moya, nakone a a ta tlhelela a mugangeni wake akuva a ya zrezrela vamakwavu. A ni nga swi yanakanyi leswaku Yehovha a ni mayentxela man’wana ya ku yampswa akuva a lulamisa mhaka leyo.

Ntsrhakunyana ka leswo, ni sungule xidondzro xa Bibele ni wanuna lweyi a vitaniwaka Fernando González. A a tsrhama a Algeciras, ku nga wun’we wa muganga lowu a wu nge na Mboni ni yin’we. Fernando a a famba mpfhuka wa kolomu ka 50 wa makilometru na a ya ntizrweni a Neiva. A a xi lulamisela ha hombe xidondzro xin’wana ni xin’wana nakone hi ku kahlula a sungule ku ya ka mintlhanganu hinkwayu ya vhiki. Ku sukela ka vhiki ledzri a sunguliki ku dondzra ha dzrone, Fernando a a tlhanganisa vhanu a mugangeni wake akuva a va dondzrisa leswi a swi dondzriki a Bibeleni.

Fernando a babatisiwe hi Janeru wa 1990, ntsrhaku ka 6 wa tihweti na a fambiseliwa xidondzro xa Bibele. Ntsrhaku ka leswo a ve phayona dzra nkama hinkwawu. Leswi kutani a ku ni Mboni  ya Yehovha a Algeciras, swi kotekile kuva a Betele dzri zrumela maphayona ya ku hlawuleka a mugangeni luwani. Kutani hi Fevhereru wa 1992 ku vumbiwe bandla ka muganga wolowo.

Kambe, xana Fernando e zrezra mugangeni wake ntsena? Im-him! Ntsrhaku ka loko va txhatile, yene ni nkatake va zruzrele São Vicente, a del Caguán, ku nga muganga wun’wana lowu na wone a wu nge na Mboni ya Yehovha, lani va tlhasiki va tizra kone ni ku pfunisa leswaku ku simekiwa bandla. Hi 2002, Fernando a yaveliwe ku tizra swanga mulaviseli wa muganga, kutani yene kun’we ni nkatake Olga va ha li ka xiyavelo lexi ni namunhla.

Ka mfambu lowu, ni dondzre leswaku i swa lisima ku hamba swikhongoto leswi kongomiki loko swi ta mhakeni ya makungu lama yelanaka ni swiyavelo leswi hi nga na swone a nhlengeletanwini. Yehovha a nga yentxa leswi hine hi hlulekaka ku swi yentxa, hikusa a ntsrhovelo a hi wezru kambe i wake.—Mat. 9:38.

Hi 1990, hi yaveliwe ku ya tizra swanga valaviseli va muganga. Nakone mbangu wa ku sungula lomu hi nga ya tizra kone ku ve ka doropa dzra Bogotá. Xiyavelo lexi xi hi txhavisilenyana hikusa mine ni nkatanga hi vhanu va xiyimu xa le hansi nakone a hi dondzranga ngopfu. A hi nga tolovelanga ku hanya ka doropa ledzri nga ni vhanu vanyingi. Kambe Yehovha a hetisise xidumbiso xake lexi nga ka Vafilipiya 2:13: “Xikwembu Nkulukumba hi lweyi hi ku ya hi ku zrandzra kwake a tizraka ka n’wine, a mi nyika ku navela ni ntamu wa ku swi yentxa.”

Ntsrhaku, hi yaveliwe ku ya tizra ka muganga wa Medellín, ku nga muganga lowu ni wu hlayiki ku sunguleni. Vhanu va muganga luwani a va tolovele tihanyi lakakuva a swi nga ha va txhavisi. Hi xikombiso, siku dzrin’wana na ni fambisa xidondzro xa Bibele vhanu va kukazri va sungule ku baleselana na va li kusuhi ni muti lowu a hi li ka wone. A ni lulamele ku bukwana hansi, kambe wanuna lweyi na ni dondzra na yene a ye mahlweni a dondzra yava na a nga txhavi. Loko a gamile ku dondzra yava, a kombele ku humanyana, ntsrhakunyana ka leswo a buye ni swivanana swibidzri na a zrulile ndje, a va a ku: “Ni khomele, a no landzra vatsrongwana.”

Ku ve ni khambi dzrin’wana lani hi viki nghozini. Khambi dzrin’wana na hi li ka nsimu ya muti ni muti, a nkatanga a ni tele hi ku tsrutsruma na a nkwalalile, a hlaya leswaku wanuna wa kukazri a zame ku mu balesela. Leswo swi ni txhavise ngopfu swinene. Kambe, hi game hi gungula leswaku a a nga baleseli nkatanga, kambe a a balesela wanuna wa kukazri lweyi a a khaluta kusuhi ni nkatanga.

Hi ku famba ka nkama na hine hi tolovele ku hanya ka swiyimu leswi na hi nga ha txhavi. Hi tiyisiwe hi ku vona leswaku vamakwezru va muganga lowo va same va kumana ni swiyimu swa ku fana ni swezru nambi swa ku tlula leswi hi kumaniki na swone. Hi game hi tibyela leswaku loko Yehovha a sizrelela vamakwezru lava ni ku va pfuna, na hine a ta yentxa hi lani ku fanaka. Minkama hinkwayu a hi landzrelela leswi vakulu va miganga leyo a va hi byela ni ku va hi tivonela ka makhombo ma nga ha vaka kone hi va hi swi tsrhikela Yehovha.

