Naavyelue mu muaka wa 1955. Tubanga twali baana balalume batatu. Neene i waali mwanikepo. Naakuliile peepi ni ku kaskazini, mu mbali ya kyalo kya Finlande. Loonu, kaako kazonga kali kakuutua nangue muzi wa Vantaa.

Mama wane waabatiziiziwe ni kwaluka Kasininkizia Wakue Yehova miaka iniini ntanzi nsinavyalue. Inzi, baba taali watona kisinka kili mu Bibilia, kabili abanga wamukaania mama kutusambilizia Bibilia fwe baana ao kututwama ku kulonghaana. Pakaako, abanga watusambilizia sie bisinka bya musinzi bya Bibilia kine baba taliipo.

Kutendekela ku bwanike bwane, naali naapinguile sie kumunakila Yehova. Kwa mufuano, lunaali ni miaka saba, mwalimu weetu waafipilue paantu naakeene kulia verilättyjä (chapati ilimo milopa elia ibanga yaliiwa na bantu ba mu Finlande). Paantu mbanga namumine kanua, waanfinine matama na kuboko kumo eevi kanua kezuke, ku kuboko kunge, waali wakweteko nkania yaliko kipande kya chapati. Kisia waatendekele kuisinsa mu kanua kane. Kya nsaansa, naamusompuele nkania ni kuipooza.

Lunaali na miaka 12, baba wane waafuile. Kisia paapo, naatendekele kulonghaana. Balupua ni bankazi mu kilonghaano baali bangemena. Keekio kyaalengiizie mupalame saana Yehova. Naatendekele kusoma Bibilia kila busiku kwa mute pamo ni mpapulo yeetu ya Kikristu. Kukita evio kwaalengiizie nfikiile kubatiziiwa lunaali na miaka 14, pa nsiku 08 Muezi wa 08, 1969.

 Musita uniini kisia kupua masomo, naatendekele bupainia bwa loonse. Kisia milungu fulani, naaile kubombela ku fuasi kwaali kwakabiilue bakasimika bengi, mu Pielavesi, peepi ni pa bukata bwa kyalo kya Finlande.

Mu Pielavesi, naasaakeene ni mukaziana umo, waali wakuutua Sirkka, olia waaizile kwaluka mukazi wane mutonua. Naamutonene paantu waali waikefiizie kabili paantu abanga wamutonene saana Yehova. Taali wakeba kumanika saana ao kuya wali ni bintu bingi bya kimubili. Fwe bonse babili tubanga twatonene kumubombela saana Yehova kukoonkana ni buviinde bwetu, kabili tubanga twaiteaniizie kubomba miilo yonse itwaali twapeelua. Twaaupeene pa nsiku 23 Muezi wa 03, 1974. Kuliko kutuzia kisia kuupana, twaaile kubombela mu Karttula. Mu kaako ka muzi ka mu Finlande i mubanga mwakabiilue saana bakasimika ba Bukolo.

Kutendekela sie ku muanzo wa kyupo kyetu, Yehova waalangiliile nangue wakaba kuya watwemena mu bintu bya kimubili kine twakebanke Bukolo bwakue. (Mat. 6:33) Kwa mufuano, mu Karttula, te tubanga twakwete motoka. Ku ntendeko, twaali twaenda sie lwa nkinga. Inzi mu nsita ya mupepo, kubanga kwasaangua kasama saana. Paantu kazonga ka kilonghaano kyetu kabanga katanine saana, tubanga twakabiile kuya twali ni motoka eevi tuviinde kusimikila buino. Inzi, te twaali twakwete makuta a kusita motoka.

Mu kusitukila, kaka wane waaizile kutwendela. Weene watupeele motoka. Mikanda ya motoka yaalipilue. Fwefue tubanga twapalile sie kusita esansi. Kisia, twapatile motoka utwali twakabiile.

Yehova waatwemeene saana mu bintu bya kimubili. Kubiika Bukolo pa ntanzi i kintu kitubanga twapalile sie kukita.

