Ine ndabalwa mu caka ca 1955, pontho ndine mwana wacitatu. Ine ndakula cifupi na nzinda unagumanika ku Sul kwa Finlandiya, wakuti lero usadziwika na dzina ya Vantaa.

Mai wanga abatizwa mbakhala Mboni wa Yahova pyaka pingasi mbandidzati kubalwa. Mbwenye pai wanga nee akomerwa na pyenepi. Iye nee akhatawirisa kuti mai wanga apfundze Bhibhlya na ine na abale anga, peno aende na ife ku misonkhano. Na thangwi ineyi, mama akhatipfundzisa Bhibhlya pai angabulukapo.

Kutomera uwana wanga, ine nee ndikhafuna kukhonda bvera Yahova. Mwacitsandzo, ntsiku inango pikhali ine na pyaka 7 pyakubalwa, mpfundzisi wanga aipirwa kakamwe na ine thangwi nee ndikhafuna kudya verilättyjä, yakuti ndi bholo inango ya ku Finlandiya inacitwa na ciropa. Iye andipfinya m’maputu na nkono wace ubodzi toera ndifungule mulomo, pontho na nkono wace unango, iye ayesera kuikha bholo ineyi nkanwa mwanga na garfu. Mbwenye ine ndamenya nkono wace toera garfu igwe.

Pikhali ine na pyaka 12, pai wanga alowa. Buluka penepo, ine ndatoma kugumanika pa misonkhano. Abale na alongo a mu mpingo akhala akukoma ntima kakamwe kuna ine, pontho pyenepi pyandiphedza toera kuthambaruka mwauzimu. Ine ndatoma kuleri Bhibhlya ntsiku zonsene na kupfundza mwadidi mabukhu athu. Kucita pyenepi kwandiphedza kakamwe toera ndicite cisankhulo cakubatizwa. Ine ndabatizwa ntsiku 8 ya Agosto ya caka ca 1969, pikhali ine na pyaka 14 pyakubalwa.

 Pidapita ndzidzi ungasi pidamalisa ine kupfundza xikola, ndatoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene, pontho pidapita masumana mangasi ndafuluka mbandienda kumbuto iri na amwazi mphangwa akucepa, ku Pielavesi, dhuzi na pakati pa dziko ya Finlandiya.

Ku Pielavesi, ine ndadziwa mulongo Sirkka wakuti mukupita kwa ndzidzi adzakhala nkazanga. Ine ndansirira thangwi iye akhali wakucepeseka na wakukola mwauzimu. Iye nee akhafuna kupaswa mbiri, pontho akhakomerwa na pinthu pyakucepa pikhali na iye. Ife tikhafuna kucita pikhakwanisa ife m’basa ya Yahova mwakukhonda tsalakana miyai yakutumikira ikhafuna kukhala na ife. Tamanga banja ntsiku 23 ya Março ya 1974. M’mbuto mwa kubulusa ferya pakumala kumanga banja, ife taenda katumikira ku Karttula, cisa cakuti cikhali na amwazi mphangwa akucepa.

Kutomera ndzidzi udamanga ife banja, Yahova apangiza kuti mbadatitsalakana mu pinthu pyakumanungo tingaikha Umambo wace pa mbuto yakutoma. (Mat. 6:33) Mwacitsandzo, ku Karttula nee tikhali na karu, ife tikhafamba na njinga. Mbwenye mu ndzidzi wakuthondola, mbuto zonsene zikhali na jelo. Toera kumwaza mphangwa mu cisa ca mpingo cakuti cikhali cikulu, ife tikhafunika kufamba na karu, mbwenye nee tikhali na dinyero toera kugula karu.

Mwakukhonda dikhira, m’bodzi mwa abale anga abwera dzationa. Pontho iye atipasa karu yace ninga muoni. Iye akhadamala kale kulipa seguro ya karu ineyi. Ife basi ene tikhafunika kuikha mafuta toera tikwanise kufamba nayo.

Yahova apangiza kuti mbadatitsalakana mu pinthu pyakumanungo. Pinthu pikhafunika ife kucita basi ene ndi kuikha Umambo wa Mulungu pa mbuto yakutoma.