I ntiyiso ka leswaku swiyimu swin’wana a swi nga txhavisi ngopfu. Na ke ni twa ingiki vavasati vabidzri va le ku holoveni na va zruketelana he hala handle ka muti lowu a ni li ka wone. A ni nga djuli ku hlalela kumbe ku yingiseta mholova yoleyo, kambe n’winyi wa muti a ni xenge kuva hi ya  hlalela. Hi wugamu hi ye gungula leswaku a ku nga li vhanu va holovaka, kambe a ku li tinyanyana tibidzri leti va liki i mapapagayu, leti a to yetisela vayakelani ntsena, a ku nga li vhanu na va holova.

Hi 1997, ni yaveliwe ku va mudondzrisi wa Escola de Treinamento Ministerial. b Minkama hinkwayu ni swi zrandzrile ku ya ka swikole swa nhlengeletanu kambe a ni ngi ngi sama ni tiyanakanya na ni li mudondzisi ka xin’we xa swone.

Hi ku famba ka nkama, ni tizre swanga mulaviseli wa xifundzra. Loko a lulamiselo ledzri dzra ku va ni mulaviseli wa xifundzra dzri yimisiwile, ni tlhelele ka ntizro wa ku va mulaviseli wa muganga. Xileswo, ni ni ku tlula 30 wa malembe na ni tizra swanga mudondzrisi ni ku va mulaviseli wa muganga. Ni kuma matovoko manyingi a swiyavelweni leswo, kambe a hi minkama hinkwayu swi ni nabyaleliki. Yimani ni mi tlhamuxela.

Na kazrata. Ku kazrata kwanga swi ni pfunile ku lavisana ni swiyimu swa ku kazrata. Kambe, ku ve ni minkama leyi a ni tikazratisa loko ni zama ku lulamisa mintxhumu a mabandleni. Siku dzrin’wana, ni byele vamakwezru leswaku a va fanela ku kombisa lidzrandzru ka van’wana ni ku va lava nabyaliki. Kambe na ni li ku nyikeleni ka xilayu xolexo, mine lwe a ni zanga ni kombisa lizrandzru ni ku va lweyi a nabyaliki.—Rom. 7:21-23.

Minkama yin’wana swihoxo swanga a swi ni heta ntamu. (Rom. 7:24) Ni dzrimuka khambi dzrin’wana lani ni khongotiki ka Yehovha ni mu byela leswaku a swi ta yampswa kuva ni tsrhika ntizro wanga wa wuzrumiwa ni tlhelela Finlândia. Kambe hi siku dzroledzro, ni ye mintlhanganwini, nakone leswi ni swi twiki mintlhanganwini swi ni tiyisekise leswaku a ni fanela ku tama ni va ka xiyavelo xanga ni ku tama ni tikazratela ku yampswisa lomu a ni hluleka kone. Loko ni dzrimuka xikhongoto lexi ni xi hambiki ni ndlela leyi Yehovha a xi hlamuliki ha yone swa ha ni khumba mbilu ku ta tlhasela namunhla. Handle ka leswo, ni mu tlhangela ngopfu Yehovha hi ku va a tama a ni lehisela mbilu ni ku ni pfuna ku hlula ku tsrana kwanga.

Mine na Sirkka, ha nyonxa nakone hi mu tlhangela ngopfu Yehovha hikuva a hi nyike tovoko dzra ku heta nkama wunyingi a wuton’wini byezru na hi li ka ntizro wa nkama hinkwawu. Ni tlhela ni mu tlhangela ngopfu Yehovha hikuva a ni nyike nsati lweyi a nga ni lizrandzru nakone a dumbekaka.

Ku nga li khale ni ta tlhanganisa 70 wa malembe, nakone swi ta sindzrisa kuva ni yima ku va mudondzrisi ni ku va mulaviseli wa muganga. Kambe leswo a swi ni godolisi, ma swi tiva leswaku hi mhaka muni? Hikusa na swi tiva leswaku a xa lisima i ku tama hi tizrela Yehovha hi ku titsrongahata, ku mu dzrumisa hi mbilu hinkwayu ni ku kombisa lizrandzru ni ku tlangela. (Mik. 6:8; Mar. 12:32-34) Akuva hi nyonxisa Yehovha, a swi zi swi djula kuva hi va ni swiyavelo leswi hi nyikaka ndhuma, im-him.

Loko ni yima ni yanakanyisisa, ni swi twisisa ha hombe leswaku swiyavelo hinkwaswu leswi ni viki na swone a ni swi kumanga hi leswaku na yampswa ku tlula van’wana kumbe no va ni wuswikoti bya ku hlawuleka, nada. A matsrhan’wini ya leswo, Yehovha a ni nyike swiyavelo leswo hi kola ka timpswalu take. Yehovha a ni nyike swiyavelo leswo nambileswi a ni ni ku tsrana ka kukazri. Na swi tiva leswaku ne kota ku hetisisa swiyavelo leswi hi ku pfuniwa hi Yehovha. Hi leswi swi ni yentxaka ni hlaya leswaku a ku tsrana kwanga ku twalisa Xikwembu Nkulukumba.—2 Kor. 12:9.