Musita utwaali ku Masomo a Miilo ya Bupainia mu muaka wa 1978, Raimo Kuokkanen, a umo pakati ka balimu betu, waatusonseziizie eevi twizuzie fomu ya kuya ku Masomo a Gileadi. Pakaako, twaatendekele kusambilila Kingereza twali ni mupaango wa kukumania bintu biloombelue eevi kuya ku azo masomo. Inzi, mu muaka wa 1980, ntanzi tetunaizuzie fomu, twaakuutilue eevi tutendeke kubomba ku Beteli ya Finlande. Inzi mu ozo musita, baalia babanga babomba ku Beteli te babanga bakuutua ku Masomo a Gileadi. Fwefue tubanga twatonene kubombela koolia kumwene Yehova nangue i kuweeme saana,  kuliko koolia kutumwene fwefue. Pakaako, twaaitabiile mwaliko wa kubombela ku Beteli. Anzia evio, twaatwaliliile sie kusambilila Kingereza, twaali twabiikile mu maano nangue paange busiku bumo kunti twakuutua ku Masomo a Gileadi.

Kisia miaka fulani, Kabungue Kali Katungulula kaapinguile nangue baalia bali babombela ku Beteli ni beene batendeke kusoma Masomo a Gileadi. Bila kukola, ni fwefue twaaizuziizie ma fomu. Inzi twaakitile evio, apana nangue paantu te tubanga twatonene kubombela ku Beteli. Ata, te keekio kyaalengiizie twizuzie! Twaali twatonene sie kubombela koolia kwaali kwakabiilue saana babombi kine twafikilizia beelia biloombelue. Twaakuutilue ku Masomo a Gileadi, kabili twaapatile diplome mu lisomo lya 79, mu Muezi wa 09, 1985. Kisia, twaatuminue mu Kolombia.

Mu Kolombia, twaatuminue eevi tubombelenke ku biro ya musambo. Mbanga naikwinda saana kubomba buino ku Beteli, inzi kisia muaka umo, namwene nangue kyaali kyapalile ntumue ku fuasi inge. Pakaako, naaloombele eevi bantume ku fuasi inge. Ezio ibanga yali mara yane ya kuanza kukita evio, kabili nsinakitepo evio kabili, mu buikazi bwane. Kisia paapo, twaatuminue twali bamisionere mu muzi wa Neiva, mu kazonga ka Huila.

Lyonse, mbanga natona miilo ya kusimikila. Paantu ne bunke sie i waali painia mu Finlande, nsita inge mbanga natendeka kusimikila lukelekeele saana ni kukotoka kyungulo saana. Twaali twaupeene sie buleenu. Nsiku inge, neene pamo ni mukazi wane Sirkka, tubanga twasimikila kutendeka lukele-keele mpaka kyungulo. Lutubanga twaya kusimikila mu tuzonga twa kule, nsita inge tubanga twalaala mu motoka. Kukita evio kubanga kwakeefia musita wa kupisia mu bulendo, kabili kubanga kwalengia tuye twatendeka bulendo lukele-keele busiku bukoonkelepo.

Mu miilo yeetu ya bumisionere, twaaunvuile kabili nsaansa nga elia itwaaunvuile lwa ntanzi palua kusimikila. Kilonghaano kyetu kyaatanine, kabili balupua ni bankazi ba mu Kolombia babanga bali ni mukinzi, ntono, ni mibeele ya kutasia.

Peepi ni fuasi itubanga twabombela mu Neiva, kubanga kwali mizi paleepale ikata, molia musibanga mwali Bakasininkizia. Keekio kyaangemiizie saana, naali naiipuzia kine kunti twakita siani pa kunti mpunda iweeme ifike mu ezio mizi. Inzi, te kibanga kyali buino ku baeni kwikala mu ezio mizi, paantu mubanga mwali kikundi kimo kyaali kyaluana vita pamo ni buteeko. Pakaako, naapepele kuli Yehova eevi kumuloomba akwasie ata sie muntu umo wa mu ezio mizi aaluke Kasininkizia. Naali natontonkania nangue kine ozo muntu wamoneka, apalile eze ekale mu Neiva eevi asambilile kisinka. Kabili, naamuloombele Yehova amukwasie ozo muntu, eevi kisia kubatiziiwa aaluke Mukristu akulile kimupasi, kisia abuele mu kyalo kyakue eevi kusimikila. Mbanga namanine nangue Yehova i waali wamanine nzila iweeme saana ya kufikiliziiziamo keelia kinaali nakeba, kuliko neene.