Mu ndzidzi ukhali ife pa Xikola ya Apainiya mu caka ca 1978, m’bale Raimo Kuokkanen, a m’bodzi wa apfundzisi, atipanga toera kuprenxeri mapetisau toera kuenda ku Xikola ya Jiliyadhi. Natenepa tatoma kupfundza Cingerezi toera tikwanisembo kuenda ku xikola ineyi. Mbwenye nee takwanisa kuprenxeri mapetisau, thangwi mu caka ca 1980, ife tacemerwa toera kuenda katumikira ku Bheteli ya Finlandiya. Mu ndzidzi unoyu, abale akhatumikira pa Bheteli nee akhaenda ku Xikola ya Jiliyadhi. Mbwenye ife nee tatsukwala, thangwi cakufunika kakamwe ndi kutumikira Yahova ku mbuto  inafuna iye. Na thangwi ineyi tatawira kuenda katumikira ku Bheteli. Ngakhale tenepo, ife tapitiriza kupfundza Cingerezi mbatinyerezera kuti na ntsiku yace panango tinacemerwa toera kuenda ku Xikola ya Jiliyadhi.

Pidapita pyaka pingasi, Mathubo Akutonga atawirisa kuti abale na alongo anatumikira pa Bheteli akurusari Xikola ya Jiliyadhi. Mwakukhonda dembuka, taprenxeri mapetisau toera tiende ku xikola ineyi. Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti nee tikhakomerwa na basa ya pa Bheteli. Ife tikhafuna kukhala dzololo toera kuenda katumikira kumbuto ikhafuna ciphedzo. Natenepa, mwezi wa Setembro wa caka ca 1985, ife tacemerwa toera kukurusari turma 79 ya Xikola ya Jiliyadhi. Buluka penepo tapangwa toera katumikira ku Kolombya.

Pidafika ife ku Kolombya tapangwa toera titumikire pa Bheteli. Ine ndikhawangisira toera kucita mwadidi basa ya pa Bheteli, mbwenye pidapita caka cibodzi, ndaphemba toera ndipaswe basa inango. Unoyu ndi ulendo wakutoma na wakumalisa udacita ine phembo ineyi. Ife tapangwa toera kuenda katumikira ninga amisionaryo mu nzinda wa Neiva, ku Huila.

Kutomera kale, ine ndisakomerwa na basa yakumwaza mphangwa. Mbandidzati kumanga banja, pikhatumikira ine ninga mpainiya ku Finlandiya, ine ndikhatoma kumwaza mphangwa namacibese kakamwe, mbandibwerera kunyumba namasiku. Pidamala ife kwene kumanga banja, ine na Sirkka tikhamwaza mphangwa ntsiku yamumphu. Tingaenda mu pisa pikhali kutali na nyumba ikakhala ife, tikhagona nkaru mwathu. Munjira ineyi, tikhakwanisa kuphatisira mwadidi ndzidzi ukhacita ife ulendo, pontho tikhatoma kumwaza mphangwa nakweru.

Kutumikira ninga amisionaryo kwatipasa mwai wakukhala pontho na kutsandzaya kukhali na ife pakutoma. Amwazi mphangwa athimizirika kakamwe mu mpingo wathu. Ife tadzindikira kuti abale na alongo a ku Kolombya akhali na cilemedzo kakamwe, ufuni, pontho akhali akupereka takhuta.

Mizinda ya cifupi na kukhatumikira ife, ku Neiva, nee kukhali na Mboni za Yahova. Ndzidzi onsene ndikhanyerezera kuti mphangwa zadidi zinafika tani m’mizinda ineyi. Thangwi ya nkhondo, mizinda ineyi ikhali yakugopswa kuna anthu akuti nee ndi a kweneko. Na thangwi ineyi, ndikhacita phembero kuna Yahova toera munthu m’bodzi wa mizinda ineyi akhale Mboni wa Yahova. Ine ndikhanyerezera kuti mbapidakhala mwadidi kuti munthu wa mizinda ineyi apfundze undimomwene ku Neiva, athambaruke mbabatizwa, buluka penepo aende kamwaza mphangwa mu nzinda wace. Mbwenye nee ndikhadziwa kuti Yahova akhali na njira yadidi kakamwe kupiringana ikhanyerezera ine.

Mwakukhonda dembuka, ine ndatoma kupfundza Bhibhlya na m’phale akhacemerwa Fernando González. Iye akhali wa ku Algeciras, ubodzi mwa mizinda yakuti nee ikhali na Mboni za Yahova. Fernando akhacita ulendo wa makilometru 50 toera kaphata basa ku Neiva. Iye akhakhunganyika mwadidi nsolo ubodzi na ubodzi ukhapfundza ife, pontho mwakukhonda dembuka atoma kugumanika pa misonkhano. Kutomera sumana idatoma ife kupfundza, Fernando atomambo kupfundzisa anango ku nzinda wace pyonsene pikhapfundza iye m’Bhibhlya.

Pidapita miyezi mitanthatu, Fernando abatizwa mwezi wa Janeiro wa caka ca 1990. Buluka penepo, iye atoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene, pontho Bheteli mbidakwanisa kutumiza apainiya akupambulika thangwi mu ndzidzi unoyu ku Algeciras kukhali na Mboni wa Yahova. Mwezi wa  Fevereiro wa caka ca 1992, mu nzinda unoyu mwakhazikiswa mpingo.

Mbwenye Fernando nee amwaza mphangwa basi ene mu nzinda wace. Pidamala iye kumanga banja, iye na nkazace afuluka mbaenda ku São Vicente del Caguán, nzinda unango wakuti nee ukhali na Mboni za Yahova. Kweneko, iwo amwaza mphangwa mpaka kukhazikiswa mpingo unango. Mu caka ca 2002, Fernando akhazikiswa ninga muyang’aniri wa cisa, pontho iye asapitiriza kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa pabodzi na nkazace, Olga.

Na pinthu pyenepi pidandicitikira, ndapfundza kuti ndi pyakufunika kakamwe kulonga pinthu pinafuna ife m’maphembero athu thangwi ya basa inacita ife. Yahova anakwanisa kucita pinthu pyakuti nee tinakwanisa kupicita, thangwi mwanaciro wa basa yakubvuna ndiye, tayu ife.—Mat. 9:38.

Mu caka ca 1990, ine ndakhazikiswa ninga muyang’aniri wa cisa, pontho tatoma kutumikira mu nzinda ukulu wa Bogotá. Mbwenye tadzudzumika mabatinyerezera kuti nee mbatidakwanisa kucita mwadidi basa ineyi. Ine na nkazanga nee tisadziwa pinthu pizinji, pontho nee tikhadakhala kale mu nzinda ukulu wakuti uli na anthu azinji. Mbwenye ife taona kuti Yahova akwanirisa tani mafala anagumanika pa Afilipi 2:13 akuti: “Mulungu ndi ule wakuti mwakubverana na pinafuna iye, ali kuphata basa muna imwe, iye asakupasani cifuno na mphambvu toera mucite pinafuna iye.”

Mukupita kwa ndzidzi, ife tapangwa toera katumikira ku Medellín, nzinda udalonga ine pakutoma. Anthu a kweneko akhadadzolowera kuona uphanga m’miseu, pontho nee akhadzudzumika na pyenepi. Mwacitsandzo, ntsiku inango pikhacitisa ine pfundziro ya Bhibhlya ndabva mpfuti mbazilira kunja kwa nyumba ikhali ine. Ine ndikhafuna kugwa pantsi, mbwenye nyakupfundza wanga apitiriza kuleri ndima mwakukhurudzika, ninga kuti nee pali kucitika pinthu. Pidamala iye kuleri, aphemba toera abuluke kunja. Buluka penepo, iye abwerera na anace awiri mbalonga mwakukhurudzika: “Munandilekerera, ndikhafunika kuenda kakwata ananga.”

Ife tacitikirwambo na pinthu pinango pyakugopswa kakamwe. Ntsiku inango pikhamwaza ife mphangwa nyumba na nyumba, nkazanga abwera nakuthamanga kuna ine, pontho akhagopa kakamwe. Iye alonga kuti munthu unango amulizira mpfuti. Ine ndagopa kakamwe, mbwenye buluka penepo tadzindikira kuti munthu unoyu akhalizira mpfuti mamuna unango akhali dhuzi na Sirkka.

Mukupita kwa ndzidzi, ife tadzolowera kukhala mu nzinda unoyu wakuti ukhali na uphanga kakamwe. Ife tadzumatirwa na kuona kuti abale na alongo a mu nzinda unoyu akhakwanisa kudzolowera na kupirira pinthu pyakugopswa kakamwe. Ife tadzindikira kuti khala Yahova ali kuphedza abale na alongo anewa, iye mbadatiphedzambo. Kusiyapo pyenepi, ndzidzi onsene tikhabvera uphungu wa akulu a mpingo a pacisa, tikhacita mphole-mphole, pontho tikhasiya pyonsene m’manja mwa Yahova.