Musita uniini kisia paapo, naatendekele kumusambilizia Bibilia mulumendo umo waali wakuutua Fernando González. Ozo mulumendo abanga waikala mu Algeciras. Ozo muzi ubanga wali pakati ka elia mizi isibanga yalimo Bakasininkizia. Fernando abanga waenda kilometre ikilile pa 50 juu ya kufika mu muzi wa Neiva, eevi kubomba miilo yakue. Lyonse waali wateania buino saana lisambililo ntanzi ya kusambilila. Kabili bila kukokola, waatendekele kuiza ku kulonghaana konse. Kutendekela sie mu mulungu wa kuanza wa lisambililo lyakue, Fernando waali wabakolonghania  bantu bange ba mu muzi wakue ni kubasambilizia beelia byaali wasambilila mu lisambililo lyakue lya Bibilia.

Miezi sita kisia kutendeka kusambilila, Fernando waabatiziiziwe mu Muezi wa 01, 1990. Kisia paapo, waalukile painia wa loonse. Paantu mu muzi wa Algeciras mubanga mwali sie Kasininkizia umo, te kibanga kyapalile biro ya musambo itumemo bapainia bebeleele. Mu Muezi wa 02, 1992, kilonghaano kyaatendekeziiziwe mu ozo muzi.

Eba, Fernando waasimikiile sie mu muzi wakue? Ata! Kisia kuupa, weene pamo ni mukazi wakue, baaile mu San Vicente del Caguán. Ni mu ozo muzi temubanga mwali Bakasininkizia. Baatendekeziizie kilonghaano mu ozo muzi. Mu muaka wa 2002, Fernando waalukile kangalila wa muputule, kabili weene pamo ni Olga, mukazi wakue, batwaliliile kubomba mu muputule mpaka loonu.

Keekio kyaansambiliziizie nangue ni kintu kya mana kuya napepa nazimbula ni bintu bindi mukukeba, beelia bipateene ni miilo yeetu ya kiteokrasi. Yehova ali wakita beelia bitusili na buviinde bwa kukita. Kulanda kisinka, weene i muine wa bukaba, te bukaba bwetu.—Mat. 9:38.

Mu muaka wa 1990, twaatuminue mu miilo ya muputule. Muputule weetu wa kuanza ubanga wali mu Bogotá, muzi ukata wa kyalo. Twaaunvuile muenzo wa kubomba ezio miilo. Neene pamo ni mukazi wane tuli sie bantu ba kawaida, te tuli na buviinde ata bumo bwibeleele. Kabili, te tubanga twaizibiile kwikala mu muzi ulimo bantu bengi saana. Anzia evio, Yehova waafikiliziizie bulayo bwakue, bolia buli mu lileembo lya Bafilipi 2:13. Leelio lileembo lili lyalanda eevi: “Juu ya kutona kwakue kuweeme, Leeza i ali wamilumia, ni kumipeela nkulu ni buviinde bwa kukita.”

Kisia musita, twaatuminue kuya kubombela mu muputule ubanga wali mu fuasi ya muzi wa Medellín, olia unazimbulanga ku ntendeko. Kooko, bantu baali baizibiile saana binvulunghania bya bungipaani. Pakaako, te baali basituka kabili kine byakitika. Kwa mufuano, lwendo lumo lunaali natungulula lisambililo lya Bibilia mu nsesi ya muntu umo, masase atendekele kulila panze. Naali nasyakeba kulaala pansi, inzi musambi wa Bibilia weene watwaliliile sie kusoma lifungu, bila kupoozako maano. Musita lwaapuile kusoma lifungu, waapapaatile ni kufuma panze. Kisia musita waabuelele wali ni baana babili, ni kulanda eevi, “Uli kungeleelako, nayanga kubatwama baana bane.”

Nsita inge tubanga twaisaanga mu buavia. Lwendo lumo, musita utubanga twasimikila nsesi kya nsesi, mukazi wane waizile kuli neene wakundukile. Abanga wavuutile. Waalandile nangue muntu umo, olia waali wakwete bunduki waamulasile lisaase. Naapapile saana. Inzi kisia twaainikile nangue ozo muntu taali wakebele kumulasa Sirkka. Abanga wakeba kumulasa mwalalume umo olia abanga wapita peepi ni Sirkka.

Kisia musita, twaaizibiile kwikala mu ezio fuasi mwaali mwakitika bungipaani. Mutima ulumine wa Bakasininkizia baalia baali baikala moomo, i waatuteekiizie mutima paantu beene baali basaakaana ni aali ya evio kabili ni aali inge ikilile kubiipa kupita ni ezio. Twaainikile nangue kine Yehova ali wabakwasia beene, wakaba kutukwasia ni fwefue. Lyonse tubanga twakoonka masoke a bakote ba mu kilonghaano. Tubanga twakwata mipaango juu ya kwikingilila, kabili bintu binge tubanga twasia mu maboko akue Yehova.

 Kulanda kisinka, aali inge te ibanga yali ya atari nga vitwaali twatontonkania. Busiku bumo, naaunvuile nga evelia banakazi babili bali mukuya bakankabula panze pa nsesi imbanga nali mukuyapo. Nsyali natona kukentelela bantu bali mukukankabula, inzi muine nsesi waanganine ngie mu lukungu lwa nsesi yakue. Kya kupapia, bintu te byaali nga evelia vinaali natontonkania, te bantu babanga “bakankabula.” Kulanda kisinka, tukasuku tubili i tubanga twakankabula, twali mukulingilizia bantu baalia baali baikala peepi ni ezio nsesi.

Mu muaka wa 1997, naalukile mwalimu ku masomo aali akuutua Shule ya Mazoezi ya Kihuduma. b Lyonse naali natona saana kusaangua ku masomo paleepale a kiteokrasi. Inzi, nsyali natontonkaniapo ata limo nangue busiku bumo kunti napeelua lisyuko lya kwaluka mwalimu.

Kisia, naalukile kangalila wa wilaya. Musita mupaango wa kuya kwali bakangalila ba wilaya luwaapuile, naabuelele kwaluka kangalila wa muputule. Pakaako nakikita miaka ikilile pa 30, naali mwalimu kabili kangalila wa muputule. Kubomba ezio miilo kwakindeetela mpaalo ingi. Inzi keekio te kilangiliile nangue te tubanga twapata maavia. Ale lekele ndondolole.

Ndi nasaangua nali ni mutima ukosele. Keekio i kili kyankwasia nsipikizie maavia akolele. Inzi nsita inge mbanga napisia mipaka mu kwezia koolola bintu mu kilonghaano. Lwendo lumo, naabasokele nafiniizie bantu bamo eevi baye balangilila ntono ni kuya bali ni maano aweeme palua bange. Atasie kine mbanga nakita miza, mu wenka ozo musita neene naandilue kulangilila ezio yenka mibeele.—Bar. 7:21-23.

Nsita inge kwandua kukita bintu bimo kwali kwantiona saana mutima. (Bar. 7:24) Busiku bumo naafikiile kumwana Yehova mu lipepo nangue kunti kyawaama saana kine nalekela miilo ya bumisionere ni kubuela mu Finlande. Kyungulo kya bobo busiku, naaile ku kulonghaana. Bintu binaaunvuile ku kulonghaana kooko, byaankoseleziizie, kabili byaalengiizie mone nangue mbanga napalile sie kusiali mu miilo ya bumisionere ni kubombela pa bilubo byane. Mpaka loonu ndi natona saana kumona Yehova vyaankwasiizie kisia neene kupepa. Kukila pakaako, ndi mukutasia saana Yehova vyaankwasiizie mu nzila ya buwaame eevi nviinde kupuisia butope bwane.

Neene pamo Sirkka tuli mukumutasia saana Yehova pa kutupeela lisyuko lya kupisia miaka ingi ya buikazi bwetu twali mu miilo ya nsita yonse. Kabili ndi mukumutasia saana Yehova pa kumpeela mukazi wa ntono kabili wa kisinka mu miaka yeetu yonse.

Kwasiala sie kaniini ngaluke ni miaka 70, kabili nakaba kulekela bwalimu ni bukangalila bwa muputule. Anzia evio, keekio tekiizi kuntiona mutima. Juu ya ki? Paantu nswapiile saana nangue kintu kili kyamuleetela saana mukinzi ni keeki, tuye twamubombela weene kabili tuye twamutasia weene kufuma ku mutima twasonseziiziwe na ntono ikata ni mibeele ya kutasia. (Mik. 6:8; Mark. 12:32-34) Eevi kumukindika Yehova, te iloombele tuye twali ni miilo ya mana saana.

Kine natontonkania palua miilo yonse inaabombele, ndi mukwinika nangue nsyapeelue ezio miilo paantu naali wa mana saana kuliko bange; ao nangue paantu mbanga nali ni buviinde bwibeleele. Te evio! Inzi Yehova waampeele ezio miilo kupitilila buwaame bwakue busipalilue. Manine nangue naaviindile kubomba ezio miilo kupitila sie kukwasiiwa na Yehova. Pakaako, mu butope bwane i mwakimoneka maka akue Leeza.—2 Bakor. 12:9.