Ndimomwene kuti pinthu pinango nee pikhali pyakugopswa kakamwe ninga pikhanyerezera ife. Ntsiku inango, ine ndikhacita ulendo wakubwereza, pontho ndabva ninga akazi awiri akhakhuwa mbamenyana kunja kwa nyumba. Ine nee ndikhafuna kuona anthu mbamenyana, mbwenye mwanaciro nyumba andipanga toera ndiende kunja toera ndione pikhacitika. Ife tadzindikira kuti “nthonga” ineyi ikhali ya mbalame ziwiri zinacemerwa papagaio zakuti zikhayesera kutowezera pikhalonga mavizinyu.

Mu caka ca 1997, ndapangwa toera kutumikira ninga mpfundzisi wa Xikola Yakupfundzisa Basa ya Utumiki. b Ine ndikhakomerwa kakamwe kukurusari maxikola a Bhibhlya. Mbwenye cipo ndanyerezera kuti mbandidakhala na mwai wakukhala mpfundzisi mu ibodzi mwa maxikola anewa.

Pidapita ndzidzi ungasi, ndatumikira ninga muyang’aniri wa gawo. Pidacitwa macinjo akuti nee pasafunika ayang’aniri a gawo, ine ndatoma pontho kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa. Natenepa, mu pyaka pyakupiringana 30 ine ndisatumikira mwakutsandzaya ninga mpfundzisi na muyang’aniri wa cisa. Thangwi ya mabasa anewa ndakhala na nkhombo zizinji. Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti pyonsene pikhafamba mwadidi. Ndinakupangani thangwi yanji.

Ine ndisacita pinthu mwamphambvu na mwacinyindiro, pontho ndi pyenepi pidandiphedza toera kuthimbana na pinthu pyakunentsa. Mbwenye midzidzi inango ndikhayesera kusasanyira pinthu mu mpingo mwamphambvu kakamwe. Ntsiku inango ine ndapasa abale uphungu thangwi yakufunika kwa kukhala aufuni na akulinganira. Mbwenye pakupereka uphungu unoyu, ine ndalonga mwakusowa ufuni na mwakukhonda linganira.—Aroma 7:21-23.

Midzidzi inango ndisatsukwala thangwi ya madodo anga. (Aroma 7:24) Ntsiku inango, ine ndacita phembero kuna Yahova mbandimpanga kuti mbapidakhala mwadidi kusiya basa ya umisionaryo mbandibwerera ku Finlandiya. Mbwenye ntsiku ibodzi ene, ine ndaenda ku misonkhano, pontho pidabva ine kweneko pyandipasa cinyindiro toera kupitiriza m’basa yanga na kuwangisira toera kukunda madodo anga. Ndinganyerezera phembero idacita ine kuna Yahova na njira idatawira iye, ndisatsandzaya kakamwe. Kusiyapo pyenepi, ndisapereka takhuta kakamwe kuna Yahova thangwi ya kundipirira na kundiphedza toera kukunda madodo anga.

Ine na Sirkka tisapereka takhuta kakamwe kuna Yahova thangwi yakutipasa mwai wakuphatisira umaso wathu m’basa ya ndzidzi onsene. Ine ndisaperekambo takhuta kuna Yahova thangwi yakundipasa nkazi wakukhulupirika na waufuni ali na ine mu pyaka pyenepi pyonsene.

Mwakukhonda dembuka, ine ndinakhala na pyaka 70 pyakubalwa, pontho ndinafunika kusiya basa yanga yakupfundzisa na muyang’aniri wa cisa. Mbwenye pyenepi nee pisanditsukwalisa. Thangwi yanji? Thangwi ndisadziwa kuti kuna Yahova, pyakufunika ndi kuntumikira mwakucepeseka na ufuni, pontho na cifuno cakupereka takhuta. (Mik. 6:8; Marko 12:32-34) Ndi pyenepi pinapasa mbiri Mulungu wathu.

Ndingakumbuka pidacitika nduli mbandinyerezera mabasa adakhala na ine, ndisadziwa kuti nee ndapaswa mabasa anewa thangwi ndine wadidi kakamwe kupiringana anango peno thangwi ndiri na maluso kupiringana anango. Mbwenye Yahova andipasa mabasa anewa thangwi ya udidi wace wakukhonda kundithema. Pontho iye anditawirisa kuti ndicite mabasa anewa mwakukhonda tsalakana madodo akhacita ine. Ndisadziwa kuti ndakwanisa kucita pyonsene basi ene thangwi ya ciphedzo ca Yahova. Na thangwi ineyi, ine ndisalonga kuti kufewa kwanga kusapangiza mphambvu za Mulungu.—2 Akor. 12:9.